tiết giáo án môn ngữ văn tiết 117 viếng lăng bác viễn phương ngày soạn 2122010 ngày dạy 2322010 a mục tiêu giúp hs 1 kiếnthức cảm nhận được niềm xúc động thiêng liêng tấm lòng tha thiết thành k

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (140.09 KB, 4 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Giáo án môn Ngữ Văn

Tiết: 117

VIẾNG LĂNG BÁC

(Viễn Phương)
Ngày soạn: 21/2/2010

Ngày dạy: 23/2/2010

A. MỤC TIÊU: Giúp HS:

1.Kiếnthức: - Cảm nhận được niềm xúc động thiêng liêng, tấm lịng tha
thiết thành kính, vừa tự hào vừa đau xót của tác giả từ miền
Nam mơi được giải phóng ra viếng lăng Bác.

- Thấy được những đặc điểm nghệ thuật của bài thơ: giọng
điệu trang trọng và tha thiết phù hợp với tâm trạng và cảm
xúc, nhiều hình ảnh ẩn dụ có giá trị, súc tích và gợi cảm. Lời
thơ dung dị mà cô đúc, giàu cảm xúc mà lắng đọng.

2. Kỹ năng: Rèn kĩ năng đọc, cảm thụ và phân tích thơ trữ tình.
3. Thái độ: Giáo dục HS lịng kính u và biết ơn Bác Hồ.
B.PHƯƠNGPHÁP: Đàm thoại, phân tích, bình giảng.

C. CHUẨN BỊ:

1.Giáoviên: Soạn bài, tư liệu về tác giả, tác phẩm.

2. Học sinh: Đọc và trả lời câu hỏi SGK, sưu tầm trang ảnh về lăng Bác
Hồ.

D. TIẾN TRÌNH:

I. Ổn định: 1’ Sĩ số: Vắng:

II. Bài cũ: 2’ ? Đọc thuộc lòng và diễn cảm bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ”
và cho biết vì sao tác giả lại đặt nhan đề bài thơ như thế?
III. Bàimới:

1.Đặtvấnđề: 1’ Đề tài về Bác Hồ đã trở thành phổ biến trong thơ ca hiện đại.
Tình cảm đối với Bác khi người còn sống cùng như khi
người đi xa đều rất thiêng liêng trong mỗi trái tim người dân
Việt Nam, nhất là với những nhà thơ ở miền Nam. Thanh
Hứa từ miền Nam gửi thương nhớ vọng ra “Cháu nhớ Bác
Hồ”, còn Viễn Phương xúc động ghi lại cảm xúc lần đầu 
được ra thăm Bác: Viếng lăng Bác.

2.Triểnkhai
:

Hoạt động của GV và HS Nội dung kiến thức

Hoạt động 1: (3’) Hướng dẫn tìm hiểu tác giả, tác phẩm.
? Hãy trình bày hiểu biết của em về tác giả?

? Hoàn cảnh ra đời của bài thơ?

? Về thể loại, có thể gọi bài thơ này là tác phẩm
trữ tình được khơng? Vì sao?

* HS trả lời.

I. Giới thiệu tác giả, tác phẩm.
1. Tác giả:

- Tên thật: Phan Thanh Viễn
- Sinh 1928, quê An Giang.

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

Giáo án môn Ngữ Văn

* GV nhận xét, bổ sung. Nam.

2. Tác phẩm:

- Viết 1976, khi ông ra thăm miền
Bắc và vào lăng viếng Bác.

- Thể loại: trữ tình, biểu cảm.
Hoạt động 2: (5’) Hướng dẫn đọc và tìm hiểu chú thích.

* GV nêu cách đọc: Giọng thành kính, xúc
động, chậm rãi, có đoạn lắng sâu, tha thiết.
Riêng khổ cuối đọc nhanh hơn một chút và
giọng hơi cao lên.

* GV đọc mẫu 1 lần.

* HS đọc, nhận xét cách đọc của bạn.
* GV kiểm tra việc hiểu chú thích của HS.

II. Đọc và tìm hiểu chú thích.

Hoạt động 3: (23’) Hướng dẫn tìm hiểu văn bản.
? Dựa vào bài thơ, hãy tìm mạch cảm xúc và bố
cục của bài thơ?

- Khổ 1: Cảm xúc về khung cảnh thiên nhiên
bên lăng.

- Khổ 2,3: Cảm xúc về hình ảnh dịng người
viếng lăng và lúc vào lăng thấy Bác.

- Khổ 4: Niềm mong ước thiết tha của nhà thơ.
? Mạch cảm xúc của nhà thơ biểu hiện nh thế
nào ? (xúc động) .

? Giọng điệu bài thơ có gì đáng lu ý ?

(Nghiêm trang, tha thiết, đau xót lẫn tự hào).

? Cảm xúc của nhà thơ đợc thể hiện trong cách
xng hụ nh th no ?

? Cách xng hô nh vậy với Bác có phải là mới mẻ
không ? Nét mới trong lời bày tỏ cảm xúc là gì?
? Tại sao ở nhan đề t¸c giả dïng tõ " viÕng ",
cõu th u li dựng t thm?

- Giáo viên mở rộng về các nhà thơ khác xng
con : Chế Lan Viên , Tố Hữu , Nguyễn Đình Thi
với B¸c.

? Hình ảnh đầu tiên mà tác giả cảm nhận được
là gì?

? Ấn tợng đầu tiên về lăng Bác là những hàng
tre ngoài lăng. Cách tả tre của tỏc giả có điều gì
đáng chú ý ?

? Qua đú thể hiện cảm xỳc gỡ của nhà thơ?
- Hình ảnh hàng tre : dài rộng, mênh mông,
xanh màu đất nớc, kiên cờng, bất khuất, hiên
ngang vừa gần gũi thân thuộc vừa có sức khái

III. Tìm hiểu văn bản:
1. Bố cục: 3 phần

- Mạch cảm xúc: Theo trình tự cuộc
vào lăng viếng Bác -> tạo nên một
bố cục khá đơn giản, tự nhiên và hợp
lí.

2. Phân tích:
a). Khổ thơ 1.

- Con .. Bác: xưng hô gần gũi, thân
mật.

- Thăm: giảm sự đau đớn

=>Lời thơ giản dị, tự nhiên: Tâm
trạng bồi hồi xúc động của người
miền Nam sau bao năm mong mỏi.
- Hàng tre: - xanh xanh Việt Nam
- đứng thẳng hàng

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

Giáo án môn Ngữ Vn

quát: là biểu tợng con ngời dân tộc Việt Nam
quanh B¸c.

? Theo em, hình ảnh Bác đợc tác giả nói đến
trong bài thơng qua những hình ảnh thơ nào ?
Hình ảnh " mặt trời " trong lăng chỉ Bác Hồ
-đây là hình ảnh ẩn dụ vừa nói sự vĩ đại của Bác,
vừa thể hiện sự tơn kính của nhân dân, của nhà
thơ với Bác.

? Nhà thơ cảm nhận như thế nào về dòng người
vào viếng Bác?

? Hình ảnh " Bác nằm ... dịu hiền " gợi cho
em suy nghÜ g× ?

- Hình ảnh Bác nằm trong lăng giữa vầng trăng
đợc diễn tả tinh tế và chính xác, sự yên tĩnh
trang nghiêm và ánh sáng dịu nhẹ, trong trẻo ở
không gian trong lăng, gợi nghĩ tâm hồn đẹp
trong sáng này và những vần thơ trăng của

Ng-ời .

? Hình ảnh Bác nằm trong lăng, nhng trong tâm
tởng Bác vẫn còn sống mãi . Dù thế nào đi
chăng nữa tác giả vẫn cảm thấy một nỗi đau khi
hiện thực là Bác đã ra đi. Cảm xúc ấy đợc tác
giả diễn tả ở câu thơ nào ?

Hình ảnh ẩn dụ " trời xanh là mãi mãi" 
-khẳng định sự trờng tồn, hoá thân vào thiên
nhiên đất nớc ... nh trời xanh còn mãi.

? Em cảm nhận đợc tình cảm của tác giả với Bác
nh thế nào qua những hình ảnh đó ?

- Bác đã đi rồi sao Bác ơi

Mùa thu đang đẹp nắng xanh trời.
Miền Nan đang thắng mơ ngày hội
Rước Bác vào thăm, thấy Bác cười.

? Khổ thơ cuối thể hiện cảm xúc của nhà thơ
như thế nào?

? Từ cảm xúc đó nh th cú c nguyn gỡ?
* HS trình bày suy nghĩ riêng của mình.
* GV b sung.

? Nờu nhng nột đặc sắc nghệ thuật ?
- HS khái quát về nghệ thuật.

? Khái quát nội dung của văn bản.
- Học sinh đọc ghi nhớ SGK.

=>Tự hào về sức sống của dân tộc
mà Bác là tiêu biểu.

b) Khổ thơ 2,3:

- Mặt trời1: thực (thiên nhiên)

- Mặt trời2: ẩn dụ -> nói lên sự vĩ đại
của Bác Hồ, vừa thể hiện sự tơn kính
của nhân dân, của nhà thơ đối với
Bác.

- Dòng người....kết tràng hoa

->Hoán dụ + ẩn dụ: Đoàn kết sắc
màu dân tộc, thành kính dâng lên
người tình yêu của đất nước.

- Vầng trăng
- Trời xanh
->Hình ảnh ẩn dụ

- Nhúi: động từ, nhịp 3/1/3 =>đau
đớn, đột ngột khụn cựng.- Cảm xúc
đau xót đợc bộc lộ trực tiếp "Mà sao
nghe nhói ... tim”.

=> Tác giả bày tỏ lịng ngợi ca, kính
u, t hào về sự bất tử cuả Bác,
những đau xót trớc hiện thực Bác đã
ra đi .

c) Khổ thơ 4:

- Mai về....thương trào
- Muốn làm: Điệp ngữ

- Con chim, bông hoa, cây tre

=>Tâm trạng lu luyến muốn đợc ở
mãi bên Ngời

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

Giáo án môn Ng Vn

* Lòng thành kính thiêng liêng cña
mét con ngêi Nam Bé

.

3. Ghi nhớ: SGK trang 60
Hoạt động 4: (5’) Hướng dẫn luyện tập.

* GV giao bài tập cho hai đối tợng : học trung
bình và hc gii.

a, Đọc thuộc một đoạn thơ mà em thích?
Nêu lí do?

b, Hình ảnh hàng tre lặp lại ở cuối bài thơ có ý
nghĩa gì ?

( Lũng trung hiếu của ngời Việt Nam với Bác
làm đậm nét hình ảnh, gây ấn tợng sâu sắc cho
bài thơ và dòng cảm xúc đợc trọn vẹn thể hiện
sự phát triển của mạch cảm xúc trong thơ).
* HS đọc.

* GV nhận xét, cho điểm.

IV. Luyện tập.

* Đọc thuộc lòng bài thơ

IV.Củngcố: 2’ ? Nêu cảm xúc của em sau khi đọc bài thơ này?
V. Dặn dò: 3’ - Học thuộc lòng bài thơ,nắm kĩ nội dung bài học

- Chuẩn bị bài: Nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn
trích).

+ Đọc và trả lời câu hỏi SGK.
VI. Bổsung:

</div>