Sáng kiến kinh nghiệm : Soạn giảng giáo án điện tử với sự kết hợp ViOlet và PowerPoint
LỜI NÓI ĐẦU
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI :
Việc đưa công nghệ thông tin vào hoạt động giảng dạy trong nhà trường nói chung
đang được sự quan tâm đăc biệt của ngành giáo dục. Thực tế đó địi hỏi cần phải nhanh
chóng nâng cao chất lượng giảng dạy bằng cách phát huy những ưu thế của lĩnh vực CNTT,
phải biết tận dụng nó, biến nó thành cơng cụ hiệu quả phục vụ cho sự nghiệp giáo dục.Việc
đưa CNTT vào giảng dạy những năm gần đây đã chứng minh, công nghệ tin học đem lại hiệu
quả rất lớn trong quá trình dạy học, làm thay đổi nội dung, phương pháp dạy học. CNTT là
phương tiện để tiến tới “xã hội học tập”. Mặt khác, giáo dục và đào tạo đóng vai trị quan
trọng thúc đẩy sự phát triển của CNTT thông qua việc cung cấp nguồn nhân lực cho CNTT.
Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng yêu cầu “đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong giáo dục đào tạo ở
tất cả các cấp học, bậc học, ngành học theo hướng dẫn học CNTT như là một công cụ hỗ trợ
đắc lực nhất cho đổi mới phương pháp dạy học ở các môn”.
Sử dụng phần mềm trong hoạt động dạy học cũng là một yêu cầu trong đổi mới
phương pháp dạy học nhằm tích cực hố các hoạt động của học sinh với sự trợ giúp của các
phương tiện dạy học hiện đại.
Ở nhà trường THPT công nghệ thông tin đã được sử dụng vào hầu hết các bộ môn với
sự hỗ trợ của các phần mềm: PowerPoint, ViOlet, Paintbrush, VCD Cutter, Proshow Gold,...
Tuy nhiên, trong quá trình ứng dụng CNTT - nhất là đối với việc thiết kế giáo án điện tử vẫn còn gặp khơng ít những khó khăn như: Việc thiết kế bài giảng một cách công phu bằng
các dẫn chứng sống động trên các trang trình chiếu là một điều khơng phải dễ dàng với nhiều
giáo viên. Để có một bài giảng như thế đòi hỏi phải mất nhiều thời gian chuẩn bị trong khi
chưa phải giáo viên nào cũng thành thạo vi tính. Số tiết thực dạy của mỗi giáo viên trong
tuần là khá lớn, trang thiết bị còn thiếu nên giáo viên cịn ngại áp dụng CNTT vào cơng tác
chun môn nghiệp vụ. Mặt khác một số giáo viên bước đầu làm quen với việc soạn giảng
bằng giáo án điện tử nên chưa có những kinh nghiệm xử lí sao cho bài giảng tốt nhất, tốn ít
thời gian mà hiệu quả cao. Vì những khó khăn trên mà việc sử dụng giáo án điện tử trong
dạy học còn hạn chế. Chính vì thế, trong đề tài này tơi xin trình bày một biện pháp nhỏ
nhằm thiết kế một giáo án điện tử có hiệu quả mà đỡ tốn thời gian bằng việc kết hợp phần
mềm PowerPoint và ViOlet cùng một số phần mềm hỗ trợ trong thiết kế một giáo án điện
tử. Đây là một công việc dễ dàng và mang lại nhiều tiện ích vừa tiết kiệm thời gian, vừa tiết
kiệm công sức cho giáo viên.
Giáo viên: Nguyễn Hữu Định
Trang 1
Sáng kiến kinh nghiệm : Soạn giảng giáo án điện tử với sự kết hợp ViOlet và PowerPoint
Năm học 2009 – 2010 và đầu năm học 2010 – 2011 này tôi đã sử dụng phần mềm
ViOlet, PowerPoint cùng một số phần mềm hổ trợ để thiết kế giáo án điện tử và đã đạt được
kết quả nhất định. Microsoft PowerPoint là một phần mềm trình diễn giúp cho các giáo viên
có thể tự xây dựng được các giáo án điện tử theo ý tưởng của mình một cách nhanh chóng,
dễ dàng vì hầu hết các thao tác tương tự như phần mềm soạn thảo văn bản Microsoft Word
rất quen thuộc với hầu hết giáo viên. Với phần mềm này cho phép các giáo viên tạo ra các
bài giảng và thể hiện các bài giảng một cách linh hoạt, nhịp nhàng. Đặc biệt điểm mạnh của
phần mềm này là cho phép liên kết với tất cả các chương trình được tạo ra từ các công cụ tạo
bài giảng khác.Đồng thời phần mềm cho phép tạo ra các bài giảng có âm thanh, hình ảnh,
chuyển động và tương tác với các hiệu ứng hết sức phong phú... Nhờ vậy thông qua phần
mềm bài giảng này giáo viên hồn tồn có thể tạo ra được các giáo án theo phương pháp
giảng bài của mình.
Ngồi ra để có một bài giảng điện tử hồn thiện thì ta cần phải có thêm một số phần
mềm hỗ trợ khác như ViOlet, SketchPad, Math Type, Crocodile …
ViOlet là phần mềm cơng cụ giúp cho giáo viên có thể tự xây dựng được các bài
giảng trên máy tính một cách nhanh chóng và hiệu quả. ViOlet rất chú trọng trong việc tạo ra
các bài giảng có âm thanh, hình ảnh, chuyển động và tương tác...phù hợp với mọi đối tượng
học sinh.
ViOlet có giao diện được thiết kế trực quan và dễ dùng, ngôn ngữ giao tiếp và phần
phụ trợ đều bằng tiếng Việt, nên rất phù hợp với giáo viên không giỏi tin học và ngoại ngữ.
ViOlet cho phép nhập các dữ liệu văn bản, công thức, các file dữ liệu multimedia (hình ảnh,
màu sắc, âm thanh, phim, hoạt hình Flash...), sau đó lắp ghép các dữ liệu, sắp xếp thứ tự, căn
chỉnh hình ảnh, tạo các hiệu ứng chuyển động và biến đổi, thực hiện các tương tác với người
dùng. Với những tính năng trên khi thể hiện bài giảng được thiết kế với phần mềm này, giờ
học sẽ trở nên sống động, thu hút sự chú ý của học sinh vào bài dạy. Đây cũng là cơ sở để
học sinh phát huy tính độc lập, tự giác, tích cực trong học tập.
Mỗi phần mềm đều có những ưu điểm của mình, nếu kết hợp được các phần mềm đó
với nhau thì rất có hiệu quả. Từ suy nghĩ trên với việc được tham gia tập huấn các lớp bồi
dưỡng tin học tôi đã sử dụng thành thạo và kết hợp một số phần mềm tiện ích trong việc thiết
kế giáo án điện tử phục vụ cho cơng tác chun mơn của mình. Cách làm đó cịn có tác dụng
thực sự cho việc nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập ở nhà trường THPT.
Giáo viên: Nguyễn Hữu Định
Trang 2
Sáng kiến kinh nghiệm : Soạn giảng giáo án điện tử với sự kết hợp ViOlet và PowerPoint
2. PHẠM VI ĐỀ TÀI :
ViOlet và PowerPoint là những phần mềm công cụ giúp cho giáo viên có thể tự xây
dựng được các bài giảng trên máy tính một cách nhanh chóng và hiệu quả.
Với đề tài này, tơi khơng có tham vọng viết tất cả công dụng của các phần mềm trong
thiết kế giáo án điện tử. Từ thực tế những việc đã làm được tôi mạnh dạn đưa ra những ý
kiến để đồng nghiệp trao đổi bàn bạc, rút ra kinh ngiệm và vận dụng một cách có hiệu quả
các phương tiện hiện đại vào công tác chuyên môn nghiệp vụ. Đó chính là lí do tơi chọn đề
tài: “Soạn
giảng giáo án điện tử với sự kết hợp ViOlet và PowerPoint”
PHẦN THỨ NHẤT : THỰC TRẠNG
1. NGHIÊN CỨU TÌNH HÌNH :
Như tơi đã trình bày ở trên, sử dụng phần mềm và kết hợp các phần mềm tiện ích vào
thiết kế giáo án điện tử là phương pháp dạy học mới cần được ứng dụng để đem lại kết quả
tốt nhất trong việc dạy và học. Đó cịn là một cách tiếp cận cơng nghệ thơng tin phát huy tính
tích cực, chủ động, mạnh dạn tiếp thu và sử dụng tin học trong nhà trường của cả giáo viên
và học sinh.
1. 1. Có thể nói khó khăn lớn nhất khi thực hiện giáo án điện tử (GAĐT) đó là trang
thiết bị, phương tiện. Mặc dù trong xu thế CNTT phát triển như vũ bão hiện nay nhưng việc
trang bị những phương tiện giảng dạy như máy tính xách tay, máy chiếu đa chức năng
(Multimedia projector) vẫn còn là một yêu cầu rất khó khăn với các nhà trường.
1.2. Phần lớn các giáo viên ngại sử dụng GAĐT vì cho rằng mất nhiều thời gian để
chuẩn bị một bài giảng. Việc thực hiện bài giảng một cách công phu bằng các dẫn chứng
sống động trên màn chiếu(slide) là một điều không phải dễ dàng với nhiều giáo viên. Để có
một bài giảng như thế đòi hỏi phải mất nhiều thời gian chuẩn bị trong khi số tiết của mỗi
giáo viên trong tuần là khá lớn, trang thiết bị còn thiếu nên giáo viên ít khi nghĩ đến điều này.
Giáo viên cịn ngại sử dụng GAĐT thì nhà quản lí giáo dục cũng chưa mặn mà lắm với việc
đầu tư những trang bị đắt tiền trên cho dạy học.
1.3. Ngoài kiến thức chuyên môn, để thực hiện được GAĐT, giáo viên cần phải trang
bị được cho mình những kiến thức căn bản về tin học, sử dụng thành thạo phần mềm Power
Point, biết khai thác tài liệu phục vụ giảng dạy từ nhiều nguồn khác nhau như sưu tầm trên
Internet, từ các đĩa phim tài liệu… Cơng việc này địi hỏi giáo viên phải có niềm đam mê thật
sự với cơng việc, sự sáng tạo, sự nhạy bén, tính thẩm mỹ để săn tìm tư liệu từ nhiều nguồn.
Trong khi trình độ sử dụng máy vi tính, sử dụng các phần mềm tiện ích và khai thác thơng tin
Giáo viên: Nguyễn Hữu Định
Trang 3
Sáng kiến kinh nghiệm : Soạn giảng giáo án điện tử với sự kết hợp ViOlet và PowerPoint
từ mạng Internet của đa số giáo viên cịn hạn chế thì đây cũng là một trở ngại không nhỏ đến
việc dạy học bằng GAĐT.
1.4. Một số giáo viên bước đầu làm quen với việc soạn giảng bằng GAĐT nên chưa
có những kinh nghiệm xử lí sao cho bài giảng tốt nhất. Nhiều bài dạy đang còn quá rườm rà,
xa rời nội dung hoặc làm gián đoạn bài học do sử dụng quá nhiều hiệu ứng hoặc hình ảnh,
phim minh họa cho nên giờ dạy lại thiên về việc trình diễn những kỹ xảo tin học. Ngược lại,
nhiều bài giảng lại quá đơn điệu, sơ sài do đó khơng nâng cao được chất lượng giờ dạy.
- Nhiều trường học trên địa bàn thành phố Cần Thơ đã được trang bị phịng máy vi
tính, tuy nhiên việc kết nối Internet đại trà còn rất hạn chế- mặc dù giá cước hiện nay rất rẻ –
nếu có thì chưa phổ biến rộng rãi cho giáo viên vì rất nhiều “cái sợ”. Vì thế khơng nhận thấy
được hiệu quả của việc giảng dạy ở những địa phương khác, giáo viên cũng khơng có điều
kiện để tìm hiểu về kỹ năng sử dụng GAĐT…
Chính vì những khó khăn trên mà việc sử dụng GAĐT trong dạy học trên địa bàn nói
chung và trong trường nói riêng cịn rất hạn chế. Với số lượng máy chiếu đa năng trong
trường cịn ít ỏi như hiện nay thì việc đa số giáo viên sử dụng thành thạo GAĐT để dạy học
là một mục tiêu mà cần phải một thời gian nữa mới có thể đạt được.
2. TRÌNH BÀY THỰC TRẠNG TÌNH HÌNH :
Xuất phát từ những thực tế trên, trong q trình cơng tác giảng dạy, tơi nhận thấy có
một số kết quả sau:
- Giáo viên rất ngại sử dụng GAĐT. Nhiều giáo viên tỏ ra bi quan khi nhắc đến việc
ứng dụng CNTT trong dạy học, thậm chí có người cịn cho rằng khơng thể làm được. Chính
vì thế khơng phát huy được tính ưu việt của GAĐT trong dạy học.
- Việc vận dụng những phương pháp dạy học mới trong những năm vừa qua cũng đã
đem lại những kết quả cao, song nhìn chung chất lượng học sinh chưa thật sự tốt, học sinh
nhanh nhớ nhưng cũng nhanh quên, các em chỉ học được những gì cơ bản nhất chứ chưa có
sự đầu tư, tìm tịi những tri thức mới, chưa thực sự “hiểu” và “cảm” được nội dung bài học.
- Rất nhiều học sinh chưa được tiếp cận với cách học tập mới và rất hứng thú này. Có
thể nói đây là một thiệt thịi của các em.
- Khảo sát hiệu quả từ phía học sinh cho thấy, nếu sử dụng phương pháp dạy học
truyền thống với phấn trắng bảng đen thì hiệu quả mang lại dù có cao song cũng khơng đồng
đều giữa các lớp, hứng thú học tập của học sinh cũng chưa cao.
Giáo viên: Nguyễn Hữu Định
Trang 4
Sáng kiến kinh nghiệm : Soạn giảng giáo án điện tử với sự kết hợp ViOlet và PowerPoint
Đây là kết quả thu được từ học sinh lớp 11A3, 11A4 trường THPT Thới Lai sau khi
học xong bài bài 10 “Cấu trúc lặp” tin học 11.
Lớp
Sĩ số
Giỏi
SL
11A3
39
10
11A4
40
7
Rõ ràng không thể phủ
%
25,6
18
nhận
Khá
Trung bình
Yếu - kém
SL
%
SL
%
SL
%
12
30,8
15
38,5
2
5,1
11
28
18
45
4
10
thành cơng của các phương pháp dạy học truyền thống
song kết quả khảo sát như trên là chưa thực sự đồng đều.
PHẦN THỨ HAI : CÁC GIẢI PHÁP
1. CÁC GIẢI PHÁP THỰC HIỆN
Tham mưu cùng Tổ chuyên môn và Ban giám hiệu, đề nghị các cấp quản lí giáo dục
tạo điều kiện trang bị những thiết bị cần thiết cho việc thực hiện GAĐT như máy
tính, máy chiếu đa năng (Multimedia projector).
Tổ chức một số buổi học tập về cách sử dụng máy chiếu, thiết lập trình chiếu trong
PowerPoint, ViOlet cho giáo viên để họ có thể tự thiết kế GAĐT cho mình.
Tìm hiểu và nghiên cứu thêm những kỹ năng cơ bản và nâng cao trong việc sử dụng
GAĐT để làm phong phú thêm những dạng bài tập khác nhau.
Tham gia các buổi thao giảng để thu nhận những góp ý chân thành từ đồng nghiệp,
từ đó nâng cao chất lượng giảng dạy theo phương pháp mới.
Thăm dò và đánh giá chất lượng học sinh sau giờ học để nắm bắt được thực chất
chất lượng của các em.
Tôi nghĩ rằng, với khả năng sư phạm vốn có, lịng u nghề và ham học hỏi cộng
thêm bồi dưỡng một ít về kiến thức tin học, các giáo viên hồn tồn có thể thiết kế được
bài giảng điện tử để thể hiện tốt hơn phương pháp sư phạm, góp phần đổi mới phương
pháp giảng dạy.
2. CÁC BIỆN PHÁP TỔ CHỨC THỰC HIỆN
Biện pháp 1: Ngồi kiến thức chun mơn cần phải trang bị những kiến thức tin
học cơ bản nhất:
Mặc dù GAĐT chưa được các trường học đón nhận rộng rãi, chưa thực sự phổ biến
nhưng bước đầu nó đã tạo ra một khơng khí học tập và làm việc khác hẳn cách học và cách
giảng dạy truyền thống. Phải chăng việc dạy bằng GAĐT sẽ giúp người thầy đỡ vất vả bởi vì
chỉ cần “click” chuột? Thực ra, muốn “click” chuột để tiết dạy thực sự hiệu quả thì người
dạy cũng phải bỏ cơng tìm hiểu, làm quen với cách giảng bài mới này. Cụ thể, người thầy
cần phải:
Giáo viên: Nguyễn Hữu Định
Trang 5
Sáng kiến kinh nghiệm : Soạn giảng giáo án điện tử với sự kết hợp ViOlet và PowerPoint
- Có kiến thức cơ bản về sử dụng máy tính
- Biết sử dụng phần mềm trình diễn PowerPoint, ViOlet.
- Biết cách truy cập và khai thác tài nguyên Internet.
- Có khả năng sử dụng một phần mềm chỉnh sửa ảnh, làm các ảnh động, cắt các file
âm thanh … đơn giản.
- Biết cách sử dụng máy chiếu (projector).
Thoạt nghe thì có vẻ phức tạp nhưng thực sự để sử dụng GAĐT vào giảng dạy có bắt
buộc phải thực hiện hết những yêu cầu trên? Câu trả lời là không. Tuỳ thuộc vào tính chất
của mỗi mơn học, mỗi bài học mà có các yêu cầu khác nhau được đặt ra cho giáo viên. Tuy
nhiên nếu đáp ứng được hết các yêu cầu trên thì thật tuyệt vời, các hoạt động của giáo viên
trong giờ dạy sẽ rất phong phú và hấp dẫn, lại tiết kiệm được rất nhiều thời gian chuẩn bị bài.
Biện pháp 2: Khai thác và xử lý thông tin, tư liệu phục vụ cho bài giảng:
Từ những giáo án được soạn sẵn trên giấy và được trình bày lại trên bảng đen làm thế
nào để chúng trở thành các GAĐT được trình bày trên máy chiếu? Điều này địi hỏi người
thầy phải biết sử dụng PowerPoint. Đây là một phần mềm nằm trong bộ MS Office dùng để
tạo các trình diễn đa dạng trên máy tính. Nếu chỉ dừng ở mức độ gõ những nội dung cần thiết
cộng thêm một ít định dạng về màu sắc, font chữ, thiết nghĩ giáo viên nào cũng có thể làm
được. Tuy nhiên nếu chỉ có thế thì chúng ta chưa thực sự khai thác hết sức mạnh của
PowerPoint cũng như chưa phát huy hiệu quả của phương pháp giảng dạy mới này.
Những tư liệu minh họa cho các nội dung bài học tương đối nhiều trên Internet. Thiết
nghĩ, nếu chỉ cần bỏ chút thời gian mà có được những nội dung, hình ảnh cần minh họa cho
bài giảng thì đó là điều rất nên làm bởi lẽ nó vừa cung cấp cho chúng ta tư liệu bài giảng lại
vừa giúp ta nâng cao kỹ năng sử dụng máy tính. Điều này cũng đồng nghĩa với việc giáo viên
cần biết cách thức truy cập Internet để lấy thông tin. Tuy nhiên, không phải hình ảnh nào
chúng ta lấy từ Internet đều thỏa mãn ý muốn của chúng ta. Chẳng hạn, khi cần đoạn phim
mô tả hoạt động của hệ điêu hành trong chương trình tin học 10 tơi đã dùng máy tìm kiếm
Google www.google.com.vn và tìm được nhiều nguồn tư liệu phù hợp với chủ đề cần
tìm,vấn đề cịn lại là phải lựa chọn thích hợp để đưa vào bài. Để có được những tư liệu trên
và nhiều hơn nữa, giáo viên cần phải có sự sưu tầm và mạng Internet là nơi sưu tầm phong
phú nhất. Các bạn có thể sưu tầm được rất nhiều tài liệu từ các địa chỉ như:
www.tulieu.bachkim.vn; www.dayhoc.vn; www.dayhocintel.org hoặc tìm kiếm trong
www.google.com.vn với từ khóa (nội dung cần tìm) thích hợp…
Giáo viên: Nguyễn Hữu Định
Trang 6
Sáng kiến kinh nghiệm : Soạn giảng giáo án điện tử với sự kết hợp ViOlet và PowerPoint
Biện pháp 3: Đưa các tư liệu cần thiết vào bài dạy:
Khi đã sưu tập được những tư liệu cần thiết cần phải có sự chọn lọc cần thiết để đưa
vào bài giảng của mình. Khơng nên sử dụng q nhiều hình ảnh tư liệu mà chỉ sử dụng ở
mức độ vừa phải để tránh làm phân tán sự tập trung của học sinh.
Sau khi đưa hình ảnh minh họa vào bài giảng, thao tác cơ bản nhất đòi hỏi người thầy
phải nắm được là cách thiết lập các hiệu ứng để làm cho bài giảng sinh động, mang lại khơng
khí học tập, giảng dạy mới mẻ. Các hiệu ứng nên sử dụng một cách đơn giản để không làm
ảnh hưởng đến sự tiếp thu kiến thức của học sinh. Bên cạnh đó giáo viên có thể sử dụng
ViOlet để thiết kế được nhiều kiểu bài tập khác nhau rất phong phú và hấp dẫn như trị chơi ơ
chữ, lựa chọn đáp án, kéo thả chữ…rất dễ dàng. Ngoài ra, việc làm này còn giúp cho giáo
viên tiết kiệm được thời gian viết nội dung lên bảng, treo bảng phụ… nội dung hiển thị đến
đâu, giáo viên giảng đến đó, làm cho thời gian giảng bài nhiều hơn, các em học sinh hiểu bài
sâu hơn.
Để soạn một bài giảng bằng GAĐT với sự hỗ trợ của phần mềm trình chiếu
PowerPoint và kết hợp ViOlet có thể thực hiện như sau :
Bước 1 : Tạo một thư mục chứa bài giảng cần soạn.
Bước 2 : Soạn thảo các câu hỏi bài tập (tùy từng bài giảng) trên phần mềm ViOlet.
- Câu hỏi, bài tập kiểm tra bài cũ nhằm đánh giá kết quả tiết học trước.
- Câu hỏi, bài tập giữa bài giúp học sinh khắc sâu nội dung cơ bản của từng mục,
từng phần.
- Câu hỏi, bài tập cũng cố cuối tiết học nhằm hệ thống kiến thức nội dung bài học.
Với mỗi nội dung trên hãy lưu lại và đóng gói vào thư mục vừa tạo ở bước 1.
Bước 3 : Soạn bài trình chiếu bằng phần mềm PowerPoint bao gồm đề mục, nội dung
cơ bản của bài học. Trong phần kiểm tra bài cũ, sau các mục cần cũng cố và trước khi
kết thúc bài hãy để một trang trống để chuyển gói câu hỏi từ ViOlet đã thực hiện ở bước
2 vào các trang này. Bài soạn này cần phải được lưu vào thư mục đã tạo ở bước 1.
Cụ thể, để soạn Bài 10: Cấu trúc lặp, Tin học 11 , ôi thực hiện như sau :
Bước 1 : Tạo thư mục
-Mở My Computer mở ổ đĩa D: Click phải vào chổ trống Chọn New Folder.
-Gõ tên cho thư mục.
Giáo viên: Nguyễn Hữu Định
Trang 7
Sáng kiến kinh nghiệm : Soạn giảng giáo án điện tử với sự kết hợp ViOlet và PowerPoint
-Đóng cửa sổ My Computer. (click vào
)
Bước 2 : Mở ViOlet và tạo câu hỏi, bài tập.
-Click đúp chuột vào biểu tượng
-Click vào nút thêm đề mục
hoặc nhấn F5 trên bàn phím.
-Gõ các đề mục và click vào Tiếp tục
-Click vào Công cụ và chọn dạng câu hỏi bài tập tương ứng .
Giáo viên: Nguyễn Hữu Định
Trang 8
Sáng kiến kinh nghiệm : Soạn giảng giáo án điện tử với sự kết hợp ViOlet và PowerPoint
-Chọn bài tập kéo thả chữ
+Soạn câu hỏi, chọn kiểu câu hỏi, gõ nội dung câu hỏi kể cả đáp án, cụm từ nào cần
khuyết đi thì bơi đen rồi click vào Chọn chữ.
+Hoàn thành click Đồng ý 2 lần ta thấy như sau :
Giáo viên: Nguyễn Hữu Định
Trang 9
Sáng kiến kinh nghiệm : Soạn giảng giáo án điện tử với sự kết hợp ViOlet và PowerPoint
Để soạn câu hỏi tiếp theo thực hiện tương tự.
-Xong phần câu hỏi cho kiểm tra bài cũ.
-Nhấn F8 trên bàn phím để chọn giao diện.
-Chọn giao diện trắng và click vào Đồng ý.
Giáo viên: Nguyễn Hữu Định
Trang 10
Sáng kiến kinh nghiệm : Soạn giảng giáo án điện tử với sự kết hợp ViOlet và PowerPoint
-Click vào
để lưu
Bai 10
-Tìm đến thư mục vừa tạo ở bước 1 trong mục Save in
-Gõ tên tập tin vào mục File name. Nhấn Enter hoặc Click vào Save.
-Nhấn F4 trên bàn phím để đóng gói bài tập.
B
-Bơi đen từ Package – ktbc và gõ lại là ktbc. (Làm đơn giản đường dẫn nhằm mục đích
chuyển gói này vào trang trình chiếu trên PowerPoint).
Giáo viên: Nguyễn Hữu Định
Trang 11
Sáng kiến kinh nghiệm : Soạn giảng giáo án điện tử với sự kết hợp ViOlet và PowerPoint
Bai 10\ktbc
-Click chọn xuất ra dạng HTML (giao diện Web) và Click vào Đồng ý.
Thực hiện tương tự cho những phần câu hỏi trong bài giảng.
Bước 3 : Soạn giảng trên PowerPoint.
-Mở PowerPoint
-Soạn các Slide bao gồm đề mục và nội dung bài học. Riêng slide Kiểm tra bài cũ và Bài tập
cũng cố để trắng. Mục đích là để kết hợp câu hỏi được tạo bởi ViOlet ở bước 2.
Giáo viên: Nguyễn Hữu Định
Trang 12
Sáng kiến kinh nghiệm : Soạn giảng giáo án điện tử với sự kết hợp ViOlet và PowerPoint
-Chọn trang kiểm tra bài cũ (Slide 2)
-Bắt đầu chuyển gói câu hỏi từ ViOlet vào PowerPoint.
+ Vào View Toolbars chọn Control Toolbox. Sẽ xuất hiện thanh công cụ này.
+ Click vào nút
trên thanh cơng cụ.
+ Tìm đến và chọn mục Shockwave Flash Object.
Giáo viên: Nguyễn Hữu Định
Trang 13
Sáng kiến kinh nghiệm : Soạn giảng giáo án điện tử với sự kết hợp ViOlet và PowerPoint
+ Kéo rê chuột để vẽ một hình chữ nhật trên slide này.
+ Click vào nút
trên thanh cơng cụ
+Hiện hộp Thuộc tính (Properties). Có rất nhiều thuộc tính trong danh sách này, giáo
viên chỉ cần quan tâm hai mục sau các mục khác khơng thay đổi :
-Base : gõ tên gói Câu hỏi thực hiện ở bước 2.
-Movie : như mục Base và gõ thêm “\Player.swf”.
+Đóng hộp thuộc tính lại.(click vào ). Như vậy ta đã chuyển được gói câu hỏi kiểm
tra bài cũ được tạo từ ViOlet vào PowerPoint.
Giáo viên: Nguyễn Hữu Định
Trang 14
Sáng kiến kinh nghiệm : Soạn giảng giáo án điện tử với sự kết hợp ViOlet và PowerPoint
-Tương tự, ta lần lượt chuyển các gói cịn lại vào các slide tương ứng.
-Cuối cùng lưu lại bài trình chiếu này vào thư mục đã tạo ở bước 1.
Bài 10
-Nhấn F5 trên bàn phím để xem kết quả thực hiện được.
Giáo viên: Nguyễn Hữu Định
Trang 15
Sáng kiến kinh nghiệm : Soạn giảng giáo án điện tử với sự kết hợp ViOlet và PowerPoint
-Đóng cửa sổ PowerPoint (click vào
).
Lưu ý quan trọng : Khi chuyển bài giảng này sang bất kỳ một máy nào khác với máy đang
thực hiện phải chuyển toàn bộ thư mục đã tạo ở bước 1.
Biện pháp 4: Linh hoạt khi hướng dẫn học sinh học tập
Bài giảng sau khi thiết kế sẽ được trình chiếu lên màn hình thơng qua máy chiếu.
Nghĩa là giáo viên buộc phải biết cách sử dụng nó. Đây là một trong những yêu cầu bắt buộc,
chỉ cần một vài thao tác lắp máy chiếu với CPU của máy tính hoặc kết nối với máy tính xách
tay và điều chỉnh độ lớn (zoom), độ nét (sharpness) trên màn hình giáo viên chắc hẳn sẽ có
một bài giảng chất lượng, học trị sẽ có khơng khí học thoải mái hơn. Thực tế cho thấy nhờ
Giáo viên: Nguyễn Hữu Định
Trang 16
Sáng kiến kinh nghiệm : Soạn giảng giáo án điện tử với sự kết hợp ViOlet và PowerPoint
GAĐT mà giáo viên đã tạo ra một khơng khí khác hẳn so với giờ dạy truyền thống. Học sinh
đã tập trung cao để nghe giảng và tư duy nhiều hơn trong các giờ học.
Khi chuyển từ bài giảng truyền thống sang các slide trình diễn, giáo viên thường mang
tư tưởng của bài giảng cũ để áp đặt vào. Nghĩa là sẽ trình bày tất cả những gì mình nói và
viết vào slide. Điều này hồn tồn sai lầm vì như thế học sinh sẽ cho rằng giáo viên chỉ nói
những điều trong sách, khơng mở rộng các kiến thức ngồi, đồng thời nội dung trình chiếu sẽ
rất dài, học sinh khó có thể ghi chép đầy đủ vào vở để làm tài liệu học ở nhà.
Vì thế chỉ nên coi slide là nơi chỉ chứa tên bài học, các đề mục và các ý chính phục vụ
cho bài giảng. Nếu slide cần hình ảnh minh họa, giáo viên nên tìm kiếm hình ảnh để chèn
vào. Công đoạn đưa nội dung vào giáo viên cũng nên lưu ý đến số lượng chữ, màu sắc, kích
thước trên các slide. Nhìn vào màn hình giáo viên có nhiệm vụ giải thích kỹ càng và mở rộng
nó ra chứ khơng phải là đọc các dịng chữ trên đó. Nếu chưa quen với cách giảng dạy này,
giáo viên có thể thấy khó khăn trong việc xác định xem slide tiếp theo sẽ trình bày về vấn đề
gì. Khơng sao, để dễ dàng làm chủ q trình điều khiển học sinh, giáo viên có thể in ra một
bản cầm tay (hand out) để vừa giảng vừa nhìn vào đó mà xác định vấn đề sẽ nói tiếp theo.
Biện pháp 5: Sử dụng GAĐT khơng có nghĩa giáo án truyền thống bị lãng quên.
Trong giáo án truyền thống chúng ta trình bày tất cả nội dung bài giảng. Vậy thì đối
với GAĐT chỉ gồm một số slide, các slide chỉ chứa từ khóa, hình ảnh… thì làm thế nào mà
giáo viên có thể quan sát hết các vấn đề cần được giảng? Để giải quyết việc này, tốt nhất giáo
viên phải xây dựng cho mình một đề cương bài giảng. Đề cương ghi rõ số tiết dạy của môn
học, tên bài giảng tương ứng với các tiết học nội dung cụ thể sẽ được trình bày trong mỗi tiết
học là gì? Vấn đề nào trình bày trước, vấn đề nào trình bày sau? Vấn đề nào cần được trọng
tâm và nhấn mạnh? Dành thời gian cho từng vấn đề là bao nhiêu? … Sở dĩ cần chuẩn bị kỹ
lưỡng như vậy là vì nếu tiết giảng dạy đó người giảng chưa nói hết nội dung các slide hay đã
trình bày hết nhưng thời gian còn thừa là đồng nghĩa với việc “cháy giáo án” và không đảm
bảo được yêu cầu của bài dạy. Kết hợp đề cương này cùng một bản in cầm tay một cách hợp
lý chắc chắn sẽ khơng mắc phải sự cố này.
Biện pháp 6: Trình chiếu theo phương pháp ghi bảng:
Mặc dù những nội dung cơ bản đã được giáo viên tóm lược và trình chiếu trên màn
hình, để khi kết thúc một đề mục hay bài học học sinh có thể hình dung lại được hệ thống
kiến thức của bài học thì người soạn phải khéo léo trong khi trình bày bài giảng.Vì vậy song
song với quá trình trình chiếu nội dung tiếp theo, giáo viên nên giữ lại những tiêu đề, đề mục
Giáo viên: Nguyễn Hữu Định
Trang 17
Sáng kiến kinh nghiệm : Soạn giảng giáo án điện tử với sự kết hợp ViOlet và PowerPoint
của bài học trên trang kế tiếp để cuối tiết học học sinh dễ hình dung lại nội dung kiến thức
vừa lĩnh hội. Đồng thời giáo viên có thể sử dụng phần tóm lược này để yêu cầu học sinh trình
bày cụ thể lại nội dung của từng ý.
Đối với những nội dung chính cần ghi chép vào vở, giáo viên khi đưa lên màn chiếu
nên chiếu chậm kết hợp giảng giải để học sinh có thể ghi chép lại những kiến thức cơ bản
trên dùng làm tư liệu học tập ở nhà.
PHẦN III : KẾT QUẢ
Sau một quá trình nghiên cứu và vận dụng giảng dạy bằng GAĐT cho học sinh để thử
nghiệm và tôi đã thực hiện được nhiều tiết dạy bằng GAĐT tại trường. Sau mỗi tiết dạy, tôi
đã cùng các đồng chí giáo viên của tổ thảo luận, góp ý, rút kinh nghiệm và đi đến nhận xét
thống nhất: GAĐT đã góp phần cải tiến rõ rệt chất lượng học tập của học sinh và nâng cao
chất lượng nghiệp vụ của giáo viên. Bên cạnh đó chất lượng khảo sát học sinh sau tiết dạy
Bài 10 tin học 11 b ng GAĐT ở hai lớp khác nhau đã cho thấy việc sử dụng GAĐT đã gópT ở hai lớp khác nhau đã cho thấy việc sử dụng GAĐT đã góp hai lớp khác nhau đã cho thấy việc sử dụng GAĐT đã gópp khác nhau đã cho thấy việc sử dụng GAĐT đã gópã cho thấy việc sử dụng GAĐT đã gópy việc sử dụng GAĐT đã gópc sử dụng GAĐT đã góp dụng GAĐT đã gópng GAĐT ở hai lớp khác nhau đã cho thấy việc sử dụng GAĐT đã gópT đã cho thấy việc sử dụng GAĐT đã gópã góp
ph n nâng cao chấy việc sử dụng GAĐT đã gópt lư ng đã cho thấy việc sử dụng GAĐT đã góp i trà của học sinh, chất lượng học tập của học sinh cũng đồng đều của học sinh, chất lượng học tập của học sinh cũng đồng đềua học sinh, chất lượng học tập của học sinh cũng đồng đềuc sinh, chấy việc sử dụng GAĐT đã gópt lư ng học sinh, chất lượng học tập của học sinh cũng đồng đềuc tập của học sinh cũng đồng đềup của học sinh, chất lượng học tập của học sinh cũng đồng đềua học sinh, chất lượng học tập của học sinh cũng đồng đềuc sinh cũng đồng đềung đã cho thấy việc sử dụng GAĐT đã gópồng đềung đã cho thấy việc sử dụng GAĐT đã gópềuu
hơn. Cụ thể:n. Cụng GAĐT đã góp thể::
Lớp
Sĩ số
11A3
11A4
39
40
Giỏi
SL
11
10
%
28,2
25
Khá
SL
15
12
%
38,5
30
Trung bình
SL
%
13
33,3
16
40
Yếu - kém
SL
%
0
0
2
5
KẾT LUẬN
1. Tóm lược giải pháp :
Tham mưu cùng Tổ chuyên môn và Ban giám hiệu, đề nghị các cấp quản lí giáo dục
tạo điều kiện trang bị những thiết bị cần thiết cho việc thực hiện GAĐT như máy
tính, máy chiếu đa năng (Multimedia projector).
Tổ chức một số buổi học tập về cách sử dụng máy chiếu, thiết lập trình chiếu trong
PowerPoint, ViOlet cho giáo viên để họ có thể tự thiết kế GAĐT cho mình.
Tìm hiểu và nghiên cứu thêm những kỹ năng cơ bản và nâng cao trong việc sử dụng
GAĐT để làm phong phú thêm những dạng bài tập khác nhau.
Tham gia các buổi thao giảng để thu nhận những góp ý chân thành từ đồng nghiệp,
từ đó nâng cao chất lượng giảng dạy theo phương pháp mới.
Thăm dò và đánh giá chất lượng học sinh sau giờ học để nắm bắt được thực chất
chất lượng của các em.
2. Phạm vi áp dụng :
Giáo viên: Nguyễn Hữu Định
Trang 18
Sáng kiến kinh nghiệm : Soạn giảng giáo án điện tử với sự kết hợp ViOlet và PowerPoint
Với đề tài này được áp dụng cho tất cả các trường học nói chung và trường THPT
Thới Lai nói riêng.
Giáo viên trực tiếp tham gia giảng dạy bằng giáo án điện tử.
3. Kiến nghị :
a. Với nhà trường:
- Tham mưu với cấp ủy, chính quyền địa phương,các cấp quản lý giáo dục và liên kết
với phụ huynh học sinh để tăng cường hơn nữa các trang thiết bị hiện đại phục vụ cho giáo
dục.
- Tăng cường các đợt tập huấn chuyên đề về GAĐT cho toàn thể giáo viên giảng dạy.
- Có biện pháp tích cực khuyến khích cán bộ giáo viên tự học tập nâng cao trình độ
tin học và xây dựng ý thức vận dụng CNTT vào dạy học.
b. Với Sở Giáo dục và Đào tạo:
- Tăng cường các đợt tập huấn chuyên đề về GAĐT trên địa bàn thành phố để học hỏi
và nâng cao kỹ năng sử dụng.
- Tham mưu với các cấp quản lý, tạo điều kiện thuận lợi về trang thiết bị, cơ sở vật
chất cho các trường trong huyện, cần có những chính sách ưu tiên đầu tư cho những đơn vị
có thành tích giáo dục cao trong năm học, coi đó như là một phần thưởng xứng đáng cho cả
quá trình giáo dục của đơn vị.
Trên thực tế, việc ứng dụng sáng kiến này mới chỉ trong một phạm vi hẹp, vì thế cũng
chưa thể đánh giá được tồn diện và chính xác nhất những ưu điểm và hạn chế của việc ứng
dụng CNTT trong dạy học. Vì vậy, một lần nữa tôi rất mong nhận được sự giúp đỡ cùng
những lời góp ý chân thành từ các cấp lãnh đạo và các bạn đồng nghiệp để sáng kiến ngày
một hoàn thiện hơn.
Giáo viên: Nguyễn Hữu Định
Trang 19