<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>
PH<b> ƯƠ NG TRÌNH, BẤT PH ƯƠ NG TRÌNH CĨ CHỨA C Ă N </b>
<b>I. Ph ươ ng trình có chứa c ă n </b>
<i><b>1.Ph</b><b> ươ</b><b> ng pháp biến </b><b> đ ổi t</b><b> ươ</b><b> ng </b><b> đươ</b><b> ng</b><b> </b> <b> </b></i>
<b> Kiến thức c ơ bản : </b>
*
( )
( )
( ) 0
<sub>2</sub>
;
( )
( )
( )
( ) 0
( )
( )
<i>g x</i>
<i>f x</i>
<i>g x</i>
<i>f x</i>
<i>g x</i>
<i>f x</i>
<i>g x</i>
<i>f x</i>
<i>g x</i>
<sub></sub>
* 3
<i>f x</i>
( )
<sub></sub>
<i>g x</i>
( )
<sub></sub>
<i>f x</i>
( )
<sub></sub>
<i>g x</i>
3
( )
<b> Chú ý: các trường hợp khác phải tìm tập xác định trước khi biến đổi </b>
<i> Bài tập áp dụng</i>
Bài1:
<sub>11</sub>
<sub></sub>
<i><sub>x</sub></i>
<sub></sub>
<i><sub>x</sub></i>
<sub></sub>
<sub>1 2</sub>
<sub></sub>
Bài2:
<sub>2</sub>
<i><sub>x</sub></i>
<sub>6</sub>
<i><sub>x</sub></i>
2
<sub>1</sub>
<i><sub>x</sub></i>
<sub>1</sub>
Bài3: <i>x</i>4 1 <i>x</i> 1 2<i>x</i> Bài4:
2
3
2 1
3
2
<i>x</i>
<i>x</i>
<i>x</i>
<i>x</i>
Bài5:
<sub>2</sub>
<i><sub>x</sub></i>
<sub> </sub>
<sub>2 2</sub>
<i><sub>x</sub></i>
<sub> </sub>
<sub>1</sub>
<i><sub>x</sub></i>
<sub> </sub>
<sub>1 4</sub>
Bài6:
<sub>3</sub>
<i><sub>x</sub></i>
<sub></sub>
<sub>3</sub>
<sub></sub>
<sub>5</sub>
<sub></sub>
<i><sub>x</sub></i>
<sub></sub>
<sub>2</sub>
<i><sub>x</sub></i>
<sub></sub>
<sub>4</sub>
Bài7:
<i><sub>x</sub></i>
<sub>1</sub>
<i><sub>x</sub></i>
3
<i><sub>x</sub></i>
2
<i><sub>x</sub></i>
<sub>1 1</sub>
<i><sub>x</sub></i>
4
<sub>1</sub>
Bài8:
2
2
2
2
2(1
1
)
<i>x</i>
<i>x</i>
<i>x</i>
Bài9:
4
1
3
2
3
5
<i>x</i>
<i>x</i>
<i>x</i>
Bài10:
<sub>2</sub>
<i><sub>x</sub></i>
3 3
<i><sub>x</sub></i>
2
<sub>2</sub>
<i><b>2.Ph</b><b> ươ</b><b> ng pháp </b><b> đ ặt ẩn phụ </b></i>
<b>Dạng 1: * Nếu có căn f(x) và f(x) đặt t = </b> <i>f</i>(<i>x</i>) <sub>, </sub>
<i>t</i>
<sub></sub>
0
<i><b> * </b></i>Nếu có
<i>f x</i>
( ),
<i>g x</i>
( ) &
<i>f x</i>
( ).
<i>g x</i>
( )
<i>k const</i>
. đặt
<i>f x</i>
( )
<i>t</i>
0
<i><b> * </b></i>Nếu có
<i>f x</i>
( )
<i>g x</i>
( ) &
<i>f x g x</i>
( ) ( ) & ( )
<i>f x</i>
<i>g x</i>
( )
<i>k</i>
. đặt
<i>f x</i>
( )
<i>g x</i>
( )
<i>t</i>
<i><b> * </b></i>Nếu có 2 2
sin ,
2
2
<i>a</i>
<i>x dat x</i>
<i>a</i>
<i>t</i>
<i>t</i>
<i><b> * </b></i>Nếu có 2 2
,
0
sin
2
2
<i>a</i>
<i>x</i>
<i>a dat x</i>
<i>t</i>
<i>t</i>
<i>t</i>
VD1: 2(x2<sub>- 2x) + </sub> 2 <sub>2</sub> <sub>3</sub> <sub>6</sub> <sub>0</sub>
<i>x</i>
<i>x</i>
VD2: 5( 3<i><sub>x</sub></i><sub></sub> 2<sub></sub> <i><sub>x</sub></i><sub></sub> 1)<sub></sub>4<i><sub>x</sub></i><sub></sub> 9<sub></sub>2 3<i><sub>x</sub></i>2<sub></sub> 5<i><sub>x</sub></i><sub></sub>2
VD3: 1 <i>x</i>2 4<i>x</i>3 3<i>x</i>
(HD đặt x = cost <i>t</i>
0,
<i>)</i>
VD4:
<sub>2 (1</sub>
<i><sub>x</sub></i>
<sub>)</sub>
2
<sub>3 1</sub>
<i><sub>x</sub></i>
2
<sub>(1</sub>
<i><sub>x</sub></i>
<sub>)</sub>
2
<sub>0</sub>
VD5: <sub>12</sub>35
1
2 <sub></sub>
<i>x</i>
<i>x</i>
<i>x</i> <sub> (Hd: x > 1 đặt x = 1/cost với </sub>
<sub>(0; )</sub>
2
<i>t</i>
<b>Bài tập áp dụng </b>
1)
2
<i>x</i>
3
<i>x</i>
1 3
<i>x</i>
2 (2
<i>x</i>
3)(
<i>x</i>
1) 16
2)
<i><sub>x x</sub></i>
<sub>(</sub>
<sub>4)</sub>
<i><sub>x</sub></i>
2
<sub>4</sub>
<i><sub>x</sub></i>
<sub>(</sub>
<i><sub>x</sub></i>
<sub>2)</sub>
2
<sub>2</sub>
3)
1
2
2
1
3
<i>x x</i>
<i>x</i>
<i>x</i>
4) 2
2
3 4(
3)
1
3 0
3
<i>x</i>
<i>x</i>
<i>x</i>
<i>x</i>
<i>x</i>
5)4
<i><sub>x</sub></i>
<i><sub>x</sub></i>
2
<sub>1</sub>
<i><sub>x</sub></i>
<i><sub>x</sub></i>
2
<sub>1 2</sub>
6)3
(2
<i>x</i>
)
2
3
(
<i>x</i>
7)
2
3
14 5
<i>x x</i>
2
3
<b>Dạng2 Đặt ẩn phụ khơng hồn tồn(biến x tham ra như một tham số hoặc t là tham số)</b><i><b>:</b></i>
Bài1:
<i><sub>x</sub></i>
2
<sub>1 2</sub>
<i><sub>x x</sub></i>
2
<sub>2</sub>
<i><sub>x</sub></i>
(Đặt
<i>t</i>
<i>x</i>
2
2
<i>x</i>
)
Bài2: (4x-1) 4<i><sub>x</sub></i>2 <sub></sub>1=8x2+2x+1 (Đặt t = <sub>4</sub><i><sub>x</sub></i>2 <sub></sub><sub>1</sub><i>≥ 1) </i>
Bài3:
<i><sub>x</sub></i>
2
<sub>3</sub>
<i><sub>x</sub></i>
<sub>1 (</sub>
<i><sub>x</sub></i>
<sub>3)</sub>
<i><sub>x</sub></i>
2
<sub>1</sub>
B i4:à 2 1 2 3 1 0
<i>x</i> <i>x</i>
</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>
<b>Dạng3: Đưa về hệ: </b>
<i>cvu</i>
<i>ba</i>
<i>vu</i>
<i>xfb</i>
<i>v</i>
<i>xfa</i>
<i>u</i>
<i>cxf</i>
<i>bx</i>
<i>fa</i>
<i>nn</i>
<i>n</i>
<i>n</i>
<i>n</i>
<i>n</i>
)(
)(
)(
)(
<i> Tổng quát: Phương trình dạng: </i>
<i><sub>F</sub></i>
<sub></sub>
<i>n</i>
<i><sub>af x</sub></i>
( )
<sub></sub>
<i><sub>b cf x</sub></i>
;
<i>m</i>
( )
<sub></sub>
<i><sub>d</sub></i>
<sub></sub>
<sub></sub>
0
Đặt: <i>n</i>
( )
;
<i>m</i>
( )
( ; ) 0
<i>n</i> <i>m</i>
<i>F u v</i>
<i>u</i>
<i>af x</i>
<i>b v</i>
<i>cf x</i>
<i>d</i>
<i>cu</i>
<i>av</i>
<i>bc ad</i>
<sub> </sub>
Bài1: 3
<sub>1</sub>
<i><sub>x</sub></i>
3
<sub>1</sub>
<i><sub>x</sub></i>
<sub>2</sub>
Bài2: 3
2
<i>x</i>
1
<i>x</i>
1
Bài3:
2 3
3
<i>x</i>
2 3 6 5
<i>x</i>
8 0
Bài4:4
<i><sub>x</sub></i>
<sub></sub>
4
<sub>17</sub>
<sub></sub>
<i><sub>x</sub></i>
<sub></sub>
<sub>3</sub>
<sub> Bài5:</sub>3
<i><sub>x</sub></i>
<sub>2</sub>
<i><sub>x</sub></i>
<sub>1 3</sub>
Bài6:
4
<i>x</i>
1
<i>x</i>
2
<i>x</i>
5
<i>x</i>
<i>x</i>
<i>x</i>
Bài7: 4
<sub>17</sub>
<i><sub>x</sub></i>
2 3
<sub>2</sub>
<i><sub>x</sub></i>
2
<sub>1 1</sub>
B i8à :
2
3
<i>x</i>
<sub></sub>
2 5
<sub></sub>
<i>x</i>
<sub> </sub>
1 12 0
<sub></sub>
Bài9:
3(2
<i>x</i>
2) 2
<i>x</i>
<i>x</i>
6
<b>Dạng4: Đặt một ẩn phụ chuyển pt thành hệ pt (thường là hệ đối xứng).</b>
Bài1:
<i><sub>x</sub></i>
2
<i><sub>x</sub></i>
<sub>7 7</sub>
Bài2:
3
<i>x</i>
1
4
<i>x</i>
2
13
<i>x</i>
5
<i>(Đặt :</i>
2
<i>y</i>
3
3
<i>x</i>
1
<i>)</i>
Bài3:
<sub>2</sub>
2
<sub>8</sub>
<sub>6</sub>
4
2
<i>x</i>
<i>x</i>
<i>x</i>
Bài4:
2
2
4
3
2
<i>x</i>
<i>x</i>
<i>x</i>
<b>II.Bất ph ươ ng trình có chứa c ă n </b>
<i><b>1.Ph</b><b> ươ</b><b> ng pháp biến </b><b> đ ổi t</b><b> ươ</b><b> ng </b><b> đươ</b><b> ng</b><b> </b>:</i>
1)
)(
)(
0
0)
(
)(
)(
<sub>2</sub>
<i>xg</i>
<i>xf</i>
<i>xg</i>
<i>xg</i>
<i>xf</i>
2)
( )
( )
( ) 0
<sub>2</sub>
( ) 0
( ) 0
( )
( )
<i>g x</i>
<i>g x</i>
<i>f x</i>
<i>g x</i>
<i>f x</i>
<i>f x</i>
<i>g x</i>
<sub></sub>
<sub></sub>
<sub></sub>
Bài1:
4
<sub>2</sub>
3
2 1
4
2
<i>x</i>
<i>x</i>
Bài2: 2 6 1 2 0
2
<i>x</i> <i>x</i>
<i>x</i> Bài3: 1 1 4 0
2
<i>x</i>
<i>x</i> <sub> Bài4:</sub>
2 2
(
<i>x</i>
3)
<i>x</i>
4
<i>x</i>
9
Bài5:
<i>x</i>
2
<i>x</i>
1
<i>x</i>
Bài6:
2
<i>x</i>
7
5
<i>x</i>
3
<i>x</i>
2
Bài7:
2
2(
16)
7
3
3
3
<i>x</i>
<i>x</i>
<i>x</i>
<i>x</i>
<i>x</i>
Bài8:
<sub>(</sub>
<i><sub>x</sub></i>
2
<sub>3 ) 2</sub>
<i><sub>x</sub></i>
<i><sub>x</sub></i>
2
<sub>3</sub>
<i><sub>x</sub></i>
<sub>2 0</sub>
Bài9:
<i><sub>x</sub></i>
2
<sub>4</sub>
<i><sub>x</sub></i>
<sub>3</sub>
<sub>2</sub>
<i><sub>x</sub></i>
2
<sub>3</sub>
<i><sub>x</sub></i>
<sub>1</sub>
<i><sub>x</sub></i>
<sub>1</sub>
Bài10:
2
2
1 1
2
9
<i>x</i>
<i>x</i>
<i>x</i>
Bài11:
2
2
2
21
(3
2
9)
<i>x</i>
<i>x</i>
<i>x</i>
B i12:à
2
2
4 <i>x</i>1 2<i>x</i>10 1 3 2 <i>x</i>
Bài13:
<i><sub>x</sub></i>
2
<sub>3</sub>
<i><sub>x</sub></i>
<sub>2</sub>
<i><sub>x</sub></i>
2
<sub>4</sub>
<i><sub>x</sub></i>
<sub>3 2</sub>
<i><sub>x</sub></i>
2
<sub>5</sub>
<i><sub>x</sub></i>
<sub>4</sub>
<i>2.</i>
<i><b> Ph</b><b> ươ</b><b> ng pháp </b><b> đ ặt ẩn phụ</b></i>
</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>
Bài1: 2 2 2 3 11 3 4
<i>x</i> <i>x</i> <i>x</i>
<i>x</i> Bài2:
1
<sub>2</sub>
3
<sub>2</sub>
1
1
<sub>1</sub>
<i>x</i>
<i>x</i>
<i><sub>x</sub></i>
<sub></sub>
Bài3: 4
2
1
2
2
5
5
<i>x</i>
<i>x</i>
<i>x</i>
<i>x</i> <sub> Bài4:</sub>
<sub>7</sub>
<i><sub>x</sub></i>
<sub>7</sub>
<sub>7</sub>
<i><sub>x</sub></i>
<sub>6 2 49</sub>
<i><sub>x</sub></i>
2
<sub>7</sub>
<i><sub>x</sub></i>
<sub>42 181 14</sub>
<i><sub>x</sub></i>
<b>Dạng2 : Đặt ẩn phụ khơng hồn tồn. Ví dụ: </b>
<i><sub>x</sub></i>
2
<sub>1 2</sub>
<i><sub>x x</sub></i>
2
<sub>2</sub>
<i><sub>x</sub></i>
<b>Dạng3: đặt 2 ẩn phụ dẫn tới hệ. Ví dụ1:</b> 2 2 6 8 2
<i>x</i> <i>x</i> <i>x</i>
<i>x</i> )
Ví dụ2: 3
<sub>24</sub>
<i><sub>x</sub></i>
<sub>12</sub>
<i><sub>x</sub></i>
<sub>6</sub>
<b>Chú ý một số sai lầm mắc phải khi biến đổi biểu thức(có bậc chẵn).</b>
1.
<i>a b</i>
.
<i>a b</i>
.
?
Ví dụ1:
(
<i>x</i>
1)(
<i>x</i>
2
<i>x</i>
2)
<i>x</i>
1
2.
<i>a</i>
<i>a</i>
?
<i>b</i>
<i>b</i>
Ví dụ2:
2
2
3
2
3
1
3
7
<i>x</i>
<i>x</i>
<i>x</i>
<i>x</i>
<i>x</i>
<i>x</i>
3.
.
.
?
0
<i>b</i>
<i>c</i>
<i>a b</i>
<i>a c</i>
<i>a</i>
<sub></sub>
<sub> </sub>
Ví dụ3:
<sub>os2</sub>
<sub>1 sin2x 2</sub>
<sub>2 sin(</sub>
<sub>)</sub>
4
<i>c</i>
<i>x</i>
<i>x</i>
4.
0
0
?
0
<i>b</i>
<i>a b</i>
<i>a</i>
Ví dụ4: 2 1 2
3
(
<i><sub>x</sub></i>
2)log (3
<i>x</i>
6)
<i><sub>x</sub></i>
4
5.
0
0
?
0
<i>b</i>
<i>a b</i>
<i>a</i>
Ví dụ5: 2
2
3 4(
3)
1
3 0
3
<i>x</i>
<i>x</i>
<i>x</i>
<i>x</i>
<i>x</i>
6.
0
0
?
0
<i>a</i>
<i>a</i>
<i>b</i>
<i>b</i>
Ví dụ6:
<i><sub>x</sub></i>
2
<sub>4</sub>
<i><sub>x</sub></i>
<sub>3</sub>
<sub>2</sub>
<i><sub>x</sub></i>
2
<sub>3</sub>
<i><sub>x</sub></i>
<sub>1</sub>
<i><sub>x</sub></i>
<sub>1</sub>
7.
<i>a b</i>
2
0
<i>b</i>
0 ?
Ví dụ7:
<sub>(</sub>
<i><sub>x</sub></i>
2
<sub>3 ) 2</sub>
<i><sub>x</sub></i>
<i><sub>x</sub></i>
2
<sub>3</sub>
<i><sub>x</sub></i>
<sub>2 0</sub>
8.
<i>a b</i>
2
0
<i>b</i>
0 ?
Ví dụ8:
<i><sub>x</sub></i>
2
<sub>3</sub>
<i><sub>x</sub></i>
<sub>2</sub>
<i><sub>x</sub></i>
2
<sub>4</sub>
<i><sub>x</sub></i>
<sub>3 2</sub>
<i><sub>x</sub></i>
2
<sub>5</sub>
<i><sub>x</sub></i>
<sub>4</sub>
</div>
<!--links-->