SKKN: Một số biện pháp xây dựng kế hoạch năm học đạt hiệu quả cao của người Hiệu trưởng

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ BIÊN PHÁP XÂY DỰNG KẾ
HOẠCH NĂM HỌC ĐẠT HIỆU QUẢ
CAO CỦA NGƯỜI HIỆU TRƯỞNG


I. PHẦN MỞ ĐẦU:
Chúng ta biết rằng bất kỳ một Quốc gia, một Bộ, một Ngành hay một đơn vị,
một địa phương, một doanh nghiệp... Trong quá trình hoạt động đều phải có kế
hoạch. Kế hoạch được hiểu chung là tồn bộ những điều vạch ra một cách có hệ
thống về những công việc dự định làm trong một thời gian nhất định với cách
thức, trình tự và thời hạn tiến hành. Việc xây dựng kế hoạch là quá trình sắp xếp
có tính tốn trước một cách khoa học các chỉ tiêu, trình tự tiến hành các cơng việc
trong khoảng thời gian định sẵn với sự phân công con người và bố trí vật lực hợp
lý để cơng việc đó có thể tiến hành một cách chủ động, đạt hiệu quả cao nhất, với
thời gian tiết kiệm nhất.
Đối với ngành Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT), lập kế hoạch là chức năng
của tất cả các nhà quản lý dù tính chất và phạm vi của nó khác nhau ở những cấp
quản lý khác nhau. Chức năng lập kế hoạch liên quan chặt chẽ đến các chức năng
khác của người cán bộ quản lý trong chu trình hoạt động quản lý của mình: Lập
kế hoạch - tổ chức - chỉ đạo - kiểm tra - điều chỉnh kế hoạch. Lập kế hoạch là
khâu đầu tiên trong chu trình quản lý, nó có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với
cơng tác quản lý. V.I Lê Nin đã từng nói: " Mọi kế hoạch đều là thước đo, tiêu
chuẩn, đèn pha và là cái mốc"
Đối với các trường học, chất lượng của kế hoạch và hiệu quả thực hiện kế
hoạch quyết định chất lượng, hiệu quả của quá trình giáo dục - dạy học diễn ra
trong đó. Đặc biệt đối với trường mầm non, nơi mà q trình sư phạm khơng chỉ
đơn thuần là q trình dạy học mà cịn là q trình chăm sóc, ni dưỡng trẻ thì
việc lập kế hoạch lại càng quan trọng. Lập kế hoạch là một biện pháp chủ yếu, nó
giúp người quản lý hình dung rõ ràng và chủ động trong công việc. Kế hoạch là

cơ sở thống nhất mọi hoạt động của các thành viên trong và ngoài nhà trường
nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ đặt ra trong năm học, giúp cho mọi hoạt động của
nhà trường tập trung vào các nhiệm vụ trọng tâm. Mặt khác, nó giúp cho người
Hiệu trưởng chủ động trong khi điều hành công việc, đưa các hoạt động vào nề
nếp. Nếu khơng có kế hoạch thì mọi hoạt động trở nên vơ mục đích, trở nên khó
khăn, khơng tránh khỏi mò mẫm, giẫm đạp lên nhau, lúng túng và ln nằm trong
tình trạng bị động. Kế hoạch đồng thời còn là cơ sở để nhà trường và cấp trên
kiểm tra, đánh giá các hoạt động, biết được kết quả để giúp nhà trường có sự thay
đổi, biến đổi tích cực nhằm tạo nên sự phát triển cả về chất và lượng. Tuy thế lý
luận kế hoạch hóa của Khoa học quản lý giáo dục hết sức khái quát, trừu tượng
nên nhận thức trong mỗi người khơng khỏi khơng có những chỗ khác nhau, khó
vận dụng. Bên cạnh đó, việc xây dựng kế hoạch năm học ở các trường Mầm non
thường gặp phải khá nhiều khó khăn về xác định mục tiêu, cụ thể hoá các nhiệm
vụ, đề ra các biện pháp chưa xác đáng nên mặc dầu có kế hoạch nhưng tính khả
thi chưa cao. Việc cụ thể hố lý luận xây dựng kế hoạch năm học ở các trường
Mầm non để tiện sử dụng là hết sức cần thiết. Vì thế , trong q trình làm cơng


tác quản lý giáo dục, qua thực tế xây dựng và thực hiện kế hoạch năm học, tôi
mạnh dạn chọn và nêu lên" Một số biện pháp xây dựng kế hoạch năm học đạt
hiệu quả cao của người Hiệu trưởng ".
II. NỘI DUNG:
1. Cơ sở lý luận:
Muốn nâng cao chất lượng, đảm bảo thực hiện tốt các mục tiêu, nhiệm vụ
của bậc học mầm non thì việc xây dựng kế hoạch nói chung và kế hoạch năm học
nói riêng là công việc hết sức quan trọng và cần thiết.
Trong quản lý trường học bản kế hoạch năm học được xem như là một
cương lĩnh hoạt động trong năm học của nhà trường. Trong chu trình quản lý thì
xây dựng kế hoạch là chức năng đầu tiên và cũng là chức năng nền tảng. Nếu xây
dựng một bản kế hoạch chặt chẽ, phù hợp và tổ chức thực hiện kế hoạch một cách

khoa học sẽ hạn chế sự bất ổn định trong quá trình tổ chức, giúp cho người Hiệu
trưởng nhìn thấy những thay đổi từ bên ngoài, tạo khả năng thực hiện công việc
một cách hiệu quả nhất, tập trung được sự cố gắng của mọi người vào việc thực
hiện mục tiêu, nhiệm vụ năm học.
Khi có kế hoạch sẽ giúp cho Hiệu trưởng
dễ dàng thực hiện các chức năng quản lý khác. Có thể nói rằng tính kế hoạch là
đặc điểm của quản lý, kế hoạch là nguyên tắc của quản lý, quản lý bằng kế hoạch
là
phương
pháp
chủ
đạo
của
q
trình
quản
lý.
Mục đích của quản lý trường học là nâng cao chất lượng và hiệu quả các
hoạt động của nhà trường, trong đó dạy và học là hoạt động chủ đạo. Để hoạt
động của nhà trường đạt hiệu quả, ngay từ đầu năm học, Hiệu trưởng phải tổ chức
xây dựng một bản kế hoạch đầy đủ, chi tiết, phù hợp với điều kiện hiện có của
nhà trường, yêu cầu của ngành và thực tế địa phương nơi trường đóng, bản kế
hoạch có khả năng thực thi cao.
2. Cơ sở thực tiễn:
Ở trường Mầm non, muốn nâng cao chất lượng giáo dục đòi hỏi phải có
nhiều yếu tố tác động như cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên, sự quan tâm của
ngành và chính quyền địa phương... trong đó, vai trị lãnh đạo của người Hiệu
trưởng là quan trọng nhất. Người Hiệu trưởng giỏi tất yếu bộ mặt nhà trường sẽ
có những tiến bộ rõ rệt. Người Hiệu trưởng muốn quản lý tốt thì ln ln phải có
kế hoạch và làm việc theo kế hoạch. Trong từng năm học, việc xây dựng kế hoạch

ngay từ đầu sẽ giúp người Hiệu trưởng định hướng trước được những công việc
sẽ làm, phải làm, ai làm, thời gian bao lâu,... Làm như vậy trong quá trình thực
hiện nhiệm vụ năm học, người Hiệu trưởng cũng như đội ngũ cán bộ, giáo viên,
nhân viên khỏi bị bất cập và khơng bị bỏ sót một cơng việc nào hoặc làm qua loa
vì khơng có thời gian. Xây dựng kế hoạch năm học là biện pháp tốt nhất góp phần
nâng cao hiệu quả giáo dục.
Đối với bản thân tôi là một Hiệu trưởng mới được điều động về trường
Mầm non An Thủy trong năm học này, Bản thân tôi xác định rằng việc lập kế
hoạch là công việc vô cùng khó khăn khi mà bản thân chưa hiểu gì nhiều về tình


hình của nhà trường, đội ngũ giáo viên cũng như địa phương, địi hỏi cao khơng
chỉ ở năng lực và kỹ năng của người Hiệu trưởng mà cịn có sự sáng tạo, khả
năng phân tích, phán đốn và đặc biệt là phải đầu tư nhiều thời gian. Bên cạnh đó,
cần có tư duy lơgic, nắm bắt và xử lý các thơng tin linh hoạt, chính xác, biết xác
định mục tiêu trọng tâm, mục tiêu chung và mục tiêu cụ thể của nhà trường, đưa
ra các biện pháp thực hiện cụ thể, phù hợp, phân chia, bố trí cơng việc khoa học,
hợp
lý
để
dễ
dàng
hoàn
thành
kế
hoạch.
Đối với bản thân tuy đã nhận thức được tầm quan trọng của việc xây dựng
kế hoạch năm học, nhưng những năm trước đây vì chưa nắm chắc lý luận nên
nhiều khi bản thân tôi xây dựng kế hoạch chưa tn theo các ngun tắc và quy
trình của nó. Do đó bản kế hoạch phần lớn là sản phẩm riêng của Hiệu trưởng chứ

chưa tập trung được trí tuệ của tập thể dẫn đến nội dung kế hoạch ít mang tính
khả thi, chỉ mang tính bề nổi, khơng đi vào chiều sâu. Vậy làm thế nào để khắc
phục tình trạng trên? Đó là câu hỏi khiến chúng tơi băn khoăn và suy nghĩ, mong
tìm được giải pháp hữu hiệu để khắc phục nó.
Sau thời gian nghiên cứu lý luận, tìm hiểu và nắm được tình hình cơ bản
của nhà trường, của địa phương tôi mạnh dạn lựa chọn đề tài “Một số biện pháp
xây dựng kế hoạch năm học đạt hiệu quả cao của người Hiệu trưởng” với mong
muốn góp một phần nhỏ vào việc tìm ra biện pháp xây dựng kế hoạch năm học
một cách hợp lý đạt hiệu quả.
Đây là mảng đề tài khó, chắc chắn đề tài sẽ cịn có chổ chưa hợp lý sai sót.
Kính mong sự góp ý của các cấp lãnh đạo và của các bạn đồng nghiệp.
3. Thực trạng:
Với cương vị là một Hiệu trưởng mới được điều động đến trường mầm non
An Thủy, để thực hiện tốt các nhiệm vụ chung đặt ra ở trên, bước vào năm học
2010-2011 bản thân gặp những khó khăn và thuận lợi sau:
* Thuận lợi:
Trường mầm non An thủy là một trường học có quy mơ lớn, với 17 nhóm
lớp, chia thành 3 điểm trường Trung Tâm, Lộc An và Thạch bàn. Có hệ thống
phịng học, các phòng chức năng khá đầy đủ, đảm bảo theo quy định. Trường đã
có bề dày về thành tích, nhiều năm liên tục đạt danh hiệu “ Tập thể lao động xuất
sắc”. Chất lượng giáo dục đạt trên 97%, khá, giỏi đạt trên 72%.
Tổng số đội ngũ CB, GV, NV là 34 người; Trong đó; CBQL 2, GV 31,
NV: 1. Trình độ đạt chuẩn trở lên 100%, trên chuẩn 55,9%.
Đội ngũ cốt cán có năng lực, nhiệt tình, có trách nhiệm với nhiệm vụ tích
cực tham gia phong trào thi đua “Dạy tốt, học tốt” và đã có bề dày thành tích
trong cơng tác. Có 13 cơ đạt danh hiệu CSTĐ các cấp.
Tỷ lệ trẻ được bán trú tại trường là 100%;
Hưởng ứng chủ đề năm học “Đẩy mạnh ứng dụng CNTT, đổi mới công tác
quản lý” ngay từ đầu năm học, cán bộ giáo viên nhân viên trong nhà trường nhận
thức tầm quan trọng của việc ứng dụng CNTT vào cơng tác chun mơn tích cực

tự học tập, bồi dưỡng rèn luyện khả năng thực hành sử dụng máy vi tính. Đến nay
100% CB, GV, NV trong nhà trường có CC tin học A trở. Có 21/34 CB,GV sử
dụng thành thạo máy vi tính, nhiều tiết học được sử dụng máy chiếu đa năng.
Chính quyền địa phương luôn quan tâm cho giáo dục mầm non. Hội phụ
huynh chăm lo cho việc học tập của trẻ. Sự quan tâm chỉ đạo của lãnh đạo Phòng
giúp nhà trường định hướng cụ thể trong việc thực hiện nhiệm vụ năm học.
 Khó khăn:
Bản thân tơi là một Hiệu trưởng mới được điều động đến trường mầm non
An Thủy, thay đổi mơi trường làm việc nên việc tìm hiểu, nắm bắt tình hình của
địa phương, nhà trường cũng như đội ngũ.. chưa nhiều, chưa kịp thời.
Một số giáo viên năng lực còn hạn chế. Nhiều giáo viên chưa biết cụ thể
hóa kế hoạch của nhà trường thành kế hoạch của nhóm, lớp. Lập kế hoạch tính
khả thi chưa cao, kết quả thực hiện nhiệm vụ hạn chế.
Số lượng giáo viên có máy vi tính tại nhà chưa nhiều và kỷ năng sử dụng
máy vi tính của một số giáo viên cịn hạn chế.
Trong năm học này có giáo viên, nhân viên con mọn, thai sản, đi học
nhiều và hợp đồng mới nên phần nào ảnh hưởng đến thời gian, hiệu quả cơng tác.
Tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp, giá cả thị trường thay đổi bất
thường làm ảnh hưởng đến chất lượng bữa ăn và nhu cầu dinh dưỡng của trẻ.
Tuy cịn nhiều khó khăn, với trách nhiệm là một người Hiệu trưởng tôi
luôn luôn suy nghĩ làm thế nào để xây dựng kế hoạch năm học của nhà tường đạt
hiệu quả cao nhất, có tính khả thi nhất. Với suy nghĩ như vậy tôi mạnh dạn lựa
chọn một số biện pháp cơ bản sau:
4. Các biện pháp thực hiện:
* Biện pháp 1: Tìm hiểu, nghiên cứu kỹ các tài liệu có liên quan để hiểu
rõ, hiểu chắc những vấn đề chung về công tác xây dựng kế hoạch.
Khi xây dựng kế hoạch nhất thiết người Hiệu trưởng phải dựa vào những
căn cứ quan trọng, đó là:

- Văn kiện và Nghị quyết đại hội Đảng các cấp.
- Luật giáo dục, Luật bảo vệ và chăm sóc giáo dục trẻ em.
- Điều lệ trường Mầm non.
- Các công văn, Chỉ thị liên quan trong năm học 2010-2011:
Cụ thể là:
Căn cứ Chỉ thị số 3399/CT-BGDĐT ngày 16/8/2010 Chỉ thị của Bộ Giáo
dục và Đào tạo về nhiệm vụ trọng tâm của GDMN, GDPT,GDTX và GDCN năm
học 2010-2011; Công văn số 4945/BGDĐT-GDMN ngày 18 tháng 8 năm 2010
của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ GDMN năm
học 2010-2011; Công văn số 1325 ngày 19/8/2010 của Giám đốc Sở Giáo dục và
Đào tạo Quảng Bình về việc hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ đối với GDMN năm


học 2010-2011; Công văn số 629/HD-GD&ĐT ngày 21 tháng 9 năm 2010 về
hướng dẩn nhiệm vụ năm học 2010-2011 của bậc học mầm non;
- Căn cứ thực trạng, mục tiêu phát triển kinh tế, xã hội của Đảng bộ,
HĐND, UBND An Thuỷ. Kết quả đã đạt được trong năm vừa qua của nhà
trường:
An Thủy thuộc xã vùng giữa của huyện Lệ Thủy, có chiều dài trên 7 km.
Diện tích 10.451 ha, dân số: 11.260 người, dân cư phân bố trên 6 thôn. Thu nhập
của người dân chủ yếu bằng nghề làm nơng, bình qn 1050 kg thóc/người/năm.
Nhân dân An Thủy có truyền thống anh hùng trong chiến đấu, cần cù trong lao
động xản xuất, hiếu học, học giỏi. Năm 2000 được Nhà nước phong tặng “Đơn vị
anh hùng lực lượng vũ trang”.
Chính quyền địa phương quan tâm chăm lo cho sự nghiệp giáo dục của xã
nhà,nảm 2008 trường mầm non An Thủy được công nhận trường đạt Chuẩn quốc
gia giai đoạn 2002-2006. Trong toàn xã đến nay 4/4 trường đều đạt Chuẩn Quốc
gia.
Trường mầm non An thủy là một trường học có quy mơ lớn. Trường đã có
bề dày về thành tích, nhiều năm liên tục đạt danh hiệu “ Tập thể lao động xuất

sắc”. Chất lượng giáo dục đạt trên 97%, khá, giỏi đạt trên 72%.
Tổng số đội ngũ CB, GV, NV là 34 người; Trong đó; CBQL 2, GV 31,
NV: 1. Trình độ đạt chuẩn trở lên 100%, trên chuẩn 55,9%. Có 13 cơ đạt danh
hiệu CSTĐ các cấp.
Tỷ lệ trẻ được bán trú tại trường là 100%;
Từ những căn cứ đó, muốn xây dựng kế hoạch tốt, người Hiệu trưởng cần
phải có những hiểu biết thật cụ thể, chính xác các vấn đề có liên quan đến kế
hoạch. Hiệu trưởng trong bất kỳ giai đoạn nào cũng phải đọc và nghiên cứu kỹ
các Chỉ thị, văn bản để nắm bắt được đường lối, quan điểm, chủ trương của Đảng,
Nhà nước và của Ngành về công tác giáo dục Mầm non, để tích luỹ kiến thức đó
là việc làm hết sức quan trọng. Tôi muốn nhấn mạnh ở điểm này hơn nữa bởi
theo tơi được biết vẫn cịn một số Hiệu trưởng khi được hỏi về các văn bản
hướng dẫn, về đường lối chỉ đạo của cấp trên đã rơi vào tình trạng lúng túng.
Nguyên là do bản thân Hiệu trưởng nghiên cứu không kỹ, không thường xuyên,
không cập nhật. Điều này sẽ gặp khó khăn khơng nhỏ khi tiến hành xây dựng kế
hoạch hàng năm. Kinh nghiệm về vấn đề này, bản thân tôi đã nghiêm túc thực
hiện một quy định cho riêng mình: Tất cả các Quyết định, văn bản, Chỉ thị khi
nhận được, tôi phải đọc, xem đi xem lại hai, ba lần, Sau mỗi tháng xem lại kỹ và
được thông qua một lần trong cuộc họp Ban giám hiệu, họp Hội đồng sư phạm.
Làm như vậy tất cả các văn bản không những bản thân người tôi nắm được mà
tất cả các thành viên của nhà trường đều biết. Đây cũng chính là việc làm giúp
cho tơi có được thơng tin cụ thể, chính xác khi xây dựng kế hoạch.


* Biện pháp 2: Làm tốt khâu chuẩn bị, có hệ thống thơng tin đầy đủ
chính xác về nhiệm vụ của nhà trường, của địa phương và thông tin về xã hội.
Thơng tin có vai trị hết sức quan trọng đối với công tác lập kế hoạch của
người Hiệu trưởng.Theo APhaNaXép: "Nếu khơng có thơng tin, hoặc thơng tin
khơng đầy đủ thì mọi q trình quản lý sẽ khơng diễn ra hoặc diễn ra một cách
kém hiệu qủa".

Thông tin là cơ sở cho việc quản lý có khoa học và hiệu quả.
Nhờ có thơng tin mà chủ thể quản lý kịp thời điều chỉnh những hiện tượng bất
ngờ, ngẫu nhiên nhằm cho đơn vị vận hành một cách bình thường. Muốn có hệ
thống thơng tin tốt người hiệu trưởng cần có 3 kỹ năng:
- Thu thập thơng tin.
- Xử lý thông tin.
- Lưu trữ thông tin.
* Thu thập thông tin: Người Hiệu trưởng phải biết tìm hiểu, khai thác và
thu gom (Kể cả những thông tin nhỏ). Đối với bản thân tôi là một hiệu trưởng
mới được điều động về trường Mầm non An Thủy thì kỹ năng này lại quan trọng
hơn cả.
Bên cạnh việc Hiệu trưởng thu thập thông tin, cần phải giáo dục cho mọi
thành viên trong nhà trường, Hội phụ huynh ý thức thu thập thông tin về nhiệm
vụ năm học. Nguồn thông tin phải được thu thập ở tất cả các mặt liên quan đến kế
hoạch: Đặc điểm tình hình, thuận lợi, khó khăn của địa phương, của nhà trường.
Đời sống ngành nghề của nhân dân, phong tục, tập quán, thói quen sinh hoạt. Về
cơ sở vật chất, trang thiết bị, về đội ngũ, số lượng trẻ các độ tuổi, tỷ lệ trẻ ra lớp
hàng năm, tỷ lệ trẻ SDD, các nhiệm vụ được giao, các văn bản, Chỉ thị, hướng
dẫn của Ngành, của Đảng, của Chính quyền…
Tất cả các lĩnh vực ấy được thu thập từ nhiều góc độ, nhiều đối tượng,
nhiều thời điểm. Có thể từ lãnh đạo địa phương, từ nhân dân, từ ban chỉ huy các
xóm, từ các bậc phụ huynh, các cơ giáo… Q trình thu thập thơng tin phải được
thực hiện thường xuyên liên tục, nhưng tập trung cao độ là vào thời điểm chuẩn
bị bước vào năm học mới, Hiệu trưởng cùng với BGH và mọi thành viên trong
nhà trường cần tăng cường tích cực cho vấn đề thu thập thơng tin.
Ví dụ:
- Tìm hiểu về tình hình kinh tế, ngành nghề của địa phương: An Thủy thuộc
xã vùng giữa của huyện Lệ Thủy, có chiều dài trên 7 km. Diện tích 10.451 ha,
dân số: 11.260 người, dân cư phân bố trên 6 thôn. Thu nhập của người dân chủ
yếu bằng nghề làm nơng, bình qn 1050 kg thóc/người/năm….

Tình hình đội ngũ: Tổng số CB,GV,NV đầu năm học: 34 người, trong đó
tuổi đời trên 35 tuổi có 14 người, từ 20-30 tuổi có 20 người. Có 7 cơ có con
mọn….Đạt TĐ chuẩn 100%, trong đó trên chuẩn 55,9%...
Nhận thức của phụ huynh về ngành học….Thậm chí cả sở thích, những
điều khơng thích, khã năng nổi trội, hạn chế... của một số người liên quan.


- Qua công tác điều tra, yêu cầu giáo viên nắm được số trẻ trong độ tuổi ở
từng thôn, từng địa bàn, kết hợp nắm bắt một số ý kiến của nhân dân về việc thực
hiện nhiệm vụ năm học vừa qua. Đồng thời theo dõi chế độ sinh hoạt của gia
đình, theo dõi cách bố trí bữa ăn, giấc ngủ cho trẻ. Với việc điều tra, nếu chỉ đơn
giản là nắm bắt số lượng trẻ ở các độ tuổi khơng thơi thì chưa đủ mà cùng với
việc điều tra, nếu biết khai thác, chúng ta sẽ thu thập được nhiều thơng tin rất bổ
ích cho cơng tác xây dựng kế hoạch.
* Xử lý thông tin: Người Hiệu trưởng phải biết lắng nghe, thu gom tất cả
những thông tin cần thiết. Nhưng khơng có nghĩa là, tất cả các thơng tin ấy đều
đúng, đều chính xác. Điều này địi hỏi người Hiệu trưởng phải biết xử lý thông tin
bằng cách phân tích các thơng tin ấy theo nhiều góc độ: chủ quan, khách quan,
thậm chí có thể dị hỏi, điều tra, xem xét lại để có lượng thơng tin mang độ chính
xác cao, khơng mâu thuẫn với đường lối của Đảng, của Chính quyền, của Ngành
và của nhà trường.
Ví dụ:
- Khi nghe giáo viên phản ánh năm học 2009-2010 ông Tài Chủ tịch
UBND xã An Thủy khơng nhất trí với kế hoạch xây dựng, làm mới cơng trình vệ
sinh khu vực Phú Thọ. Điều đầu tiên tôi phải lắng ý kiến phản ánh, và sau đó
bằng nhiều hình thức và với nhiều đối tượng có liên quan tìm hiểu thật kỹ nguyên
nhân đó là: Do nguyên tắc quản lý tài chính trong giai đoạn hiện nay, UBND xã
chỉ đầu tư mua sắm nhỏ, tu sửa CSVC cho các trường học chứ không đầu tư xây
dựng. Đây là một thông tin rất quan trọng, giúp cho tơi tránh tình trạng gióng năm
trước.

* Lưu trữ thông tin: Kỹ năng này liên quan đến vấn đề tơi đã trình bày ở
giải pháp thứ nhất đó là việc theo dõi, lưu trữ các văn bản, các thông tin đã thu
thập và xử lý để thông tin đầy đủ hơn.
* Biện pháp 3: Thực hiện tốt phương châm: "Dân biết, dân bàn , dân
làm, dân kiểm tra".
Phương châm này thực sự mang lại hiệu quả cao nhất, bởi trí tuệ của nhiều
người trong trí tuệ của một người và trí tuệ của một người nằm trong nhiều người.
"Dân" ở đây chính là cán bộ, giáo viên, nhân viên, phụ huynh và các lực
lượng chính trong và ngoài nhà trường. Kế hoạch và lập kế hoạch là nhiệm vụ
của người Hiệu trưởng, nhưng những người Hiệu trưởng giỏi là những người biết
xin ý kiến của đông đảo quần chúng đóng góp tạo nên quyết định của chính mình.
Nghĩa là kế hoạch khơng phải chỉ do Hiệu trưởng viết, trình lên cấp trên phê
duyệt, trở về tổ chức Hội nghị, đưa ra bàn bạc đi đến thống nhất. Nếu chỉ dừng lại
ở đó thì phương châm này chưa triệt để, chưa đúng nghĩa và chưa mang tính chất
dân chủ tập thể.
Để kế hoạch thực sự là trí tuệ của tập thể, trước khi viết dự thảo kế hoạch phải có
sự bàn bạc kỹ trong BGH, Chi bộ, sau đó có phiên họp cho các tổ trưởng chun
mơn được thảo luận, bàn bạc, nêu ý kiến. Trên cơ sở đó, kết hợp với kinh nghiệm


của bản thân cùng với hệ thống thông tin đã được xử lý, Hiệu trưởng mới tiến
hành viết dự thảo kế hoạch năm học. Bản dự thảo kế hoạch phải được thiết kế
theo hướng dẫn của ngành, của bậc học.
Mỗi nội dung đều phải ghi đầy đủ về chỉ tiêu có số liệu cụ thể, chính xác, hệ
thống biện pháp thực hiện. Sau khi định hình được bản kế hoạch năm học, tôi tiến
hành viết dự thảo. Để đảm bảo tính thống nhất cao trong việc thực hiện kế hoạch,
tơi phân cơng phó Hiệu trưởng viết dự thảo kế hoạch mảng chun mơn; Chăm
sóc ni dưỡng, giáo dục trẻ. Sau đó Hiệu trưởng tổng hợp và hồn chỉnh bản dự
thảo. Trước khi dự thảo kế hoạch được phê duyệt, tổ chức họp Chi bộ nêu lên
những vấn đề cơ bản về mục tiêu, nhiệm vụ năm học, các biện pháp chính. Sau đó

tổ chức phiên họp tồn thể Hội đồng sư phạm, mời thêm Ban đại diện cha mẹ học
sinh. Trong phiên họp đó Hiệu trưởng thơng qua bản dự thảo kế hoạch trưng cầu
và xin ý kiến đóng góp của các tổ, các thành viên. Sau khi thống nhất cơ bản,
Hiệu trưởng mới tiến hành duyệt kế hoạch, tức là duyệt kế hoạch theo quy trình
xây dựng kế hoạch từ cơ sở trình lên cấp trên để được phê duyệt.
Để có sự thống nhất cao, Hiệu trưởng cùng với BGH cần tổ chức tốt Hội
nghị xây dựng kế hoạch năm học. Tại Hội nghị này, mọi chỉ tiêu, biện pháp được
đưa ra bàn bạc cơng khai, cụ thể, có sự đóng góp xây dựng của các tổ, các cá
nhân, có sự chỉ đạo của địa phương, của Ngành. Đây là Hội nghị nhất thiết phải
mang tinh thần tập trung, dân chủ cao, mọi thành viên đều có quyền nêu ý kiến
đóng góp cho kế hoạch của nhà trường. Sau Hội nghị này, kế hoạch sẽ được
chính thức phổ biến cho mọi thành viên trong nhà trường, sao gửi cho các cấp
lãnh đạo có liên quan theo dõi, giám sát. Hiệu trưởng cần cụ thể hoá kế hoạch
thành kế hoạch học kỳ, kế hoạch tháng, kế hoạch tuần để thực hiện dần các chỉ
tiêu. Một việc làm giúp Ban giám hiệu dễ theo dõi việc thực hiện kế hoạch của
các bộ phận, các cá nhân là theo dõi bằng biểu bảng . Căn cứ vào các nội dung,
chỉ tiêu và biện pháp mà định ra các việc cụ thể cho các hoạt động bằng cách sắp
xếp theo trình tự thời gian và đưa vào bảng sau:
Thời gian
Phân công
Các
hoạt
Phụ
Tham
động Tháng Tuần trách
gia

Chuẩn
bị điều
kiện

Kiểm tra
Người
Thời
tham
gian
gia

Nhận
xét
đánh
giá

Ghi chú
điều
chỉnh

Khi xây dựng kế hoạch thì một tính chất cần phải thể hiện rõ ở phương
châm này đó là tính chất "hai chiều". Nghĩa là Hiệu trưởng xây dựng kế hoạch
năm học là một chiều, ngược lại Hiệu trưởng phải biết tổ chức cho các bộ phận,
các tổ, các cá nhân xây dựng kế hoạch hoạt động cho tổ và cá nhân dựa trên kế
hoạch năm học của nhà trường, bao gồm các loại kế hoạch:
- Kế hoạch chuyên môn;
- Kế hoạch kiểm tra nội bộ trường học;
- Kế hoạch XDCSVC;


- Kế hoạch Thi đua;
- Kế hoạch Cơng Đồn;
- Kế hoạch của HT; P.HT; Kế hoạch nhóm, lớp;

- Kế hoạch của các tổ chun mơn….

Ví dụ:
Kế hoạch tổng qt kiểm tra nội bộ trường học trường Mầm non An Thủy
năm học 2010-2011 được xây dựng như sau:
Tháng
9/2010

Nội dung kiểm tra
- Kiểm tra công tác huy động số lượng,
nề nếp, tranh trí tạo mơi trường học tập.

- Kiểm tra CĐ vệ sinh nhóm, lớp;
10/2010 - Kiểm tra hồ sơ, sổ sách, bài soạn;
- Kiểm tra tồn diện.

Đối
tượng

Số
lượng

Lớp, cơ,
phần hành

GV,HS 17 lớp Tồn trường
GV
GV
GV

17 lớp Tồn trường
31 cơ Tồn trường
02 cơ C.Hương C1
C.PhươngC4

11/2010

…………………………………………
…………………………………….

Tất cả các loại kế hoạch cụ thể đều được phân theo thời gian thực hiện:
Năm, học kỳ, tháng, tuần, ngày. Nội dung kế hoạch phải trả lời được các câu hỏi:
Phải làm gì? Tại sao phải làm các đó? Làm như thế nào? Ai làm? Lúc nào thì
hồn thành.
Hiệu trưởng là người chịu trách nhiệm phê duyệt, góp ý bổ sung cho các kế
hoạch đó. Chỉ đạo các bộ phận, các tổ sử dụng bảng theo dõi đã nêu để theo dõi
hoạt động của tổ, của bộ phận mình phụ trách.
Với quy trình chặt chẽ đó, tinh thần phát huy dân chủ được thể hiện rõ,
khuyến khích được mọi người, mọi bộ phận tự giác thực hiện kế hoạch với tinh
thần trách nhiệm cao.
* Biện pháp 4: Tăng cường công tác kiểm tra thực hiện kế hoạch và điều
chỉnh kế hoạch .
Khi đã được phê duyệt, bản kế hoạch trở thành văn bản pháp lệnh để Hiệu
trưởng điều hành công việc. Song song với việc tổ chức thực hiện kế hoạch năm


học của nhà trường , lập kế hoạch kiểm tra nội bộ trường học là việc làm không
thể thiếu được. Kế hoạch kiểm tra được cụ thể hóa theo các nhiệm vụ trong bản
kế hoạch năm học. bao gồm kiểm tra toàn diện, kiểm tra chuyên đề, kiểm tra các
mặt hoạt động...có số liệu cụ thể với nhiều hình thức khác nhau như kiểm tra định

kỳ, có báo trước, khơng báo trước, kiểm tra đột xuất. Tiêu chí đặt ra là trong năm
KTTD 16/32 đạt 50% GV , KTCĐ, các mặt hoạt động 3 - 4 lượt/GV...
Kiểm tra để đánh giá được mức độ khả thi của kế hoạch, phát hiện những
gì chưa phù hợp để điều chỉnh kịp thời. Biện pháp này liên quan đến biểu bảng ở
biện pháp 3. Khi tiến hành kiểm tra cần phải bám sát kế hoạch năm học, kế hoạch
các bộ phận, các tổ để có nội dung, phương pháp kiểm tra, từ đó đánh giá kết quả
chính xác, tránh kiểm tra chung chung, khơng rõ mục đính. Trong q trình kiểm
tra, cần có phương pháp để động viên, khuyến khích những cá nhân, những việc
làm tốt, uốn nắn những việc làm chưa đúng để hướng việc thực hiện kế hoạch đi
đúng trọng tâm. Khi tiến hành kiểm tra, Hiệu trưởng cần phải giúp cho người
được kiểm tra thấy được những việc làm đúng và chưa đúng, góp ý một cách
thẳng thắn, chân thành để khuyến khích họ phát huy những việc làm tốt, khắc
phục những việc làm chưa tốt. Kiểm tra đánh giá cũng cần phải tiến hành đều đặn
hàng tháng, sau mỗi học kỳ có sơ kết, đưa vào các tiêu chí thi đua, khen thưởng
kịp thời các bộ phận và cá nhân làm tốt, đương nhiên cũng có những hình thức
nhắc nhở những cá nhân thực hiện chưa tốt. Sau khi kiểm tra, xét thấy chỉ tiêu,
biện pháp nào hay cách bố trí chưa phù hợp thì cần phải bàn bạc ngay trong BGH,
Chi bộ, các tổ chuyên môn để điều chỉnh kế hoạch kịp thời.
* Biện pháp 5: Thu hút sự đầu tư, giúp đỡ, chỉ đạo chun mơn của
phịng GD&ĐT giúp Hiệu trưởng xây dựng kế hoạch được chính xác và đầy đủ
hơn.
Việc xây dựng kế hoạch tất nhiên là chức năng của Hiệu trưởng, người
Hiệu trưởng phải chịu toàn bộ trách nhiệm trước Đảng, Nhà nước và nhân dân,
trước Hội đồng giáo viên về trách nhiệm quản lý chỉ đạo của mình. Chính vì thế
người Hiệu trưởng cần phải luôn trau dồi và nâng cao năng lực của mình bằng
cách nghiên cứu, tìm tịi, học hỏi. Bên cạnh đó cần phải được sự giúp đỡ chỉ đạo
từ phía Phòng GD&ĐT. Đây là một kinh nghiệm cơ bản, bởi ở cương vị bậc học
nào sự quan tâm giúp đỡ của lãnh đạo cũng có hiệu quả hơn. Sự chỉ đạo đó giúp
nhà trường mà trực tiếp là người Hiệu trưởng biết phương thức xây dựng kế
hoạch , tìm ra các biện pháp để thực hiện kế hoạch. Qua kiểm tra, chỉ đạo giúp

nhà trường tìm thấy kết quả đạt được để phát huy, tìm ra nguyên nhân của hạn
chế, từ đó tìm cách khắc phục những yếu kém trong xây dựng kế hoạch năm học.
Muốn thu hút được sự đầu tư, giúp đỡ đó, thiết nghĩ bản thân phải mạnh dạn hỏi,
mạnh dạn đề xuất những gì mà mình chưa hiểu, chưa thống nhất và sẵn sàng đề
nghị được thường xuyên kiểm tra việc thực hiện kế hoạch năm học.
5. Kết quả:


Với hệ thống những biện pháp đã nêu cùng với sự nghiêm túc thực hiện của
bản thân, chỉ đạo toàn trường cùng nhau thực hiện. Công tác xây dựng kế hoạch
và thực hiện kế hoạch năm học của trường Mầm non An Thuỷ, chúng tôi đã thực
sự thu được những kết quả đáng ghi nhận. Khi mà các giải pháp trên được thực
hiện bài bản hơn, có hệ thống hơn thì hiệu quả giáo dục của nhà trường đã có
những chuyển biến rõ rệt. Kế hoạch năm học của nhà trường được lãnh đạo
Ngành, địa phương và tập thể cán bộ giáo viên, Hội phụ huynh đồng tình cao.
Thu hút được sự quan tâm tham gia của các cấp lãnh đạo, các ban ngành đoàn thể,
các bậc phụ huynh. Tất cả đã được thể hiện trong mọi hoạt động của nhà trường,
toàn trường thực sự đi vào nề nếp , BGH chủ động trong công việc, các bộ phận
và cá nhân theo đúng kế hoạch để thực hiện, nhiệm vụ năm học hàng tháng, hàng
kỳ đều được thực hiện nghiêm túc, ít gặp sai sót. Các chỉ tiêu đề ra trong bản kế
hoạch đều được thực hiện một cách khả thi, các biện pháp phong phú, sáng tạo,
đổi mới, phù hợp với địa phương, mang tinh thần dân chủ , tập trung nên tập thể
cán bộ, giáo viên, nhõn khởi, tự giác hoàn thành mọi nhiệm vụ. Lãnh đạo địa
phương và nhân dân tin tưởng vào chất lượng và hiệu quả giáo dục của nhà
trường, được Phòng giáo dục và đào tạo đánh giá cao trong các đợt kiểm tra. Điều
đáng phấn khởi là công tác xây dựng kế hoạch đến thời điểm hiện nay tại trường
Mầm non An Thủy không phải là công việc của riêng Hiệu trưởng nữa mà đã trở
thành hoạt động thường niên của toàn trường.
Thể hiện: Trước và sau khi áp dụng chặt chẽ các biện pháp nêu trên thì hiệu
quả xây dựng và thực hiện kế hoạch năm học cụ thể như sau:

- 100% giáo viên biết cách xây dựng kế hoạch một cách cụ thể đảm bảo
theo kế hoạch của nhà trường.
- Các Tổ, các bộ phận có kế hoạch hoạt động cụ thể, đầy đủ các chỉ tiêu và
biện pháp thực hiện theo kế hoach nhà trường đề ra.
- Kết quả xếp loại NLSP của đội ngũ được xếp loại Tốt, Khá tăng lên 97%.
- Kết quả xếp loaị qua công tác kiểm tra trong năm như sau:
+ KiĨm tra thưêng xuyªn: 6 lần.
+ Kiểm tra chuyên đề: 31 lt. Xp loi như sau: Tốt 21; Khá:10;
+ KiĨm tra toµn diƯn 15 lt xếp loại Tốt: 09, Khá: 05; YC: 01
+ Kiểm tra đột xuất:15 lần.
+ Kim tra h s: 31 b xếp loại như sau: Tốt 21 bộ; Khá 10 bộ.
Kết quả thực thi của kế hoạch của nhà trường: Đạt 100%
Cụ thể đó là:
Huy động trẻ vào lớp đạt 100% chỉ tiêu kế hoạch. Tỷ lệ trẻ trú tại trường
100%,
Tỷ lệ trẻ mắc bệnh: 11,9 %. Tỷ lệ SDD: 4,2%
Chất lượng giáo dục đạt mức cao so với quy định vùng TB 97,8%, K-G
72,5%.


Tích cực phối hợp với phụ huynh tuyên truyền phổ biến kiến thức nuôi dạy
trẻ theo khoa học, mua thêm 13 máy vi tính tăng số lượng máy vi tính cho trẻ học
kirdmacs lên 11 máy /17 nhóm lớp.
Tỷ lệ giáo viên đạt chuẩn đào tạo 100%, trên chuẩn 22/39 cơ, tỷ lệ 56,4%.
Trình độ Tin học 39/39 cơ, đạt tỷ lệ 100%, trình độ Ngoại ngữ 35/39 cơ,
đạt tỷ lệ 89,7%;
Chỉ đạo giáo viên “Đẩy mạnh ứng dụng Công nghệ thơng tin”: Tạo điều
kiện khuyến khích giáo viên tự học nâng cao khả năng thực hành soạn bài, giáo
án điện tử. Đến nay có 34 giáo viên soạn bài trên máy vi tính, giáo án điện tử góp
phần đổi mới

phương pháp giáo dục trẻ. Tích cực bồi dưỡng chuyên môn nâng cao năng lực sư
phạm và phẩm chất đạo đức và chăm lo đời sống vật chất tinh thần cho giáo viên.
Xây dựng đầy đủ các loại kế hoạch và triển khai thực hiện kế hoạch có kỹ
cương, nền nếp, đạt hiệu quả cao; triển khai thực hiện tốt các cuộc vận động và
phong trào thi đua “Xây dựng trường THTT, HSTC” đạt kết quả Xuất sắc.
Quản lý khá tốt tài sản, tài chính của đơn vị, lập chứng từ thu, chi theo quy
định, đầy đủ hỗ sơ, lưu trữ khoa học. Trong năm học qua nhà trường tu sửa, mua
sắm tăng trưởng CSVC trị giá hơn 302 triệu đồng.
Đạt giải Nhì hội thi Văn nghệ chào mừng ngày 20/11, Có 1 GVDD đạt
danh hiệu Cơ chế biến giỏi cấp huyện, cấp tỉnh.
6. Bài học kinh nghiệm
Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ xây dựng kế hoạch ở một trường Mầm
non vùng nông thôn, với hệ thống nhận thức và biện pháp hữu hiệu tơi đã trình
bày, tất cả tốt lên những kinh nghiệm mà bản thân tơi đúc rút được trong quá
trình xây dựng kế hoạch và chỉ đạo thực hiện kế hoạch đạt hiệu quả cao:
- Trước hết người Hiệu trưởng cần phải có nhận thức đúng đắn và xác định
được rằng: công tác xây dựng kế hoạch năm học là việc làm rất quan trọng, cần
thiết đối với tất cả các cơ sở giáo dục đặc biệt là đối với các trường Mầm non.
Nhiệm vụ xây dựng kế hoạch là nhiệm vụ hàng đầu của người Hiệu trưởng, Hiệu
trưởng là người chịu trách nhiệm hoàn toàn trước Đảng, Nhà nước, trước Ngành
và trước tập thể cán bộ, giáo viên về công tác xây dựng kế hoạch của mình.
- Chúng ta cần thống nhất với nhau một điều rằng: lập kế hoạch là một việc
làm mang tính hệ thống, có sự chuẩn bị tư liệu tính tốn trước, có sự sắp xếp thời
gian một cách khoa học, có bắt đầu và có kết thúc và lại bắt đầu chu trình mới
nhằm thực hiện nhiệm vụ hàng năm.
- Cần đầu tư nhiều thời gian để nghiên cứu lý luận, thu thập thông tin, đặc
biệt hệ thống thông tin phải được Hiệu trưởng thu thập và xử lý tốt. Tuyệt đối
không được để các thông tin sai thực tế, sai với chủ trương đường lối của Đảng,
biết vận dụng lý luận vào thực tế một cách mềm dẻo, linh hoạt, sáng tạo, phù hợp
và có tính khả thi cao.

- Hiệu trưởng phải có phương pháp, cách thức đưa dần công tác xây dựng
kế hoạch của nhà trường đi vào nề nếp để hoạt động này sớm trở thành mục tiêu
cần thiết và tự nhiên trong nhà trường. Khi xây dựng kế hoạch, Hiệu trưởng nhất


thiết phải thực hiện tối đa các nguyên tắc và phương pháp lập kế hoạch, biết sử
dụng có hiệu quả các nguồn lực trong nhà trường, tuân thủ tuyệt đối quy trình xây
dựng kế hoạh, các kiểm tra, đánh giá để điều chỉnh kế hoạch. Chú trọng công tác
lấy phương châm "Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra" là sợi chỉ đỏ xuyên
suốt quá trình xây dựng và thực hiện. Bên cạnh đó cần làm tốt cơng tác bồi dưỡng
năng lực chun mơn, trình độ nhận thức trong đội ngũ giáo viên giúp nhà trường
trong việc lập kế hoạch.
- Cần biết tập trung lực lượng nòng cốt, như phó Hiệu trưởng, tổ trưởng
chun mơn, giáo viên giỏi, các đồn thể, Hội phụ huynh học sinh. Khuyến khích
hội đồng giáo dục nêu cao tinh thần trách nhiệm và thái độ tích cực, chính xác
trong khi xây dựng kế hoạch, phát huy tối đa tính khả thi của kế hoạch.
III. KẾT LUẬN:
Kế hoạch là việc hoạch định những công việc, mục tiêu, biện pháp để thực
hiện. Chỉ đạo cán bộ, giáo viên, nhân viên thực hiện tốt kế hoạch là nhiệm vụ
trọng tâm của hiệu trưởng, là nhiệm vụ cốt lõi của mỗi nhà trường. Tập thể sư
phạm vững mạnh mới tập hợp được sức lực, trí tuệ, tâm huyết để thực hiện kế
hoạch nhiệm vụ có hiệu quả. Giải quyết tốt mối quan hệ giữa ban giám hiệu với
giáo viên, nhân viên là phải chú trọng từ khâu xây dựng đến việc triển khai thực
hiện kế hoạch.
Để xây dựng các loại kế hoạch có hiệu quả tơi đã bám sát các Văn bản chỉ
đạo chuyên môn của các cấp quản lý giáo dục, các chủ trương đường lối của
Đảng, pháp luật của Nhà nước sau đó dành nhiều thời gian để nghiên cứu và xây
dựng kế hoạch, kế hoạch phải hoạch định được mục tiêu, nhiệm vụ trọng tâm,
biện pháp thực hiện, thời gian và mức độ hoàn thành, phân cơng người phụ trách.
Trong q trình tham gia bàn bạc chúng tôi biết phát huy tinh thần đấu tranh

tự phê bình và phê bình, biết tơn trọng lắng nghe ý kiến của giáo viên, khuyến
khích để mỗi giáo viên tham gia thảo luận sôi nổi, hiến kế, đề xuất một số biện
pháp hữu hiệu nhằm tốn ít cơng sức, thời gian nhưng đem lại hiệu quả cao nhất.
Đồng thời trong các buổi sinh hoạt tôi đã kịp thời giải quyết tốt những vấn đề nảy
sinh; những thắc mắc, mâu thuẩn cần được giải đáp một cách thấu tình, đạt lý để
giúp mỗi giáo viên thỏa mãn, thống nhất về tư tưởng, ý chí hành động, từ đó họ
có quyết tâm trong việc thực thi nhiệm vụ.
Việc triển khai và tổ chức thực hiện kế hoạch, nhiệm vụ năm học và các hoạt
động của nhà trường phải được duy trì nghiêm túc, có nề nếp, phát huy dân chủ,
kết hợp hài hòa giữa tư tưởng với hành động, giữa quyền lợi cá nhân với lợi ích
tập thể, coi lợi ích tập thể trên lợi ích cá nhân, “mình vì mọi người, mọi người vì
mình”.
Trong cơ chế hiện nay, yêu cầu người quản lý phải ln ln làm việc có
kế hoạch. Trước khi làm một cơng việc gì phải lập kế hoạch rõ ràng, cụ thể, từ đó
thực hiện theo kế hoạch đã định. Khi nghiên cứu về kế hoạch các nhà khoa học đã


khẳng định: “Xây dựng kế hoạch có một vai trị hết sức quan trọng, ảnh hưởng
đến cơng việc"; “khơng có kế hoạch một doanh nghiệp hay bất kỳ một tổ chức
nào khác sẽ như con thuyền không lái, chỉ chạy vịng quanh”, lập kế hoạch sơ sài
có lẽ vẫn là nguyên nhân gây ra nhiều thất bại trong quản lý.
Trên đây là những kinh nghiệm nhỏ trong công tác xây dựng kế hoạch năm
học đạt hiệu quả cao của bản thân ở trường Mầm non An Thủy. Với tính chất cá
nhân nên chắc chắn sẽ không tránh khỏi những hạn chế, rất mong được sự góp ý,
chỉ đạo của Hội đồng khoa học các cấp để những kinh nghiệm đó được hoàn hảo
hơn./.
Xin chân thành cảm ơn!
An Thủy, ngày 20 tháng 5 năm 2011
NHẬN XÉT CỦA HĐKH NHÀ TRƯỜNG

NGƯỜI THỰC HIỆN

Lê Thị Hường
NHẬN XÉT CỦA HĐKH PHONG GD&ĐT LỆ THỦY