Beethoven

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Beethoven, Người Nhạc Sĩ</b>

<b>Lãng Mạn </b>

<b>Việt Hải </b>

<b>N</b>

hạc sĩ Beethoven có tên đầy đủ là Ludwig van Beethoven, sinh ngày 16

tháng 12, năm 1770, tại Bonn, Đức quốc. Cha là Johann Beethoven và mẹ là bà
Maria Magdelena van Beethoven. Johann là một ca sĩ ca giọng cao nam (tenor)
trong nhà thờ. Vì hồn cảnh nghèo của gia đình, cha của Ludwig mong sao cho
con mình sẽ là cậu bé thần đồng như gương của Mozart đi lưu diễn đó đây
vịng quanh Âu châu lấy tiền phụ gia đình. Nhưng Ludwig khơng thể hiện được
ý muốn của cha, người cha đâm ra chán nản. Vã lại cha Ludwig vốn nghiện
rượu say sưa làm cho cậu bé đâm ra lạc lõng, rồi cậu bé Beethoven trở nên
ương ngạnh, bất hòa với cha mình. Đó là những ngày mới lớn khổ sở của
Ludwig van Beethoven.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Haydn, người đã từng hướng dẫn ông khi trước. Khi ông cho là ông không học
được điều chi mới lạ ở Hayd. Ngược lại Haydn chứng minh là bài Đại hợp tấu
số Một (the First Symphony) mà Beethoven sáng tác mang âm hưởng nhạc của
Haydn và Mozart, tức Beethoven đã ảnh hưởng phong cách viết nhạc của 2
người này. Có dư luận đàm tiếu cho là Beethoven là người tự cao và khó chịu.
Sự thực điều đó hầu như là đặc tính chung của nhiều ngơi sao hay các vì tinh tú
trị vì trên đỉnh cao của danh vọng và vinh quang. Người ta cũng ghi nhận là
Mozart cũng có tính khó chịu và tự mãn về mình. Vì mặc cảm bị cho nhạc ơng
mang nặng âm hưởng nhạc người khác, ơng quyết định đi tìm sự mới lạ khi
hướng tương lai mình vào chân trời nhạc lãng mạn. Nói tới nhạc Beethoven, ta
khơng thể không bỏ qua hai bài độc tấu dương cầm "Sáng Trăng" (piano sonata
"Moonlight") và bài độc tấu dương cầm "Waldstein" mà ông thực hiện trong

khoảng 1801 và 1802.

Thuở ban đầu Beethoven yêu người con gái tên là Elisa, ơng tương lịng say
đắm để cho ra tác phẩm bất hủ "For Elise". Sách nói rằng ơng có tướng tá nhỏ
thó người, tóc thường để bù xù trông như người nghệ sĩ lãng tử, bất cần đời và
thê thảm hơn nữa ông bị thẹo rỗ hoa mè trên mặt. Năm 1795 ông yêu cô ca sĩ
trẻ đẹp, duyên dáng chuyên hát nhạc opera là Magdalene Willmann tại Vienna,
ông ngỏ lời xin cầu hôn, nhưng nàng thẳng thừng từ chối, vì cho rằng ơng là
người xấu trai và tính tình lại lập di. Từ đó Beethoven hầu như là người thất bại
và cơ đơn trên tình trường. Và chính vì khơng có vợ con ông dành toàn thời
gian cho việc phát triển tài nghệ âm nhạc.

Ở đây người viết xin mở ngoặc bàn sơ về 3 giai đoạn chính của âm nhạc cổ
điển Tây phương khởi sự từ 1600 dến 1910 là:

* Giai đoạn Baroque - ảnh hưởng bởi nền văn minh kiến trúc và nghệ thuật:
1600 đến 1750, điển hình trong số 38 nhạc sĩ tiêu biểu trong nhóm này có nhạc
sĩ Johann Sebastian Bach, người Đức, 1685 - 1750.

* Giai đoạn nhạc cổ điển (1750- 1820), giai đoạn nhạc chú trọng về nhạc cụ,
tức nghe tiếng đàn thánh thót âm nhĩ, hơn là chú trọng tình cảm nội tâm. Những
nhạc sĩ tiêu biểu trong giai đoạn này như: Franz Joseph Haydn, 1732 - 1809,
người Áo, Wolfgang Amadeus Mozart, 1756 - 1791, người Áo, Ludwig Van
Beethoven, 1770 - 1827, người Đức.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

1897, người Đức, và Piotz Ilyitch Tchaikovsky, 1840 - 1893, người Nga. Nhiều
sử gia âm nhạc cho tên Beethoven là người đứng đầu nhóm lãng mạn này.
Người ta nói rằng Beethoven ở ngay giai đoạn chuyển tiếp từ âm nhạc cổ điển
sang khai phá để phát sinh ra trường phái âm nhạc lãng mạn. Ngược dòng thời
gian của thế kỷ 18 trường phái lãng mạn là những hấp lực muốn phá bỏ những

luật lệ cứng rắn của chính quyền hay những điều lệ chuyên chính của các vua
chúa áp đặt lên người dân. Hai lãnh vực văn chương và hội họa đi tiên phong
bức bỏ gông cùm hướng về một chân trời mới, mở rộng cánh cửa lãng mạn để
thõa mãn những nhu cầu của tâm tư, những ước mơ vượt thoát vòng kiềm tõa
của xã hội khắt khe đương thời.

Từ đó các nhạc sĩ bên lãnh vực âm nhạc không bỏ lỡ cơ hội, họ chạy theo
những tư duy mới, cái âm hưởng mang một làn gió mới vào trong âm nhạc. Với
Beethoven, ông nghe cuộc cách mạng Pháp khi người dân đứng lên đòi dân
chủ, người dân phải được làm chủ lấy quê hương của mình, Beethoven bị mê
hoặc theo cao trào của Âu châu vươn lên thời bấy giờ. Nếu Shakespeare tài ba
bên văn chương khi đặt bút sáng tác những tác phẩm tiêu biểu lãng mạn thì
Beethoven chẳng kém chi khi cho ra những nhạc phẩm đại hòa tấu thật xuất
sắc, ví dụ như the Fifth Symphony được xem như tương đương với tác phẩm
Hamlet của văn hào Shakespeare, cũng là đồng tác giả của các tuyệt tác phẩm
"A Mid-Summer Night's Dream" và "Romeo and Juliette". Beethoven sáng tác
những bài đại hợp tấu cho bi kịch và hài kịch. Ơng hồn tất bài the Fifth

Symphony từ 1803-1809 và the Sixth Symphony trong khoảng một năm tròn
(1807-1808). Những tác phẩm này tạo cho danh tiếng và tài nghệ ông lên cao
thêm.

* Khúc quanh quan trọng của đời Beethoven:

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

năm từ 1801 đến 1803 ông cho ra 3 symphonies đầu tiên. Với sự chào đời của
the Fifth Symphony, năm 1910 nhạc sĩ Ernst Hoffmann đem ra trình diễn ở
Berlin, gây sự thành công rực rỡ cho ông cũng như gia tăng danh tiếng thêm
cho Beethoven. Đến năm 1914 hầu như khắp Âu châu các chính khách đầy
quyền lực và các khách thưởng ngoạn âm nhạc đều biết tên tuổi của ơng, và họ
càng thích nhạc của ơng hơn. Năm 1812 ông cho ra bài đại hợp tấu số 7 (the

Seventh Symphony) và bài số 8 ra đời sau đó khơng lâu. Trong giai đoạn mà
Beethoven có những sáng tác sung mãn này, ba tác phẩm khác là Egmont
(1810), Die Ruinen von Athen (1811) và Konig Stephan (1811) được chào đời.
Các sân khấu âm nhạc Đức, Áo và các xứ khác tại Âu châu đón nhận những tác
phẩm của ơng một cách thật nồng nhiệt.

Hai bản đại hợp tấu nổi danh sau cùng của ơng là Missa Solemnis, được làm để
đón chào sự nhậm chức Tổng giám mục của cha Archduke Rudolf tại địa phận
Olmutz, và bài đại hợp xướng số 9 (the Ninth Symphony known as the Choral
Symphony). Thành công rồi lại thành công nối tiếp theo nhau. Khi đường danh
vọng của ơng càng lên cao thì ngược lại sức khỏe của ông lại càng sa sút, yếu
kém. Ngồi chứng điếc tai, ơng cịn bị chứng viêm phổi và sưng gan hành hạ.
Ông giã từ cõi đời ngày 26 tháng 3, năm 1827, hưởng dương 57 tuổi.

Nếu nhạc sĩ Mozart đã nghiễm nhiên trở thành một thần đồng lỗi lạc khi ông 5
tuổi rưởi. Mozart đã thành công hái ra tiền phụ giúp cha mẹ khi cịn rất bé.
Nhưng khi ơng mất đi, Mozart lại là người nghệ sĩ rất nghèo. Đám tang ông rất
khiêm nhường, ông được chôn cất trong khu nghiã trang của người dân nghèo.
Tương phản, Beethoven khi nhỏ tài nghệ phát triển chậm hơn, điều này khiến
cho cha ông thất vọng. Cuộc đời ông chịu nhiều khổ sở về gia đình, về tình ái,
và bệnh tật lại theo đuổi ông. Nhưng ở cuối đời, ngày đám tang của ơng được
tổ chức thật linh đình, trọng thể. Đã có gần 20,000 quan khách tiễn đưa và bạn
đồng nghiệp là nhạc sĩ Franz Schubert đứng ra đọc điếu văn từ giã một thiên tài
trong âm nhạc.

Điều mà nhiều nhà xã hội học nhận xét về Beethoven là ông thương mẹ cha và
hai em, dù là lúc nhỏ ơng có bất đồng với cha khi người cha địi hỏi ở ơng một
khả năng siêu việt, phi thường mà ơng chưa có sẵn. Giới viết sử âm nhạc cho
ông là người học nhạc và phát triển tài năng lẹ làng, vì từ 12 đến 17 tuổi ông đã
đi đôi hia trong bước tiến nhảy vọt của mình. Điều đặc biệt đáng ghi nhận,

Beethoven là người nhạc sĩ được liệt kê vào cả hai nhóm gồm nhóm nhạc cổ
điển và nhóm nhạc lãng man. Tên tuổi ông lên ngay ở giai đoạn cuối của thời
đại nhạc cổ điển và thực vậy ông cũng là người tiên phong đóng góp cho sự
phơi thai của thời đại nhạc lãng mạn phát triển về sau.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<i>Tham Khảo:</i>

<i>1) Sách "The Great Composers", a collection of articles.</i>

</div>

<!--links-->