Hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ nhằm tăng cường quản lý tài chính tại công ty cổ phần 26 bộ quốc phòng (tt)

i

LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của Đề tài
Ở các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay đã tồn tại các thủ tục kiểm soát nội
bộ (KSNB). Tuy nhiên nhưng thủ này còn rời rạc, chưa chuyên nghiệp, chưa thành
một hệ thống hồn chỉnh, chưa có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Việc xây dựng và
hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ trong các doanh nghiệp sẽ đem lại nhiều lợi
ích cho các doanh nghiệp. Trong những cơng việc mà hệ thống KSNB thực hiện,
quản lý tài chính được quan tâm đặc biệt.
Công ty 26 được thành lập ngày 17/4/1996 trên cơ sở sáp nhập Xí nghiệp
804 vào Xí nghiệp 26, đến nay Cơng ty đã có 4 xí nghiệp thành viên với lợi nhuận
lên tới 300 tỷ đồng. Để có được sự phát triển vượt bậc như ngày hôm nay, công ty
đã không ngừng cải tổ, sắp xếp lại các xí nghiệp thành viên, đầu tư trang thiết bị
hiện đại, nhanh chóng nắm bắt được thị hiếu người tiêu dùng và đặc biệt là Công ty
đã rất quan tâm tới vấn đề KSNB trong tồn Cơng ty cũng như trong quản lý tài chính.
Hiểu được vai trị, ý nghĩa của KSNB cũng như thực tế tại Công ty CP 26Bộ Quốc Phòng, Học viên đã chọn Đề tài: “Hồn thiện hệ thống kiểm sốt nội bộ
với việc tăng cường quản lý tài chính tại Cơng ty Cổ Phần 26 – Bộ Quốc Phòng”
làm Luận văn thạc sĩ kinh tế của mình.
Ngồi phần mở đầu và kết luận, Luận văn gồm có ba chương.
Chương 1: Lý luận chung về hệ thống kiểm soát nội bộ trong quản lý tài chính
Chương 2: Thực trạng hệ thống Kiểm sốt nội bộ trong quản lý tài chính tại
Cơng ty Cổ phần 26 - Bộ Quốc phòng.
Chương 3: Phương hướng và giải pháp hồn thiện hệ thống kiểm sốt nội bộ
nhằm tăng cường quản lý tài chính tại cơng ty Cổ phần 26 – Bộ Quốc phòng.


ii

CHƯƠNG 1
LÝ LUẬN CHUNG VỀ HỆ THỐNG KIỂM SOÁT

NỘI BỘ TRONG QUẢN LÝ TÀI CHÍNH
Nội dung chính của chương này trình bày một số vấn đề cơ bản về hệ thống kiểm
sốt nội bộ trong quản lý tài chính, Luận văn đề cập đến ba vấn đề cốt lõi trong quản lý tài
chính và bốn yếu tố của hệ thống kiểm sốt nội bộ cũng như vai trị của nó như thế nào
trong quản lý tài chính.

1.1 Lý luận chung về hệ thống kiểm soát nội bộ
Hệ thống kiểm soát nội được hiểu là các hoạt động, biện pháp, kế hoạch,
quan điểm, nội quy chính sách và nỗ lực của mọi thành viên trong tổ chức nhằm
bảo đảm hiệu năng và hiệu quả của các hoạt động trong đơn vị như mục tiêu đã đặt
ra. KSNB bảo đảm sự tuân thủ quy định của đơn vị và pháp luật của Nhà nước; bảo
đảm độ tin cậy của thông tin và bảo vệ tài sản của đơn vị.
Mục đích của hệ thống kiểm soát nội bộ
Điều hành và quản lý kinh doanh một cách có hiệu quả.; Đảm bảo chắc chắn
các quy định và chế độ quản lý được thực hiện đúng thể thức; Phát hiện kịp thời
những vướng mắc trong kinh doan để hoạch định và thực hiện các biện pháp đối
phó; Phát hiện kịp thời những sai phạm và gian lận trong kinh doanh; Ghi chép kế
toán đầy đủ, tin cậy và đúng thể thức về các nghiệp vụ và hoạt đọng kinh doanh;
Bảo vệ tài sản và thông tin khơng bị lạm dung, sử dụng sai mục đích.
Bốn yếu tố của hệ thống KSNB
Mơi trường kiểm sốt:Mơi trường kiểm sốt bao gồm tồn bộ các yếu tố có
tính chất môi trường tác đông đến việc thiết kế các chính sách, thủ tục kiểm sốt tác
động đến sự hoạt động cũng như tính hữu hiệu của các chính sách trong đơn vị.
\

Hệ thống kế toán: Hệ thống kế toán là dùng để ghi chép, tính tốn phân loại,

kết chuyển vào sổ cái, tổng hợp và lập báo cáo nghiệp vụ phát sinh.

iii

Thủ tục kiểm sốt nơi bộ : Thủ tục kiểm soát nội bộ là cách thức, các thao tác
trong quy trình quản lý. Để đạt được mục tiêu kiểm sốt, các nhà quản lý phải biết
cách lập và duy trì các bước cũng như các cách thức kiểm soát trong đơn vị.
Kiểm toán nội bộ:Bộ phận kiểm toán nội bộ là một nhân tố cơ bản trong hệ
thống KSNB: Nó cung cấp một sự quan sát, đánh giá thường xuyên về toàn bộ hoạt
động của doanh nghiệp bao gồm cả tính hiệu quả của việc thiết kế và vận hành
chính sách và thủ tục kiểm soát.
1.2 Hệ thống kiểm soát nội bộ trong quản lý tài chính tại doanh nghiệp
quân đội
Quản lý tài chính là sự tác động của nhà quản lý tới các hoạt động tài chính
của doanh nghiệp nhằm hiện thực hóa các mục tiêu.
Quản lý tài chính ln giữ một vị trí trọng yếu trong hoạt động quản lý của
doanh nghiệp, nó quyết định tính độc lập, sự thành bại của doanh nghiệp trong q
trình kinh doanh.
Hồn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ nhằm tăng cường quản lý tài chính là
các hoạt động, biện pháp, kế hoạch, quan điểm, nội quy chính sách và nỗ lực của
mọi thành viên trong tổ chức, doanh nghiệp nhằm bảo đảm cơng tác quản lý tài
chính đạt hiệu quả đúng như mong muốn
Kiểm soát nội bộ trong quản lý nguồn vốn doanh nghiệp giúp Doanh nghiệp
có thể huy động vốn từ nguồn vốn bên trong doanh nghiệp và nguồn vốn bên ngoài
doanh nghiệp với cơ cấu nguồn vốn hợp lý.
Kiểm soát nội bộ trong quản lý đầu tư gúp doanh nghiệp đưa ra được quyết
định đầu tư hiệu quả
Kiểm soát nội bộ trong quản lý TSLĐ:Tài sản lưu động là những tài sản ngắn
hạn và thường xuyên luân chuyển trong quá trình kinh doanh, tài sản lưu động gồm
tiền mặt, các chứng khoán thanh khoản cao, phải thu và dự trữ tồn kho. Một hệ
thống kiểm soát tốt với một nhà quản lý giỏi sẽ làm cho vốn lưu động trong cơng ty
được kiểm sốt chặt chẽ, khơng bị thất thoát, hiệu quả sử dụng cao, mọi hoạt động

kinh doanh đượcdiễn ra liên tục đạt hiệu quả cao


iv

CHƯƠNG 2
THỰC TRẠNG HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ TRONG
QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI CƠNG TY CỔ PHẦN 26- BỘ
QUỐC PHỊNG
Nội dung chính của chương này trình bày một số vấn đề cơ bản quá trình
hình thành và phát triển Công ty cổ phần 26, thực trạng hệ thống kiểm sốt nội bộ
cũng như vai trị của hệ thống này trong quản lý nguồn vốn, quản lý đầu tư và quản
lý tài sản lưu động tại Cơng ty.
Nội dung chính của chương này trình bày về thực trạng của hệ thống kiểm
sốt nội bộ trong quản lý tài chính tại Cơng ty trong giai đoạn 2008-2010, trên các
khía cạnh sau:
- Mục tiêu kiểm sốt nội bộ của Cơng ty Cổ phần 26
- Mơi trường kiểm sốt với quản lý tài chính tại Cơng ty Cổ phần 26
- Hệ thống kế tốn với quản lý tài chính tại Cơng ty CP 26
- Các thủ tục kiểm sốt tài chính tại Cơng ty CP-26
- Kiểm soát nội bộ trong quản lý vốn
Tại Cơng ty Cổ phần 26, hình thức huy động vốn là phát hành cổ phiếu,
Tổng giám đốc thông qua Hội đồng quản trị quyết định số lượng cổ phiếu bán ra.
Đối với khoản lợi nhuận sau thuế sau khi trừ 5% cho Quỹ Đầu tư phát triển,
5% cho Quỹ dự phịng tài chính, 3% cho Quỹ khen thưởng phúc lợi theo Điều lệ
Cơng ty. Số cịn lại Hội đồng cổ đông sẽ họp và quyết định bao nhiêu phần trăm
được giữ lại và bao nhiêu phần trăm chia cổ tức. Tổng Giám đốc thông qua Hội
đồng cổ đông là người ra quyết định cuối cùng.
Đối với các hình thức huy đồng vốn khác như vay hoặc phát hành trái phiếu,
Tổng Giám đốc được toàn quyền quyết định nếu số vốn huy động ít hơn 50% vốn

điều lệ, nếu nhiều hơn thì phải thơng qua Hội đồng quản trị.
Hiện tại, Cơng ty chỉ huy động vốn bằng phát hành cổ phiếu các hình thức
huy động vốn khác như vay ngân hàng, phát hành trái phiếu Cơng ty sẽ cân nhắc
khi có nhu cầu.
-

Kiểm soát nội bộ trong quản lý đầu tư


v

Công ty đang từng biết tiến hành đầu tư chiều sâu, mua sắm các máy móc, dây
truyền, thiết bị hiện đại thay thế cho các dây truyền cũ, lạc hậu để nâng cao chất
lượng sản phẩm, tạo uy tín trên thị trường.
Chính sách quản lý đầu tư tại Cơng ty: Mọi hoạt động mua sắm, xây dựng
TSCĐ tại Công ty đều do Phịng kỹ thuật lên phương án phân tích, đánh giá hiệu
quả; Đối với việc đầu tư mua sắm có giá trị lớn trên 50% vốn điều lệ thì Tổng
Giám đốc thơng qua HĐQT, cịn với việc mua sắm đầu tư có giá trị dưới 50% vốn
điều lệ Tổng Giám đốc được quyền quyết định không phải thông qua HĐQT; Mọi
trường hợp mua sắm, xây dựng mới TSCĐ đều do Cơng ty thực hiện khơng kể giá
trị cơng trình lớn hay nhỏ.
Quy trình quản lý: Sau khi các phương án mua sắm được thơng qua, Phịng
KTSX tiến hành mua sắm, khi có sự hiện diện của tàỉ sản, Phịng kế toán mở sổ
theo dõi chi tiết tài sản.
Hoạt động kiểm sốt quản lý đầu tư tại Cơng ty là tương đối chặt chẽ, mọi
phương án đầu tư được phân tích kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định. Tất cả các
quy trình quản lý đều được phân cấp phân quyền thực hiện.
-

Kiểm soát nội bộ trong quản lý tài sản lưu động

+ Đối với quản lý vốn bằng tiền:
Chính sách Công ty đặt ra: Nghiêm cấm mọi trường hợp sử dụng tiền Cơng
ty vào mục đích cá nhân; Kế toán trưởng duyệt đối với các khoản dưới 10 triệu, đối
với các khoản trên 10 triệu và dưới 50 triệu nếu khơng có Tổng Giám đốc thì cần
Phó tổng giám đốc phụ trách duyệt, đối với khoản chi trên 50 triệu thì cần Tổng
giám đốc duyệt.
Quy trình thực hiện kiểm sốt vốn bằng tiền tại Cơng ty được thực theo đúng
quy định, có sự phân cấp phân quyền rõ rang, quản lý chặt chẽ tránh thất thốt, tuy
nhiên Cơng ty nên quy định giới hạn tồn quỹ tiền mặt, mọi giao dịch có giá trị lớn
nên thực hiện thơng qua ngân hang.
+ Đối với quản lý dự trữ, tồn kho


vi

Chính sách Cơng ty đặt ra: Phịng KHSXKD có trách nhiệm mua sắm vật tư
hàng hóa cần thiết với giá thấp nhất có thể theo yêu cầu về số lượng, chất lượng,
dịch vụ; Phòng KHSX chịu trách nhiệm về chất lượng NVL mua về. Định mức
HTK được lập và báo cáo lên Tổng Giám đốc căn cứ vào kế hoạch sản xuất trong
tháng, định mức này do Phòng KHSX chịu trách nhiệm lập. Mọi trường hợp mua
sắm khẩn cấp hay thay đổi định mức HTK đều phải giải trình lên Tổng Giám đốc và
có sự phê duyệt của Tổng Giám đốc.
Về quy trình kiểm sốt HTK: Căn cứ vào kế hoạch mua sắm NVL đẵ được
duyệt, Phòng KHSX tiến hành thu mua. Khi hàng mua về phải qua sự kiểm tra cả về
số lượng và chất lượng trước khi làm thủ tục nhập kho. Về chất lượng, thông số kỹ
thuật Phịng KHSXKD chịu trách nhiệm, về số lượng thì thủ kho chịu trách nhiệm.
Nếu số hàng mua đạt yêu cầu, thủ kho và đại diện Phòng KHSXKD ký vào giấy
giao hàng của phía nhà cung cấp và phiếu nhập kho và chuyển lên 1 bản cho phịng
kế tốn theo dõi.

Nói chung, quản lý nguyên vật liệu tồn tại kho cũng như định mức lưu kho
tại Công ty là tương đối chặt chẽ. Xong công tác quản lý nguyên vật liệu khi xuất
dùng, dùng không hết lại tương đối lỏng lẻo, hàng ngày số nguyên vật liệu dùng
không hết vẫn để lại đấy và ngày sau dùng tiếp. Hiện tại phần mềm kế tốn tại Cơng
ty mới chỉ theo dõi về mặt giá trị HTK, về mặt số lượng, Kế toán vẫn phải theo dõi
ngoài trên excel, điều này làm mất thời gian theo dõi kiểm tra làm báo cáo, độ chính
xác khơng cao, thể hiện tính khơng chun nghiệp.
+ Quản lý các khoản phải thu
Chính sách Cơng ty đặt ra: Tất cả hàng hóa bán ra có doanh thu từ 5 triệu trở
lên đều phải làm hợp đồng bán hàng; Kế toán trưởng là người trực tiếp tiến hành
kiểm tra chặt chẽ từ khâu làm hợp đồng mua bán hàng hóa đến khâu kiểm tra đơn
đốc khách hàng thanh tốn; Các điều khoản về thanh toán trong hợp đồng như số
lần thanh toán, số tiền thanh toán trong từng lần, phương thức thanh tốn, phương
thức giao hàng, chi phí vận chuyển bên nào chịu trách nhiệm…, phần trăm chiết
khấu cho khách do Kế toán trưởng trực tiếp kiểm tra. Hợp đồng bán hàng tại Xí


vii

nghiệp nào thì Giám đốc xí nghiệp ký duyệt, hợp đồng bán hàng tại Cơng ty thì
Tổng Giám đốc ký dut.
Quy trình kiểm sốt: Hàng tháng kế tốn cơng nợ thực hiện đối chiếu công
nợ với các bên cũng như đối chiếu cơng nợ với các XNTV. Sau đó làm báo cáo gửi
Kế tốn trưởng; Kế tốn trưởng có tránh nhiệm lên kế hoạch thu nợ và thanh tốn
trình lên Tổng Giám đốc.
Nói chung, cơng tác quản lý các khoản phải thu tại Công ty là tương đối tốt,
Công ty khơng có nợ đọng kéo dài. Khách hàng thanh tốn đúng hạn.
+ Quản lý tài sản cố định
Chính sách Cơng ty đặt ra: TSCĐ được quản lý chặt chẽ thống nhất trong
tồn Cơng ty. Phịng TCKT mở sổ và ghi sổ kế tốn theo dõi chính xác tồn bộ tài

sản và vốn hiện có theo đúng chế độ hạch tốn kế toán, thống kê hiện hành; Phản
ánh trung thực, kịp thời tình hình sử dụng, biến động của tài sản và vốn trong quá
trình sản xuất kinh doanh. Mọi TSCĐ đều có bộ hồ sơ gồm: Biên bản giao nhận, hố
đơn và các chứng từ có liên quan,TSCĐ phải được ghi sổ, vào sổ, thẻ kế tốn chi tiết.
Chỉ có Tổng Giám đốc mới được quyền cho thuê, thế chấp TSCĐ của Công
ty; TSCĐ không cần dùng hoặc bị hỏng, lạc hậu khi nhượng bán phải được Tổng
Giám đốc duyệt và do Công ty thực hiện theo quy định của Nhà nước và Bộ Quốc
phòng; Riêng TSCĐ do Bộ, TCHC giao cho Cơng ty, chỉ được thực hiện khi có
chấp nhận của Bộ, TCHC bằng văn bản.
Nói chung, Việc kiểm sốt TSCĐ vẫn nặng về mục đích bảo vệ tài sản chứ
chưa quan tâm tới việc sử dụng hiệu quả tài sản như thế nào. Kế toán mới chỉ tập
chung kiểm sốt 1 số TSCĐ lớn, cịn lại thì chưa thực sự kiểm soát chặt chẽ, mọi tài
sản mới chỉ theo dõi trên giấy tờ số sách. Công ty lên quyết định khách hàng kiểm
tốn trước 31/12 để phía bên kiểm tốn cử người xuống hỗ trợ phịng kế tốn tiến
hành kiểm kê tài sản, bằng cách này công tác kiểm kê tài sản vừa khách quan vừa
nhanh chóng vừa minh bạch.
Về cách tính khấu hao TSCĐ của Cơng ty là hợp lý, tỷ lệ khấu hao tăng lên
trong năm 2009 tương ứng với tỷ lệ doanh thu của Công ty tăng lên (1.5%)


viii

CHƯƠNG 3
PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN HỆ
THỐNG KIỂM SỐT NỘI BỘ TRONG QUẢN LÝ TÀI
CHÍNH TẠI CƠNG TY CỔ PHẦN 26 – BỘ QUỐC PHỊNG
Qua phân tích đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ trong quản lý tài chính tại
Cơng ty Cổ phần 26, từ đó từ đó đưa ra phương hướng để hồn thiện. Luận văn tập
chung vào các nội dung sau đây:
3.1 Tính tất yếu phải phải thực hiện hệ thống kiểm soát nội bộ trong quản lý tài

chinhs tại Công ty cổ phần 26- Bộ quốc phịng
3.2 Ngun tắc hồn thiện hệ thống kiểm sốt nội bộ
3.3 Các giải pháp hồn thiện hệ thống kiểm sốt nội bộ nhằm tăng cường quản lý tài
chính tại Cơng ty cổ phần 26- Bộ Quốc Phịng
* Xây dựng qui chế kiểm soát nội bộ với việc tăng cường quản lý tài chính
* Hồn thiện mơi trường kiểm sốt với việc tăng cường quản lý tài chính
* Hồn thiện hệ thống kế toán với việc tăng cường quản lý tài chính

* Hồn thiện các thủ tục kiểm sốt nội bộ với một số nghiệp vụ tài chính chủ yếu.
- Hồn thiện thủ tục kiếm sốt nội bộ trong quản lý nguồn vốn và đầu tư
- Hoàn thiện thủ thục kiểm soát nội bộ đối với quản lý vốn bằng tiền
- Hồn thiện thủ thục kiểm sốt nội bộ với quản lý hàng tồn kho
- Hoàn thiện thủ tục KSNB với quản lý các khoản phải thu phải trả


ix

KẾT LUẬN
Sau một thời gian nghiên cứu Đề tài, đối chiếu với những mục đích như: tìm
hiểu thực trạng hệ thống Kiểm soát nội bộ cũng như việc quản lý tài chính tại Cơng
ty Cổ phần 26- Bộ Quốc Phịng, em mong rằng việc nghiên cứu này sẽ là một đóng
góp thiết thực cho việc Kiểm sốt nội bộ nhằm tăng cường quản lý tài chính tại
Cơng ty Cổ phần 26. Qua quá trình thực hiện đề tài, bản thân em cũng được nắm rõ
hơn về tầm quan trọng của hệ thống kiểm soát nội bộ đối với sự phát triển của Cơng ty.
Luận văn đã trình bày những lý luận cơ bản về hệ thống kiểm soát nội bộ nói
chung, làm sáng tỏ hơn những lý luận về hệ thống kiểm sốt nội bộ trong quản lý tài
chính tại Cơng ty Cổ Phần 26 – Bộ Quốc Phịng
Nghiên cứu thực trạng tại Công ty cổ phần 26 – Bộ Quốc Phịng, phân tích
những đặc điểm về quản lý tài chính của Cơng ty, từ đó rút ra những nhận xét, đánh
giá nêu lên sự cần thiết phải hoàn thiện và phương hướng hồn thiện hệ thống kiểm

sốt nội bộ nhằm tăng cường quản lý tài chính có hiệu quả.
Luận văn cũng đã đề xuất những giải pháp hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội
bộ nhằm việc tăng cường quản lý tài chính tại Cơng ty Cổ phần 26 như: Hồn thiện
mơi trường kiểm sốt, tập trung chú trọng cơng tác nhân sự; Hồn thiện hệ thống kế
tốn, xây dựng đội ngũ kế tốn tài chính năng lực ngang tầm với nhiệm vụ; Hồn
thiện các thủ tục kiểm sốt: quy định cụ thể các quy trình kiểm sốt hữu hiệu.
Trong quá trình nghiên cứu Luận văn việc thu thập dữ liệu chưa đầy đủ, những
thiếu sót về nội dung cũng như cách nhìn nhận đánh giá vấn đề cịn có một số hạn
chế chủ yếu như chưa khái quát hoá hết được tính lý luận cũng như thực tiễn của hệ
thống kiểm sốt nội bộ tại Cơng ty, các giải pháp để tăng cường hệ thống kiểm soát
nội bộ đã cố gắng bám chắc lý luận cũng như thực trạng hoạt động của Công ty
nhưng các giải pháp cũng chưa có tính thuyết phục cao.
Sự đóng góp của luận văn tuy nhỏ nhưng cũng là tâm huyết của cá nhân em
với mong muốn nâng cao hiệu quả kinh tế của Công ty Cổ phần 26. Tuy nhiên Luận


x

văn vẫn còn những hạn chế nhất định như nhận thức của cá nhân còn hạn chế chưa
bắt kịp những thay đổi nhanh chóng trong q trình vận động và u cầu quản lý tài
chính của Cơng ty trong hiện tại và tương lai.
Để Luận văn đề ra sớm đạt được những kết quả mong đợi cần đầu tư thêm thời
gian và tập trung trí tuệ để nghiên cứu về lý thuyết và tổng kết trên thực tiễn. Em rất
mong được các ý kiến đóng góp của các thầy, cơ, bạn bè và đồng nghiệp và những
người quan tâm đến đề tài để Luận văn được phong phú và hoàn thiện hơn.
Em xin trân trọng cám ơn!