Thuyết minh về điện Hòn Chén

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>VĂN MẪU LỚP 9 </b>

<b>VĂN THUYẾT MINH </b>

<b>(THUYẾT MINH VỀ MỘT DANH LAM THẮNG CẢNH HOẶC DI TÍCH </b>

<b>CỦA QUÊ HƯƠNG EM) </b>

<b>ĐỀ BÀI: </b>

<i><b>THUYẾT MINH VỀ ĐIỆN HỊN CHÉN </b></i>

<b>A.</b>

<b>SƠ ĐỒ TĨM TẮT GỢI Ý </b>

<b>B.</b>

<b>DÀN BÀI CHI TIẾT </b>

<b>I.</b> <b>Mở bài </b>

 Giới thiệu về điện Hòn Chén

 <b>Tham khảo</b>: Từ Văn Miếu đi thuyền qua một đoạn uốn khúc hình chữ u của sông
Hương, khúc quanh này len lỏi qua một vùng núi trập trùng, cỏ cây xanh tươi là
đến điện Hòn Chén.

<b>II.</b> <b>Thân bài </b>

<b>1.</b> <b>Nguồn gốc, xuất xứ </b>

 Sử sách cho biết ngôi đền đã xuất hiện từ thời xa xưa.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

tháng 5 năm 1834 thì đền đã có sẵn tại chỗ dưới thời Gia Long.

 Vào tháng 3 năm 1832, vua Minh Mạng đã cho tu sửa và mở rộng ngơi đền. Sau đó
hai năm, đền lại được trùng tu.

<b>2.</b> <b>Kết cấu </b>

 Một dãy núi thấp ăn từ chân Trường Sơn, chạy về phía đồng bằng Huế, bị một
đoạn của dịng sơng Hương chặn đầu lại ở tả ngạn.

 Cả dãy núi như bị dồn nén nguồn sinh lực ở đây tạo thành một ngọn núi có vẻ biệt
lập, cây cối mọc xanh um, cheo leo trên bờ vực thẳm, đó là chỗ sâu nhất của bờ
sơng Hương.

 Người xưa đã chọn hòn núi Ngọc Trản ấy để dựng đền thờ.

 Trên đỉnh núi có một chỗ trùng xuống, đường kính vài mét, chung quanh có vịng
đá dựng như giếng, hễ gặp mưa thì nước đọng lại trông giống cái chén đựng nước
trong.

 Cho nên, từ xa xưa, hòn núi được đặt tên Ngọc Tràn Sơn (núi Chén Ngọn), dân
gian gọi là Hòn Chén.

 Mặt bằng kiến trúc của tồn bộ ngơi đền khơng rộng, gồm điện thờ chính là Minh
Kinh đài nằm ở giữa, mặt hướng ra sông, bên trái là nhà Quan Cư, Trịnh Cát Viện,
Chùa Thánh, bên phải là dinh Ngũ Vị Thánh Bà, bàn thờ các Quan, động thờ ông
Hạ Ban (tức ông Hổ - con cọp), am Ngoại Cảnh.

 Dưới bờ sông, cuối đường bên trái là am Thuỷ Phủ. Trên mặt bằng kiến trúc ấy,
cịn có một số bệ thờ và am nhỏ khác nằm rải rác đó đây như am cơ Ngọc Lan, am
Trung Thiên.

<b>3.</b> <b>Ý nghĩa </b>

 Ngày nay, điện Hòn Chén được nhiều người biết đến khơng nhưng vì đó là một di

tích tơn giáo mà cịn là một kiến trúc cảnh quan nữa.

 Cơng trình kiến trúc tôn giáo ấy đã được người xưa lồng vào khung cảnh thơ
mộng hữu tình của núi sông xứ Huế.

<b>III.</b> <b>Kết bài </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<b>C.</b>

<b>BÀI VĂN MẪU </b>

<b>Đề bài</b>: Thuyết minh về một danh lam thắng cảnh hoặc di tích của quê hương em. (Điện
Hòn Chén)

<i>Gợi ý làm bài </i>

Từ Văn Miếu đi thuyền qua một đoạn uốn khúc hình chữ u của sông Hương, khúc
quanh này len lỏi qua một vùng núi trập trùng, cỏ cây xanh tươi là đến điện Hòn Chén.

Điện Hòn Chén là nơi ngày xưa người Chàm thờ nữ thần Po Nagar, sau đó, người
Việt theo Thiên Tiên Thánh Giáo tiếp tục thờ bà dưới danh xưng Thánh mẫu Thiên Y A
Na. Từ năm 1945, Liễu Hạnh Công chúa, tức Vân Hương Thánh Mẫu. gốc gác từ miền
Bắc, cũng được đưa vào thờ ở đây. Ngoài ra, tại điện Hòn Chén, người ta còn thờ Phật,
thờ Thánh Quan Công và hơn 100 vị thần thánh khác thuộc vào hàng đồ đệ của các
thánh thần nói trên. Vua Đồng Khánh cũng là một trong những đồ đệ ấy.

Thiên Tiên Thánh Giáo là một tơn giáo bình dân địa phương, khơng thấy có kinh điển
chính thức, lịch sử rất mơ hồ, mang đầy tính huyền thoại được truyền miệng từ đời này
qua đời khác, chẳng thấy sử sách nào ghi chép rõ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

xuất hiện nhiều nơi để cứu nhân độ thế.

Theo truyền thuyết địa phương, một trong những nơi mà người đàn bà thần tiên ấy xuất
hiện giúp đời là núi Ngọc Trản thuộc làng Hải Cát ở Thừa Thiên. Dân làng liền dựng lên
một ngơi đền tại hịn núi này để thờ bà.

Sử sách cho biết ngôi đền đã xuất hiện tự thời xa xưa. Theo nội dung một tờ sớ do vua
Minh Mạng ban cho đền Ngọc Trản đề ngày 8 tháng 5 năm 1834 thì đền đã có sẵn tại chỗ
dưới thời Gia Long.

Vào tháng 3 năm 1832, vua Minh Mạng đã cho tu sửa và mở rộng ngơi đền. Sau đó hai
năm, đền lại được trùng tu.

Từ năm 1883 đến năm 1885, vì những éo le của lịch sử, vua Đồng Khánh chờ đợi mãi
vẫn chưa được nối ngôi cha ni là vua Tự Đức. Ơng nhờ mẹ là bà Kiên Thái Vương lên
đền Ngọc Trản cầu đảo và hỏi Thánh Mầu Thiên Y A Na xem mình có làm vua được
không. Mầu cho biết ông sẽ toại nguyện. Bởi vậy, sau khi tức vị năm 1886, vua Đồng
Khánh liền xây lại đền này một cách khang trang, làm thêm nhiều đồ tự khí để thờ và đổi
tên ngơi đền thành ra Huệ Nam Điện để tỏ lòng biết ơn Thánh Mầu. Huệ Nam nghĩa là
ban ân huệ cho nước Nam, vua Nam. Có một điều kỳ lạ là chính vua Đồng Khánh đã đưa
cuộc lễ hàng năm tại đây vào hàng Quốc lễ và tự nhận mình là đồ đệ của Thánh Mầu, mặc
dù nhà vua chỉ gọi Thánh Mẫu bằng “chị”. Theo nguyên tắc xưa, ông vua nào cũng đứng
trên các thánh thần trong cả nước, nhưng ở đây vua Đồng Khánh lại hạ mình xuống làm
em của Thánh Mầu. Hiện nay, trong đền vẫn còn thờ vài bức tranh ảnh của nhà vua.
Ngày nay, điện Hòn Chén được nhiều người biết đến khơng những vì đó là một tích tơn
giáo mà cịn là một kiến trúc cảnh quan nữa. Cơng trình kiến trúc tơn giáo ấy đã được
người xưa lồng vào khung cảnh thơ mộng hữu tình của núi sông xứ Huế.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

Trong một tờ thần sắc ban cho đền này vào năm 1886, vua Đồng Khánh đã ví tồn cảnh
thiên nhiên ở đó như hình thể một con sư tử đang nằm thị đâu xuống sơng uống nước.
Khoảng 10 cơng trình kiến trúc xinh xắn của ngôi đền đều nằm ở lưng chừng sườn đông
- nằm thoai thoải giữa ngọn núi, ẩn mình dưới bóng râm của một khóm rừng cổ thụ tán

lá sum suê. Những hệ thống bậc cấp chạy từ đền cao xuống tận bến nước trong xanh.
Mặt sơng phẳng lặng như gương, cho kiến trúc nghiêng mình soi bóng. Du thuyền cập
bến, đứng nhìn lên, khách dễ tưởng mình đang lạc vào một chốn thần tiên.

Mặt bằng kiến trúc của tồn bộ ngơi đền khơng rộng, gồm điện thờ chính 12 Minh Kinh
đài nằm ở giữa, mặt hướng ra sông, bên trái là nhà Quan Cư, Trịnh Cát Viện, Chùa Thánh,
bên phải là dinh Ngũ Vị Thánh Bà, bàn thờ các Quan, động thờ ông Hạ Ban (tức ông Hổ -
con cọp), am Ngoại Cảnh. Dưới bờ sông, cuối đường bên trái là am Thuỷ Phủ. Trên mặt
bằng kiến trúc ấy, cịn có một số bệ thờ và am nhỏ khác nằm rải rác đó đây như am cơ
Ngọc Lan, am Trung Thiên.

Đáng để ý nhất trong tất cả vẫn là Minh Kinh đài, xây dựng năm 1886, dưới thời vua
Đồng Khánh, chia làm ba cung (theo thứ tự từ cao xuống thấp, từ sau đến trước, căn cứ
vào chức năng thờ phụng). Minh Kinh Cao đài Đệ Nhất Cung: còn gọi là Thượng Cung
hay Thượng Điện, chia làm hai tầng. Tầng trên thờ Thánh Mẫu Thiên Y A Na, Thánh Mầu
Văn Hương, ảnh vua Đồng Khánh và một số thần thánh cao cấp khác trong tôn giáo này;
tầng dưới cùng chỗ tiếp khách và nơi ở của người thủ từ.

Minh Kinh Trung đài Đệ Nhị Cung: còn gọi là cung Hội Đồng thờ hàng chục tượng thần
thánh khác nhau, có cả tượng phật; và dùng làm nơi thiết trí các đồ thờ, để rước sắc
trong những dịp lễ lớn: Vịng Cung Nghinh Mầu, Phụng Liễn, Long Đình.

Minh Kinh Tiểu đài Để Tam Cung: còn gọi là Tiền Điện, có xây một hương án lớn, hai bên
đặt trống, chuông, là chỗ cử hành tế lễ. Nơi cúng lạy của khách hành hương còn được nổi
rộng thêm bằng một mái hiên và cái sân ở mặt trước toà nhà.

Trên bờ nóc, bờ quyết của Minh Kinh Đài cũng như các cơng trình kiến trúc; khác ở
chung quanh, hỉnh ảnh con phụng được dùng nhiều để trang trí vì con phụng tượng
trưng cho đàn bà, ở đây là chỗ thờ nữ Nó cùng được dùng để trang trí rất nhiều trên các
đồ tự khí.

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

khác nhau của dịng sơng, làng mạc, núi non hàng hàng lớp lớp trải rộng, vươn dài. Gần
nhất bên phải là hòn núi Kim Phụng uy nghi. Ngay bên trái đền, vách đá cheo leo trên bờ
dốc vực thẳm, cùng với tượng cọp trừng mắt đứng nhìn dưới vịm động thâm u, dường
như được dùng làm mối đe doạ thường xuyên đối với những người yếu bóng vía và làm
tăng thêm vẻ linh thiêng thần bí của thần thánh đối với <i>“con tôi”. </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

Website <b>HOC247</b> cung cấp một môi trường <b>học trực tuyến</b>sinh động, nhiều <b>tiện ích thơng minh</b>,
nội dung bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những <b>giáo viên nhiều năm kinh </b>

<b>nghiệm, giỏi về kiến thức chuyên môn lẫn kỹnăng sư phạm</b>đến từcác trường Đại học và các
trường chuyên danh tiếng.

<b>I.</b>

<b>Luy</b>

<b>ệ</b>

<b>n Thi Online </b>

- <b>Luyên thi ĐH, THPT QG:</b>Đội ngũ <b>GV Giỏi, Kinh nghiệm</b> từ các Trường ĐH và THPT danh tiếng xây
dựng các khóa <b>luyện thi THPTQG </b>các mơn: Tốn, NgữVăn, Tiếng Anh, Vật Lý, Hóa Học và Sinh Học.

- <b>Luyện thi vào lớp 10 chun Tốn: </b>Ơn thi <b>HSG lớp 9</b> và <b>luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán</b> các

trường <i>PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-GĐ), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An</i> và các trường Chuyên
khác cùng <i>TS.Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thầy Nguyễn Đức Tấn.</i>

<b>II.</b>

<b>Khoá H</b>

<b>ọ</b>

<b>c Nâng Cao và HSG </b>

- <b>Tốn Nâng Cao THCS:</b> Cung cấp chương trình Tốn Nâng Cao, Toán Chuyên dành cho các em HS THCS

lớp 6, 7, 8, 9 u thích mơn Tốn phát triển tư duy, nâng cao thành tích học tập ởtrường và đạt điểm tốt

ở các kỳ thi HSG.

- <b>Bồi dưỡng HSG Tốn:</b> Bồi dưỡng 5 phân mơn Đạ<b>i Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học </b>và <b>Tổ Hợp</b> dành cho
học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: <i>TS. Lê Bá Khánh Trình, TS. Trần </i>

<i>Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thầy Lê Phúc Lữ, Thầy Võ Quốc Bá Cẩn</i>cùng đơi HLV đạt
thành tích cao HSG Quốc Gia.

<b>III.</b>

<b>Kênh h</b>

<b>ọ</b>

<b>c t</b>

<b>ậ</b>

<b>p mi</b>

<b>ễ</b>

<b>n phí </b>

- <b>HOC247 NET:</b> Website hoc miễn phí các bài học theo chương trình SGK từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các

môn học với nội dung bài giảng chi tiết, sửa bài tập SGK, luyện tập trắc nghiệm mễn phí, kho tư liệu tham
khảo phong phú và cộng đồng hỏi đáp sôi động nhất.

- <b>HOC247 TV:</b> Kênh <b>Youtube</b> cung cấp các Video bài giảng, chuyên đề, ôn tập, sửa bài tập, sửa đề thi miễn

phí từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các mơn Tốn- Lý - Hố, Sinh- Sử - Địa, NgữVăn, Tin Học và Tiếng Anh.

<i><b>V</b></i>

<i><b>ữ</b></i>

<i><b>ng vàng n</b></i>

<i><b>ề</b></i>

<i><b>n t</b></i>

<i><b>ảng, Khai sáng tương lai</b></i>

<i><b> H</b><b>ọ</b><b>c m</b><b>ọ</b><b>i lúc, m</b><b>ọi nơi, mọ</b><b>i thi</b><b>ế</b><b>t bi </b><b>–</b><b> Ti</b><b>ế</b><b>t ki</b><b>ệ</b><b>m 90% </b></i>

<i><b>H</b><b>ọ</b><b>c Toán Online cùng Chuyên Gia </b></i>

</div>

<!--links-->