Bài giảng Hóa học 9 bài 48: Luyện tập rượu etylic, axit axetic và chất béo

BÀI GIẢNG HÓA HỌC 9

Bài 48
LUYỆN TẬP
RƯỢU ETYLIC, AXIT AXETIC
VÀ CHẤT BÉO


 1. Hãy hồn thành bảng sau :
Cơng thức cấu
tạo
Rượu
etylic
Axit
axetic
Chất
béo

Tính chất
vật lý

Tính chất
hóa học


Cơng thức
cấu tạo
CH3-CH2-OH

Rượu
etylic

Axit
axetic

Chất
béo

Tính chất vật lý Tính chất

hóa học

- Rượu etylic là
chất lỏng, không
màu, sôi ở 78,30C,
nhẹ hơn nước, tan
vô hạn trong
nước, hòa tan
được nhiều chất
như iot, benzen ...

1. Phản ứng cháy :
C2H6O + 3O2��� 2CO2 +3H2O
2. Phản ứng với Natri
2C2H5OH + 2Na  2C2H5ONa + H2
3. Phản ứng với axit axetic ( pứ este hóa )

- Axit axetic là
chất lỏng, khơng
màu, vị chua, tan
vơ hạn trong nước

1. Tính axit :
- Axit axetic có tính chất của một axit yếu
2. Phản ứng với Rượu etylic (pứ este hóa)

- Chất béo nhẹ
hơn nước, không
tan trong nước,
tan được trong
benzen, xăng, dầu
hỏa . . .

1. Phản ứng thủy phân trong môi trường
axit :

t0

2. Pứ thủy phân trong mơi trường kiềm ( pứ
xà phịng hóa ) :


 2. Chất hữu cơ A có cơng thức phân tử là
C2H6O, chất hữu cơ B có cơng thức phân tử
là C2H4O2. Cần làm những thí nghiệm nào
để chứng minh A là rượu etylic và B là axit
axetic ? Viết phản ứng minh họa.


Đáp án
*A

có CTPT C2H6O có 2 CTCT :
(1) CH3 –
CH2 - OH ;
(2) CH3 – O – CH3
- Để chứng minh A là rượu etylic ta cho A tác dụng với
Na, nếu có khí thốt ra là rượu etylic (1).
2CH3CH2-OH + 2Na  2CH3-CH2-ONa + H2 
* B có CTPT C2H4O2 có 3 CTCT :
(1)
;
(2)

;

(3)

-Để chứng minh B là axit axetic ta cho B tác dụng với
Na2CO3, nếu có khí thoát ra là axit axetic (1).
2CH3COOH + Na2CO3  2CH3COONa + CO2  + H2O


3. (ở nhà) : A và B đều có cơng thức phân
tử là C2H4O2. Cả A và B đều phản ứng được
với Natri nhưng chỉ có B mới làm quỳ tím
hóa đỏ. Xác định cơng thức cấu tạo của A,B.
Viết các phản ứng minh họa.


4. Hãy chọn các chất thích hợp điền vào các
dấu hỏi rồi viết các phương trình hóa học của

các sơ đồ phản ứng sau :
a) C2H5OH + ?  ?
+ H2
b) C2H5OH +
?
CO2 +
?
c) CH3COOH + ?
CH3COOC2H5
+ ? d) CH3COOH + ?  (CH3COO)2Mg
+ ?
e) CH3COOH + KOH 
?
+
?
f) (RCOO)3C3H5 + ?
? + RCOONa g) CH3COOC2H5 + H2O
?
+ ?


Đáp án
a) 2C2H5OH + 2Na  2C2H5ONa
b) C2H5OH + 3O2
c) CH3COOH

+

+ H2

2CO2 + 3H2O
C2H5OH

CH3COOC2H5 + H2O
d) 2CH3COOH +
Mg  (CH3COO)2Mg + H2 
e) CH3COOH + KOH  CH3COOK + H2O
f) (RCOO)3C3H5 +
3NaOH
C3H5(OH)3 + 3RCOONa


5. (ở nhà) : Viết các phương trình thực hiện
dãy chuyển hóa sau :
C2H4  C2H5OH  CH3COOH 
CH3COOC2H5

C2H5OH  C2H5OK
CH3COOH  CH3COONa


6. Có 3 lọ khơng nhãn chứa ba chất lỏng là :
rượu etylic, axit axetic, dầu ăn tan trong rượu
etylic. Chỉ dùng nước và quỳ tím, hãy phân biệt
các chất lỏng trên.
Đáp án :
- Lấy mỗi chất một ít cho vào 3 ống nghiệm riêng
biệt và đánh số thứ tự.
- Lần lượt nhúng giấy quỳ tím vào 3 ống nghiệm
nói trên, nếu chất lỏng nào làm quỳ tím hóa đỏ thì

đó là axit axetic.
- Nhỏ 2 chất lỏng cịn lại vào nước, chất lỏng nào
tan hoàn toàn là rượu etylic; chất lỏng nào khi
cho vào nước thấy có chất lỏng khơng tan nổi lên
trên đó là hỗn hợp của rượu etylic với dầu ăn.


7.Cho 12 gam CH3COOH tác dụng với C2H5OH
( với H2SO4 đặc làm xúc tác và đun nóng ).
a) Tính khối lượng este thu được, biết hiệu suất
phản ứng chỉ đạt 60 %.
b) Nếu pha khối lượng axit axetic trên thành dung
dịch giấm 5 % thì khối lượng dung dịch giấm thu
được là bao nhiêu gam ?
Hướng dẫn a)– Tính số mol CH3COOH
– Viết pt, dựa vào pt tính số mol este => khơí lượng
este (lý thuyết)
– Kết hợp với hiệu suất 60%, tính khối lượng este
thực tế cần tìm.
b) Khối lượng CH3COOH = 12 g m
dd giấm=
C% dd giấm = 5 %


Đáp án:
a)

CH3COOH +C2H5OH
CH3COOC2H5 + H2O
0,2 mol

0,2 mol
Suy ra :
= n.M = 0,2. 88 = 17,6 (gam)
Vì hiệu suất phản ứng chỉ đạt 60 % nên khối lượng
este thực tế thu được là :
b) Khối lượng dung dịch giấm thu được là :


8. (ở nhà) a) Lên men 10 lit rượu 80 thu được bao
nhiêu gam axit axetic ? biết hiệu suất quá trình lên
men chỉ đạt 92 % và rượu etylic có D = 0,8 g/cm3.
b) Nếu pha khối lượng axit axetic trên thành dung
dịch giấm 4 % thì khối lượng dung dịch giấm thu
được là bao nhiêu gam ?
Hướng dẫn
a) Vrươu nguyên chất= 800ml
mrượu etylic= D.v = 0,8. 800=640 g
D = 0,8 g/cm3
pt: C2H5OH + O2
CH3COOH + H2O
Tính số mol C2H5OH => số mol CH3COOH
=> khối lượng CH3COOH (lý thuyết)
hiệu suất = 92 %
=> lượng CH3COOH thực tế cần tìm.
b) tương tự bài 7.


R Ư Ợ U E T Y L

I

C

I

C

C H Ấ T B É O
A X

I

T A X E T

Đ Ộ R Ư Ợ U
D Ẫ N XU Ấ T H I ĐRO C A C BO N


-Về xem lại các bài đã luyện tập
-Làm các bài tập về nhà và các bài tập còn
lại trong sách giáo khoa
-Chuẩn bị phần lí thuyết ( ghi vào sổ thực
hành ) bài thực hành cuối chương


Xin chân thành cảm ơn
Quý thầy cô và các em
học sinh lớp 9A4 đã
tham dự tiết học này !