Dia ly 12 bai 45

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

Địa lý 12 cơ bản Ngời soạn: Trịnh Văn Tuấn

Bài 4-5: lịch sử hình thành và phát triển l nh thổ<b>Ã</b>

I. Mục tiêu bài học:

- Bit c lch s hỡnh thnh và phát triển lãnh thổ nớc ta diễn ra rất lâu dài
và phức tạp gồm 3 giai đoạn và ý nghĩa của các giao đoạn đó.

- Đọc bản đồ địa chất. Xác định trên bản đồ các đơn vị nền móng ban đầu,
nơi diễn ra các hoạt động kiến tạo. So sánh các giai đoạn và liên hệ thực tế.
- Nhìn nhận sự hình thành và phát triển lãnh thổ nớc ta trên cơ sở thực tiễn và

khoa häc.

II. Phơng tiện dạy học: - Bản đồ địa chất-khoáng sản Việt nam.
- Bảng niên biểu địa chất.

- Các tranh ảnh minh hoạ (nếu có).
III. Hoạt động dạy học:

Mở bài: Lịch sử hình thành và phát triển lãnh thổ nớc ta có liên quan chặt
chẽ với lịch sử hình thành và phát triển trái đất gồm có 3 giai đoạn.
Mỗi giai đoạn đều đánh dấu bớc phát triển mới của lãnh thổ nớc ta.
Trong bài học này chúng ta sẽ tìm hiểu về sự hình thành nền móng
ban đầu và các giai đoạn có ý nghĩa quyết định đến đến lịch sử phát
triển và tự nhiên Việt nam.

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung chính
Hoạt động 1: Tìm hiểu v lch s

hình thành và phát triển lÃnh thổ nớc
ta trong giai đoạn tiền Cambri.

* Căn cứ vào bảng niên biểu địa chất,
hãy cho biết trớc đại Cổ sinh là các
đại nào và thời gian ca nú?

- Đại Thái cổ:....
- Đại Nguyên sinh:....

* Trong 2 đại này vỏ TĐ có đặc điểm
gì?

- Tại Kon tum, Hoàng liên sơn đã
phát hiện các loại đá biến chất có
tuổi 2,5 tỷ năm.

- Chđ u ë vïng nói cao Hoàng liên
sơn và khu vực Trung bộ.

- Thạch quyển.

- Khí quyển còn rất mỏng, chủ yếu là
các chất Amoniac, Điôxit cacbon,
Nitơ, Hiđrô và về sau là Ôxi.

- Thu quyn xut hin khi nhiệt độ
khơng khí thấp dần.

- Sinh quyển cịn rất sơ khai nguyên

thuỷ nh tảo, động vật thân mềm.
Hoạt động 2: Tỡm hiu c im v

1. Giai đoạn tiền Cambri.

- Trái đất đợc hình thành từ cách đây
khoảng 4,6 tỷ năm.

- Phần lớn thời gian của lịch sử trái đất
thuộc 2 đại Thái cổ và Nguyên sinh.

- Lớp vỏ trái đất cha đợc định hình rõ
ràng và có rất nhiều biến động.

- Tại Việt nam, giai đoạn tiền Cambri
đợc coi là giai đoạn hình thành nền
móng ban đầu của lãnh th vi 3 c
trng sau:

a. Là giai đoạn cổ nhất và kéo dài nhất
trong lịch sử phát triển lÃnh thổ Việt
nam.

- Diễn ra trong khoảng 2 tỷ năm.
- Kết thúc cách đây 542 triệu năm.
b. Chỉ diễn ra trong 1 phạm vi hẹp trên

phần lÃnh thổ nớc ta hiện nay.

- Chủ yếu ở khu vực núi cao Hoàng

liên sơn và khu vùc trung bé.

c. Các điều kiện cổ địa lý còn rất sơ
khai và đơn điệu.

- Các quyển địa lý đã xuất hiện song
còn rất sơ khai và đơn điệu.

2. Giai đoạn cổ kiến tạo.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Địa lý 12 cơ bản Ngời soạn: Trịnh Văn Tuấn
giai đoạn Cổ kiến tạo.

* Da vào nội dung SGK và hiểu
biết, hãy nêu các đặc điểm chính của
giai đoạn cổ kiến tạo diễn ra trên đất
nớc ta?

- Các pha trầm tích và uốn nếp liên
tục đợc diễn ra.

- Đất đá có các loại trầm tích, macma
và biến chất.

- Các khối thợng nguồn sơng Chảy,
khối nâng Việt bắc, địa khối Kon
tum, các dãy núi theo hớng Tây bắc
đơng nam và hớng vịng cung.

- Đây là đặc điểm quan trọng nhất

của giai đoạn cổ kiến tạo đối với
thiên nhiên Việt nam.

* Dựa trên các bằng chứng nào
chúng ta có thể khẳng định vỏ cảnh
quan địa lý nhiệt đới nớc ta đã rất
phát triển?

Hoạt động 3: Tìm hiểu các đặc điểm
về giai đoạn Tân kiến tạo.

* Dựa vào nội dung SGK và hiểu
biết, hãy cho biết giai đoạn Tân kiến
tạo có những đặc điểm gì?

- Đây là đặc điểm quan trọng nhất
của giai đoạn Tân kiến tạo đối với
thiên nhiên đất nớc ta.

* Tác động của quá trình ngoại lực
lên địa hình cho kết quả nh thế nào?
- Xảy ra nhiều hoạt động uốn nếp,
đứt gãy, phun tràp macma, nâng cao
và hạ thấp địa hình, bồi lấp các bồn
trũng lục địa.

- Các hoạt động tạo núi diễn ra mạnh
mẽ cùng với các quá trỡnh xõm thc,
bi t...

- DÃy Hoàng liên sơn.

- Cỏc ng bng phự sa tr...

477 triệu năm.

- Bắt đầu từ kỷ Cambri cách đây 542
triệu năm và chấm dứt vào kỷ Krêta
cách đây 65 triệu năm.

b. L giai đoạn có nhiều biến động
mạnh mẽ nhất trong lịch sử phát triển
tự nhiên nớc ta.

- Hình thành các loại đất đá cổ.

- Các hoạt động uốn nếp và nâng lên
diễn ra ở nhiều nơi tạo ra hiện tợng
sụt võng, đứt gãy, động đất, macma
xâm nhập và phun trào và sinh ra
nhiều loại khoáng sản quý.

- Có thể nói về cơ bản đại bộ phận
lãnh thổ Việt nam hiện nay đã đợc
định hình từ khi kết thúc giai đoạn cổ
kiến tạo.

c. Là giai đoạn lớp vỏ cảnh quan địa
lý nhiệt đới ở nớc ta rất phát triển.
- Các hố đá san hơ tuổi cổ sinh.

- Các hoá than tuổi trung sinh.
- Nhiều hoá đá vật cổ khác.
3. Giai đoạn tân kiến tạo.

a. Lµ giai đoạn diễn ra ngắn nhất trong
lịch sử hình thành và ph¸t triĨn cđa
TN níc ta.

- Mới bắt đầu cách đây 65 triệu năm.
- Vẫn tiếp diễn cho đến ngày nay.
b. Chịu sự tác động mạnh mẽ của kỳ

vận động tạo núi Anpơ-Himalaya và
những biến đổi khí hậu có quy mơ
tồn cầu.

- Ban đầu là giai đoạn tơng đối ổn
định và tiếp tục đợc hoàn thiện dới
chế độ lục địa, chịu sự tác động chủ
yếu của các quá trình ngoại lực.
- Từ cách đây khoảng 23 triệu năm

đến nay lãnh thổ nớc ta chịu tác động
của vận động tạo núi
Anpơ-Himalaya.

- Trải qua các biến động khí hậu lớn
với những thời kỳ băng hà, biển tiến,
biển thoái nhiều đợt.

c. Là giai đoạn tiếp tục hoàn thiện các
điều kiện tự nhiên làm cho đất nớc ta
có diện mạo và đặc điểm tự nhiên nh
hiện nay.

- Làm nâng cao và mở rộng địa hình,
trẻ hố các dãy núi và sơng ngịi nớc
ta.

- Hình thành các cao nguyên badan và
các đồng bằng phù sa trẻ điển hình là
đồng bằng Bắc bộ và Nam bộ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

Địa lý 12 cơ bản Ngời soạn: Trịnh Văn Tuấn
- Quá trình phong hoá, hình thành

t.

- Nguồn nhiệt ẩm dồi dào, thuỷ văn
phát triển...

- Thổ nhỡng và giới sinh vật đa dạng.

gc ngoại sinh nh dầu mỏ, khí tự
nhiên, than nâu, than bùn, bôxit...
- Các điều kiện thiên nhiên nhiệt đới

ẩm đợc thể hiện rõ nét trong các quá
trình tự nhiên tạo nên diện mạo v
sc thỏi ca thiờn nhiờn nc ta hin

nay.

IV. Đánh giá:

- Lịch sử hình thành và phát triển trái đất đã trải qua bao nhiêu giai đoạn? Đó
là những giai on no?

- Vì sao nói giai đoạn tiền Cambri là giai đoạn hình thành nền móng ban đầu
của lÃnh thổ ViÖt nam?

- Nêu đặc điểm của giai đoạn Cổ kiến tạo trong lịch sử hình thành và phát
triển lãnh thổ nớc ta?

- Nêu đặc điểm của giai đoạn Tân kiến tạo trong lịch sử hình thành và phát
triển lãnh thổ nớc ta?

- Tìm các dẫn chứng để khẳng định giai đoạn Tân kiến tạo vẫn còn đang tiếp
diễn ở nớc ta cho đến tận ngày nay?

</div>

<!--links-->