Bai 28 Lang kinh

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1></div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<i>KiĨm tra bµi cị </i>

Câu hỏi :1. hiện t ợng khúc xạ ánh sáng là gì?

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<b>i.Cấu tạo của lăng kính</b>

<b> _{1.Định nghĩa: Lăng kính là một khi trong sut ,ng}</b>

<b>chất ,đ ợc giới hạn bởi hai mặt phẳng không song song</b>

<i><b>Em h</b><b>Ãy qu</b></i>

<i><b>an sá</b><b>t </b></i>
<i><b>hình </b><b>và đ a</b></i>

<i><b> ra n</b><b>h </b></i>
<i><b>ngha</b><b> v ln</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

2.

2.

Các yếu tố của lăng kính

_{Các yếu tố của lăng kính}

_{Hai mặt phẳng trên đ ợc gọi là}

_{Hai mặt phẳng trên đ ợc gọi là}

_{hai mặt bên}

_{hai mặt bên}

ABBA và ACCA

ABBA và ACCA

của lăng kính

của lăng kính

B

C

B

₁

C

₁

A

₁

A

C

A

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

B

C

B

₁

C

₁

A

₁

A

C

A

B

ã

_{Giao tuyn ca hai mặt bên gọi là}_{Giao tuyến của hai mặt bên gọi là}_cạnh_cạnh_AA’_AA’

•

_{Mặt đối diện với cạnh là}_{Mặt đối diện với cạnh là}_đáy_đáy_{của lăng kính}_{của lăng kính}

•

_{Tiết diện vng góc với cạnh đáy của lăng kính đ ợc gọi là}_{Tiết diện vng góc với cạnh đáy của lăng kính đ c gi l}_{tit din}_{tit din}

thẳng

thẳng A A1₁BB11CC11

ã

_{Góc hợp bởi hai mặt lăng kính đ ợc gọi là}_{Góc hợp bởi hai mặt lăng kính đ ợc gọi là}_{gãc chiÕt quang}_{gãc chiÕt quang}_hay_hay_{gãc ë}_{gãc ở}

nh

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

2.Đ ờng đi của tia sáng qua lăng kính

2.Đ ờng đi của tia sáng qua lăng kính

a.Tác dụng tán sắc ánh sáng trắng

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

Lăng kính có tác dụng phân tích chùm

ánh sáng trun qua nã thµnh nhiỊu

chùm ánh sáng có màu khỏc nhau .ú

là sự tán sắc ánh sáng

<i><b>Đây là hiện t ợng </b></i>
<i><b>gì ? Em hÃy mô tả </b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

A
B _C
I _J
S
i
i’

r _r’
R

NhËn xÐt vỊ ® ờng đi
của tia sáng qua lăng

kính

_{Xột mt lng kính có chiết suất n đặt trong khơng khí.chiếu tới}_{Xét một lăng kính có chiết suất n đặt trong khụng khớ.chiu ti}

mặt bên AB của lăng kính một tia sáng SI . Tia sáng này sẽ bị
mặt bên AB của lăng kính một tia sáng SI . Tia sáng này sẽ bị
khúc xạ tại I và J khi đi qua các mặt bên ,và ló ra theo tia IR.
khúc xạ tại I và J khi đi qua các mặt bên ,và ló ra theo tia IR.

SI: tia tíi , IR : tia khóc x¹ , i:gãc tíi , i’: gãc lã
SI: tia tíi , IR : tia khúc xạ , i:góc tới , i: góc ló

b.Đ ờng đi của tia sáng qua lăng kính

_{Nhn xột:}_{Nhn xột:} _{Qua hai lần khúc xạ tia ló bị lệch về phía đáy so với}_{Qua hai lần khúc xạ tia ló bị lệch về phía đáy so với}

tia tíi

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

ã

_{Góc giữa ph ơng của tia tới và ph ơng của tia ló}

_{Góc giữa ph ơng của tia tới và ph ơng của tia ló}

gọi lµ gãc lƯch D

gäi lµ gãc lƯch D

A

B _C

I _J

S

i

i’
D

r _r’

R

<i><b>Gãc lƯch D lµ </b></i>

<i><b>gãc nh thÕ </b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

3.Công thức của lăng kính

3.Công thức của lăng kÝnh

A
B _C
I _I
2
R
S

i
i’
D
r r’

áp dụng định luật khúc xạ ánh sáng ta có:

sini

sini

sinr

sinr = n  sini=nsinrsini=nsinr

 sini=nsinrsini=nsinr

K

a.Xây dựng cơng thc lng kớnh <i><b>ỏp dng nh lut </b></i>

<i><b>khúc xạ ánh sáng tại </b></i>

<i><b>mt bờn AB?</b><b>ỏp dng nh lut </b></i>
<i><b>khỳc x ỏnh sỏng ti </b></i>

<i><b>mặt bên AC?</b></i>

T ơng tự ta có:

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

A

B _C

I _J

R
S

i

i’

M

r r’

K A

XÐt tam gi¸c IKJ, ta cã:
r+r’=A

xÐt tam gi¸c IMJ ,ta cã gãc lƯch:
D=MIJ+MJI=(i-r)+(i’-r’)

D=i+i’-(r+r’)=i+i’-A

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

Ghi nhí

Ghi nhí

:

:

các công thức của lăng kính

các công thức của lăng kính

Sini = nsinr

Sini = nsinr

Sini’ = nsinr’

Sini’ = nsinr’

r+r’ = A

r+r’ = A

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

Tr ờng hợp các góc nhỏ (<10),ta coi các góc gần

Tr ờng hợp các góc nhỏ (<10),ta coi các gãc gÇn

b»ng sin cđa chóng,ta cã:

b»ng sin cđa chóng,ta cã:

i=nr

i=nr

, _,

i’=nr’

i’=nr’

A=r+r’

A=r+r’

i+i’

i+i’

=

=

nr+nr’

nr+nr’

=

=

n(r+r’)=nA

n(r+r’)=nA

suy ra

suy ra

D= i+i’-A=(n-1)A

D= i+i’-A=(n-1)A

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

S <b>D</b> D_min

<b>4.BiÕn thiªn cđa gãc lƯch theo gãc tíi</b>

<b>4.BiÕn thiªn cđa gãc lƯch theo gãc tới</b>

ã

<b>_{a.thí nghiệm}</b>

<b>E</b>

<b>K₀</b>
<b>K_m</b>
<b>K</b>

A

<i><b>em có nhận xét </b></i>

<i><b>gì về sự phụ </b></i>

<i><b>thc cđa gãc </b></i>

<i><b>lƯch theo gãc </b></i>

<i><b>tíi</b></i>

<i><b>?</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

gãc lệch D có giá trị cực tiểu D

góc lệch D có giá trị cực tiểu D

_min_min

khi góc ló bằng

khi gãc lã b»ng

gãc tíi i=i’.

góc tới i=i’.

Khi đó tia ló và tia tới nằm đối xứng với

Khi đó tia ló và tia tới nằm đối xứng với

nhau qua đ ờng phân giác của góc chiết quang

nhau qua đ ờng phân giác của góc chiết quang

A

B _C

I J

R
S

i _r _r i

D_min

</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

ã

_{Từ các công thức lăng kính}

_{Từ các công thức lăng kính}

_,

_,

_{ta cã:}

_{ta cã:}

Khi D= D

Khi D= D

m_m

th×

th×

i=i’

i=i’

= i

= i

mm

=

=

A

I₁ I2

R
S

i₁ r i2

2

r₁

D_min

B C

Dm+A
Dm+A

2

A
2

</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>

ã

_{Suy ra}

_{Suy ra}

ã

Công thức này cho thấy

_{Công thức nµy cho thÊy}

D

D

min_min

chØ phơ thc vµo A vµ

chØ phơ thc vµo A vµ

n.tính chất này là 1 đặc tr ng quan trọng của lăng kính

n.tính chất này là 1 đặc tr ng quan trọng của lăng kớnh

sin sin

2 2

<i>m</i>

<i>D</i> <i>A</i> <i>A</i>

<i>n</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>

<b>5.Lăng kính phản xạ toàn phần</b>

<i><b>t mn E i din </b></i>
<i><b>vi mt huyền BC </b></i>
<i><b>,sẽ có hiện t ợng gì?</b></i>

450
450
C B
A
E
a.ThÝ nghiƯm:

_{ChiÕu 1 chùm sáng song song tới}

vuông góc với mặt bên AB của 1 lăng
kính ,có chiết suất n=1,5 ,tiết diện là
một tam giác vuông cân.

<i><b>t mn E đối diện </b></i>
<i><b>với mặt bên AC,sẽ </b></i>

<i><b>cã hiƯn t ỵng gì?</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>

b. Giải thích

B

A

<i><b>Em nào có thể </b></i>
<i><b>giải thích hiện t </b></i>

<i><b>ợng trên?</b></i>

_{Tại AB : i=0 nên tia sáng đi thẳng vào}

lăng kính

_{Tại J : gãc tíi j=45˚}

_{Gãc giíi h¹n i}_gh_víi

_sini_gh_{= n}₂_:n₁_{=1:1,5=0,6667}

_{Suy ra : i}_gh_{=42˚.vËy j > i}_gh

_{Do đó tia sáng bị phản x ton phn ti}

</div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>

<b>c.ứng dụng </b>

_{Lăng kính phản xạ toàn phần có}

nhiều ứng dụng trong thực tế :

_{Lăng kính phản xạ có tác dụng nh 1}

g ơng phẳng.

_{Ng ời ta dùng lăng kính phản xạ toàn}

phần trong các kính tiềm vọng ở các
tàu ngầm để làm đổi ph ơng truyền của

</div>
<span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21>

Bài tập củng cố

Bài tập củng cố

ã

<i><b>_{Bi 1:}</b><b>_{Bi 1:}</b></i> <i><b>_{chọn câu trả lời đúng}</b><b>_{chọn câu trả lời đúng}</b><b>: </b><b>_:</b><b>_{lăng kính có}</b><b>_{lăng kính có}</b></i> <i><b>_góc</b><b>_góc</b></i>

<i><b>chiÕt quang A = 60</b></i>

<i><b>chiÕt quang A = 60</b><b>, </b><b>_,</b><b>chiÕt suÊt n=1,44</b><b>chiÕt suÊt n=1,44</b></i> <i><b>gãc lÖch </b><b>gãc lÖch </b></i>

<i><b>D cã giá trị nào trong những giá trị sau đây</b></i>

<i><b>D có giá trị nào trong những giá trị sau đây</b><b> ?</b><b> ?</b></i>

•

_{A. 30}

_{A. 30}

00

•

_{B. 45}

_{B. 45}

00

•

_{C. 60}

_{C. 60}

00

•

_D.90

_D.90

00

<b>đáp án </b>
<b>bài 1</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(22)</span><div class='page_container' data-page=22>

•

<i><b>_{Bài 2}</b><b>_{Bài 2}</b></i> <i><b>_{chọn câu trả lời đúng}</b><b>_{chọn câu trả lời đúng}</b><b>: </b><b>_:</b><b>_{lăng kính có góc}</b><b>_{lăng kính có góc}</b></i>

<i><b>chiết quang A =30,chiết suất n=1,44.đặt trong </b></i>

<i><b>chiết quang A =30,chiết suất n=1,44.t trong </b></i>

<i><b>không khí</b></i>

<i><b>không khí</b><b> .</b><b> .</b><b>tia sáng tới mặt thứ nhất với góc tới </b><b>tia sáng tới mặt thứ nhất với góc tới </b></i>
<i><b>bằng bao nhiêu ,nếu không có tia ló ra ngoài</b></i>

<i><b>bằng bao nhiêu ,nếu không có tia ló ra ngoài</b><b> </b><b> </b></i>

ã

_{A.i <15}

_{A.i <15}

00

ã

_{B. i >15}

_{B. i >15}

00

•

_{C. i > 21}

_{C. i > 21}

00

47’

47’

•

_{D.tất cả đều sai}

_{D.tất cả đều sai}

<b>đáp án </b>
<b>bi 2</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(23)</span><div class='page_container' data-page=23>

Bài tập sách giáo khoa

Bài tập s¸ch gi¸o khoa

Về nhà làm bài tập từ bài 1 đến bài 7 SGK

trang 233 và 234

</div>
<span class='text_page_counter'>(24)</span><div class='page_container' data-page=24></div>

<!--links-->