Bai tao hoa 11 Hoc ki II

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (398.63 KB, 31 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

CHƯƠNG V

HIĐROCACBON NO

BÀI 25

ANKAN ( hay parafin)

A. LÝ THUYẾT:

I. Đồng đẳng, danh pháp:
1. Đồng đẳng ankan:

Công thức tổng quát chung cho ankan (hay olefin) là CnH2n+2 (n 1)

2. Danh pháp:

Cách gọi tên các ankan mạch nhánh theo quy tắc sau :

+ Chọn mạch chính : là mạch dài nhất có nhiều nhóm thế nhất.

+ Đánh số vị trí cacbon trong mạch chính bắt đầu từ phía gần nhánh hơn.

+ Gọi tên : Vị trí mạch nhánh + tên nhánh + tên mạch chính( tên ankan tương ứng với số 
nguyên tử cacbon trong mạch chính).

Ví dụ : CH3-CH -CH2 – CH3

CH3–CH2–CH2–CH–CH2–CH3

CH3 2-metyl butan CH3 3–metylhexan

CH3–CH2–CH2–CH–CH–CH3 CH3–CH2–CH–CH–CH2–CH3

CH3 CH3 2,3– ñimetylhexan CH3 C2H5 3– etyl– 4 –etylhexan
II. Tính chất hố học

Phản ứng đặc trưng là phản ứng thế; phản ứng tách hiđro và phản ứng cháy.

1. Phản ứng thế bởi halogen:

Thế clo và brom: Xảy ra dưới tác dụng của askt hoặc nhiệt độ và tạo thành một hỗn hợp sản
phẩm.

Những ankan có phân tử lớn tham gia phản ứng thế êm dịu hơn và ưu tiên thế những nguyên tử H
của nguyên tử C hoặc cao.

Ví dụ:

2. Phản ứng tách:

a. phản ứng tách hiđro:ở 400  900oC, xúc tác Cr2O3 + Al2O3.

b. Phản ứng phân cắt mạch cacbon: C10H22 crackinhC5H10 + C5H12
3. Phản ứng oxi hoá:

CnH2n +2 +

2
1
3n

O2  nCO2 + (n +1) H2O. (1)

 Nhận xét :

 đốt ankan thu nCO2 < nH2O

Nếu đốt hiđrocacbon thu được nCO2 < nH2O Hiđrocacbon đem đốt là ankan (CnH2n +2 ).

III. Điều Chế:

1. Điều chế metan

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

2. Điều chế các ankan khác

a) Lấy từ các nguồn thiên nhiên: khí dầu mỏ, khí thiên nhiên, sản phẩm crackinh.
b) Tổng hợp từ các dẫn xuất halogen:

R - Cl + 2Na + Cl - R'  R - R' + 2NaCl

c) Từ các muối axit hữu cơ:

BAØI 26

XICLOANKAN

- CTTQ chung cho monoxicloankan( xicloankan đơn vòng ) là CnH2n (n  3).

CnH2n + 3n/2O2  nCO2 + n H2O.  Nhận xét : nCO2 = nH2O

- Cách Gọi tên :

 Với xicloankan mạch không nhánh :

Tên = Xiclo + tên ankan tương ứng với số nguyên tử cacbon trong vịng.

 Với xicloankan mạch nhánh :

Tên = Vị trí mạch nhánh + tên nhánh + xiclo

+ tên ankan tương ứng với số nguyên tử cacbon

trong vòng.

Vd: CH2–CH2 CH3

CH2– CH2  CH3 CH3

Xiclobutan Metylxiclobutan 1,2 – ñimetylxiclobutan

Đánh số nguyên tử cacbon trong vòng bắt đầu từ nhánh sao cho tổng chỉ số vị trí nhánh là bé nhất.

 Với xiclopropan và xiclobutan có phản ứng cộng mở vịng .
 Phản ứng với hiđro :

+ H2  Ni,t0 CH3 – CH2 – CH3
+ H2  Ni,t0 CH3 – CH2 – CH2 – CH3

 Phản ứng với Br2, HBr ( chỉ với xiclopropan)

+ Br2 t0 BrCH2–CH2–CH2Br + HBr t0 CH3–CH2–CH2Br

B. BÀI TẬP:

1. Bổ túcphản ứng :

a) Al2O3



Al4C3



metan



metylclorua



metylenclorua



clorofom



tetraclometan.

b) Axit axetic



natraxetat



metan



metylclorua



etan



etilen.
c) butan



etan



etylclorua



butan



propen



propan.

2. Đọc tên _ viết CTCT _ đồng phân.
a) Viết các công thức các chất sau:

1. 4_ etyl_3,3_ dimetylhexan
2. 1_brom_2_clo_ 3_metylpentan
3. 1,2_ diclo_1_metylxiclohexan
b) Đọc tên quốc tế các chất sau:

1. CH3 - CH(CH3) – CH2 – CH3
2. CH3 – CH2 – C(CH3)3

3. CH3 – CHBr – CH2 – (C2H5 ) - CH3

3. Viết CTCT và các đồng phân và đọc tên quốc tế các chất có CTPT sau đây:
1. 1. C5H12 2. C6H14 3. C7H16 4. C3H7Cl 5. C3H6Cl2

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

a) Tỉ khối hơi so với hiđro bằng 36
b) Công thức đơn giản nhất là C2H5

c) Đốt cháy hoàn toàn 1 lit ankan sinh ra 2 lit CO2

d) Đốt cháy hoàn toàn một hiđrocacbon (A) thu được 17,6 gam CO2 và 9 gam H2O.

e) Đốt cháy hoàn toàn một ankan (B) với lượng O2 vừa đủ thì thấy tổng số mol trước và sau phản
ứng bằng nhau. Xác định CTPT của B.

f) Đốt cháy hoàn toàn 0,86 gam ankan E thì cần vừa đủ 3,04 gam oxi
g) Một ankan F có C% = 80%.

h) Đốt cháy hoàn toàn hiđrocacbon G sản phẩm lần lược cho qua bình đựng P2O5 và Ca(OH)2 làm
khối lượng các bình này lần lược tăng 0,9 gam và 1,76 gam.

5. Một ankan có thành phần nguyên tố : %C = 84,21 ; %H = 15,79 ; tỉ khối hơi đới khơng khí bằng
3,93

a) Xác định cơng thức phân tử của ankan.

b) Cho biết đó là ankan , hãy viết công thức cấu tạo và gọi tên.

c) Tính thành phần thể tích của hỗn hợp gồm hơi ankan đó và khơng khí để có khả năng nổ
mạnh nhất.

d) Nếu cho nổ 100 lit hỗn hợp trên thì được bao nhiêu lít CO2 (các thể tích khí được đo cùng đk)
6. Đốt cháy hồn tồn 5,6 lít xicloankan Y thu được 16,8 lít khí CO2. Tìm CTPT của Y, các khí đo ở

đktc.

7. Đốt cháy hoàn toàn 1,16g một ankan (Y). Dẫn toàn bộ sản phẩm cháy đi qua bình đựng dung dịch
nước vôi trong dư thu được 8 gam kết tủa. Xác định CTPT của ankan đó.

8. Đốt cháy 3 lit hỗn hợp hai parafin(đktc) là đồng đẳng liên tiếp nhau và cho sản phẩm lần lược
qua bình I đựng CaCl2 khan và bình II đựng dung dịch KOH đặc. Sau khi kết thhúc thí nghiệm
tháy khối lượng bình I tăng 6,43 gam bình II tăng 9,82 gam . Xác định CTPT của các parafin và
tính thành phần phần trăm các chất .

9. Đốt cháy hoàn toàn 19,2 gam hỗn hợp hai ankan kế cận thu được 14.56 lit CO2 đo ở 00C và 2
atm.

a) Tính thể tích của hỗn hợp hai ankan .

b) Xác định CTPTvà CTCT của hai ankan.

10. Một hỗn hợp A gồm hai ankan là đồng đẳng kế tiếp nhau có khối lượng 10.2 gam. Đốt cháy
hồn tồn hỗn hợp A cần 36,8 gam oxi .

a) Tính khối lượng CO2 và H2O tạo thành
b) Tìm CTPT của hai ankan.

CHƯƠNG VI

HIĐROCACBON KHÔNG NO

BÀI 29

ANKEN ( hay olefin)

A. LÝ THUYẾT:

I. ĐỒNG ĐẲNG , ĐỒNG PHÂN , DANH PHÁP :
1.Dãy đồng đẳng :

- CTTQ chung của dãy đồng đẳng anken là : CnH2n ( n ≥ 2 )
2. Danh pháp :

* Tên thông thường : Tên ankan – an + ilen

Ví dụ : CH2=CH2 etilen CH2=CH–CH3 Propilen
* Tên thay thế : gọi tên theo cách sau :

- Chọn mạch chính là mạch C dài nhất có chứa lk đơi
- Đánh số C mạch chính từ phía gần lk đơi hơn .

Gọi tên : vị trí nhánh – tên nhánh – tên C mạch chính – vị trí liên kết đôi – en

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

3. Đồng phân :

a) Đồng phân cấu tạo :

- Đồng phân vị trí lk đơi : CH2=CH-CH2-CH3 CH3-CH=CH-CH3
- Đồng phân mạch cacbon :

CH2= C-CH2-CH3 CH2=CH-CH-CH3

CH3 CH3

b) đồng phân hình học : Ví dụ: But-2-en

II. TÍNH CHẤT HỐ HỌC :

1. Phản ứng cộng hiđrơ : ( Phản ứng hiđro hoá )

CH2=CH2 + H2  Ni,t0 CH3-CH3
2. Phản ứng cộng halogen : ( Phản ứng halogen hoá )

CH2=CH2 + Br2 Br – CH2 – CH2– Br

-Anken làm mất màu của dung dịch brom  Phản ứng này dùng để nhận biết anken .

3.Phản ứng cộng nước và axit :

a) coäng axit HX .

- CH2=CH2 + HCl  CH3CH2Cl

- Đối với các anken khác, nguyên tử halogen (trong HX) mang điện âm, ưu tiên đính vào nguyên tử
C bậc cao (theo quy tắc Maccopnhicop).

* Quy tắc Maccopnhicop : Trong phản ứng cộng HX ( axit hoặc nước ) vào lk C=C của anken , H ( phần
mang điện tích dương ) cộng vào C mang nhiều H hơn , Cịn X- ( hay phần mang điện tích âm ) cộng vào 
C mang ít H hơn.

b) cộng nước : CH2=CH2 + H-OH to

  HCH2 – CH2OH
4. Phản ứng trùng hợp :

nCH2=CH2 ,100 300
100

o

peoxit C

atm



      [- CH2 – CH2- ]n

monome polime .

-Phản ứng trùng hợp là quá trình cộng hợp liên tiếp nhiều phân tử nhỏ giống nhau hoặc tương tự nhau
tạo thành phân tử lớn gọi là polime .

-Số lượng mắc xích trong một phân tử polime gọi là hệ số trùng hợp , kí hiệu n
5. Phản ứng oxi hố :

a) Oxi hố hồn tồn : CnH2n +
3

n

o
t

  nCO2+ nH2O nhận xét : đốt anken thu nCO2 = nH2O

b) Oxi hố khơng hồn tồn :

3CH2 = CH2 + 4H2O + 2KMnO4  3HO – CH2 – CH2 – OH + 2MnO2 + 2KOH

Anken làm mất màu dd KMnO4  Dùng để nhận biết anken .

III. ĐIỀU CHẾ :

Trong phòng thí nghiệm : CH3CH2OH     H SO2 4,170oC CH2=CH2 + H2O

Trong công nghiệp : CnH2n+2 to

  CaH2a+2 + CbH2b ( với n = a +b )
C4H10 to

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

B. BÀI TẬP:

1. Viết công thức cấu tạo của các đồng phân về vị trí các liên kết đơi và về mạch cacbon của các
anken có cơng thức phân tử : C4H8 , C5H10 . Gọi tên các đồng phân theo danh pháp quốc tế
2. Hoàn thành các phương trình phản ứng ;

a) CH2 = CH2 + HBr



…

b) CH2 = CH2 + …



CH3 – CH2 OH
c) CH3-CH2 – CH2 –CH2 OH  H2SO4 …

d) CH3 - CH – CH2 – CH3 H 2SO4 …

3. Viết phương trình phản ứng biểu diễn biến hoá sau :

a) hexan



butan



etilen



etylclorua



etlen



polietilen.

b) C3H7OH



C3H6



C3H8



C2H4



C2H4(OH)2
c) canxicacbua



axetilen



etilen



etanol

d) CnH2n + 2



CnH2n



CnH2nBr2



CnH2n



CnH2n(OH)2

4. Phản ứng trùng hợp là gì ? Giữa phản ứng trùng hợp và phản ứng cộng có gì giống nhau có gì

khác nhau ? Viết sơ đồ tóm tắc phản ứng trùng hợp của mỗi chất sau :

a) CH2 = CH2 ; c) CH2 = C(CH3)2
b) CH2 = CHCl ; d) CF2 = CF2

5. Những hợp chất nào dưới đây có thể có đồng phân cis – trans ? Viết cơng thức cấu tạo và đồng
phân của nó:

CH3CH = CH2 ; CH3CH = CHCl ; CH3CH = C(CH3)2 .

CH3 CH3 CH3 Cl
C = C C = C

C2H5 C2H5 C2H5 H

6. Đốt cháy hoàn toàn 0,25 mol khí A thu được 33gam CO2 và 13,5 gam hơi nước

a) Tìm cơng thức phân tử và CTCT của A biết rằng ở (đktc) khối lượng riêng của A là 1,875 g/l.
b) Tìm khối lượng dung dịch KMnO440% để bị mất màu vừa đủ bởi lượng chất A trên .

7. Một hỗn hợp X gồm hai olefin đồng đẳng kế tiếp nhau có thể tích 17,92 lít ( đo ở 00C và 2,5 
atm) sục qua bình chứa dung dịch Br2 dư , khối lượng bình tăng lên 70 gam .

a) Viết các phương trình phản ứng xảy ra

b) Xác định cơng thức phương trình và viết cơng thức cấu tạo của hai olefin đó
c) Tính phần trăm số mol hỗn hợp X

d) Đốt cháy hồn tồn thể tích trên của hỗn hợp X rồi cho sản phẩm vào 5 lít dung dịch NaOH 1,8
M sẽ thu được muối gì , bao nhiêu gam ?

8. 0,2 mol hỗn hợp khí X gồm etan , propan, propen sục qua nước brôm dư thấy khối lượng bình
tăng thêm 4,2 gam . Lượng khí cịn lại đem đốt cháy hồn tồn thu được một lượng CO2 là a
gam và 6,48 gam H2O .

a) Tính lượng khí CO2 (a gam) và thành phần % thể tích mỗi khí trong hỗn hợp X

b) Dẫn tồn bộ khí trên qua 400ml dung dịch KOH 2,6M . Hãy xác định nồng độ mol/l của các chất
trong dung dịch sau phản ứng .

9. A và B là hai anken kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng . Cho 13,44 lít hỗn hợp trên qua một bình
đựng dung dịch brơm dư thấy bình tăng 28 g .

a) Xác định cơng thức phân tử , viết công thức cấu tạo của hai anken

b) Cho hỗn hợp hai anken tác dụng với HCl thì thu được tối đa 3 sản phẩm. Xác định công thức cấu
tạo đúng của hai anken và gọi tên chúng .

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

a) Tính thành phần % mỗi khí trong hỗn hợp

b) Dẫn tồn bộ khí trên qua 200ml dung dịch KOH 2,6M . Hãy xác định nồng độ mol/l của các chất
trong dung dịch sau phản ứng .

11. Người ta muốn điều chế 21 gam etilen

a) Tính lượng rượu etylic nguyên chất cần dùng, nếu hiệu suất là 100%.
b) Tính thể tích etan (đktc) cần dùng, nếu hiệu suất là 80%

ANKAĐIEN

A. LÝ THUYẾT:

I. Định nghóa :

Định nghĩa: - Ankađien là hiđrocacbon mạch hở có 2 liên kết đôi C = C trong phân tử.
- CTTQ chung là : CnH2n- 2 (n  3)

Ví dụ: CH2 = C = CH2 : propañien CH2 = C = CH – CH3 : Buta - 1,2 - ñien

CH2 = CH – CH = CH2 : Buta - 1,3 – ñien CH2 = C(CH3) – CH = CH2 : 2- metyl Buta - 1,3 – đien

II. Tính chất hóa học:
1. Phản ứng cộng:

a) Với hiđrô : CH2 = CH – CH = CH2 + 2H2 ,

o
Ni t

   CH3 – CH2 – CH2 - CH3

b) Với Brơm :

+ Cộng 1,2: CH2=CH–CH=CH2 + Br2 (dd) 80

oC



   CH2 =CH– CH-CH2

Br Br (sản phẩm chính)

+ Coäng 1,4: CH2=CH–CH=CH2 + Br2 (dd) 40

oC

   CH2 –CH=CH-CH2

Br Br (sản phẩm chínhï)

+ Cộng đồng thời vào 2 nối đôi:

CH2=CH–CH=CH2 + 2Br2 (dd) 40

oC

   CH2 –CH-CH-CH2

Br Br Br Br

c) Với hiđrơ halogenua:

+ Cộng 1,2: CH2=CH–CH=CH2 + HBr (dd) 80

oC



   CH2 =CH– CH-CH3

Br (sản phẩm chính)

+ Coäng 1,4: CH2=CH–CH=CH2 + HBr(dd) 40

oC

   CH3 –CH = CH-CH2Br

(sản phẩm chính )

2. Phản ứng trùng hợp:

Polibutien

3. Phản ứng oxi hố:

a) Oxi hố hồn tồn: CnH2n – 2 +

3 1

n

O2  nCO2 + ( n – 1) H2O

C4H6 + 11/2 O2  4CO2 + 3H2O

b) Oxi hố khơng hồn tồn:

Các ankien cũng làm mất màu dung dịch KMnO4 như anken.

III. Điều chế:

1. Điều chế butađien : từ butan hoặc butilen.
CH3 – CH2 – CH2–CH3 ,

o
xt t

   CH2=CH–CH=CH2 + 2H2

2 . Điều chế isopren:

CH3 – CH – CH2–CH3 ,

o
xt t

   CH2 = C – CH= CH2 + 2H2

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

B. BÀI TẬP:

1. Ankadien là gì ? viết cơng thức cấu tạo của các ankadien có cơng thức phân tử sau : C4H6 , C5H8
2. Viết các phương trình phản ứng giữa các chất sau đây theo tỉ lệ số mol 1 : 1

a) Buta-1,3-dien vaø clo
b) Buta-1,3-dien vaø HCl
c) Isopren và brôm.

3. Viết phương trình phản ứng biểu diễn chuỗi biến hoá sau với đủ điều kiện:
a) Tinh bột



glucozơ



ancol etylic



Buta-1,3-đien



cao su buna

b) Đá vôi



vôi sống



canxicacbua



axetilen



vinyl axetilen



cloropren



cao su

cloropren

4. Viết phương trình phản ứng điều chế :
a) Caosu buna từ tinh bột

b) Caosu clopren từ metan

5. Bổ túc các phương trình phản ứng, gọi tên các sản phẩm
a) (A) 600C

(B) + (C)
(B) + H2O ? (D)

(D.)  ?? (E)  + (F)  + H2O
(E) + (F) ??  (A)

n(E) ??  cao su buna

(B) + (F)  ?? (C)

6. Đốt cháy hoàn tồn một hiđrocacbon X ở thể khí thu được 0,14 mol CO2 và 1,89 gam H2O
a) Tìm công thức thực nghiệm của X

b) Xác định công thức phân tử và công thức cấu tạo và gọi tên X biết rằng X trùng hợp tạo cao su
c) Viết phương trình phản ứng giữa X với HBr theo tỉ lệ mol 1 : 1 gọi tên sản phẩm .

BAØI 32

ANKIN

A. LÝ THUYẾT:

I. Đồng đẳng, đồng phân, danh pháp:
1. Dãy đồng đẳng của ankin:

-Ankin là những hiđrocacbon khơng no, mạch hở có một liên kết ba trong phân tử, có CTTQ là:CnH2n - 2(n  2)

- Cấu tạo của C2H2 : H - CC - H

2 . Đồng phân : - Từ C4 trở đi mới có đồng phân.

Ví dụ: C5H8 có 3 đồng phân .

CH C – CH2 – CH2 – CH3 CH3 – C C – CH2 – CH3 CH C – CH(CH3) – CH3

II. Tính chất hóa học: 
1. Phản ứng cộng:
a) Phản ứng cộng hiđrô:

CH  CH   NiH2 CH2 = CH2   NiH2 CH3 – CH3

CH  CH + H2    Pd PdCl/ 3 CH2 = CH2

b) Phản ứng cộng brom, clo: CH  CH   Br2CHBr = CHBr   Br2CHBr

2 = CHBr2

c) Phản ứng cộng HX (X là OH; Cl; Br; CH3COO ...) :

CH  CH o,
HCl
t xt



   CH2 = CHCl H2
Ni



   CH3 – CHCl2

CH  CH + HCl 150 2002o
HgCl

C



    CH2 = CH - Cl :vinyl clorua

+ Phản ứng cộng của ankin với HX cũng tuân theo quy tắc Maccopnhicop.

CH  CH + H -OH  HgSO4 CH

2 = CH – OH CH3CHO

[không bền] Anđehit axetic
d) Phản ứng đimehoá, trimehoá :

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

- 3 CH  CH  xt,t0 C6H6

2 . Phản ứng thế bằng ion kim loại:
* Phản ứng của ank - 1- in:

CH  CH + AgNO3 + NH3  CAg  CAg  + 2NH4NO3

Baïc Axetilen

 Nhận xét: Phản ứng này dùng để phân biệt ank - 1- in với anken và ankan.

3 . Phản ứng oxi hoá:

CnH2n - 2 + 3 1
2

n

O2  n CO2 + (n -1)H2O

b) Phản ứng oxi hố khơng hồn tồn: tương tự anken và ankađien, ankin cũng có khả năng làm mất màu
dung dịch KMnO4 .

III. Điều chế: Điều chế C2H2 .

- Từ CaC2 : CaC2 + H2O  Ca(OH)2 + C2H2

- Từ CH4 : 2CH4 1500

oC

   C2H2 + 3H2

B. BÀI TẬP:

Câu 1 :Ankin là gì ? viết cơng thức cấu tạo thu gọn và gọi tên các ankin có cơng thức : a) C3H4

b) C4H6 c) C5H8

Câu 2 : Viết phương trình phản ứng xảy ra giữa propin và các chất sau :

a) H2 ( xt Pd) b) dung dịch nước Br2 c) HCl d) dung dịch AgNO3 trong NH3 dư

Câu 3 : Viết các phương trình phản ứng biểu diễn biến hoá :

a) Propan



metan



axetilen



vinyl axetilen



butan



etilen



etylenglicol

b) Butan



etan



etyl clorua



ancol etylic



divinyl



divinyl



butan



metan



axtilen



benzen

c) CaCO3



CaO



CaC2



C2H2



axit oxalic



caxi oxalat
P.E



etilen Bạc axetilua



axetlen 
Câu 4 :Viết công thức cấu tạo của các đồng phân C4H6 , C5H8

Câu 5 :Những chất nào là đồng đẳng ? là đồng phân của nhau .

a) HC



CH b) CH2 = C = CH2 c) CH3 – CH2 – C



d) CH3 – C



CH e) CH3- C



C –CH3 f) CH2 = C –CH = CH2
CH3

Câu 6 :Điều chế :

a) PE, PP, PVA từ metan

b) Cao su buna , cao su isopren từ metan .

Câu 7 : Nhận biết các hoá chất sau :
a) Khí metan , etilen , axetilen

b) Butan , but-1- en, but-1- in, but-1- in.
c) Propen , axetilen , buta-1,3- đien ; metan

Câu 8 :Tinh chế:

a) Etilen có lẫn axetilen.

b) Etilen có lẫn metan , axetilen.
c) Axetilen có lẫn propan ,but-1- en.

Câu 9 :Tách rời từng chất sau đây ra khỏi hỗn hợp :

a) Metan , etilen , axetilen. b) But-1- in , but-2-in , butan

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

a) Phân biệt 3 chất đó bằng phương pháp hố học

b) Có thể phân biệt 3 chất đó bằng cách đốt cháy và quan sát ngọn lửa khơng ? Tại sao

c) Có thể so sánh thể tích oxi cần dùng cho phản ứng đốt cháy để phân biệt chúng được không?

Câu 11 : Đốt cháy hoàn toàn một hỗn hợp gồm 20 cm3 một hiđrocacbon (A) và 160 cm3 oxi trong
một khí nhiên kế. Sau khi làm lạnh hỗn hợp còn 130 cm3 trong đó có 80 cm3 bị hấp thụ bởi KOH cịn
lại là oxi dư

a) Xác định công thức phân tử và công thức cấu tạo của A biết rằng A tác dụng với AgNO3 trong
NH3 dư tạo kết tủa.

b) Tính lượng kết tủa tạo ra khi cho 10,8 gam chất A tác dụng với lượng dư AgNO3 / dung dịch NH3.

Cađu 12 : Chia hoên hợp khí etilen và axetilen thành hai phaăn baỉng nhau. Mt phaăn cho đi qua nước
brođm thaẫy khôi lượng bình tng leđn 0,68 gam. Mt phaăn đem đôt cháy hoàn toàn thây tôn hêt 1,568
lít oxi (ở đktc )

a) Tính thành phần % mỗi khí trong hỗn hợp ban đầu
b) Tính tỉ khối hỗn hợp khí ban đầu so với oxi

Câu 13 : Một hỗn hợp gồm axetilen , propilen và metan
_Đốt cháy hồn tồn 11 gam hỗn hợp thì th 12,6 gam nước

_Mặt khác 5,6 lít hỗn hợp (ở đktc ) phản ứng đủ với dung dịch chứa 50 gam brơm
Xác định thánh phần % thể tích hỗn hợp đầu

Bài tập trắc ngiệm_ luyện tập

Câu 1. Cho dãy chuyễn hoá : CaC2  X  Y  poli etilen (PE.)
X,Y lần lượt là các chất :

A. C2H4 ,CO2 B. C2H2, C2H6 C. C2H2 ,CO2 D. C2H2, C2H4

Câu 2. Cho chuổi phản ứng : CaC2 --> X --> Y --> CH3 – CH3

X, Y tương ứng là

A. C2H2 vaø C2H4 B. C2H4 vaø C2H2

C. C2H2 vaø CHCl = CHCl D. C2H2 vaø C2H6

Câu 3. Trong phân tử C2H4 , ngun tử C có lai hố

A. khơng có lai hố B. sp3 C. sp2 D. sp

Câu 4. Cho các chất : 1) C2H4 2 ) C2H6 3 ) propen 4) Vinylclorua

Chất thực hiện được phản ứng trùng hợp là :

A. 1, 2 , 4 B. 2, 4 C. 1, 2 , 3 D. 1, 3, 4

Câu 5. Dung dịch để làm tinh khiết C2H4 có lẫn CO2 và SO2 là :

A. H2SO4 B. K2SO4 C. NaOH D. NaCl

Câu 6. Cho các chất sau

1) But-1-en 2) But-2-en 3) 3- metylbut-1-en 4) pent-2-en
Chất có đồng phân cis - trans là

A. 2 , 4 B. 1 , 2 , 4 C. 2 , 3 , 4 D. 1 , 2

Câu 7. Khi cho buta-1,3-đien tác dụng với dung dịch nước Brom (1:1) , số sản phẩm tạo thành là :

A. 4 B. 3 C. 1 D. 2

Câu 8. Hai bình mất nhãn chứa etan và etilen , thuốc thử nhận biết chúng là ;
A. Dung dịch AgNO3 / NH3 B. Dung dịch KMnO4

C. Dung dòch HCl D. Dung dòch NaOH

Câu 9. Dãy chất nào làm mất màu dung dịch nước brôm và dung dịch KMnO4 : 
A. C3H8 , C2H4 , C2H2 B. CO2 , C2H4 , C2H2

C. Xiclopropan (C3H6 ) , C2H4 , C2H2 D. SO2 , C2H4 , C2H2

Câu 10. Khi cho 1 mol C2H2 tác dụng với 1 mol H2 (Ni , to) , H2 đãphản ứng hết số chất sau phản ứng

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

Câu 11. 1) Cao su là hợp chất cao phân tử . 2) Cao su là một Hydrocacbon

3) Cao su là hợp chất không no Phát biểu đúng là

A. 2 , 3 B. 1,2 , 3 C. 1,2 D. 1 , 3

Câu 12. Ba chất khí ở 3 bình mất nhãn là C2H2 , C2H4 , C2H6 . Thuốc thử để nhận biết các chất trên lần

lượt là

A. Ag2O ( dung dịchAgNO3 /NH3 ) , dung dịch axít HCl loãng

B. Ag2O ( dung dịch AgNO3 /NH3 ) , dung dịch nước brom loãng

C. Ag2O (dung dịch AgNO3 /NH3 ) , brom lỏng ngyên chất

D. dung dịch nước brom lỗng , q tím ẩm

Câu 13. Khi cho buta-1,3-đien tác dụng với dung dịch HCl (1:1) , số sản phẩm tạo thành là :

A. 3 B. 2 C. 1 D. 4

Câu 14. Những chất nào sau đây phân tử có liên kết pi :

1) Xiclobutan 2) Etilen 3) Axetilen 4) Bezen

A. 1,2 ,3 B. 2 ,3 ,4 C. Caû 4 chất trên D. 2 ,3

Câu 15. Khi cho hỗn hợp C2H6 , C3H6 , C2H4 , C2H2 lội từ từ qua dưng dịch nước brôm thì . . . bị hấp

thụ A. cả 4 chaát B. C3H6 , C2H4 , C2H2

C. C2H6 , C2H4 , C2H2 D. C2H6 , C3H6 , C2H4

Câu 16. Cho hợp chất sau : CH3 - CH - CH = C - CH3

tên gọi của hợp chất trên là

A. 2 - etyl - 4 - metyl pent-3-en B. 4 - etyl - 2 - metylpent-2-en

C. 2,4 - dimetylhex-2-en D. 2 - metyl - 4 - etyl pent-2-en

Câu 17. Các chất :

1) C2H2 2 ) C3H4 ( propin ) 3) C2H4 4) C4H6 ( But-2-in )
Chất tác dụng được với dung dịch AgNO3 / NH3 dư là

A. 1 , 4 B. 1 , 2 ,4 C. 1 , 2 D. 2 , 4

Câu 18. Khi cho 2- metylbuta-1,3-đien tác dụng với dung dịch nước Brom (1:1) , số sản phẩm tạo thành

laø : A. 2 B. 1 C. 3 D. 4

Câu 19. Khi cho propen tac dụng với HBr , sản phẩm chính tạo thành là :

A. 3 - brom propan B. 1 - brom propan

C. 2 - brom propan D. 1,2 - dibrom propan

Câu 20. Khi cho hỗn hợp X gồm C2H2 , C2H4 , C2H6 , lội qua dung dịch nước brom , khơi lượng bình

brom tăng là khối lượng của :

A. C2H2 B. brom đã tham gia phản ứng

C. C2H4 D. hỗn hợp C2H2 , C2H4 bi hấp thụ

Câu 21. Cho chuỗi phản ứng sau: CH4 X  Y polivinylclorua (PVC.)
X,Y lần lượt là các chất :

A. C2H2, C2H4 B. C2H2, CH2 = CH-Cl C. C2H2, C2H4Cl2 D. C2H2, C2H5Cl

Câu 22. Số đồng phân anken có cùng cơng thức phân tử C4H8 (khơng kể đồng phân hình học) là :

A. 1 B. 4 C. 2 D. 3

Câu 23. Cho các công thức cấu tạo sau :

CH3 -CH = CH-C2H5 (1) ; CH3 - CH = CH2 (2)
CH3 -CH = C(CH3)2 (3) ; CH3- CH=CH-Br (4)
chất có đồng phân cis - trans là

A. (1), (4). B. (1), (2). C. (3), (4) D. (1), (3).

Câu24. Cho chuỗi phản ứng sau: CH4  X  C2H4trunghop Q

Q laø : A. polipropilen B. benzen C. polivinyl clorua D. Polietilen

Câu 25. Để làm sạch C2H6 có lẫn các khí C2H4, C2H2 ta cho hỗn hợp khí lội qua :
A. Nước B. Dung dịch nước brôm

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

Câu 26. Cho các chất sau : 1) C2H6 2) C2H4 3) C2H2 4) Toluen

Chất không bị oxi hóa bởi dung dịch KMnO4 là

A. 1 B. 1,3 C. 1, 2, 3, 4, D. 1,2

Câu 27. Chất nào sau đây khi hợp nước sản phẩm tạo thành là axeton :

A. C2H2 B. C3H6 C. C3H4 ( Propin ) D. C4H6 ( but-1-in)

Câu 28. Cho chuỗi phản ứng sau: CH4 C2H2 HCl ,xt A trunghop B. B là :

A. Polipropilen B. Polyvinylclorua C. Polivynylaxetat D. Vinyl axetilen

Câu 29. Công thức cấu tạo của hiđrocacbon có tên 3 - Mêtylbut-1-in là

A. CH3 - C(CH3)2 – C  CH B. CH C - CH(CH3) - CH3
C. CH3 C(CH3)  C- CH3 D. CH  C(CH3) - CH2- CH3
Câu 30.Hiđrocacbon có cấu tạo CH2= CH- CH(C2H5)- CH3 có tên quốc tế là

A. 3-Metyl pent-1-en B. 2-Etyl but-3-en C. 3-Etyl but-1-en D. 3-Metyl pent-4-en

Câu 31.Chất không thực hiện được phản ứng trùng hợp là :

A. C3H6 ( propen ) B. C2H2 C. C2H4 D. C3H8

Câu 32.Đốt cháy hồn tồn 2,24 lít ankin X ở đktc thu được 7,2 gam H2O . X có cơng thức phân tử là :

A. C4H6 B. C3H4 C. C5H8 D. C2H2

Câu 33.Số đồng phân ankin có cùng cơng thức phân tử C4H6 là :

A. 2 B. 5 C. 3 D. 4

Câu 34.Cho chuỗi phản ứng sau: CH4 C2H2 tamhop  Y , Y là

A. Vinylaxetilen B. Andehyt axetic C. Benzen D. Vinyl clorua

Câu 35.Chọn câu đúng nhất: C2H2 được điều chế trực tiếp từ :

A. CaC2 B. C6H6 C. CH4 D. CH4 hoặc CaC2

Câu 36. Đốt cháy hoàn tồn 6,72 lít hỗn hợp hai olefin ở đktc kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng sau

phản ứng thu được 33 gam CO2 Công thức phân tử và số mol hai olefin tương ứng là

A. C2H4 vaø C3H6 ;C2H4 (0,1mol) vaø C3H6 ( 0,2 mol ).
B. C2H4 vaø C3H6 ;C2H4 (0,15mol) vaø C3H6 ( 0,15 mol ).
C. C3H6 vaø C4H8 ;C3H6 (0,15mol) vaø C4H8 ( 0,15 mol ).
D. C2H4 vaø C3H6 ;C2H4 (0,2mol) vaø C3H6 ( 0,1 mol ).

Câu 37. Đốt cháy hoàn toàn 2 hidrocacbon đồng đẳng liên tiếp nhau trong dãy đồng đẳng sau phản ứng

thu được 22 gam CO2 và 12,6 gam H2O . Hai hidrocacbon, và số mol tương ứng là :

A. C2H6 vaø C3H8 : 0,15 vaø 0, 05 B. C3H8 vaø C4H10 : 0,1 vaø 0,05
C. C2H6 vaø C3H8 : 0,1 vaø 0,1 D. C2H4 vaø C3H6 : 0,05 vaø 0,1

Câu 38. Đốt cháy hồn tồn 3,36 lít khí một anken A đktc sau phản ứng thu được 26,4 gam CO2 . anken

A laø: A. C4H10 B. C4H8 C. C2H4 D. C3H6

Câu 39. Đốt cháy hoàn toàn 8,4 gam anken X thu được 10,8gam H2O. X có cơng thức phân tử là :

A. C4H8 B. C5H10 C. C2H4 D. C3H6

Câu 40. Đốt cháy hoàn toàn 6,6 gam hỗn hợp 2 ankin là đồng đẳng liên tiếp thu được 22 gam CO2 . hai

ankin tương ứng có số mol lần lượt là :

A. C3H4 vaø C4H6 : 0,1 vaø 0,05 B. C2H2 vaø C3H4 : 0,15 vaø 0, 05

C. C2H2 vaø C3H4 : 0,05 vaø 0,15 D. C2H2 vaø C3H4 : 0,1 và 0,1

Câu 41. Đốt cháy hồn toàn 0,2 mol anken X thu được 26,4gam CO2 .X có cơng thức phân tử là :

A. C3H6 B. C2H4 C. C5H10 D. C4H8

Câu 42. 0,2 mol hỗn hợp khí X gồm etan , propan, propen sục qua nước brơm dư thấy khối lượng bình

tăng thêm 4,2 gam . Lượng khí cịn lại đem đốt cháy hoàn toàn thu được ø 6,48 gam H2O. Vậykhối lượng
CO2 sinh ra khi đốt cháy 0,2 mol hỗn hợp X là :

A. 26,40 gam B. 11,44 gam C. 24,64 gam D. 13,20 gam
 Câu 43. Khi đốt cháy một hidrocacbon ta thu được số mol của H2O gấp đơi số mol của CO2 .

Hidrocacbon đó là: A. CH4 B. C2H2 C. C2H4 D. C2H6
 Câu 44. Dãy đồng đẳng anken có cơng thức tổng quát là :

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

Câu 45. Đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol hiđrocacbon X thu được 17,6gam CO2 và 7,2 gam H2O; X có cơng

thức phân tử là : A. C4H8 B. C5H12 C. C4H6 D. C4H10
 Câu 46. 0,1 mol hidrocacbon A cháy ta thu được nCO2 : nH2O = 4 : 3 , A là :

A. C4H6 B. C3H8 C. C3H6 D. C4H8

CHƯƠNG VII : HIĐROCACBON THƠM. NGUỒN HIĐROCACBON THIÊN NHIÊN. 
HỆ THỐNG HOÁ VỀ HIĐROCACBON.

BAØI 35 BENZEN VAØ ĐỒNG ĐẲNG MỘT SỐ HIĐROCACBON 
THƠM KHÁC

A. LÝ THUYẾT.

I. Đồng đẳng, đồng phân, danh pháp, cấu tạo:

1. Dãy đồng đẳng của benzen: CTTQ của dãy đồng đẳng benzen có là: CnH2n - 6 (n  6)

2. Đồng phân; danh pháp:
a) Danh pháp:

CH3

CH3

Benzen Toluen(metyl benzen) 1,2–ñimetylbenzen (o– xilen) 1,4 – đimetylbenzen(p– xilen)

Tên hệ thống: Tên nhóm ankyl + benzen.

b) Đồng phân : Từ C8H10 trở đi mới có đồng phân (mạch C và vị trí nhóm thế )

Ví dụ: C8H10 có 4 đồng phân.

CH2CH3 CH

3

CH3

3 . Cấu tạo: Benzen có cấu trúc phẳng và hình lục giác đều.
- Cấu tạo được dùng:

hoặc
II. Tính chất hóa học: 
1. Phản ứng thế:

a) Với các halogen:

+ Br2

Fe t

  

Br

+ HBr

brombenzen

+ Br2

Fe

 

+ HBr

(2- brom toluen hoặc o - brom toluen)

+ HBr
(4- brom toluen hoặc p - brom toluen)

b) Với axit nitrics/H2SO4 đ, t0 :

H

+ HNO3đặc

2 4,o
H SO t

   

NO2

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

nitrobenzen

+ HNO3đặc

2 4,o
H SO t

   

+ H2O

2- nitrobenzen

4 - nitrobenzen + H2O

* Quy tắc thế: (sgk)

c) Thế nguyên tử hiđro của mạch nhánh:

CH2-H

+ Br2

o
t

 

CH2-Br

+ HBr

Benzyl bromua

2 . Phản ứng cộng:

a) Với H2 : C6H6 +3H2 ,

o
Ni t

   C6H12

b) Với Clo: C6H6 + Cl2  as C6H6Cl6

3. Phản ứng oxi hố:

a) Oxi hố khơng hồn tồn:

- Các đồng đẳng của benzen thì có phản ứng cịn benzen thì khơng.
+ KMnO4  Khơng xảy ra

+ 2KMnO4  + 2MnO2 + KOH + H2O

 Dùng để phân biệt benzen và các đồng đẳng của benzen.

b) Oxi hốhồn tồn: CnH2n – 6 +

3 3

n

O2  nCO2 + (n-3) H2O

IV. MỘT VÀI HIĐROCACBON THƠM KHÁC
1. Stiren: C8H8

a. Cấu tạo: Vinyl benzen

b. Tính chất hoá học:

 Với dung dịch Brom: C6H5 – CH = CH2 +Br2 (dd)  C6H5 -CH Br– CH2Br

Với hiđro . C6H5 –CH = CH2 + H2 , ,

o
xt t p

   C6H5–CH2 – CH3

phản ứng trùng hợp:

2. Naphtalen: C10H8

a. Cấu tạo:

- Cấu tạo: Được cấu tạo bởi 2 vòng benzen.

- Naphtalen có tính thăng hoa.

b. Tính chất hố học: 
 Phản ứng thế:

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

 Phản ứng cộng: C10H8 + 2H2 Ni,1500C C10H12 (tetralin)
C10H12 + 3H2 Ni,2000C,35atm C10H18 (đecalin)
B. BAØI TẬP.

Câu 1 : Bằng phản ứng hoá học hãy chứng minh benzen vừa là hiđrocacbon no vừa là hiđrocacbon
không no

Câu 2 : Cho biết ảnh hưởng qua lại giữa nhân và nhóm thế trong phân tử toluen. Viết phương trình
minh hoạ

Câu 3 : Viết phương trình phản ứng biểu diễn biến hoá sau :
C2H5COONa



C4H10



CH4



C2H2



C6H6



TNB

666 C6H5 CH3



TNT

C6H6



C6H5COONa



C6H5COOH

Caâu 4 : Điều chế :

a) Thuốc trừ sâu từ khí thiên nhiên ( CH4). b) Thuốc nổ TNB và TNT từ đá CH4

Câu 5 : Nhận biết các hoá chất đựng trong các lọ mất nhãn :
a) Benzen , toluen , stiren

Câu 6 : Xác định công thức phân tử và công thức cấu tạo của các hiđrocacbon sau

a) Đốt cháy 2,12 gam A thu được 7,04 gam CO2 , 1,8 gam H2O. Tỉ khối của A so với khơng khí là
3,65

b) Đốt cháy 1,12 gam B thu được 3,7 gam CO2 , 1 gam H2O. Tỉ khối hơi của B so với khơng khí là 4.

Câu 7 : Đốt một hiđrocacbon A thu được 0,396 gam CO2 và 0,108 gam H2O
a) Tìm cơng thức ngun của A

b) Trùng hợp 3 phân tử A thu được B là đồng đẳng của benzen. Xác định công thức cấu tạo của A
và B

Câu 8 : Phân tích hai hợp chất hữu cơ A và B thấy chúng đều có %C = 92,3% ; %H = 7,7% . Tỉ
khối của A đối với H2 bằng 13. Ở đktc khối lượng hơi của một lít chất B là 3,48gam

a) Viết công thức phân tử của A và B

b) Viết công thức cấu tạo đúng của A , B biết rằng ở điều kiện thích hợp A có thể tạo thành B. Viết
phương trình phản ứng minh hoạ

Câu 9 : Một hiđrocacbon A ở thể lỏng có tỉ khối hơi so với khơng khí bằng 2,69

a) Đốt cháy A thu được CO2 và H2O theo tỉ lệ khối lượng là 4,5 : 1 . tìm cơng thức phân tử của A
b) Cho A tác dụng với brôm theo tỉ lệ 1 : 1 có bột sắt thu được B và khí C. Khí C được hấp thụ bởi 2

lít dung dịch NaOH 0,5M. Để trung hồ NaOH dư cần 0,5 lít HCl 1M. Tính khối lượng A phản
ứng và khối lượng B tạo thành.

C. TRẮC NGHIỆM.

Câu 1.Cho Toluen tham gia phản ứng nitro hố có H2SO4đ , to (lượng axít dùng dư và phản ứng đến giai 
đoạn cuối cùng) . Sản phẩm thu được là

A. o_Nitro toluen B. 2,4,6 TriNitroToluen

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

Câu 2.Tính chất nào sau đây khơng đúng đối với Benzen 
A. Chất lỏng, khơng màu, có mùi thơm đặc trưng.

B. Không tan trong nước, tan trong nhiều dung môi hữu cơ.

C. Là hợp chất không no, tương đối dễ tham gia phản ứng thế.

D. Làm mất màu dung dịch nước Brôm, KMnO4

Câu 3.Cho Toluen tham gia phản ứng Brơm hố trong điều kiện bột sắt to . Sản phẩm thu được là
A. o - Bromtoluen và p - Bromtoluen B. Benzyl bromua

C. m - Bromtoluen D. Nitro benzen

Câu 4: Khi cho Nitrobenzen qua bình đựng Brom có mặt bột sắt Sản phẩm thế vào vị trí:

A.Ortho B. Para C. Meta D..Othor và Para

Câu 5: Câu 12: Khi cho Brombenzen đi qua bình đựng Brom (ASKT) phản ứng thuộc loại

A.Thế B. Cộng C. Oxi hoá khử D. Mở vịng

Câu 6: Benzen là:

A: Chất khí, mùi đặc trưng, tan trong nước

B. chất khí, khơng tan trong nước

C. Chất lỏng, tan tốt trong nước thành dung dịch Benzen

D.Chất lỏng, không tan trong nước, mùi đặc trưng

Câu 7: Tính chất nào sau đây thể hiện tính chất của Benzen

A.Dễ cộng khó thế B. Dễ thế khó cộng

C. Dễ thế dễ cộng D. Khó thế khó cộng

Câu 8:Muốn điều chế Brom 3-Nitrobenzen ta cần phải:

A.Benzen tác dụng HNO3/NH3 sau đó tác dụng dd Brom

B. Cho dd Brom tác dụng Benzen sau đó tác dụng HNO3/NH3

C. Benzen tác dụng HNO3/NH3 sau đó tác dụng Brom (Fe)

D.Cho khí Brom có mặt bột sắt sau đó cho dung dịch HNO3/NH3

Chương VIII : DẪN XUẤT HALOGEN – ANCOL – PHENOL

BÀI 39 DẪN XUẤT HALOGENCỦA HIĐROCACBON

A. LÝ THUYẾT.

I. Định nghĩa, phân loại, đồng phân và danh pháp.
1. Định nghĩa

Khi thay thế một hay nhiều nguyên tử hiđro trong phân tử hiđrocacbon bằng các nguyên tử halogen ta
được dẫn xuất halogen của hiđrocacbon, thường gọi tắt là dẫn xuất halogen.

2. Phân loại

Dẫn xuất halogen no : CH3Cl, C2H5Br,…
Dẫn xuất halogen không no : CH2= CH- Br,
Dẫn xuất halogen thơm : C6H5Br, C6H5Cl,…

Bậc halogen bằng bậc của cacbon liên kết với ngun tử halogen
II.Tính chất hố học.

1/ Phản ứng thế nguyên tử halogen bằng nhóm - OH
a/Dẫn xuất ankyl halogenua.

R – X + NaOH t0 R – OH + NaX
C2H5 – Br + NaOH t0 C2H5 – OH + NaBr
2/ Phản ứng tách hiđro halogenua.

CH3 – CH2 – Br + KOH C2H5OH,t0CH2 = CH2 + KBr + H2O

BAØI 40

ANCOL

A. LÝ THUYẾT.

I. Định nghĩa, phân loại:
1. Định nghĩa:

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

Ví dụ: CH3OH ; CH2 = CH – CH2 – OH ...

2 . Phân loại:

- Ancol no, đơn chức, mạch hở có CTPT là: CnH2n + 1OH hay CnH2n + 2O (với n  1).

II. Đồng phân, danh pháp:

1. Đồng phân: Từ C3H8O mới có đồng phân.

+ Đồng phân mạch cacbon.
+ Đồng phân vị trí nhóm chức.

Ví dụ: C4H10O có 4 đồng phân ancol.

2 . Danh pháp :

a) Tên thông thường: Tên gọi= ancol + tên gốc hiđrocacbon + ic.

Ví dụ: C2H5OH : ancol etylic C6H5CH2OH : ancol benzylic

b) Tên thay thế: Tên gọi= tên hiđrocacbon tương ứng mạch chính + chỉ số vị trí nhóm OH + ol
Ví dụ: CH3 – CH2 – CH2- OH: ancol propylic hay propan – 1- ol

CH3 – CH (OH) – CH2: ancol isopropylic hay propan – 2 – ol

III. Tính chất vật lí:

- Các ancol có nhiệt độ sơi cao hơn các hiđcacbon có cùng phân tử khối hoặc đồng phân ete của nó là do giữa các
phân tử ancol có liên kêt hiđro Aûnh hưởng đến độ tan.

III. Tính chất hố học:

1. Phản ứng thế ngun tử hiđro của nhóm OH:

a) Tính chất chung cuûa ancol: C2H5OH + Na  2C2H5ONa + H2

TQ: 2ROH + Na  2RONa + H2

b) Tính chất đặc trưng của glixerol: 2C3H5 (OH)3 + Cu(OH)2 [C3H5 (OH)2O]2Cu +H2O

Đồng (II) glixerat

Phản ứng này dùng để phân biệt ancol đơn chức với ancol đa chức có 2 nhóm OH cạnh nhau trong phân tử.

2 . Phản ứng thế nhóm OH:

a) Phản ứng với axit vô cơ: C2H5OH + HBr

o
t

  C2H5Br + H2O

b)Phản ứng với ancol: C2H5OH + HOC2H5 1402 o4d

H SO
C

    C2H5 - O - C2H5 + H2O

3. Phản ứng tách H2O: H – CH2 – CH2 – OH 1702 o4d
H SO

C

    CH2 = CH2 + H2O

4. Phản ứng oxi hố:

a)Phản ứng oxi hố hồn tồn: CnH2n +2 +
3

n

O2 nCO2 + (n +1)H2O

b)Phản ứng oxi hố khơng hồn tồn:

ancol bậc I CuO t,o



   anđehit. ancol bậc II   CuO t,o xeton

ancol baäc III CuO t,o



   khó bị oxi hố.

Ví dụ: CH3 – CH2 – OH + CuO

o
t

  CH3 – CHO + Cu + H2O

CH3 – CHOH– CH3 + CuO

o

t

  CH3 – CO – CH3 + Cu + H2O

V. Điều chế:

1. Phương pháp tổng hợp:

a) Etanol: từ etilen CH2 = CH2 + H2O  CH3CH2OH

b) Glixerol:

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

2 . Phương pháp sinh hoá: từ tinh bột, đường ...
(C6H5OH)n

o
H O
t xt



  

C6H12O6

enzim

  C2H5OH

BAØI 41

PHENOL

A. LÝ THUYẾT.

I. Định nghĩa, phân loại:

Định nghĩa : Phenol là những HCHC trong phân tử có nhóm OH liên kết trực tiếp với nguyên tử cacbon của vịng
benzen.

Ví dụ:

II. Phenol:

Tính chất hoá học:

a) Phản ứng thế nguyên tử hiđro của nhóm OH:

* Tác dụng với kim loại kiềm: C6H5OH + Na  C6H5ONa + H2

Natri phenolat
* Tác dụng với bazơ: C6H5OH + NaOH  C6H5ONa + H2O

 Phenol có tính axit, tính axit của phenol rất yếu; dung dịch phenol khơng làm đổi màu quỳ tím.

b) Phản ứng thế nguyên tử hiđro của vòng benzen:

2, 4, 6 – tribrom phenol

2, 4, 6 – trinitro phenol (axit picric)

4. Điều chế: theo 2 cách.
Cách 1:

2 3

CH CH CH

H
 

     2

2 4

1)
2)

O
ddH SO

   

Caùch 2:

,o
Br
Fe t



   o

NaOH
t



   

HCl



  

B. BAØI TẬP. Chú ý : ancol = rượu

Câu 1 :A) Định nghĩa nhóm chức là gì ? Cho 3 ví dụ về nhóm chức

B) Thế nào là hợp chất đơn chức, đa chức ? Cho ví dụ minh họa

Câu 2 : a) Thế nào là ancol bậc I , II , III

b) Viết công thức cấu tạo, gọi tên các ancol ứng với công thức C3H8O , C4H10O , C5H12O
và chỉ rõ đồng phân nào thuộc ancol bậc I , II , III.

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

a) CH4  C2H2  C2H4  C2H5 OH  C2H5 ONa  C2H5 OH  C2H5 Cl

b) Tinh bột  glucozo  ancol etylic  Buta-1,3- dien Caosu Buna
Câu 4 : Từ Metan viết các phương trình phản ứng điều chế các chất sau :

a) ancol metylic b) ancol etylic

Câu 5 : Phát biểu qui tắc Zaixep , viết các phương trình phản ứng tách nước các rượu sau :

a) Etanol d) Butan-2-ol

b) Propan-2-ol. e) 3- metyl butan-2- ol.
c) 2- metyl propan-2-ol.

Câu 6 :Cho 11 gam hỗn hợp metanol , etanol tác dụng với Natri dư ta thu được 3,36 lít H2 ( đktc). Tính
thành phần % mỗi ancol.

Câu 7 : Cho 16,6 gam hỗn hợp ancol etylic và ancol propylic tác dụng với Natri dư ta thu được
3,36 lít H2 ( đktc). Tính thành phần % mỗi ancol.

Câu 8 :A) ancol etylic sôi ở 78,30C , dimetyl ete sơi ở -23,70C . Giải thích vì sao hai chất đều có cùng 
cơng thức C2H6O nhưng lại có nhiệt độ sôi chênh lêch nhau nhiều như thế ?

B) Giải thích tại sao ancol etylic tan vơ hạn trong nước

Câu 9 : Phát biểu qui tắc Maccopnhicop ? Khi các anken dưới đây hợp nước ( có axít xt) sản phẩm chính
là gì , viết phương trình phản ứng minh họa và gọi tên sản phẩm đó

Câu 10 : Tại sao ancol lại có nhiều đồng phân hơn ankan tương ứng , Nêu ví dụ minh họa và gọi
tên từng chất

Câu 11 : Trình bày tính chất hố học cơ bản của ancol etylic

Câu 12 : Khi đốt cháy 1,5 gam chất hữu cơ A ta thu được 3,3 gam CO2 và 1,8 gam H2O. Nếu làm
bay hơi 0,75 gam chất A thì thể tích hơi thu được đúng bằng thể tích 0,4 gam oxi cùng điều kiện

a) Xác định CTPT của chất A ( C3H8O )

b) Viết tất cảc các cơng thức cấu tạo có thể có của A và gọi tên ( 3 đồng phân)

Câu 13 : Cho 6,9 gam hỗn hợp ancol metylic và đồng đẳng A phản ứng với Natri dư thu được 1,68
lít H2 (đktc).

a) Tính tổng số mol của 2 ancol trong hỗn hợp.

b) Định CTPT cùa A biết số mol 2 ancol trong hỗn hợp bằng nhau ( C3H7OH )

Câu 14 : Cho 25,8 gam hỗn hợp hai ancol no đơn chức kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng phản ứng
với Na dư thu được 5,6 lít khí H2 (đktc) . Định CTPT 2 ancol và khối lượng mỗi ancol.

Câu 15 : Cho m gam hỗn hợp đồng mol 2 ancol đơn chức no kết tiếp nhau trong dãy đồng đẳng tác
dụng với Na thì thu được 2,24 lít H2 (đktc). Mặt khác đốt cháy m gam hỗn hợp trên thu được 22 gam

CO2 .Xác định CTPT của 2 ancol và tính m ( C2H5OH - C3H7OH - m = 10,6 gam )

Câu 16 : Đốt cháy hoàn toàn 1,85 gam một ancol A no đơn chức cần dùng vừa hết 3,36 lít khí
oxi(đktc) . Xác định CTPT , CTCT và gọi tên các đồng phân của A . Cho biết bậc ancol

Câu 17 : Cho 38 gam 2 ancol no đơn chức A , B kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng tác dụng với
Natri dư thu được 8,4 lít H2 (đktc) . Nếu đốt cháy hoàn toàn cùng lượng hỗn hợp trên rồi cho toàn bộ
sản phẩm qua nước vơi trong có dư thu được m gam kết tủa.

a) Xác định CTPT và khối lượng của A , B

b) Tính khối lượng kết tủa thu được. ( C2H5OH - C3H7OH - m = 175 gam )

Câu 18 : Cho 5,3 gam hỗn hợp A gồm 2 ancol no đơn chức kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng tác
dụng với Natri dư rơì cho tồn bộ khí H2 sinh ra qua CuO nung nóng thì thu được 0,9 gam H2O. Nếu
đốt cháy hoàn toàn 1,06 gam hỗn hợp a rồi cho khí thốt ra vào dung dịch Ca(OH)2 dư thu được 5 gam
kết tủa.

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

Câu 19 : Để điều chế etilen ta đun nóng ancol etylic 950C với H

2SO4 đặc ở 1700C .

a) Tính thể tích ancol cần thiết để điều chế 5,6 lít etilen (đktc) . biết hiệu suất phản ứng 60%
, khối lượng riêng của ancol 0,8 gam/ml

b) Tính khối lượng ete sinh ra khi dun nóng cùng lượng thể tích ancol như trên ở nhiệt độ
1400 với H

2SO4 đặc , hiệu suất phản ứng 60%.

BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM

Câu 1 : Ancol etylic được tạo ra khi
a) Thuỷ phân saccarozơ

b) Thuỷ phân đường mantozơ
c) Lên men glucozơ

d) Lên men tinh bột

Câu 2 : Khi so sánh nhiệt độ sơi của ancol etylic và nước thì :
a) Nước sơi cao hơn ancol vì nước có phân tử nhỏ hơn ancol.
b) ancol sơi cao hơn nước vì ancol là chất dễ bay hơi

c) Nước sôi cao hơn ancol vì liên kết Hiđro giữa các phân tử nước bên hơn giữa các phân tử ancol.
d) Nước và ancol đều có nhiệt độ sơi gần bằng nhau

Câu 3 : Bản chất liên kết Hidro là

a) Lực hút tĩnh điện giữa nguyên tử Hidro tích điện dương và nguyên tử oxi tích điện âm
b) Lực hút tĩnh điện giửa ion H+ và ion O

2-c) Liên kết cộng hoá trị giữa nguyên tử H và nguyên tử O
d) Sự cho nhận electron giữa nguyên tử H và nguyên tử O

Caâu 4 : Cho 3 ancol metylic , etylic và propylic . Điều nào sau đây là sai:

a) Tất cả đều nhẹ hơn nước b) Tan vô hạn trong nước
c) Nhiệt độ sơi tăng dần d) Đều có tính axít

Câu 5 : Thực hiện hai thí nghiệm sau : Thí nghiệm 1 cho từ từ Natri kim loại vào ancol etylic , thí
nghiệm 2 cho từ từ Nạtri kim loại vào nước thì :

a) Thí nghiệm 1 phản ứng xảy ra mãnh liệt hơn thí nghiệm 2
b) Thí nghiệm 2 phản ứng xảy ra mãnh liệt hơn thí nghiệm 1
c) Cả hai thí nghiệm đều xảy ra phản ứng như nhau

d) Chỉ có thí nghiệm 1 xảy ra phản ứng cịn thí nghiệm 2 phản ứng khơng xảy ra
Câu 6 : Trong các phản ứng sau phản ứng nào là phản ứng oxi hoá khử

a) C2H5OH + Na  C2H5ONa + ½ H2

b) C2H5OH + O2  CH3COOH + H2O

c) C2H5OH + CuO  CH3 - CHO + Cu + H2O

d) cả a , b , c đều dúng

Câu 7 : Khi đun nóng hỗn hợp hai ancol metylic và ancol etylic với axít H2SO4 đặc ở 1400C thì số ete
tối đa thu được là :

a) 2 b) 3 c) 4 d) 5

Câu 8 : Khi oxi hố ancol bằng CuO đun nóng thì thu được anđehit thì ancol đó là ancol bậc :

a) 1 b) 2 c) 3 d) Cả a , b , c đều đúng

Câu 9 : Trong các công thức sau đây , hãy cho biết công thức nào là công thức ancol bậc 1

a) RCH2OH b) R(OH)z c) CnH2n+1OH d) CnH2n-1OH

Câu 10 : Điều nào sau đây đúng khi nói về nhóm chức :
a) Là nhóm nói lên bản chất một chất

b) Là nhóm nguyên tử gây ra những phản ứng hoá học đặc trưng
c) Là nhóm ngun tử quyết định tính chất cho 1 loại hợp chất hữu cơ
d) Là nhóm đặc trưng để nhận biết chất đó

Câu 11 : Phản ứng nào sau đây không xảy ra :
a) C2H5OH + CuO (t0)

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

c) C2H5OH + CH3OH ( H2SO4 t0)

 d) C2H5OH + NaOH 

Câu 12 : Khi cho rượu etylic tan vào nước thì số liên kết hiđro có trong dung dịch có thể là :

a) 3 b) 4 c) 5 d) 6

Câu 13 : Một rượu no đơn chúc trong phân tử có 4 nguyên tử C thì số đồng phân rượu là ;

a) 2 b) 3 c) 4 d) 5

Caâu 14 : Dãy gồm các chất đều phản ứng được với C2H5OH là

A. NaOH, Na, HBr. B. CuO, KOH, HBr. C. Na, HBr, CuO. D. Na, Fe, HBr.

Câu 15 : Độ rượu là

a) Số ml rượu nguyên chất có trong 100 ml dung dịch rượu

b) Khối lượng rượu nguyên chất có trong 100 ml dung dịch rượu
c) Khối lượng rượu nguyên chất có trong 100 gam dung dịch rượu
d) Số ml rượu nguyên chất có trong 100 gam dung dịch rượu
Câu 16 : Loại nước một rượu để thu được một olefin, thì rượu đó là :

a) Rượu bậc 1 b) Rượu no đơn chức mạch hở
c) rượu đơn chức d) Rượu no

Câu 17 : Oxi hoá 1 rượu tạo ra andehit hoặc axít hữu cơ thì rượu đó phải là rượu :

a) Bậc 1 b) Bậc 2 c) Bậc 3 d) Đơn chức no

Câu 18 : Để phân biệt 3 chất lỏng : axit axetic , rượu etylic và nước ta dùng các cách nào :
Cách 1 : Thí nghiệm 1 dùng q tím và thí nghiệm 2 dùng phản ứng cháy

Cách 2 : Thí nghiệm 1 dùng CaCO3 và thí nghiệm 2 dùng phản ứng cháy
Cách 3 : Thí nghiệm 1 dùng Cu(OH)2 và thí nghiệm 2 dùng phản ứng cháy

a) 1 , 2 b) 1 , 3 c) 2 , 3 d) 1 , 2 , 3

Câu 19 : Cho 3 rượu : CH3 OH , C2H5 OH , C3H7 OH . có thể dùng chất nào sau đây để phân biệt các
rượu trên :

a) Kim loại kiềm b) H2SO4 đặc / 1490C

c) H2SO4 đặc / 1800C d) CH3 COOH / H2SO4 đặc t0

Câu 20 : Cho các rượu sau trong các bình mất nhãn : CH3OH , C2H5OH , C3H7OH . chất dùng để nhận
biết chúng là :

a.q tím b. CH3COOH c. HCl d. Na

Caâu 21 : Anken khi tác dụng với nước (xúc tác axit) cho rượu duy nhất là
A. CH2 = CH - CH3. B. CH3 - CH = CH - CH3

C. CH2 = CH - CH2 - CH3. D. CH2 = C(CH3)2.

Câu 22 : Cho 5,1 gam rượu no đơn chức mạch hở (X) phản ứng hết với Natri kim loại thoát ra 0,0425
mol hiđro , X có CT là :

a) C2H5OH b) C3H7OH c) C4H9OH d) CH3OH

Câu 23 : Đốt cháy rượu đơn chức X thu được 2,2 gam CO2 và 1,08 gam H2O . X có cơng thức là ;

a) C2H5OH b) C5H11OH c) CH2 = CH – CH2OH d) C6H5CH2OH

Câu 24 : Đốt cháy rượu đơn chức mạch hở X cần dùng V lít oxi đktc thu được 19,8 gam CO2 . Trị số
của V là : a) 11,2 b) 15,12 c) 17,6 d) đáp số khác

Câu 25 : Cho nước vào rượu etylic thu được 20 gam dung dịch C2H5OH 46% , sau đó cho Natri dư vào
thì thể tích H2 thốt ra ở đktc là ;

a) 2,24 lít b) 8,96 lít c) 6,72 lít d) 11,2 lít

Câu 26 : Hoà tan hoàn toàn 16 gam rượu etylic vào nước được 250 ml dung dịch rượu, cho biết khối
lượng riêng của rượu etylic nguyên chất là 0,8 gam/ml . Dung dịch có độ rượu là :

a) 5,120 b) 6,40 c) 120 d) 80

Câu 27 : Cho 11 gam hỗn hợp gồm hai rượu đơn chức tác dụng hết natri kim loại thu được 3,36 lít khí

H2 đktc . Khối lượng phân tử trung bình của hai rượu là :

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

Câu 28 : Đem glucozơ lên men điều chế rượu etylic ( khối lượng riêng của rượu etylic nguyên chất là
0,8 g/ml) hiệu suất phản ứng lên men là rượu etylic là 75% . để thu được 80 lít rượu vang 120 thì 
khối lượng glucozơ cần dùng là :

a) 24,3 kg b) 20 kg c) 21,5 kg d) 25,2 kg

Câu 29 : Đốt cháy hoàn toàn a gam hỗn hợp hai ancol thuộc dãy đồng đẳng rượu etylic thu được 70,4
gam CO2 và 39,6 gam H2O . Giá trị của a là :

a) 33,2 gam b) 21,4 gam c) 35,8 gam d) 38,5 gam

Câu 30 : Đốt cháy hoàn toàn 18,8 gam hỗn hợp X gồm hai ankanol liên tiếp nhau thu được 30,8 gam
CO2 hai ankanol tương ứng có số mol là :

a.C3H7OH vaø C4H9OH: 0,3 vaø 0,2 b. CH3OH vaø C2H5OH: 0,3 vaø 0,2

c. C2H5OH vaø C3H7OH: 0,3 vaø 0,2 d. CH3OH vaø C2H5OH: 0,2 vaø 0,3

Câu 31 : C5H12O có số đồng phân rượu bậc 1 là :

a) 2 b) 3 c) 4 d) 5

Câu 32 : Đốt cháy 0,2 mol rượu no X dùng đúng 0,7 mol oxi. Công thức của X là :
a) C2H4(OH)2 b) C3H5(OH)3 c) C4H8(OH)2 d) C2H5OH

Câu 33 : Để điều chế etilen người ta đun nóng rượu etylic 950 với dung dịch axít sufuric đặc ở nhiệt độ
1800C hiệu suất phản ứng đạt 60% , khối lượng riêng của rượu etylic nguyên chất là 0,8 g/ml . Thể 
tích rượu 950 cần dùng vào phản ứng để thu được 22,4 lít etilen đktc là :

a) 4,91 ml b) 9,85 ml c) 6,05 ml d) 10,08 ml

Câu 34 : Đem khử 4,7 gam hỗn hợp hai ancol no đơn chức kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng bằng
H2SO4 đặc ở 1700C thu được hỗn hợp 2 olefin và 5,58 gam nước. công thức hai ancol tương ứng 
là :

a) CH3OH vaø C2H5OH b) C2H5OH vaø C3H7OH
c) C3H7OH vaø C4H9OH d) C4H9OH vaø C5H11OH

Câu 35 : Một loại gạo chứa 75% tinh bột. Lấy 78,28kg gạo đi nấu rượu etylic 400, hiệu suất phản ứng 
của cả quá trình là 60% . Khối lượng riêng của rượu etylic là 0,8 g/ml. Thể tích rượu thu được là ;

a) 60 lít b) 52,4 lít c) 62,5 lít d) 45 lít

Câu 36 : Chia hỗn hợp M gồm hai ancol no đơn chức thành 2 phần bằng nhau . phần 1 đốt cháy hoàn
toàn thu được 4,48 lít khí CO2 đktc và 5,04 gam H2O . Phần 2 tác dụng với natri dư thu được V lít
khí H2 đktc . Giá trị của V (tính ra lít) là :

a) 2,24 b) 1,68 c) 1,12 d) 0,896

Câu 37 : Đốt cháy hoàn toàn 27,6 gam hỗn hợp X gồm C3H7OH , C2H5OH và CH3OH thu được 32,4
gam H2O và V lít CO2 đktc . giá trị của V là :

a) 26,88 lít b) 33,6 lít c) 22,4 lít d) 24,64 lít

Câu 38 : Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp hai ancol đồng đẳng có số mol bằng nhau ta thu được CO2 và
H2O có tỉ lệ mol tương ứng là 2: 3 . Hai ancol tương ứng là:

a.CH3OH vaø C3H7OH b. CH3OH vaø C4H9OH

c. C2H5OH vaø C3H7OH d. C2H5OH vaø C4H9OH

Câu 39 : Thực hiện 3 thí nghiệm sau ( các thể tích đo cùng điều kiện )

TN1: Cho 50 gam dung dịch C2H5OH 20% tác dụng với Na dư được V1 lít H2
TN2: Cho 100 gam dung dịch C2H5OH 10% tác dụng với Na dư được V2 lít H2
TN1: Cho 25 gam dung dịch C2H5OH 40% tác dụng với Na dư được V3 lít H2
So sánh khí H2 thopát ra trong 3 thí nghiệm trên thì ;

a) V1 > V2 > V3 b)V2 > V1 > V3 c) V1 = V2 = V3 d) V3 > V1 > V2

3. Phenol

Câu 1 :So sánh tính chất hoá học của rượu etylic với phenol . Viết phương trình phản ứng minh họa

Câu 2 :

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

b) Viết các công thức cấu tạo của các hợp chất thơm có có cơng thức phân tử C7H8O . Gọi
tên từng chất và cho biết mỗi chất thuộc loại chất nào

c) Trong các chất đó chất nào tác dụng được với Natri , với NaOH ?

d) Chứng minh rằng trong phân tử phenol nhóm C6H5- và nhóm –OH có ảnh hưởng qua lại
lẫn nhau

Câu 3 :Giải thích tại sao dung dịch phenol đục , khi cho dung dịch NaOH vào nó trở thành trong suốt ,
tiếp tục thêm CO2 vào nó đục trở lại . Viết phương trình phản ứng minh họa

Câu 4 :Hoàn thành sơ đồ sau đây dưới dạng CTCT thu gọn :

CH4  Axetilen  benzen  A dư

NaOHññ




 

 B  HCl phenol

3:
1



 
HNO C

gọi tên A, B , C

Câu 5 :Cho 20,2 gam hỗn hợp A gồm ancol thơm đơn chức và phenol tác dụng với Natri dư thu được 2,24
lít H2 ( đktc) . Mặt khác cũng cho hỗn hợp trên phản ứng với dung dịch dung dịch NaOH thì cần hết 50
ml dung dịch NaOH 2M

a) Tính khối lượng mỗi chất trong A
b) Xác định CTPT của ancol thơm

Câu 6 :Viết các phương trình phản ứng sau :

X + NaOH  A + Na2CO3 E + NaOH  F + G + H2O

A 

t B + H2

 F + HCl  P + G

B thanhoạttính
C


 



600

D P + HNO3  H2SO4 C6H2 (OH)(NO2)3

D + Cl2 Fet

E + HCl

Biết X chỉ chứa 2 nguyên tử C trong phân tử . Xác định các chất X , A , B , C , E , F , G , D

Câu 7 : Một hỗn hợp gồm ancol metylic, ancol etylic và phenol có khối lượng 28,9 gam được chia
thành hai phần bằng nhau :

Phần I cho tác dụng với Na dư sau phản ứng thu được 2,806 lít khí H2 đo ở 270 C áp suất 
750mmHg

Phần II phản ứng hết với 100 mol dung dịch NaOH 1M
a) Viết các phương trình phản ứng xảy ra

b) Tính thành phần % các chất có trong hỗn hợp

Câu 8 :0,54 gam một đồng đẵng của phenol X đơn chức được trung hòa bởi 10 ml dung dịch NaOH
0,5M . Định CTPT , CTCT có thể có của X.

Bài tập trắc nghiệm veà Phenol

Câu 1 : C7H8 O có đồng phân của phenol là :

a) 2 b) 3 c) 4 d) 5

Câu 2 : C7H8 O có đồng phân ancol thơm là

a) 2 b) 3 c) 5 d) 4

Câu 3 : Chọn câu đúng khi so sánh tính chất hoá học khác nhau giữa ancol etylic và phenol ‘
a) Cả hai đều phản ứng được với dung dịch NaOH

b) Cả hai đều phản ứng được với dung dịch HBr

c) ancol etylic tác dụng được với dung dịch NaOH , cịn phenol thì khơng

d) ancol etylic khơng tác dụng được với dung dịch NaOH , cịn phenol thì phản ứng

Câu 4 : Cho 3 chất (X) C6H5OH , (Y) CH3C6H4OH , (Z) C6H4CH2OH . Những chất nào trong số các
chất trên là đồng đẳng của nhau :

a) X,Y b) X , Z c) Y , Z d) cả 3 đều là đồng đẳng của nhau
Câu 5 : Độ linh động của nguyên tử tử H trong nhóm OH của phenol (1), ancol etylic (2), axit axetic

(3)và nước (4) tăng dần theo tứ tự là :

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

Caâu 6 : Phát biểu nào sau đây sai :

a) Phenol là 1 axít yếu khơng là thay đổi màu q tím

b) Phenol là axít yếu nhưng tính axít vẫn mạnh hơn axít cacbonic
c) Phenol cho kết tủa trắng khi tác dụng với dung dịch nước brơm
d) Phenol là chất ít tan trong nước lạnh

Câu 7 : Phản ứng nào dưới đây đúng

a) 2 C6H5ONa + CO2 + H2O  2 C6H5OH + Na2CO3

b) C6H5OH + HCl  C6H5Cl + H2O

c) C2H5OH + NaOH  C2H5ONa + H2O

d) C6H5OH + NaOH  C6H5ONa + H2O

Caâu 8 : Cho 18,4 gam hỗn hợp gồm phenol và axit axetic tác dụng vừa đủ với 100 ml dung dịch
NaOH 2,5M. Số gam phenol trong hỗn hợp là

A. 9,0. B. 14,1. C. 6,0. D. 9,4.

Câu 9 : Một dung dịch X chứa 5,4 gam chất đồng đẳng của phenol đơn chức . Cho dung dịch X tác
dụng với dung dịch nước Brom dư thu được 17,25 hợp chất chứa 3 nguyên tử brom trong phân tử ,
giả sử phản ứng xảy ra hoàn toàn . Công thức phân tử đồng phân phenol là :

a) C7H7OH b) C8H9OH c) C9H11OH d) C10H13OH

Câu 10 : Cho các phương trình phản ứng theo dãy chuyễn hoá sau :
C6H6  Cl2,Fe (B) dd_NaOH_p,tcao (C) ddHCl C6H5OH

Hiệu suất của cả quá trình trên là 80% , nếu lượng benzen ban đầu là 2,34 tấn thì khối lượng
phenol thu được là :

a) 2,82 tấn b) 3,525 tấn c) 2,256 tấn d) đáp số khác

Chương VIII : ANDEHIT – XETON – AXIT CACBOXYLIC

BAØI 44

ANDEHIT – XETON

A. LÝ THUYẾT.

A. ANĐEHIT:

I. Định nghĩa, phân loại, danh pháp:

1. Định nghĩa : Anđehit là những HCHC trong phân tử có nhóm CHO liên kết trực tiếp với nguyên tử cacbon (1)

hoặc ngun tử hiđro.

Ví dụ: H – CHO : anñhit fomic CH3 – CHO: anñhit axetic. C6H5 – CHO: anđhit benzoic

2 . Phân loại: (sgk)

- Có nhiều cách phân loại: (sgk)

- Anđehit no, đơn chức, mạch hở có công thức chung là : CnH2n + 1CHO (với n  0) hoặc CnH2n O (với n  1).

3 . Danh pháp :

a) Tên thơng thường : Tên gọi= anđehit + tên axit tương ứng..

Ví dụ: CH3CHO axit tương ứng CH3COOH

Anñehit axetic axit axetic
HOC – CHO HOOC - COOH
Anñehit oxalic axit oxatic

b) Tên thay thế: Tên gọi= tên hiđrocacbon tương ứng mạch chính + al

Ví duï: HCHO : metanal CH3CHO : etanal CH3CH2CHO : propanal

II. Tính chất hố học:

1. Phản ứng cộng với hiđro : CH3CHO + H2 ni ,t0 CH3 CH2 OH

TQ: R - CHO + H2  ni,t0 R – CH2OH

+ Trong phản ứng trên R – CHO đóng vai trị chất oxi hố.

2 . Phản ứng oxi hố khơng hồn tồn: 
a) Với dd AgNO3/NH3 :

HCHO + 2AgNO3 + H2O +3NH3

o
t

  2NH4NO3 + 2Ag + HCOONH4

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

TQ: R – CHO + 2AgNO3 + H2O +3NH3

o
t

  2NH4NO3 + 2Ag + RCOONH4

b)Phản ứng với oxi: 2R – CHO + O2 ,

o
t xt

   2RCOOH

+ Trong phản ứng trên R – CHO đóng vai trò chất khử.

Nhận xét: Anđehit R – CHO vừa thể hiện tính khử, vừa thể hiện tính oxi hố.

* Chú ý: Phản ứng tác dụng với dd AgNO3 /NH3 dùng để nhận biết anđehit

III. Điều chế:

1. Từ ancol: oxi hoá ancol bậc I  anđehit

R – CH2OH + CuO

o
t

  R – CHO + H2O + Cu

2 . Từ hiđrocacbon:

a)Oxi hoá metan: CH4 + O2 ,

o
t xt

   HCHO + H2O

b)Oxi hố hồn tồn etilen: 2CH2 = CH2 + O2 ,

o
t xt

   2CH3CHO
c)Từ C2H2 : CH  CH + H2O 80o 4

HgSO
C

   CH3CHO

B. XETON.

I. Định nghĩa: Xeton là những HCHC mà phân tử có nhóm liên kết trực tiếp với 2 nguyên tử cacbon.
Ví dụ: CH3 – CO – CH3 : đimetyl xeton CH3 – CO – C6H5 : metylphenyl xeton.

II. Tính chất hố học:

+ Tác dụng với H2 tạo ra ancol: CH3 – CO – CH3 + H2 ,

o
Ni t

   CH3 – CH(OH) – CH3

TQ: R – CO – R’ + H

2 ,

o
Ni t

   R – CH(OH) – R’

+ Xeton khơng phản ứng với dd AgNO3 /NH3 .

III. Điều cheá:

1. Từ ancol: ancol bậc II o
CuO

t



   Xeton

CH3–CH(OH)–CH3 + CuO

o
t

  CH3–CH–CH3 + Cu + H2O

TQ: R – CH(OH) – R” + CuO to

  R – CO – R’ + Cu + H2O

2. Từ hiđrocacbon:
2

2 2 4

1)
2) ,

O
H O H SO

    

+ CH3 – CO – CH3

B. Bài Tập .

Câu 1 : Viết công thức tổng quát anđehyt no đơn chức

Trình bày tính chất hố học , phương pháp điều chế và ứng dụng của Anđehyt fomic

Câu 2 : Vì sao nói Andehyt là chất trung gian giữa ancol bậc I và axít hữu cơ ? Viết phương trình phản
ứng minh hoạ

Câu 3 : Viết các CTCT của các andehyt đồng phân có cùng cơng thức phân tử C5H10O , và gọi tên quốc
tế

Câu 4 : Bằng phương pháp hoá học hãy phân biệt các chất sau :
a. Benzen , metanol , phenol , andehyt fomic.

b. Phenol , ancol etylic , axít fomic , axít axetic
c. Metanol , metanal , phenol

Câu 5 : Viết các phương trình phản ứng thực hiện dãy chuyễn hoá :
a C4H10 Crac,toA H 2O B  O C  AgNO3 CH3COOH

b. C2H5COONa  C2H6  C2H4  C2H5OH  CH3CHO  CH3COOH  CH3COONa  CH4 

C2H2  CH3CHO  CH3 CH2OH  buta-1,3-dien

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

Câu 6 : Hoàn tất phương trình theo sơ đồ :
A + AgNO3  NH3 B + C + Ag

B + NaOH  D + H2O + NH3

D + NaOH  CaO,to E + Na2CO3

E + Cl2 as' X + HCl
X + NaOH  C2H5OH + G

Câu 7 : Cho 4,5 gam hỗn hợp etanol , etanal , tác dụng với dung dịch AgNO3 /NH3 thu được 10,8 gam
kết tủa . Xác định thành phần % các chất có trong hỗn hợp.

Đs: % C2H5OH = 51,11%

Câu 8 : Cho 4 gam hỗn hợp andehyt axetic và andehyt propionic tác dụng với lượng dư AgNO3/NH3
và đun nhẹ thấy sinh ra 16,2 gam Ag .Tính khối lượng mỗi andehyt có trong hỗn hợp ban đầu và
thành phần % về khối lượng của chúng.

Câu 9 : Chia 23,4 gam hỗn hợp ancol etylic và ancol metylic thành hai phần , phần 1 bằng ½ phần 2 :
Đốt cháy hoàn toàn phần 1 rồi cho sản phẩm qua nước vôi trong dư thu được 30 gam kết tủa . Tính

khối lượng mỗi ancol trong hỗn hợp ban đầu

Phần 2 đem oxi hố hồn tồn thành andehyt , sau đó lấy sản phẩm đem thực hiện phản ứng tráng

gương. Viết phương trình phản ứng và tính khối lượng kết tủa Ag tạo thành .

Câu 10 : Có 100 gam dung dịch 22% một andehyt no đơn chức (ddA) thêm vào ddA 29 gam một đồng
đẳng kế tiếp B ta được dung dịch C . Lấy 1/10 ddC rồi thực hiện phản ứng tráng gương thì có 21,6
gam bạc sinh ra . Phản ứng xem như hồn tồn .

a. Tính C% các chất có trong dung dịch C.
b. Xác định CTPT và CTCT của hai andehyt.

Câu 11 : Đốt 0,175 gam hợp chất hữu cơ B ta được 0,224 lit CO2 đktc và 0,135 gam H2O. tỉ khối hơi
của B so với H2 là 35

a. Định CTPT , CTCT có thể có của B (Ñs: C4H6O )

b. Cho 0,35 gam B tác dụng với H2 có mặt Ni xúc tác ta được 0,296 gam 2_metyl propan-1-ol . Xác
định công thức đúng và hiệu suất phản ứng.

Câu 12 : 1,72 gam hỗn hợp andehyt acrylic và andehyt axetic tham gia phản ứng cộng vừa đủ với
1,12 lít khí H2 đktc. Tính số gam mỗi andehyt có trong hỗn hợp ban đầu

_*Cho thêm 0,696 gam andehyt B là đồng đẳng của andehyt fomic vào 1,72 gam hỗn hợp trên rồi
thực hiện phản ứng tràng gương thu được 10,152 gam Ag. Tìm CTCT của B .

Câu 13 : Đốt cháy hoàn toàn 1,72 gam hỗn hợp andehyt acrylic và một andehyt đơn chức no (A) hết
2,296 lít oxi ở đktc. Cho toàn bộ sản phẩm cháy hấp thụ vào dung dịch nước vôi trong dư
được 8,5 gam kết tủa

_ Xác định CTPT của A

_ Tính số gam mỗi andehyt ban đầu và khối lượng nước thu được sau khi đốt.

Câu 14 : Cho hợp chất hữu cơ X ( phân tử chỉ chứa C, H , O và một loại nhóm chức ) . Xác định
CTPT của X biết 5,8 gam X tác dụng hết với dung dịch AgNO3/NH3 dư tạo ra 43,2 gam Ag.
Mặt khác 0,1 mol X sau khi hyđro hố hồn tồn thì phản ứng đủ với 4,6 gam Natri

BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM VỀ ANDEHYT

Câu 1 : Andehit là hợp chất hữu cơ trong phân tử có mang nhóm chức :

a) - OH b) – COOH c) – CHO d) – CO –

Caâu 2 : Tên gọi nào sau đây của HCHO là sai

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

a) Hố lỏng andehit fomic

b) Cho andehit fomic hồ tan vào rượu để được dung dịch có nồng độ từ 35% - 40%
c) Cho andehit fomic hoà tan vào nước để được dung dịch có nồng độ từ 35% - 40%
d) Cả B , C đều đúng

Câu 4 : Andehit là chất

a) Có tính khử b) vừa có tính khử vừa có tính oxi hố
c) có tính oxi hố d) khơng có tính khử khơng có tính oxi hố
Câu 5 : Andehit fomic thể hiện tính oxi hố trong phản ứng nào sau đây

a) HCHO + H2  Ni_t0 CH3 OH
b) HCHO + O2  CO2 + H2O

c) HCHO + 2 Cu(OH)2 t0 HCOOH + Cu2O + 2 H2O
d) HCHO + Ag2O



NH

 

3_t



0 HCOOH + 2 Ag

Caâu 6 : Chất phản ứng được với Ag2O trong dung dịch NH3, đun nóng tạo thành Ag là

A. CH3 - CH2-CHO. B. CH3 - CH2 - COOH.

C. CH3 - CH(NH2) - CH3. D. CH3 - CH2 - OH.
Câu 7 : Nhựa phenol fomandehit được điều chế bằng phản ứng :

a) Trùng hợp b) trùng ngưng c) đồng trùng hợp d) cộng hợp
Câu 8 :

Nhựa phenolfomandehit được điều chế bằng cách đun nóng phenol (dư) với dung dịch
A. CH3CHO trong mơi trường axit. C. CH3COOH trong môi trường axit.

B. HCOOH trong môi trường axit. D. HCHO trong môi trường axit.

Câu 9 : Cho sơ đồ phản ứng sau :
(X)

C2H2 CH3CHO

(Y)

Công thức đúng của X , Y lần lượt là :

a) CH3 – CH2Cl vaø CH2 = CH2 b) CH2 = CH2 vaø C2H5OH
c) CH3COOH vaø CH3COO – CH2- CH3 d) CH2 = CHCl vaø CH3 – CHCl2
Câu 10 : Tên gọi nào sau đây của CH3CHO là sai

a) axetandehit b) etanal c) andehit axetic d) etanol

Câu 11 : C5H10O có số đồng phân andehit là :

a) 2 b) 3 c) 4 d) 5

Câu 12 : Công thức tổng quát của andehit no đơn chức mạch hở là :

a) CnH2nO b) CnH2n-1CHO c) CnH2n +1CHO d) cả a và c đều dúng
Câu 13 : Chất khơng phản ứng với Na là

A. C2H5OH. B. CH3COOH. C. CH3CHO D. HCOOH.

Câu 14 : Chất hữu cơ X chỉ chứa 1 loại nhóm chức andehit có cơng thức thực nghiệm là (CH2O)n .
Công thức phân tử nào sau đây đúng :

a) CH2O b) C2H4O2 c) C3H6O3 d) a , b đều đúng

Câu 15 : phản ứng nào sau đây dùng để nhận biết andehit axetic :

a) Phản ứng cộng với H2 b) Phản ứng cộng với Ag2O / dd NH3 , t0
c) Phản ứng cháy d) Phản ứng trùng ngưng

Câu 16 : Khi cho 1,54 gam andehit no đơn chức X phản ứng hết với Ag2O trong dung dịch NH3 thu
được axít hữu cơ và 7,56 gam bạc kim loại ( cho Ag = 108 ) . X có cơng thức là :

a) HCHO b) CH3CHO c) C2H5CHO d) C3H7CHO

Caâu 17 : Cho 0,87 gam một anđehit no đơn chức phản ứng hoàn toàn với Ag2O trong dung dịch NH3

thu được 3,24 gam bạc kim loại. Công thức cấu tạo của anđehit là

</div>
(27)<div class='page_container' data-page=27>

Câu 18 : Hợp chất C3H6O (X) có khả năng làm mất màu dung dịch nước brom và phản ứng được với
natri . x có cơng thức cấu tạo là :

a) CH3 – CH2 – CHO b) CH3 –O – CH3 c) CH2 = CH – CH2OH d) CH2=CH –O-CH3
Câu 19 : Để phân biệt 3 chất lỏng : axit axetic , fomon và nước ta dùng các cách nào :

Cách 1 : Thí nghiệm 1 dùng dung dịch AgNO3 /NH3 và thí nghiệm 2 dùng q tím
Cách 2 : Thí nghiệm 1 dùng dung dịch AgNO3 /NH3 và thí nghiệm 2 dùng CuO
Cách 3 : Chỉ cần dùng Cu(OH)2 rồi đun nóng

a) 1 , 2 b) 1 , 3 c) 2 , 3 d) 1 , 2 , 3

Câu 20 : Một andehit X trong đó oxi chiếm 37,21% . X chỉ chứa 1 loại nhóm chức , 1 mol X phản ứng
với Ag2O / dd NH3 , t0 thu được 4 mol Ag ( cho Ag = 108 ) . Vậy X là :

a) HCHO b) CHO – CH2 – CHO c) CHO – CHO d) CHO – C2H4 – CHO
Câu 21 : Cho 26,2 gam hỗn hợp G gồm propanal và etanal tác dụng với dung dịch AgNO3/NH3 dư

được 1 mol Ag kết tủa. Khối lượng mỗi chất trong 26,2 gam Ag là
a) 8,8 gam CH3 – CHO và 17,4 gam C2H5 – CHO

b) 17,4 gam CH3 – CHO vaø 8,8 gam C2H5 – CHO
c) 17,6 gam CH3 – CHO vaø 8,6 gam C2H5 – CHO
d) 8,6 gam CH3 – CHO vaø 17,6 gam C2H5 – CHO

Câu 22 : Oxi hoá 2 mol ancol metylic thành andehit fomic bằng oxi khơng khí trong 1 bình kín , biết
hiệu suất phản ứng oxi hoá là 80% , tiếp tục cho 36,4 gam nước vào bình được dung dịch X . Nồng
độ % andehit fomic trong dung dịch X là :

a) 58,87 % b) 38,09 % c) 42,40% d) 36%

Câu 23 : Một chất X mạch hở có cơng thức phân tử là C3H6O . Số đồng phân bền của X là :

a) 2 b) 3 c) 4 d) 5

Câu 24 : Oxi hó 18,4 gam C2H5OH bởi oxi khơng khí thì thu được hỗn hợp G . cho G tác dụng với dung
dịch AgNO3 / NH3 dư thì thu được 64,8 gam Ag kết tủa. Hiệu suất phản ứng oxi hoá là :

a) 75% b) 37,5% c) 40% d) 60%

Câu 25 : Lấy 7,58 gam hỗn hợp 2 andehit đơn chức kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng cho tác dụng hết
với Ag2O / dd NH3 , t0 thu được 2 axít hữu cơ và 34,2 gam Ag . Công thức phân tử của 2 andehit là :

a) CH3CHO vaø HCHO b) C2H5CHO vaø CH3CHO

c) C2H5CHO vaø C3H7CHO d) C3H7CHO vaø C4H9CHO

Câu 26 : Khi tráng một andehit đơn chức no mạch hở , hiệu suất phản ứng là 72% thu được 5,4 gam
Ag thì lượng AgNO3 cần dùng là :

a) 8,5 gam b) 6,12 gam c) 5,9 gam d) 11,8 gam

Câu 27 : Cho 14,6 gam hỗn hợp 2 andehit no đơn chức đồng đẳng liên tiếp nhau tác dụng hết với H2
tạo ra 15,2 gam hỗn hợp 2 rượu . Vậy công thức của hai rượu là :

a) CH3OH vaø C2H5OH b) C2H5OH và C3H7OH

c) C3H7OH và C4H9OH d) C4H9OH và C5H11OH

BÀI 45

AXIT CACBOXYLIC

A. LÝ THUYẾT.

I. Định nghĩa, phân loại, danh pháp:

1. Định nghĩa : Axit cacboxylic là những HCHC mà phân tử có nhóm cacboxyl (- COOH) liên kết trực tiếp với
nguyên tử C hoặc nguyên tử hiđro.

Ví duï: H – COOH; CH3 – COOH; HOOC – COOH ...

2 . Phân loại:

a) Axit no, đơn chức, mạch hở:

- Dãy đồng đẳng axit no, đơn chức, mạch hở có cơng thức chung là : CnH2n + 1COOH (với n  0) hoặc CmH2m O2

(với m  1).

</div>
(28)<div class='page_container' data-page=28>

- Dãy đồng đẳng axit không no, đơn chức, mạch hở có cơng thức chung là : CnH2n + 1 – 2a COOH (với n  2; a  n).

3 . Danh phaùp :

a) Tên thay thế: Tên gọi= axit + tên hiđrocacbon no tương ứng với mạch chính+ oic
Ví dụ: CH3COOH : axit etanoic HCOOH : axit metanoic.

CH3 – CH – CH2 – CH2 – COOH : axit 4 – metyl pentanoic

CH3

b) Tên thơng thường: tên theo nguồn gơc stìm ra.

Ví dụ: CH3COOH : axit axetic HCOOH : axit fomic.

II. Tính chất vật lí:

- Các axit đều là chất lỏng hoặc rắn.

- Nhiệt độ sôi của các axit tăng theo chiều tăng của phân tử khối và cao hơn nhiệt độ sôi của các ancol cùng khối
lượng. Nguyên nhân: do liên kết hiđro trong các phân tử axit bền hơn trong các phân tử ancol.

III. Tính chất hố học:
1. Tính axit:

a) Axit cacboxylic phân li thuận nghịch trong dung dịch: RCOOH    RCOO- + H+

b) Tác dụng với bazơ; oxitbazơ : CH3COOH + NaOH  CH3 COONa + H2O

2CH3COOH + ZnO  (CH3 COO)2Zn + H2O

c) Tác dụng với muối: CaCO3 + 2CH3COOH  (CH3 COO)2Ca + CO2 + H2O

d) Tác dụng với kim loại trước hiđro trong dãy hoạt động hoá học của các kim loại:
2CH3COOH + Zn  (CH3 COO)2Zn + H2

2 . Phản ứng thế nhóm – OH:
TQ: RCOOH + R’OH t xto,

  

   RCOOR’ + H2O

Ví dụ: CH3COOH + HO - C2H5  CH3COOC2H5 + H2O

Etyl axetat

+ Phản ứng giữa ancol với axit tạo thành este và H2O gọi là phản ứng este hoá.

+ Phản ứng este hoá là phản ứng thuận nghịch và H2SO4 đặc làm xúc tác.

IV. Điều chế: (CH3COOH)

1. Phương pháp lên mem giấm: từ C2H5OH C2H5OH + O2   mengiam CH3COOH + H2O

2 . Oxi hoá anđehit axetic: CH3CHO + O2 ,

o
xt t

   2CH3COOH

3. Oxi hoá ankan – butan: 2CH3CH2CH2CH3 + O2 180o ,50

xt

C atm

     4CH3COOH + 2H2O

4. Từ metanol: CH3OH + CO ,

o
xt t

   CH3COOH

Đây là phương pháp sản xuất CH3COOH hiện đại.
B. BAØI TẬP.

Câu 1: Viết các đồng phân và gọi tên quốc tế các axít có cơng thức phân tử sau :
C4H8O2 , C5H10O2

Câu 2: Viết CTCTcác axít có tên gọi sau :

a) Axít 2_Clo_ 3_etyl_3,4,4_trimetyl pentanoic
b) Axít 4_ hiđroxi_5_ metyl hexanoic

Câu 3: Viết phương trình phản ứng xảy ra khi cho dung dịch Natri phenolat , Natri axetat lần lượt tác
dụng với CO2 , dung dịch axít HCl. Giải thích và cho biết hiện tượng

Câu 4: Phân biệt các lọ mất nhãn đựng các dung dịch sau :
1. Axít fomic , axit axetic , axít acrylic , rượu etylic , etanal
2. rượu etylic , metyl amin , axít axetic , dung dịch formon.
3. rượu CH3OH , andehyt HCHO , axít HCOOH

</div>
(29)<div class='page_container' data-page=29>

1. xác định CTCT của hai axít trong hỗn hợp.

2. Nếu cơ cạn dung dịch đã trung hịa thì thu được bao nhiêu gam muối khan

Câu 6: 3,15 gam hỗn hợp ( axít acrylic , axít axetic , axít propionic) làm mất màu hoàn toàn dung dịch
chứa 3,2 gam brom. Để trung hịa hồn tồn 3,15 gam hỗn hợp trên cần dùng 90 ml dung dịch NaOH

0,5M . Tính thành phần % khối lượng mỗi chất có trong hỗn hợp ban đầu

Câu 7: Để xác định thành phần % của mỗi chất trong hỗn hợp X chỉ chứa rượu etylic và axít propionic ,
người ta lần lượt làm các thí nghiệm sau :

Cho m gam hỗn hợp X tác dụng hết với Na kim loại thu được 1,68 lít H2 (đktc)

Đốt cháy hồn tồn m gam hỗn hợp X , sản phẩm cháy dẫn qua bình đựng Ca(OH)2 dư thu được 40 gam
kết tủa.

1. Viết các phương trình phản ứng xảy ra
2. Tính m

3. Tính % khối lượng mỗi chất trong hỗn hợp X là bao nhiêu

Câu 8: Để trung hoà 14,8 gam hỗn hợp hai axít đơn chức no cần dùng 400 ml dung dịch NaOH 0,5M 
Tính số mol mỗi axít trong hỗn hợp biết rằng số mol hai axít bằng nhau

Nếu đem cơ cạn dung dịch đã trung hồ thì thu được bao nhiêu gam muối khan
xác định CTPT của hai axít

Câu 9: Trung hồ 3,88 gam hỗn hợp hai axít no đơn chức bằng một lượng dung dịch NaOH vừa đủ. Sau
đó cơ cạn dung dịch được 5,2 gam muối khan

1. Tính tổng số mol hai axít trong hỗn hợp.

2. cần bao nhiêu lít oxi ( đktc) để đốt cháy hoàn toàn 1,94 gam hỗn hợp hai axít trên

Câu 10: Một hỗn hợp X gồm hai axít đơn chức no kế tiếp nhau và H2O . Cho hỗn hợp tác dụng với Na dư
thu được 0,896 lít khí (đktc). Nếu đốt cháy hồn tồn ½ hỗn hợp trên rồi dẫn hỗn hợp sau phản ứng qua

bình I chứa CaCl2 khan và bình II chứa KOH. Sau thí nghiệm khối lượng bình I tăng 1,08 gam bình II
tăng 2,2 gam.

1. Tìm CTPT , viết các CTCT và gọi tên
2. Tính % khối lượng mỗi chất trong hỗn hợp.

Câu 11: Cho axít H2SO4 lỗng tác dụng từ từ với hỗn hợp gồm hai muối Natri của hai axít hữu cơ kế tiếp
nhau trong dãy đồng đẳng ta được hỗn hợp hai axít đơn chức tương ứng A,B. Hồ tan 10 gam hỗn hợp A,
B vào 100 ml dung dịch K2CO3 1M. Để trung hồ lượng K2CO3 cịn thừa phải dùng 50 ml dung dịch axít
HCl 0,2M

1. Viết các phương trình phản ứng xảy ra

2. Tìm CTPT và tính % khối lượng mỗi axít trong hỗn hợp. ( hiệu suất 100%)

1. Oxi hố một ít rượu etylic bằng oxi ( có mặt xúc tác ) ta thu được hỗn hợp A gồm andehyt axetic ,
axít axetic , nước và một phần rượu khơng bị oxi hố

3. Lấy 1/10 hỗn hợp A đem trung hoà bằng một lượng sút vừa đủ rồi cơ cạn dung dịch thì thu được
3,28 gam muối khan

4. Lấy 1/10 hỗn hợp A cho tác dụng với AgNO3 / NH3 thấy thoát ra 2,16 gam Ag kim loại
5. Lấy 1/10 hỗn hợp A cho tác dụng với Na thấy bay ra 1,12 lít Hyđro (đktc).

Tính phần trăm rượu bị oxi hố thành andehyt và thành axít

Câu 12: Chia 12 gam hỗn hợp X gồm rượu etylic và một axít cacboxylic no đơn chức A thành hai phần
bằng nhau :

Phần 1 : tác dụng hết Na kim loại thu được 1,12 lít H2 ( đktc)

Phân 2 ; Đốt cháy hoàn toàn thu được 11 gam CO2

1. Viết và cân bằng các phản ứng xảy ra.
2. Xác định CTCT của axít A ? đọc tên.

3. Nếu đun nóng lượng hỗn hợp X ban đầu với H2SO4 đậm đặc làm xúc tác sẽ thu được bao nhiêu
gam este ? Biết hiệu suất este hoá là 70%.

</div>
(30)<div class='page_container' data-page=30>

Câu 1 : Cho 4 chất : 1) C2H5OH 2) CH3CHO 3) HCOOH 4) CH3- COOH
Nhiệt độ sôi sắp theo thứ tự tăng dần như sau :

a) 2 < 3 < 1 < 4 b) 3 < 1 < 4 < 2 c) 1 < 2 < 3 < 4 d) 2 < 1 < 3 < 4
Câu 2 : Axit axetic tan vơ hạn trong nước vì :

A. các phân tử axít tạo được liên kết hidro với nhau. B. axít ở thể lỏng nên dễ tan
C. các phân tử axít tạo nên liên kết hidro với các phân tử nước. D. axít là chất điện li mạnh
Câu 3 : Khi nói về axít axetic thì phát biểu nào sau đây sai :

A. Chất lỏng không màu mùi giấm B. Tan vơ hạn trong nước
C. Tính axít mạnh hơn axít cacbonic D. Phản ứng được với muối ăn.

Câu 4 : Cho các chất : 1)HCHO 2) HCOOH 3)C2H5COOH 4) CH3COOCH3
5) HCOOC2H5 Chất nào thực hiện được phản ứng tráng gương

a.1 , 2 , 5 b. 1 , 2 , 4 c. 1 , 2 , 3 d. 2 , 3 , 4

Câu 5 : Khi hidro hoá X thu được rượu iso_butylic .

1) CH3 – CH(CH3) – CHO 2) CH2 = C(CH3) – CH2OH 3) CH2 = C(CH3) – CHO
X có cơng thức cấu tạo là :

a) 1 , 2 b) 1 , 2 , 3 c) 2, 3 d) 1 , 3

Câu 6 : C5H10O2 có số đồng phân axít là :

a) 2 b) 3 c) 4 d) 5

Câu 7 : Cho 3 axít : axít fomic , axít axetic và axít acrylic , để nhận biết 3 axít này ta dùng
a) Nước brom và q tím b) natri kim loại và nước brom

c) Ag2O / dd – NH3 và q tím d) Ag2O / dd – NH3 và dung dịch nước brom
Câu 8 : Cho 4 chất : 1) HCHO 2) CH3COOH 3) CH3OH 4) HCOOH

Nhiệt độ sôi được sắp xếp theo thứ tự tăng dần như sau :

a) 2 < 3 < 1 < 4 b) 1 < 3 < 4 < 2 c) 3 < 1 < 4 < 2 d) 3 < 2 < 1 < 4
Caâu 9 : Cho 4 axít : 1) H2CO3 2) CH3COOH 3) C6H5OH 4) H2SO4

Độ mạnh của các axít được sắp xếp theo thứ tự tăng dần như sau :

a) 2 < 3 < 1 < 4 b) 1 < 3 < 2 < 4 c) 3 < 2 < 1 < 4 d) 3 < 1 < 2 < 4
Câu 10 : Hợp chất C3H6O (X) có CTCT trong sơ đồ sau :

Alyl clorua  X  axit acrylic : (X) laø

a) CH3 –CH2 –CHO b) CH3-O-CH3 c) CH2=CH-CH2OH d) CH2=CH-O-CH3

Câu 11 : Hợp chất C3H4O2 (X) có khả năng tham gia phản ứng với H2 , tạo dung dịch xanh nhạt với
Cu(OH)2 thì X có CTCT là :

(1) CH2=CH-COOH (2)HCOO-CH = CH2 (3) OHC – CH2 – CHO

a) 1 b) 3 c) 2 ,3 d) 2

Câu 12 : Để phân biệt 3 chất lỏng : axit axetic , etyl axetat và axit acrylic ta dùng các cách nào :
Cách 1 : Thí nghiệm 1 dùng dung dịch Br2 và thí nghiệm 2 dùng q tím

Cách 2 : Thí nghiệm 1 dùng dung dịch Br2 và thí nghiệm 2 dùng Cu(OH)2
Cách 3 : Thí nghiệm 1 dùng dung dịch Br2 và thí nghiệm 2 dùng Na

a) 1 , 2 b) 1 , 3 c) 2 , 3 d) 1 , 2 , 3

Caâu 13 : Dãy gồm các chất đều có thể điều chế trực tiếp được axit axetic là

A. C2H5OH, CH3CHO, CH3COOCH3. C. C2H5OH, HCHO, CH3COOCH3.

B. C2H2, CH3CHO, HCOOCH3 . D. C2H5OH, CH3CHO, HCOOCH3.

Câu 14 : Cho 22,6 gam gồm 2 axit đơn chức no mạch hở ( có tỉ lệ mol 1 ; 3 ) tác dụng với Na2CO3 dư ,
đun nhẹ thu được 0,2 mol CO2 . Công thức của 2 axít là :

a) HCOOH và CH3 – COOH b) HCOOH vaø C2H5 – COOH
c) HCOOH vaø C3H7 – COOH d) C2H5COOH vaø CH3 – COOH

Câu 15 : Có thể điều chế được bao nhiêu tấn axit axetic từ 120 tấn canxi cacbua có chứa 8% tạp chất
trơ , với hiệu suất cả quá trình là 80% :

</div>
(31)<div class='page_container' data-page=31>

Câu 16 : Từ 5,75 lít rượu 60 đem lên men để điều chế giấm ăn , giả sử phản ứng hoàn toàn , khối 
lượng riêng của rượu etylic là 0,8 gam/ ml. Khối lượng axít có trong giấm ăn là :

a) 360 gam b) 450 gam c) 270 gam d) đáp số khác

Câu 17 : Từ etilien điều chế axít axetic, hiệu suất của q trình điều chế là 80% . Để thu được 1,8 kg
axít axetic thì thể tích etilen đo ở đk tiêu chuẩn cần dùng là bao nhiêu :

a) 537,6 lít b) 876 lít c) 840 lít d) đáp số khác

Câu 18 : Để trung hòa 8,8 gam một axit cacboxylic thuộc daỹ đồng đẳng axit axetic cần 100 ml dung
dịch NaOH 1M. Vậy công thức axít của axit này là :

a) HCOOH b) CH3COOH c) C2H5COOH d) C3H7COOH

Câu 19 : Để trung hòa hai axit đơn chức kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng cần dùng 40 ml dung dịch
NaOH 1,25M . Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được 3,68 gam hỗn hợp muối khan .Vậy cơng
thức 2 axit là :

a) HCOOH và CH3COOH b) CH3COOH vaø C2H5COOH

c) C2H5COOH và C3H7COOH d) đáp số khác

Câu 20 : Đốt cháy hồn tồn 1,92 gam một axít hữu cơ đơn chức no mạch hở X thu được 1,152 gam
nước . X có cơng thức là

</div>

Bai tao hoa 11 Hoc ki II

<b>CHƯƠNG V</b>

<b>HIĐROCACBON NO</b>

<b>BÀI 25</b>

<b>ANKAN ( hay parafin)</b>

<b>A. LÝ THUYẾT:</b>

Ví dụ : CH3-CH -CH2 – CH3

<b>BAØI 26</b>

<b>XICLOANKAN </b>

<b> + tên ankan tương ứng với số nguyên tử cacbon </b>

<b>B. BÀI TẬP:</b>

































<b>CHƯƠNG VI</b>

<b>HIĐROCACBON KHÔNG NO</b>

<b>BÀI 29</b>

<b>ANKEN ( hay olefin)</b>

<b>A. LÝ THUYẾT:</b>

<b>B. BÀI TẬP:</b>





































<b>ANKAĐIEN</b>





















<b>BAØI 32</b>

<b>ANKIN</b>

<b>A. LÝ THUYẾT:</b>

<b>B. BÀI TẬP:</b>



























