Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (358.71 KB, 28 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>
<i>NGữ</i><i>Văn7</i>
2
2
<b>?Phân tích cấu tạo ngữ pháp của các câu sau ,</b>
<b>rồi chỉ ra các câu này thuộc loại câu nào?</b>
a) Chiu nay, lp ta i lao ng.
<b>b) </b>Mẹ đi chợ ,bố đi làm ,em đi học.
<i>Kiểm tra bài cũ</i>
<i>Câu hỏi</i>
<i>,</i>
<i>Tr C V</i>
<i>C V C V C V</i>
<i>->Câu </i>
<i>đơn</i>
4
4
<i>a</i>
*VÝ dô 1
*Ví dụ 1
a)Học ăn ,học nói, học gói ,học mở.
a)Học ¨n ,häc nãi, häc gãi ,häc më.
b)Chóng ta ph¶i häc ¨n ,häc nãi, häc gãi ,häc
b)Chóng ta ph¶i häc ¨n ,häc nãi, häc gãi ,häc
më.
më.
VN
VN
CN VN
CN VN
(l ỵcCN)
(l îcCN)
<i> *VÝ dơ 2:</i>
<i><b>a)Hai ba ng êi ®i theo nã .</b></i><b>Råi ba bốn ng ời </b>
<b>,năm sáu ng ời .</b>
<i><b>b)-Bao giờ cậu đi Hà Nội?</b></i>
<i><b> -Ngày mai.</b></i>
CN
CN
Tr
Tr
<b>(l ợc vị ngữ)</b>
6
6
<i>? <b>Qua</b><b> việc phân tích các ví dụ </b></i>
<i><b>trên em hiểu thế nào là câu </b></i>
<i><b>rút gọn?</b></i>
<i><b>Khái niệm :Câu rút gọn là l </b></i>
<i><b>THO LUN </b></i>
<i><b>nhóm</b></i>
?
8
8
?Qua kh¸i niƯm vỊ
?Qua kh¸i niƯm vỊ
câu rút gọn và hÃy
câu rút gọn và hÃy
so sánh câu rút gọn
so sánh câu rút gọn
và câu đơn bình th
và câu đơn bình th
ờng có gì giống và
ờng có gì giống và
khác nhau?
khác nhau?
*Giống:Nội dung thông báo trọn
*Giống:Nội dung thông b¸o trän
vĐn
vĐn
*Khác:-Câu đơn là câu có một
*Khác:-Câu đơn là câu có một
kÕt cÊu chđ –vÞ.
kÕt cÊu chđ vị.
-Câu rút gọn là l ợc đi một số
-Câu rút gọn là l ợc đi một số
thành phần câu
<i>*Ví dụ 1:</i>
<i>a) Học ăn ,học nói, học gói ,học mở.(->l ợcCN)</i>
<i>b) Chúng ta phải học ăn ,häc nãi, häc gãi ,häc </i>
<i>më.</i>
<i>*VÝ dô 2:</i>
<i> a) Hai ba ng êi ®i theo nã .<b>Råi ba bèn ng ời </b></i>
<i><b>năm sáu ng ời </b>(->l ợc vị ngữ)</i>
<i><b>b) </b>-Bao giờ cậu đi Hà Nội?</i>
<i> -Ngày mai.(->l ợc CN-VN)</i>
a)Chúng em
a)Chúng em phải học ăn, học nói, học gói, học mở. phải học ¨n, häc nãi, häc gãi, häc më.
a)Hai ba ng êi ®uæi theo nã.Råi ba bèn ng êi
a)Hai ba ng êi đuổi theo nó.Rồi ba bốn ng ời
,năm sáu ng ời
,năm sáu ng ời đuổi theo nóđuổi theo nó
10
10
<i><b>?</b><b>Từ việc phân tích các ví </b></i>
<i><b>dụ trên , em h·y cho biÕt </b></i>
<i><b>rút gọn câu nhằm mục </b></i>
<i><b>ớch gỡ?</b></i>
<i><b>Mc ớch:</b></i>
<i><b>-Làm cho câu gọn hơn, </b></i>
<i><b>vừa thông tin nhanh, </b></i>
<i><b>vừa tránh lặp những từ </b></i>
<i><b>ng ó xut hin trong </b></i>
<i><b>câu tr ớc.,</b></i>
<i><b>-Ngụ ý hành động, đặc </b></i>
<i><b>điểm nói trong câu là </b></i>
<i><b>của chung mọi ng ời(l ợc </b></i>
Ghi nhí 1:
Ghi nhí 1:
* Khái niệm* <i><b> :Câu rút gọn là l ợc bỏ đi một số thành </b></i>
<i><b>phần câu .</b></i>
*Mục đích:
<i><b> -Làm cho câu gọn hơn, vừa thông tin nhanh, vừa tránh </b></i>
<i><b>lặp những từ ngữ đã xuất hiện trong câu tr ớc.,</b></i>
12
12
*VÝ dơ 1:
*VÝ dơ 1:
S¸ng chđ nhËt ,tr êng em tổ chức cắm trại. Sân tr
Sáng chủ nhật ,tr ờng em tổ chức cắm trại. Sân tr
ng thật đông vui.
ờng thật đông vui. <b>Chạy loăng quăng. Nhy Chy long qung. Nhy </b>
<b>dõy. Chi kộo co.</b>
<b>dây. Chơi kéo co.</b>
->Một số bạn
->Một số bạn chạy loăng quăng. chạy loăng quăng. Vài bạn khácVài bạn khác
nhảydây
nhảydây . .Còn một số bạnCòn một số bạn chơi kéo co.chơi kéo co.
->Kt cấu thì đúng nh ng diễn đạt ch a đ ợc hay
->Kết cấu thì đúng nh ng diễn đạt ch a đ ợc hay
->
->thiÕu chđ ng÷ ->néi dung khã hiĨuthiÕu chđ ng÷ ->néi dung khã hiĨu
- Mẹ ơi , hôm nay con được một điểm 10.
- Con ngoan quá ! Bài nào được điểm 10 thế ?
- <i><b>Bài</b></i> <i><b>kiểm</b></i> <i><b>tra</b></i> <i><b>tốn.</b></i>
<b>Trả lời</b>
<i> Ví dụ 2: </i>
->thiÕu từ sắc thái biểu cảm -> cộc
->thiếu từ sắc thái biểu cảm -> cộc
lốc ,khiếm nhÃ.
14
14
Ghi nhí2:
<sub>Khi dïng</sub><sub> câu rút gọn </sub><sub>cÇn chó ý:</sub>
- Không làm cho ng ời nghe, ng ời đọc hiểu sai hoặc
hiểu không đầy đủ
.?Qua ví dụ đã phân
.?Qua ví dụ đã phân
tÝch,em h·y cho biÕt
tÝch,em h·y cho biÕt
khi dùng câu rút gọn
khi dùng câu rút gọn
cần chú ý điều gì?
<i>Trong các câu tục ngữ sau câu nào là cõu rỳt </i>
<i><b>gn</b> ?Những thành phần nào của câu đ îc rót gän?</i>
<i>a/ Ng ời ta là hoa đất.</i>
<i>b/ Ăn qu nhớ kẻ trồng cây.</i>
<i>ả c/ Nuôi lợn ăn cơm nằm,</i>
Th¶o luËn
Th¶o luËn
nhãm
16
16
?Trong tơc ng÷ th êng
?Trong tơc ng÷ th êng
sư dơng c©u rót gän
sư dơng c©u rót gän
để làm gì?
để làm gì?
=>Mục đích :tục ngữ nêu
=>Mục đích :tục ngữ nêu
mét quy t¾c øng xư
mét quy t¾c øng xư
chung cho mäi ng êi nªn
chung cho mäi ng êi nªn
cã thĨ rót gän chđ ng÷
cã thĨ rót gän chđ ng÷
làm cho câu văn trở nên
làm cho câu văn trở nên
ngắn gọn hơn.
Bài tập 2
Bài tập 2:?HÃy tìm câu rút gọn và khôi phục những :?HÃy tìm câu rút gọn và khôi phục những
thành phần câu rút gọn.?
thành phần câu rút gọn.?
<i> </i>
<i> B íc tíi §Ìo Ngang bãng xÕ tà,B ớc tới Đèo Ngang bóng xế tà,</i>
<i> </i>
<i> Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.</i>
<i> </i>
<i> Lom khom d íi nói, tiỊu vµi chó,Lom khom d íi nói, tiỊu vµi chó,</i>
<i> </i>
<i> Lác đác bên sông, chợ mấy nhà .Lác đác bên sông, chợ mấy nhà .</i>
<i> </i>
<i> Nhớ n ớc đau lòng ,con quốc quốc,Nhớ n ớc đau lòng ,con quốc quốc,</i>
<i> </i>
<i> Th ơng nhà mỏi miệng, cái gia gia.Th ơng nhà mỏi miệng, cái gia gia.</i>
<i> </i>
<i> Dừng chân đứng lại ,trời non n ớc,Dừng chân đứng lại ,trời non n ớc,</i>
<i> </i>
<i> Một mảnh tình riêng ta với ta.Một mảnh tình riêng ta với ta.</i>
<i> </i>
<i> </i>
(Bµ Huyện Thanh Quan)(Bà Huyện Thanh Quan)
<i>Đồn rằng quan t ớng cã danh,</i>
<i>§ån r»ng quan t íng cã danh,</i>
<i>C ìi ngùa một mình, chẳng phải </i>
<i>C ỡi ngựa một mình, chẳng phải </i>
<i>vịn ai.</i>
<i>vịn ai.</i>
<i>Ban khen rằng: ấy mới tµi ,</i>“ ”
<i>Ban khen r»ng: Êy míi tµi ,</i>“ ”
<i>Ban cho cái áo với hai đồng tiền.</i>
<i>Ban cho cỏi ỏo vi hai ng tin.</i>
<i>Đánh giặc thì chạy tr ớc tiên ,</i>
<i>Đánh giặc thì chạy tr ớc tiên ,</i>
<i>Xông vào trận tiền cởi khố giặc ra </i>
<i>Xông vào trận tiền cởi khố giặc ra </i>
<i>(!)</i>
<i>(!)</i>
<i>Giặc sợ, giặc chạy về nhà ,</i>
<i>Giặc sợ, giặc chạy về nhà ,</i>
<i>Trở về gọi mẹ mổ gà khao quân!</i>
<i>Trở về gọi mẹ mổ gà khao qu©n!</i>
(Ca dao)(Ca dao)
a/
18
18
<b>Bµi tËp 2</b>
<b>Bài tập 2:?HÃy tìm câu rút gọn và khôi phục những thành phần câu rút :?HÃy tìm câu rút gọn và khôi phục những thành phần câu rút </b>
<b>gọn.?</b>
<b>gọn.?</b>
<b>a/</b>
<b>a/</b>
<b> </b>
<b> </b><i><b>B íc tíi §Ìo Ngang bóng xế tà,</b><b>B ớc tới Đèo Ngang bóng xế tµ,</b></i>
<i><b> </b></i>
<i><b> </b><b>Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.</b><b>Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.</b></i>
<i><b> </b></i>
<i><b> </b><b>Lom khom d íi nói, tiỊu vµi chó,</b><b>Lom khom d íi nói, tiỊu vµi chó,</b></i>
<i><b> </b></i>
<i><b> </b><b>Lác đác bên sông, chợ mấy nhà .</b><b>Lác đác bên sông, chợ mấy nhà .</b></i>
<i><b> </b></i>
<i><b> </b><b>Nhí n ớc đau lòng ,con quốc quốc ,</b><b>Nhớ n ớc đau lßng ,con quèc quèc ,</b></i>
<i><b> </b></i>
<i><b> </b><b>Th ơng nhà mỏi miệng, cái gia gia.</b><b>Th ơng nhà mái miƯng, c¸i gia gia.</b></i>
<i><b> </b></i>
<i><b> </b><b>Dừng chân đứng lại ,trời non n ớc,</b><b>Dừng chân đứng lại ,trời non n ớc,</b></i>
<i><b> </b></i>
<i><b> </b><b>Một mảnh tình riêng ta với ta.</b><b>Một mảnh tình riêng ta víi ta.</b></i>
<i><b> </b></i>
<i><b> </b></i>
<i>b ớc tới Đèo Ngang bóng xế tà,</i>
<i>b ớc tới Đèo Ngang bóng xế tà,</i>
<i>dng chõn ng li ,trời non n ớc,</i>
<i>dừng chân đứng lại ,trời non n c,</i>;;
(
(Tôi)Tôi)
(Tôi)
<i>b/</i>
<i>b/</i>
<i><b>Đồn rằng quan t ớng có danh,</b></i>
<i><b>§ån r»ng quan t íng cã danh,</b></i>
<i><b>C ìi ngùa mét mình, chẳng phải vịn ai.</b></i>
<i><b>C ỡi ngựa một mình, chẳng phải vịn ai.</b></i>
<i><b>Ban khen rằng: ấy mới tài ,</b></i>“ ”
<i><b>Ban khen r»ng: Êy míi tµi ,</b></i>“ ”
<i><b>Ban cho cái áo với hai đồng tiền.</b></i>
<i><b>Ban cho cái áo với hai đồng tiền.</b></i>
<i><b>Đánh giặc thì chạy tr ớc tiờn ,</b></i>
<i><b>Đánh giặc thì chạy tr ớc tiên ,</b></i>
<i><b>Xông vào trận tiền cởi khố giặc ra (!)</b></i>
<i><b>Xông vào trận tiền cởi khố giặc ra (!)</b></i>
<i><b>Giặc sợ, giặc chạy về nhà ,</b></i>
<i><b>Giặc sợ, giặc chạy về nhà ,</b></i>
<i><b>Trở về gọi mẹ mổ gà khao quân!</b></i>
<i>->(Ng êi ta</i>
<i>->(Ng ời ta) đồn rằng quan t ớng có danh) đồn rằng quan t ớng có danh</i>
<i>->(Quan t ng</i>
<i>->(Quan t ớng</i>)) <i>c ỡi ngựa một mình chẳng phảic ỡi ngựa một mình chẳng phải</i>
<i>vịn ai</i>
<i>vịn ai..</i>
<i>->(Quan t ớng</i>
<i>->(Quan t ớng</i>) ) <i>đánh giặc thì chạy tr ớctiênđánh giặc thỡ chy tr ctiờn</i>
->(Quan t ớng)
->(Quan t ớng) <i>xông vào trận tiền cởi khố giặc xông vào trận tiền cởi khè giỈc </i>
<i>ra</i>
<i>ra</i>
<i>->(Quan t íng</i>
<i>->(Quan t íng</i>) ) <i>trë vỊ gäi mĐ mỉ gµ khao trë vỊ gäi mĐ mỉ gà khao </i>
<i>quân.</i>
20
20
?Vì sao trong thơ, ca
?Vì sao trong thơ, ca
dao th ờng có nhiều
dao th êng cã nhiỊu
c©u rót gän nh
câu rút gọn nh
vậy?
vậy?
=>Trong thơ ca th ờng có nhiều câu
=>Trong thơ ca th ờng có nhiều câu
rút gọn nh vậy vì ngôn ngữ thơ ca
rút gọn nh vậy vì ngôn ngữ thơ ca
ln địi hỏi sự cơ đọng súc tích,
ln ũi hi s cụ ng sỳc tớch,
mặt khác các tác giả th ờng muốn
mặt khác các tác giả th ờng muốn
giấu mình đi một cách khiêm tốn.
Bài tập 3: Vì sao cậu bé và ng ời khách trong câu chuyện d ới đây hiểu lầm nhau?
Bài tập 3: Vì sao cậu bé và ng ời khách trong câu chuyện d ới đây hiểu lầm nhau?
<b>Mất rồi</b>
<b>Mất rồi</b>
Một ng ời có việc đi xa ,dặn con:
Một ng ời có việc đi xa ,dặn con:
--ởở nhà có ai hỏi thì bảo bố cháu đi vắng nhé!<sub> nhà có ai hỏi thì bảo bố cháu đi vắng nhé!</sub>
Sợ con mải chơi quên mất, ông ta viết mấy câu vào giấy, đ a cho con, bảo:
Sợ con mải chơi quên mất, ông ta viết mấy câu vào giấy, đ a cho con, bảo:
-Có ai hỏi thì cứ đ a cái giấy này.
-Có ai hỏi thì cứ đ a cái giấy này.
a con cm giy b vo tỳi aú. Cả ngày chẳng thấy ai hỏi. Tối đến nó thắp
Đứa con cầm giấy bỏ vào túi aó. Cả ngày chẳng thấy ai hỏi. Tối đến nó thắp
đèn, lấy giấy ra xem,chẳng may để giấy cháy mất.
đèn, lấy giấy ra xem,chẳng may để giấy cháy mất.
H«m sau cã ng ời khách lại chơi ,hỏi:
Hôm sau có ng ời khách lại chơi ,hỏi:
-Bố cháu có nhà không?
-Bố cháu có nhà không?
Thằng bé ngẩn ngơ hồi lâu, sực nhớ ra, sờ vào túi không thấy giấy, liền nói:
Thằng bé ngẩn ngơ hồi lâu, sực nhớ ra, sờ vào túi không thấy giấy, liền nói:
-Mất rồi.
-Mất rồi.
Ông khách sửng sốt:
Ông khách sửng sèt:
-MÊt bao giê?
-MÊt bao giê?
-Th a…tèi h«m qua.
-Th a…tèi h«m qua.
-Sao mµ mÊt nhanh thÕ?
22
22
<i>Cậu bé và người khách trong câu chuyện hiểu lầm nhau bởi vì </i>
<i>cậu bé khi trả lời người khách , đã dùng câu rút gọn khiến </i>
<i>người khách hiểu sai ý nghĩa.</i>
<i>Mất rồi. (</i>ý cậu bé: <i><b>tờ giấy</b></i> mất rồi;
người khách hiểu: <i><b>bố cậu bé</b></i> mất rồi
<i>Thưa … tối hôm qua.( ý cậu bé: <b>Tờ giấy mất</b> tối hôm </i>
<i>qua; người khách hiểu: <b>Bố cậu bé mất</b> tối hôm qua.)</i>
<i>Cháy ạ. (ý cậu bé: <b>Tờ giấy</b> mất vì cháy; người khách </i>
<i>hiểu: <b>Bố cậu bé mất</b> vì chỏy.)</i>
?Qua câu chuyện
?Qua câu chuyện
này em rút ra đ ợc
này em rút ra đ ợc
bài học gì trong
bài học gì trong
cách giao tiếp?
cách giao tiếp?
=>phải cẩn thận khi dùng câu
=>phải cÈn thËn khi dïng c©u
rót gän nÕu dïng c©u rót gän
rót gän nÕu dïng c©u rót gän
khơng đúng lúc đúng chỗ sẽ
không đúng lúc đúng chỗ s
gây hiểu lầm nh ông khách và
gây hiểu lầm nh ông khách và
cậu bé.
24
24
<i>Học sinh đọc lại ghi nhớ </i>
<i>Về nhà học bài </i>
<i>Chuẩn bị bài: Đặc điểm của văn bản nghị luận.</i>
26
26
28
28
<b>?</b>
<i>Bµi tËp 4:</i>
Hà ơi, hơm nay tớ được một điểm 10.
- Mơn gì?
- Tốn
Câu trên được rút gọn ở thành phần nào?
<b>Nhận xét</b>
Thiếu vị ngữ, ở lời thoại thứ nhất, thiếu chủ ngữ vị ngữ
ở lời thoại hai.