Tài liệu KIM LOẠI+ axit thuong

KIM LOẠI + AXIT THƯỜNG
Dạng 1: Kim loại + HCl và H
2
SO
4
loãng
Ví dụ : cho hh Al , Fe tác dụng với dd HCl thu được V lit khí
 
 




Al e Al
x x
Fe e Fe
y y
+
+
− →
→
− →
→

 


 
H e H
V V
+

+ →
¬




  

cho
e
V
n n x y= ⇒ + =
1. CÔNG THỨC 1. !"#$%
→
&'!(#$

$%
→
%
)
#$


*+ ,,
clorua KL H kl e
m m n m n
= + = +
pöù
muoái
-+.

BÀI TẬP ÁP DỤNG
/0+ Hoà tan 14,5 gam hỗn hợp gồm ba kim loại Mg, Fe, và Zn vừa đủ trong dung dịch HCl, kết thúc
phản ứng thu được 6,72 lít khí (đktc) và dung dịch X.Cô cạn dung dịch X thu được bao nhiêu gam
muối clorua khan ?
Hướng dẫn giải :Áp dụng hệ thức (1),ta có: m
muối
= 14,5 + 0,3 .71 = 35,8 gam
/0 (Trích đề CĐ – 2007).
Hòa tan hoàn toàn 3,22 gam hỗn hợp X gồm Fe, Mg và Zn bằng một lượng vừa đủ dung dịch H
2
SO
4

loãng, thu được 1,344 lít hiđro (ở đktc) và dung dịch chứa m gam muối. Giá trị của m là (Cho H = 1; O =
16; Mg = 24; S = 32; Fe = 56; Zn = 65)
A. 10,27. B. 9,52. C. 8,98. D. 7,25.
Hướng dẫn giải :
Áp dụng hệ thức (1),ta có:
+
 12 313

m gam= + =
=> chọn C
2. CÔNG THỨC 2.  !"#$

45

!67
→
&'89#$


$

45


→



45
−
#$


12
12

sunfat KL H KL e
m m n m n
= + = +
pöù pöù
muoái
-.
BÀI TẬP ÁP DỤNG
/0+ (Trích đề CĐ – 2008). Cho 13,5 gam hỗn hợp các kim loại Al, Cr, Fe tác dụng với lượng dư dung
dịch H
2
SO
4

loãng nóng (trong điều kiện không có không khí), thu được dung dịch X và 7,84 lít khí H2
(ở đktc).Cô cạn dung dịch X (trong điều kiện không có không khí) được m gam muối khan. Giá trị của
m là
A.42,6 B.45,5 C.48,8 D.47,1
Hướng dẫn giải :Áp dụng hệ thức (2),ta có: m = 13,5 +
*3
12

= 47,1 gam . Chọn D
/0 (Trích đề CĐ – 2008). Hoà tan hết 7,74 gam hỗn hợp bột Mg, Al bằng 500 ml dung dịch hỗn hợp
HCl 1M và H
2
SO
4
0,28M thu được dung dịch X và 8,736 lít khí H
2
(ở đktc). Cô cạn dung dịch X thu
được lượng muối khan là
A.38,93 B.103,85 C.25,95 D.77,96
Giải : Vì
( )
( )
3*2
 , + 3 *3

= + =
, suy ra hh axit vừa hết.
Hướng dẫn giải :
+
Áp dụng hệ thức (1) và (2),ta có: m = 7,74 + 0,5.( 1.35,5 + 0,28.96) = 38,93 gam => chọn A

CÔNG THỨC 3. Oxit tác dụng với axit tạo muối + H
2
O
* Chú ý : Ta có thể xem phản ứng như sau: [O]+ 2[H]→ H
2
O
⇒


: :
+

= =
O oxit O H O H
n n n


   
5;  
5; 
it HCl Muoi Cl H O
it H SO Muoi SO H O
−
−
+ → +
+ → +
BÀI TẬP ÁP DỤNG
/0+( Trích đề ĐH – 2008). Để hoà tan hoàn toàn 2,32 gam hỗn hợp gồm FeO, Fe
3
O

4
và Fe
2
O
3
(trong đó
số mol FeO bằng số mol Fe
2
O
3
), cần dùng vừa đủ V lít dung dịch HCl 1M. Giá trị của V là
A. 0,23. B. 0,18. C. 0,08. D. 0,16.
Hướng dẫn giải:
Áp dụng hệ thức công thức trên ta có: V =

 3

= =>
Chọn C
/0+( Trích đề ĐH – 2008). Cho 2,13 gam hỗn hợp X gồm ba kim loại Mg, Cu và Al ở dạng bột tác
dụng hoàn toàn với
oxi thu được hỗn hợp Y gồm các oxit có khối lượng 3,33 gam. Thể tích dung dịch HCl 2M vừa đủ để
phản ứng hết với Y là
A. 57 ml. B. 50 ml. C. 75 ml. D. 90 ml.
Hướng dẫn giải:
Áp dụng hệ thức công thức trên ta có: V =
 + +
 *, *,
+2 
Ýtl ml

−
= =
=> Chọn C
CÔNG THỨC 4.5;#<<$

45

!67
→
&'89#$

5
-=
#
5
)
.#$

45


→
-=
#



45
−
.#$


5
-=#+2.7
m =80gam
→
∆ ↑
-=#12.7
→
+ !$

5!>+ !$

45


!>+ !5
)
 
3
H SO
m m n
= +
oxit
muoái sunfat
-.
?%@ABC<D7E@7F7(GG !"GF7EH!I(J
BÀI TẬP ÁP DỤNG
/0+ (Câu 45 – TSĐH – khối A – 2007 – mã đề 182): Hòa tan hoàn toàn 2,81 gam hỗn hợp gồm Fe
2
O

3
,
MgO, ZnO trong 500 ml H
2
SO
4
0,1 M (vừa đủ). Sau phản ứng, hỗn hợp muối sunfat khan thu được khi
cô cạn dung dịch có khối lượng là
A. 6,81 g B. 4,81 g C. 3,81 g D. 5,81 g
Hướng dẫn giải:
Số mol H
2
SO
4
là 0,05 mol
Áp dụng hệ thức (4),ta có: m
muối sunfat
= 2,81+0,05.80 = 6,81 g
Đáp án: A
2. CÔNG THỨC 5.5;#<<$%
→
&'!(#$

5
-=
#
5
)
.#$%
→

-=
#
%
)
.#$

5
-=#+2.7
m =55gam
→
∆ ↑
-=#*+.7
→
+ !$

5!> !$%
!>+ !5
)

,, *,
H O HCl
m m n m n
= + = +
oxit oxit
muoái clorua
-,.

Câu 1$!0!0!0+*7 KLCG !"M/%(!7<7<J$%<ELNGN$

-EG.0 7  'OI(JP 0

M1* /,* %23, Q23
Câu 2$!0!0!0+7 KLCM7R S0G !"=-(JGF7EH.T7<7<J$%
EL2*N$

-EG.&>GIU!MI<D7!0!0V<7<J$5

!67<WEL
+12N

5<X-EG.0GF7"!($

5

 !"=0
MM /&7 %Y Q%
Câu 3%!KLCZ7R +7 &70%!00!<7<J$%<EL*NGN$

-EG.
[0C\]P&7(!7KLC0-!&7^%^2.
M,] /] %,] QU_`GI
Câu 4$!0!0!0+37 KLC7R MS(!7<7<J$%!67<EL+3NGN$

-EG.a\(b G'L7PM0-!M^*S^,2.
M1,] /] %,321] Q1+] c3+*]
Câu 5 )%! 7 KLC&7M0!, <7<JKLC$%+&0$

45

,&EL,
NGN$


-EG.0<7<Jd%!N<7<JGF7EHQ7<JdC$0
M+ /2 % Q*
Câu 6)%!+2*7 KLCG !"eGfGUUCg hhMI<D7UV<7<J
$%<!I(2*NGN$

-EG.$G !"E0
M&70% /%04( %4(0/ Q/0&7
Câu 7%!3*7 KLCZ7R &70M0!, <7<JZ7R $%+&0$

45

,&EL
<7<J/023N$

-EG.a\(b G'L7&70M(!7Zi770
M*+]&702*1]M /2*1]&70*+]M
%,]&70,*2]M Q,*2]&70,]M
Câu 8$!0!0!0+,37 KLC&7SM(!7<7<J$

45

!67<EL+NGN
$

-EG.0<7<JZ%!ZI<D7V<7<J5$ELL7GUPVX0 7 OI(J
P 
M2 /2 %2 Q2
Câu 9$!0++17 KLCM7R MYT7<7<J$%jEPEL<7<JZ0kNGNd
-EG.%F"<7<JZEL7  'GOI(JPk0

M /3 %312 Q+*1
Câu 10$!0!0!0KLCZ7R ,27 S07 S

5

(!7<7<J$%EL<7
<Jd 7  'OI(JP 0
M*** /*2 %2, Q,
Câu 11$!07 KLC7R &70S(!7<7<J$%<X+7 GN<(!!I('
L7P '!(EL0-!M^*S^,2%^,,.
M,7 /,,7 %,,,7 Q2,,7
Dùng cho câu 12, 13, 14: %+217 KLC&7SY0C\T7a\+I<D7jEP
Vk
+
N<7<J$%&EL;7  '03NGN$

-EG.a\I<D7jEPVk

N
<7<J$

45

+&EL7  '
Câu 12OI(JP;0
M2, / %3 Q++
Câu 13OI(JP0
M+*32 /+3, %2, Q*2,
Câu 14OI(JPk
+

0k

\L0
M0+ /0 %0 Q0
Câu 15%!+,7 KLC7R &7YS0!<7<J$

45

!67<X!I(2*NGNeEG
'L7 '89EL0-!&7^S^,2Y^2,5^+24^.
M17 /7 %,7 Q7
Câu 16%!+7 KLC7R &7YSI<D7UV<7<J$%X!I(++NGNeEG
'L7 '"!((!7<7<J0-!&7^S^,2Y^2,%^,,.
M+,,7 /+2,7 %+,,7 Q+,7
Dùng cho câu 17, 18, 19: $!0!0!07 KLCZ7R S

5

0%50!++N<7<J$%+&
EL<7<JM%!;7 M0!<7<JMEUGC`7!0!0EL++NGN-EG.
<7<J/07 KLCX(l%%!/I<D7V5$<EL17 GUP
Câu 17'L7S

5

(!7Z0
M7  /37  %+27  Q7 
Câu 18OI(JP;0

M, /3+ %+3 Q+,

Câu 19OI(JP0
M+3 /+2 %+3 Q+3
Dùng cho câu 20,21%17 KLC&7MY0C\T7a\+!0!0!0
(!7<7<J$%jEPEL+,2N$

-EG.0"!(;7  'a\!I<D7V5

<
EL7 !;
Câu 20OI(JP;0
M21, /231 %,31 Q,*2
Câu 21OI(JP0
M+3, /, %+ Q,2*
Câu 22$!0!0!0,7 KLCG !"T7<7<J$%EL<7<Jm0GN/%F"
<7<JMEL,*+7  'G[N-N.GN/!I(eEG0
M / %++  Q++
Câu 23
: $n 7 KLCM7R S0G !"&-!I(JGF7EH.(!7<7<J$%<W
EL+3NGNeEG0<7<J,*,7  'GOI(JP 0
M+37 /+37 %++7  Q,7
Câu 24$!0!0!0+,27 KLCG !"(!7<7<J$

45

!67XEL+3
GN<(!-EG.'L7 '89EL0-!5^+24^.
M,337 /3,37 %,1*7 QGF7;IEJ
Câu 25% 7 KLCG !"Z0d!I(JGF7EH0C\T7a\+!0U
(!7<7<J$


45

!67EL+*1GNGN$

-EG.a\7(!7!;EUG'L7GF7EH
EL37 KLC!;OI(JP 0
M+,2 / %+ Q
Câu 26$!0!0!0+*37 KLCG !"(!7<7<J$

45

!67EL312NGN$

-EG.0<7<J 7  'OI(JP 0
M,2 /* %,* Q2,
Câu 27M0KLCG !"Go Z0dgGWGUUCU!MI<D7jEPV<7<J
$%WEL7  'nU!MI<D7jEPV<7<J$

45

WEL++3*7 
'Z0d0
Mp0 /0 %0= Q=0%8
Câu 28%!++7 KLCM0SI<D7UV<7<J$%EL312N$

-EG.a\(b
G'L7PS(!7KLC0
M11] /,1+] %1+] Q,11]
Câu 29%!*7 KLC7R Y0SI<D7VN<7<J$


45

,&VC`7!0!0
[N<7<J5$+&\!0!<<8C`7EGUPVX0
MN /N %N Q,N
Câu 305;!0!0+7 KLCgIG !"&7MYT7!;EL7 KLC
!;%!L7!;0I<D7UV<7<J$%WG'L7 '"!(0
M227 /,7 %137 Q317
Câu 31%!3+7 KLCS

5

Y5&75I<D7jEPV, <7<J$

45

+&'L7
'89"!((!7<7<J0
M,3+7 /,+37 %2+37 Q23+7
Câu 32%!37 KLCMSI<D7UV<7<J$%4C`7G'L7<7<J$%
b7 *37 'L7 '"!((!7<7<J0
M2,7 /2,7 %+,7  Q+,7
Câu 33
:$n7 KLC7R o!;G !"\jEP+ <7<J$%&%F"<7
<JL7 '!(GEL0-!5^+2%^,,.
M++7 /7 %,7  Q2+7


1. CƠNG THỨC 6.Cách tìm sản phẩm khử:
:


 
    + + 3 3

   
n
NO
i n i n
KL KL
sp
sp
VD i n i n n n n n n
B B N
A A NO NO N O NH NO
=
−
=
∑ ∑
+ = + + + +
tạo muối
khử
khử
-2.
Trong cơng thức trên, A, B là hai kim loại tham gia phản ứng
BÀI TẬP ÁP DỤNG
Bài 1. Hồ tan hồn tồn 12 gam hỗn hợp Fe, Cu ( tỉ lệ mol 1:1) bằng axit H
2
SO
4
đậm đặc, nóng, dư, thu được V lít

( đktc) khí SO
2
và dd Y ( chỉ chứa hai muối và axit dư). Giá trị của V là
A. 3,36 B. 2,24 C. 5,60 D.4,48
$V7<q7`
Số mol Fe = số mol Cu = 12:( 56+64) = 0,1 (mol)
Suy luận: Fe, Cu cho e, S nhận e chuyển thành SO
2
Áp dụng hệ thức (6),ta có:
Số mol SO
2
= (3n
Fe
+ 2n
Cu
):2 = 0,25 (mol)
⇒
Thể tích SO
2
= 5,6 lít.
2. CƠNG THỨC 7. Cách tìm khối lượng muối:
 !"#$5


→
&'#8`Cr Gs#$

5
 ^  #-   .2
p = =

^  #- # #3 #+ #3 .2
p 
5 5  5 $ 5

   
∑
pứ
muối
pứ
-*.
BÀI TẬP ÁP DỤNG
/0+
Hướng dẫn giải :
Áp dụng hệ thức (7),ta có:
3. CƠNG THỨC 8. Cách tìm số mol axit tham gia phản ứng:
-



   + + +

   
n i n
HNO sp
sp
VD n n n n n n
N
HNO NO NO N O NH NO
=
= +

∑
+ + + +
số N/ sản phẩm khử).
khử
khử
-3.
BÀI TẬP ÁP DỤNG
/0+Thể tích dung dịch HNO
3
1M (lỗng) ít nhất cần dùng để hồ tan hồn tồn một hỗn hợp gồm
0,15 mol Fe và 0,15 mol Cu là (biết phản ứng tạo chất khử duy nhất là NO)
A. 1,0 lít. B. 0,6 lít. C. 0,8 lít. D. 1,2 lít.
Hướng dẫn giải :
Áp dụng hệ thức (6) và (8), ta có: V =
+, +,
- .

3
+
+
=
=> Chọn C
h
h
&t
u
[h&p5M
u
h#$5
&t

u
[h&p5M
u
h#$5


[M
u
5&t
u
[4M
v
a$m
v
&$w
v
[M
u
5&t
u
[4M
v
a$m
v
&$w
v


%+
%+x

v
!
y

y

z
127 %
y
C
v
<
y
7k {
z
<7<
u
$5

&8C
v

z
7Ei
u
k
+
{
z


G{
z
5-i
v
EG./
z
C
v

z
7GF7
u
!($

5

k
u
k
y
k
+
!
z
7
z
(
u

y


M+ 
y
{
z
 / 
y
{
z
 %+, 
y
3{
z
 Q, 
y
2*{
z

%%!+1,7  F
u
G !
u
&!
z
(
u

z
(!7<7<
u

$5

Ei
u
3{
z
G{
z
5-i
v
EG.
&
y
G !
u

M&7 /% %S QY
%%! 7 S(!7, <7<
u
$5

&EL5E
v
(7!
y
i
u
7;<
y
C

v

<
y
7+ <7<
u
5$+&k
u
 !
z
7
z
(
u

y

M37 /37 %,27 Q++7
%%!++7  F
u
G !
u
Y(!7 F
u
i
u
7$5


y

E
v
8C
v

z
7Ei
u
<<M
y
3{
z

G{
z
5-i
v
EG.
y
8
v
C
v
G
v
<
z
%F
u
<<MEi

u
 F
z
G!
z
GF
z
i
u
7b
y
7
M,,27 /37 %,2,7 Q37 
,