Gián án Chiến dịch Điện Biên Phủ 1954

Chiến dịch Điện Biên Phủ 1954 - Bước
ngoặt của cuộc kháng chiến chống
Pháp
Điện Biên Phủ là một chiến dịch chiến lược mà tầm vóc tác
động của nó đến cục diện hai bên đã không một chiến dịch nào
đạt tới trong lịch sử cuộc kháng chiến chống Pháp (1946 - 1954)
Bước sang năm thứ 8 của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp tái
xâm lược, giặc Pháp đã ở vào thế phòng ngự, nhất là trên chiến trường Bắc
Bộ. Nhận thấy không thể thắng trong cuộc chiến tranh này, giặc Pháp đã đưa
ra kế hoạch Nava nhằm bình định Việt Nam trong 18 tháng, để tạo thế mạnh
tiến tới một giải pháp thương lượng có lợi cho chúng.
Về phía ta, với những đòn tiến công và phản công trên các hướng Tây
Bắc, Tây Nguyên - Duyên hải Trung Bộ, Thượng Lào, Trung Lào, Hạ Lào,
trong Đông Xuân 1953-1954, ta đã buộc địch phải phân tán lực lượng cơ
động trên khắp chiến trường, trong khi đó ta tập trung chủ lực về hướng Tây
Bắc.
Nhạy cảm trước ý đồ chiến lược của ta, địch liền tăng cường lực
lượng, biến Điện Biên Phủ thành một tập đoàn cứ điểm mạnh, buộc ta phải
chấp nhận chiến đấu nếu muốn giải phóng Tây Bắc. Nhận định đây là một
cơ hội lớn để tiêu diệt sinh lực địch, ta quyết định mở chiến dịch tiến công
Điện Biên Phủ. Trong bối cảnh đó, chiến trường này đã trở thành điểm quyết
chiến chiến lược nóng bỏng của cả hai bên.
Ta chủ trương chuẩn bị kỹ lưỡng, đánh chắc, tiến chắc, vì sau khi địch
đã kịp thời tăng cường lực lượng, thiết kế phòng ngự vững chắc, khả năng
đánh nhanh, thắng nhanh trở nên hạn chế.
Lược đồ diễn biến chiến dịch Điện Biên Phủ. Nguồn: Đoàn Thị Hồng Điệp
Sau khi hoàn thành các công tác chuẩn bị, ngày 13/3, ta nổ súng tiến
công tuyến phòng ngự vòng ngoài, bao gồm các cụm cứ điểm Him Lam,
Độc Lập, Bản Kéo. Ngày 13/3, các Trung đoàn 141 và 209 (Đại đoàn 312)
đã tiêu diệt các cụm cứ điểm Him Lam; ngày 14/3, các Trung đoàn 88 (Đại
đoàn 308) và 165 (Đại đoàn 312) đã tiêu diệt cụm cứ điểm Độc Lập; ngày

17/3, kết hợp tiến công với lực lượng địch phản chiến, Trung đoàn 36 (Đại
đoàn 308) làm chủ cứ điểm bản Kéo. Sau 5 ngày, ta đập tan tuyến phòng
ngự vòng ngoài, mở thông cửa vào khu phòng ngự trung tâm, diệt và bắt
sống hơn 2.000 tên địch.
Từ ngày 30/3, ta mở đợt tiến công lần thứ hai, nhằm vào các cao điểm
phía Đông Mường Thanh (phân khu trung tâm). Các đại đoàn của ta đã
nhanh chóng chiếm được một số cứ điểm, nhưng những trận chiến đấu quyết
liệt giành giật giữa đôi bên đã diễn ra tại khu vực tác chiến của Đại đoàn 316
trên các điểm cao A1, C1. Suốt trong tháng 4, ta và địch đã giành đi giật lại
từng khu vực trên các điểm cao có ý nghĩa chiến thuật quan trọng khống chế
phân khu trung tâm. Giữa tháng 4, ta tiến chiếm sân bay Mường Thanh, cắt
đứt cầu hàng không là đường tiếp tế quan trọng nhất của địch. Chúng lâm
vào thế nguy khốn, bị tiến công trong tình trạng hậu cần ngày càng trở nên
khó khăn.
Từ l/5, có ba hướng: Đông, Tây, Đông Bắc, các đại đoàn của ta mở
cuộc tiến công cuối cùng vào Điện Biên Phủ. Ngày l/5, Đại đoàn 316 chiếm
đồi C1; sáng 7/5, ta diệt các cứ điểm C2, A1, 507, là những cứ điểm kiên cố
cuối cùng của địch. Chiều 7/5, ta tổng công kích trên toàn bộ mặt trận và đến
chiều, ta đã hoàn toàn giải phóng Điện Biên Phủ, cầm giữ tại chỗ hơn 10
nghìn tên địch cùng với tướng chỉ huy De Castries của chúng.
Những phát triển của nghệ thuật quân sự
Điện Biên Phủ là một chiến dịch chiến lược mà tầm vóc tác động của
nó đến cục diện hai bên đã không một chiến dịch nào đạt tới trong lịch sử
cuộc kháng chiến chống Pháp. Đó trước hết là do quyết tâm chiến lược sáng
suốt trong việc lựa chọn hướng tiến công với một tinh thần quyết chiến rất
cao. Đó cũng là nghệ thuật tài giỏi trong việc tiến hành các bước chuẩn bị và
trong sử dụng lực lượng. Về nghệ thuật tác chiến, đột phá lần lượt cụm cứ
điểm địch là một phương pháp kinh điển, cũng đồng thời là giải pháp đúng
đắn trong chiến dịch tiến công để giải quyết một tập đoàn cứ điểm. Ta đã
trưởng thành vượt bậc trong đánh công sự vững chắc, trong đó sự chỉ đạo

chiến thuật là rất linh hoạt, cụ thể và sáng tạo. Cách đánh trong chiến dịch
tiến công này đã dẫn đến thắng lợi từng bước, tất yếu, không thể đảo ngược.