Tổng hợp 4 bài phân tích chân dung tập thể anh hùng làng Xô Man trong truyện ngắn Rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành

Luyện thi THPT Quốc gia môn Ngữ văn năm 2017
Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

VĂN MẪU LỚP 12: RỪNG XÀ NU – NGUYỄN TRUNG THÀNH
TỔNG HỢP 4 BÀI PHÂN TÍCH CHÂN DUNG TẬP THỂ ANH HÙNG LÀNG XƠ MAN
TRONG “TRUYỆN NGẮN RỪNG XÀ NU CỦA NGUYỄN TRUNG THÀNH”

BÀI MẪU SỐ 1:
Hệ thống nhân vật trong tác phẩm Rừng xà nu là biểu tượng của nhân dân anh hùng thời
chống Mĩ. Họ là những cụ Mết, Tnú, Mai, Dít, bé Hang… mỗi con người đều mang vẻ đẹp của
sử thi huyền thoại. Họ bị hút vào một vấn đề lớn đó là vận mệnh của dân tộc, nhưng tất cả các
thế hệ già trẻ, trai gái ấy đều có chung một phẩm chất cao đẹp: yêu nước thiết tha, căm thù giặc
sâu sắc, khí phách hiên ngang bất khuất trước kẻ thù, trung thành tuyệt đối với cách mạng. Họ
mang trong mình chủ nghĩa anh hùng của dân tộc Việt.
Có thể nói “Rừng xà nu” là tác phẩm kết tinh được những vẻ đẹp truyền thống của Tây
Nguyên. Vẻ đẹp đó khơng chỉ được thể hiện qua biểu tượng của thiên nhiên mà còn biểu hiện
trực tiếp, cụ thể ở hình tượng con người. Con người được cuốn vào một vấn đề bức thiết đó là
vận mệnh của cả dân tộc. Mỗi con người đã hịa nhập cái tơi vào vận mệnh chung của đất nước.
Vận mệnh đã chi phối tính cách các nhân vật, nâng họ lên tầm vóc anh hùng.
Cụ Mết là biểu tượng cho sức mạnh tinh thần, vật chất có tinh thần truyền thống và cội
nguồn của Tây Nguyên. Cụ vừa là linh hồn của tác phẩm, vừa là linh hồn của làng Xô Man. Một
cụ già sáu mươi tuổi, sáng suốt, mưu trí tiêu biểu cho thế hệ thứ nhất. Đó là con người “quắc
thước”, “tiếng nói ồ ồ vang dội trong lồng ngực”, “bàn tay nặng trịch nắm lấy vai Tnú như một
kim sắt”…
Cụ Mết được xem là người nuôi dưỡng khát vọng tự do, là trụ cột của dân làng, là cầu nối
giữa dân làng với cách mạng. Lời cụ vang vang khắp núi rừng như lời phán truyền của lịch sử.
Hiện lên trong tác phẩm không chỉ với dấu ấn phi phàm mà còn là một con người đời thường,
một già làng thương bản, thương người Strá mình.
Là biểu tượng của sức mạnh tinh thần, vật chất có tính truyền thống và cội nguồn của dân
tộc Tây Ngun. Chính vì vậy, ông là cây xà nu lớn nhất, vững chãi nhất của núi rừng Tây
Nguyên.

Mai và Dít là hiện thân cho hình ảnh người phụ nữ thời đại mới ở Tây Nguyên. Nguyễn
Trung Thành đã dành trọn tình cảm yêu mến xen lẫn khâm phục khi nói về Mai và Dít, phẩm
chất anh hùng đã được hình thành trong họ từ nhỏ. Họ là những vụ nữ Tây Nguyên tiêu biểu cho
thời đại mới.
Bé Heng là tương lai của cách mạng, là đại diện thế hệ cây xà nu non của núi rừng. Hình
ảnh bé khơng thể thiếu trong một bức phù điêu về hình tượng nhân dân anh hùng. Em là cây xà
nu kiên cường, bất khuất nối tiếp truyền thống anh hùng của làng Xơ Man, mang trong mình bao
sinh lực và nhựa sống, hứa hẹn sẽ trở thành cây xà nu mạnh mẽ và bất tử.

Truy cập website www.hoc247.vn để tham khảo thêm nhiều bài văn mẫu khác!

Trang | 1


Luyện thi THPT Quốc gia môn Ngữ văn năm 2017
Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

Tnú là nhân vật trung tâm, người anh hùng, người con vinh quang của làng Xô Man của
người Strá được Nguyễn Trung Thành khắc họa bằng những đường nét độc đáo, giàu chất sử thi.
Anh là tiêu biểu cho số phận và con đường đi lên của dân tộc Tây Nguyên.
Nhân vật là linh hồn của tác phẩm, chuyển tải chủ đề, tư tưởng của tác phẩm. Những kì
tích của mỗi nhân vật trong rừng xà nu đều thể hiện tư tưởng yêu nước, chủ nghĩa anh hùng cách
mạng, chân lí của thời đại. Lòng yêu nước, sẵn sàng hy sinh cho Tổ quốc của họ mãi là khúc ca
hùng tráng khơng chỉ có tác dụng biểu dương cho tinh thần chiến đấu của quân và dân ta trong
những năm kháng chiến mà còn có tác dụng bồi dưỡng tâm hồn, khí phách cho thế hệ mai sau

Truy cập website www.hoc247.vn để tham khảo thêm nhiều bài văn mẫu khác!

Trang | 2

Luyện thi THPT Quốc gia môn Ngữ văn năm 2017
Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

BÀI MẪU SỐ 2:
Nguyễn Trung Thành là nhà văn quân đội, quê ở Quảng Nam. Năm 1950, đang học bậc
trung học phổ thông, ông gia nhập quân đội và lên hoạt động ở chiến trường chính của Liên khu
V (Tây Nguyên). Sau một thời gian ở đơn vị chiến đấu, ơng làm phóng viên báo Quân đội nhân
dân Liên khu V và lấy bút danh Nguyên Ngọc. Trong cả hai cuộc kháng chiến ông gắn bó mật
thiết với chiến trường Tây Nguyên. Nhà văn gần gũi thấu hiểu cuộc sống và tinh thần quật khởi,
hiên ngang, bất khuất, yêu chuộng hào bình hang hái tham gia cách mạng của đồng bào dân tộc ít
người ở nơi này. Đó cũng là nguyên do quan trọng dẫn đến thành công của tiểu thuyết đầu tay
Đất nước đứng lên và truyện ngắn Rừng xà nu (Giải thưởng Nguyễn Đình Chiểu, 1995). Đặc
biệt, ở truyện ngắn Rừng xà nu, nhà văn thể hiện rất thành công phẩm chất anh hùng của các
nhân vật: cụ Mết, anh Quyết, Tnú, Mai, Dít, bé Heng…
Trước hết, chúng ta hãy tìm hiểu bối cảnh lịch sử trong truyện. Cuộc chiến tranh cục bộ
bắt đầu ở miền Nam nước ta (1965). Thủy quân lục chiến Mĩ ồ ạt đổ bộ vào bờ biển Chu Lai
(Quảng Nam). Kẻ thù quyết tiêu diệt bằng được lực lượng cách mạng. Chúng dùng mọi âm mưu,
thủ đoạn – nhất là chém giết không thương tiếc – để gây đau đớn, tổn thất nặng nề cho đồng bào
miền Nam. Do đó, mn người như một, thà chết chứ không chịu làm nô lệ, nhân dân miền Nam
đứng dậy dùng bạo lực trả lời bạo lực.
Tại một làng nhỏ ở Tây Nguyên, toàn thể dân làng “tức nước vỡ bờ” nên đồng tâm hiệp
lực nổi dậy tiêu diệt kẻ thù: “Chúng nó đã cầm súng, mình phải cầm giáo” (lời nhân vật cụ Mết).
Mặt khác, chúng ta còn cảm nhận được tình yêu quê hương, đất nước rất sâu nặng qua
thiên truyện Rừng xà nu. Đó là tình cảm yêu thương, gắn bó với bản làng, với núi rừng Tây
Ngun của dân làng Xơ Man. Đó là lịng căm thù giặc sâu sắc, khơng khuất phục trước kẻ thù.
Đó là lòng trung thành với cách mạng, tin tưởng tuyệt đối vào sự thắng lợi của cách mạng. Nhiều
người đi theo cách mạng mà không hề sợ gian khổ, hi sinh, mất mát.
Hơn nữa, trong thiên truyện, nhiều nhân vật có phẩm chất anh hùng hiện lên rất cao đẹp.
Ở đây, chúng ta quan tâm đến sáu nhân vật.

Một là nhân vật cụ Mết. Cụ là người đại diện cho vẻ đẹp thế hệ cha anh đã trải nghiệm
nhiều trong đấu tranh, giàu kinh nghiệm khi đối diện với quân thù (từ thời kháng chiến chống
Pháp đến kháng chiến chống Mĩ). Cụ là người mưu trí, sáng suốt. Cụ là biểu tượng cho sức mạnh
tinh thần và vật chất có tính truyền thống và cũng là cội nguồn của dân tộc Xơ Man, của cộng
đồng.. Chính cụ đã tìm ra chân lí dùng bạo lực để đấu tranh tiêu diệt qn thù: “Chúng nó đã
cầm súng, mình phải cầm giáo”. Cụ là cái gạch nối giữa đồng bào và Đảng. Cụ đã thôi thúc, lãnh
đạo dân làng đứng lên quật khởi: “Thế là bắt đầu rồi! Đốt lửa lên! Tất cả người già, người trẻ,
người đàn ông, người đàn bà, mỗi người phải tìm lấy một cây giáo, một cây mác, một cây vụ,
một cây rựa. Ai khơng có thì vót chơng, năm trăm cây chơng. Đốt lửa lên!”.
Hai là nhân vật anh Quyết. Anh là đại diện của Đảng, là linh hồn của cuộc đấu tranh. Anh
đã đến, dìu dắt, hướng dẫn dân làng Xô Man giác ngộ cách mạng. Sống ở rừng sâu nước độc
nhưng anh không nề khổ nhọc. Anh hết lòng dạy Tnú và Mai học chữ…Anh có quan niệm rất
đúng đắn: “Khơng học chữ sao làm cán bộ giỏi”. Chính anh đã góp phần đào tạo, giác ngộ được
một anh hùng bất khuất Tnú trong tương lai.

Truy cập website www.hoc247.vn để tham khảo thêm nhiều bài văn mẫu khác!

Trang | 3


Luyện thi THPT Quốc gia môn Ngữ văn năm 2017
Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

Ba là nhân vật Tnú. Anh tiêu biểu cho số phận và ý chí của dân làng. Anh hang hái đi đầu
trong phong trào đồng khởi, hiên ngang đối diện với kẻ thù, với cái chết. Khi bị gặc bắt, lấy ra
một nhúm giẻ lau đã tẩm dầu xà nu, quấn giẻ lên mười đầu ngón tay Tnú, lấy lửa đốt, Tnú khơng
kêu lên một tiếng nào mà trợn mắt nhìn kẻ thù trừng trừng:
“Anh khơng cảm thấy lửa ở mười đầu ngón tay nữa. Anh nghe lửa cháy trong lồng ngực,
cháy ở bụng. Máu anh mặn chat ở đầu lưỡi. Răng anh đã cắn nát môi anh rồi. Anh không kêu lên
(…). Tnú không thèm, không them kêu van”. Hành động chịu đựng ấy rất dũng cảm, ngoan

cường, gan góc. Mặc dù phải chứng kiến tận mắt kẻ thù giết hại vợ con. Mặc dù mỗi ngón tay
chỉ cịn hai đốt nhưng Tnú vừa vượt lên đau đớn, bi kịch cá nhân hang hái tham gia bộ đội Giải
phóng để trả thù cho quê hương và những người thân.
Bốn là nhân vật Mai. Mai là đại diện cho vẻ đẹp thế hệ thanh niên. Tuy là nữ giới nhưng
đã sớm giác ngộ lí tưởng cách mạng của Đảng. Phút lâm nguy, khi giáp mặt với bầy lang sói
hung tợn, chẳng chút run sợ. Cơ “ngửng đơi mắt lớn nhìn thằng Dục” để tỏ thái độ căm thù.
Thằng Dục xem cô là “con mọi cộng sản”, “con cọp cái”, là cơ sở để “dụ được con cọp đực trở
về”. Nó cầm một cây gậy sắt dài tra tấn đánh đập mẹ con Mai. “Trận mưa cây sắt mỗi lúc dồn
dập”. Đến khi trút hơi thở cuối cùng dưới bàn tay đẫm máu của bọn mặt người dạ thú cô vẫn một
mực trung thành với cách mạng, không khai báo nửa lời.
Năm là nhân vật Dít. Cũng như Mai, Dít là đại diện cho thế chủ lực đánh Mĩ ở Tây
Ngun. Là cơ bí thư chi bộ dũng cảm, gan góc khơng kém gì Tnú. Khi cả làng bị giặc ở đồn
Bắc Hà bao vây, khơng ai lọt ra được, ngoại trừ lúc ấy Dít còn nhỏ, lanh lẹn, cứ sẩm tối lại bò
theo máng nước đem gạo ra rừng cho cụ Mết, Tnú và thanh niên. Dít bị giặc bắt hi ở ngồi rừng
về. Bọn giặc để Dít ở giữa sân, lên đạn tơm xông rồi từ từ bắn từng viên một, không bắn trúng,
đạn chỉ sượt qua tai, sém tóc, cày đất quanh hai chân nhỏ. Cái váy của Dít rách tượt từng mảng.
Dít khóc thét lên nhưng rồi đến viên thứ mười thì chìu nước mắt, từ đó im bặt. Dít đứng lặng
giữa bọn lính. Cứ mỗi viên đạn nổ, cái thân hình mảnh dẻ lại giật lên một cái nhưng đơi mắt vẫn
nhìn bọn giặc bình thản lạ lùng. Vậy là, khơng khủng bố được tinh thần Dít, bọn giặc đành chịu!
Còn khi chị Mai và đứa con bị giặc giết chết một cách dã man, mọi người, kể cả cụ Mết đều
chứa chan nước mắt nhưng mà Dít vẫn “lầm lì, khơng nói gì cả, măt ráo hoảnh”. Khơng phải là
cơ khơng thương chị, thương cháu nhưng đó chỉ là cử chỉ nuốt hận trong lịng, ni khối hận
ngày một khôn lớn theo lứa tuổi của cô để một ngày kia, có cơ hội sẽ rửa thù! Khi lớn lên, cơ trở
thành một bí thư chi bộ xã kiên cường.
Sáu là nhân vật bé Heng. Heng là một tiểu anh hùng, là đại diện cho vẻ đẹp của thế hệ
măng non núi rừng Tây Ngun. Bé Heng « cũng ít nói như những người dân làng Xơ Man »
nhưng bên trong chắc gì khơng âm ỉ mối thù giặc Mĩ như thế hệ đàn anh ? Nó khơng sợ nguy
hiểm. Nó là người dẫn đường cho Tnú về thăm làng mà nếu khơng có nó, Tnú chẳng dám đi một
mình. « Con đường ấy chằng chịt hầm chông, hố chông, cứ mười phút gặp một giàn thò (một
loại bẫy) chuẩn bị sẵn, cần thò căng như dây ná, đánh một phát chặt gãy đơi ống quyển, lưỡi thị

từng đơi, từng đôi gác lên giàn, sắc lạnh ». Khi tới chỗ « ác chiến điểm » nó nhìn Tnú « cười một
cách rất liếng », « mắt lóe lên một tia sáng nhỏ » bày tỏ niềm tự hào mãnh liệt về công cuộc cách
mạng của dân làng. Mai này trưởng thành, chắn chắn bé Heng sẽ tiếp tục thế hệ cha anh.

Truy cập website www.hoc247.vn để tham khảo thêm nhiều bài văn mẫu khác!

Trang | 4


Luyện thi THPT Quốc gia môn Ngữ văn năm 2017
Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

Tóm lại, mỗi nhân vật trên đây đều có những vẻ đẹp anh hùng khác nhau nhưng họ đều là
những người đại diện cho nhân dân, cộng đồng. Họ là những hình mẫu tiêu biểu của chủ nghĩa
anh hùng cách mạng Việt Nam trong những năm kháng chiến chống Mĩ cứu nước.

Truy cập website www.hoc247.vn để tham khảo thêm nhiều bài văn mẫu khác!

Trang | 5


Luyện thi THPT Quốc gia môn Ngữ văn năm 2017
Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

BÀI MẪU SỐ 3:
Miền đất Tây Nguyên đi vào văn học đương đại Việt Nam bằng ngòi bút của Nguyễn
Trung Thành và những tác phẩm thành công nhất của ông là những tác phẩm viết về đề tài Tây
Nguyên. Tây Nguyên của thời kì kháng chiến chống Pháp hào hùng đi vào trang văn của Nguyên
Ngọc bằng “tiểu thuyết đất nước đứng lên” và hơn một lần, Tây Nguyên trong những ngày sôi
sục đánh Mỹ lại sống dậy với ngịi bút của ơng bằng truyện ngắn “rừng xà nu” là truyện ngắn

xuất sắc của Nguyễn Trung Thành bởi chất sử thi mà tác phẩm đạt tới. Được viết vào mùa hè
năm 1965 , trong những ngày bắt đầu cuộc đấu tranh cục bộ của Mĩ ở miền nam nước ta. Một
điểm cơ bản tạo nên chất sử thi của tác phẩm chính là chân dung tập thể anh hùng khắc họa đậm
nét.
Thân bài
Quả thực nội dung cơ bản của Rừng xà nu là chuyện đánh giặc của một làng ở Tây
Nguyên, làng Xô Man bất khuất. Cả làng Xô Man đã kết thành một khối, từ trong máu lửa đứng
lên làm cách mạng, bảo vệ cuộc sống tự do. Già , trẻ, trai, gái, thế hệ nào, lớp nào cũng có những
đóng góp xứng đáng cho cuộc đấu tranh chung
A Quyết
Là một nhà văn cách mạng, Nguyễn Trung Thành có nhận thức rất sâu sắc về tính chất
tồn diện của cuộc chiến tranh nhân dân. Sự tàn bạo của kẻ thù đã không chừa ai thì hiển nhiên
khơng có ai đứng ngồi cuộc chiến đấu, không ai không muốn đánh giặc lập công. Mỗi sự việc
tích anh hùng đều có tính chất tập thể và ngược lại, trong chiến cơng chung, có đóng góp độc
đáo, đáng ghi nhận mỗi cá nhân anh hùng.
Nói về phong trào cách mạng người miền núi, có thể nào quên được hình ảnh những
người cán bộ của Đảng được giao nhiệm vụ giữ gìn và khơi lên ngọn lửa đấu tranh vì độc lập tự
do. Trong Rừng xà nu cán bộ Quyết là một hình ảnh đẹp, có nét tương đồng với hình ảnh anh
Thế anh Cầm trong trong “đất nước đứng lên”, Anh Châu trong “ Vợ chồng A Phủ” trước đây
trong những ngày đen tối anh đã bám trụ lại ở làng Xô Man nhen nhúm xây dựng phong trào.
Anh đã duy trì niềm tin vào Đảng trong lịng đồng bào dân tộc, đã cơng phu bồi dưỡng giáo dục
thế hệ kế tiếp. Những lời anh rủ rí với Tnú trong hốc đá giữa rừng đã trở thành lời nguyện thiêng
liêng của chính Tnú: “ Sau này nếu Mỹ – Diệm giết anh Tnú phải làm cán bộ thay anh”. Khi anh
Quyết hy sinh lời dặn dò của anh đã được Tnú và đồng bào Xô Man ghi lịng tạc dạ. Anh chính
là người lãnh đạo tinh thần cuộc khởi nghĩa sau này của làng Xô Man.
Cụ Mết
Tây Nguyên là mọt miền đất giàu truyền thống. Hạt giống cách mạng sở dĩ được nảy
mầm và phát triển tươi tốt ở đây chính là nhờ truyền thống đó. Sức mạnh của truyền thống đã
được biểu hiện qua hình tượng rất sinh động là cụ Mết. Trong một bài hồi ức chính của Nguyễn
Trung Thành đã viết “ ơng là cội nguồn. Là Tây Nguyên của thời đất nước đứng lên cịn trường

tồn đến hơm nay ơng như lịch sử bao trùm, như không che lấp đi sự đi tới nối tiếp và mãnh
liệt,ngày càng mãnh liệt lớn, sành sỏi và tự giác lớn của các thế hệ sau”. Đúng là khơng thể hình
dung mọi cuộc sống chiến đấu của các đồng bào dân tộc Tây Nguyên mà lại thiếu đi hình ảnh
như cụ Mết. Cụ là người chỉ huy trực tiếp cuộc kháng chiến ở làng Xô Man, một người chỉ huy

Truy cập website www.hoc247.vn để tham khảo thêm nhiều bài văn mẫu khác!

Trang | 6


Luyện thi THPT Quốc gia môn Ngữ văn năm 2017
Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

sáng suốt giàu uy lực. Mỗi lời cụ Mết nói đều mang âm vang của sự từng trải, không phải là sự
âm vang cua một cuộc đời người mà còn của cả một dân tộc. Chúng mạnh mẽ và dứt khoát như “
dao chém xuống đá, rạ chém xuống đất”; “Đảng còn núi nở này còn”, “nhớ lấy ghi lấy. Sau này
tao chết rồi, bay cịn sống phải nói lại cho con cháu, chúng nó đã cầm súng mình phải cầm giáo”
cụ rất có ý thức về giáo dục cho lũ con cháu. Đã nhiều đêm bên bếp lửa nhà ưng, cụ kể cho đám
thiếu nhi, lũ con nít nghe chuyện anh Tnú niềm tự hào của nàng Xô Man và thổi vạo họ lòng yêu
nước, lòng trung thành tuyệt đối với cách mạng. Những lời khen tặng của cụ tuy rất tiết kiệm
nhưng có ý nghĩ động viên rất lớn. Những khi vừa ý cụ chỉ nói “được” mà khơng bao giờ khen
tốt, giỏi, xong cũng chính cụ khơng giấu che niềm kiêu hãnh chính đáng về miền đất q hương:
“ khơng có cây gì mạnh bằng cây xà nu đất ta. Cây mẹ ngã cây con mọc lên. Đố nó giết hết rừng
xà nu này”. Hình ảnh cụ Mết cầm giáo chỉ huy đám thiếu niên diệt ngọn bọn lính ngụy để cứu
Tnú và bắt đầu cuộc khởi nghĩa, đẹp một cách lẫm liệt cụ xứng đáng là trụ cột của cả làng Xô
Man trong những thử thách ghê gớm nhất. Do hiểu sâu sắc điều đó khi cụ tả cụ Mết, tác giả
thường mượn những đạo tính của cây xà nu biểu tượng của Tây Nguyên bất khuất làm đối tượng
so sánh: “ ngực cụ căng như một cây xà nu lớn cịn bàn tay nặng như sắt của cụ thì sằn sùi như
vỏ cây xà nu. Tiếng nói của cụ cũng thật đặc biệt; nặng trịch, ồ ồ, dội vang trong lòng ngực
tưởng như âm vọng của cả núi rừng. Hình ảnh cụ Mết thực tế đã tạo thành một cơ sở quan trọng

cho cái giọng trầm hùng vang vọng nhất sử thi mà tác phẩm đã có được.
Tnú
Khi làng Xơ Man đã có một cụ Mết thì tất yếu nó sẽ sinh ra những người như Tnú mà
hành trình số phận hết sức tiêu biểu cho cuộc sống các dân tộc Tây Nguyên thời đánh Mỹ. Đời
Tnú đã trải qua bạo thử thách khốc liệt thưở ấu thơ. Lúc còn là một đứa bé anh đã từng đi liên lạc
cho cán bộ, từ xã xuống huyện. Mồ côi cha mẹ từ nhỏ, được cụ Mết và dân làng cưu mang đùm
bọc, khi lớn lên Tnú rất xứng đáng là một con người của bản. Tnú là cậu bé thông minh gan dạ,
tháo vát, cậu bé sẵn sàng lấy đá đập đầu để tự trừng phạt mình vì tội khơng thuộc chữ. Học chữ
khơng thuộc nhưng đường đi rừng thì đầu nó sáng lạ lùng. Tnú khơng đi theo đường mịn vì ở đó
có giặc phục kích. Tnú leo lên cây cao xác định phương hướng rồi đạp gai, xé rừng mà đi. Qua
sông qua suối Tnú tránh chỗ nước êm vì chỗ ấy có Mĩ Diệm hay mai phục; Tnú chọn chỗ nước
chảy siết đè lên sóng thác như một con cá kình bị giặc bắt, anh gan dạ không khai nửa lời dù bị
tấm lưng non trẻ của anh đã phải hứng chịu sự vùi dập tà bào, phũ phàng nhất. Sau ba năm bị
giam cầm, Tnú vượt ngục trở về với dân làng. Lúc ấy anh đã thành trở thành một chàng trai cao
nguyên hoàn hảo: rắn chắc, cao lớn, cường tráng như một cây xà nu lớn Tnú chan hòa trong hạnh
phúc bên Mai dịu dàng và đứa con trai đầu lòng giống bố như đúc.
Nhưng rùi hạnh phúc của Tnú và Mai vừa bùng nở đã bị quân giặc trà đạp vũ phàng. Câu
chuyện đau thương về cuộc đời Tnú thật sự bắt đầu khi lũ ác ôn kéo về làng ngăn chạn những
bàn tay cầm vũ khí chống lại chúng. Để truy tìm Tnú, bọn giặc dùng ngón địn độc hiểm cuối
cùng: nó bắt Mai và đứa con Tnú không cứu được vợ con. Tận mắt anh phải nhìn cảnh Mai và
đứa con chưa đầy tháng chết thê thảm dưới cây gậy sắt của quân giặc. Lúc ấy lòng căm hờn đã
biến hai con mắt anh bây giờ là hai cục lửa lớn anh đã lao vào lũ giặc với sức mạnh hùng thiêng
anh khơng biết đã làm gì, chỉ thấy thằng giặc to béo nằm ngửa ra giữa sân, thằng Dục tháo chạy
và nhiều người.

Truy cập website www.hoc247.vn để tham khảo thêm nhiều bài văn mẫu khác!

Trang | 7

Luyện thi THPT Quốc gia môn Ngữ văn năm 2017
Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

Thế nhưng Tnú không cứu được Mai kiên cường kiêu hãnh có thừa khơng bao giờ chịu
khuất phục cường quyền trong lồng ngực anh chan chứa yêu thương và sức mạnh quân thù.
Nhưng ngần ấy phẩm chất vẫn chưa đủ để bảovệ yêu thương và hịn máu mủ của đời anh. Vì sao
vậy? vì anh chỉ có hai bàn tay khơng giữa mọt lũ giặc ác ơn khát máu đầy vũ khí, chỉ hai bàn tay
không anh không cứu được vợ con và bản thân mình, chính cụ Mết đã rút ra kết luận quan trọng
ấy. Khi kẻ tù đã cầm vũ khí mà mình tay khơng sẽ bị hủy diệt. Tấm thảm kịch đã diễn ra : Mười
đầu ngón tay của Tnú bị đốt, giữa cao trào đau thương già làng Tây Nguyên đã khắc ghi vào lòng
các thế hệ một chân lý “ chúng nó đã cầm súng, mình phải cầm giáo” khi trong tay người già
người trẻ, người đàn ông, người đàn bà đã có một cây giáo, một cây mác, một cây rụ, tình hình
sẽ khác: lửa xà nu sẽ tắt trên mười đầu ngón tay của Tnú, mười thằng giặc phải đền mạng, lửa
đuốc xà nu soi rõ mười cái xác giặc ngổn ngang bên đống lửa lớn trên tràn nhà. Rừng Xô Man ào
ào rung động “ tiếng chiêng nổi lên và nổi cháy khắp rừng”. Sự sống hồi sinh từ sự quật khởi đáp
trả sự bạo tàn Tnú từ đau thương vụt lớn lên ra nhập vào lực lượng quân giải phóng, chiến đấu
dũng cảm để bảo vệ sự sống trên quê hương để trả thù cho những người dân Xô Man đã bị giặc
giết, trả thù cho bà Nhan, anh Sút, anh Quyết, cho Mai, cho đứa con của anh, cho mười đầu ngón
tay anh.
Bằng bàn tay mười đầu ngón cụt của mình anh đã lập được chiến công, đã giết được một
thằng ác ôn và thằng Dục. Đối với anh bọn giặc đứa nào cũng là thằng Dục – tên đã giết vợ con
anh và làm cho bàn tay anh khơng cịn lành lặn
khác họa nhân vật Tnú, tác giả rất chú ý miêu tả hai bàn tay anh, hai bàn tay mà mỗi ngón
chỉ còn hai đốt, vẫn biết kể cho chúng ta nghe một người. Đó là bàn tay đau thương, bàn tay căm
thù và bàn tay chiến thắng. Đó là bàn tay gan lì tuổi nhỏ, dám cầm cả cục đá đập vào trán khi
thấy mình chưa học được chữ để sau này làm cán bộ giỏi. Đó là bàn tay yêu thương – Mai đã
cầm trong ngày Tnú vượt ngục con tum trở về. Bàn tay ấy là chiến tích căm hờn về tội ác của kẻ
thù và cũng là bàn tay chiến thắng. Nói về cuộc đời và cuộc sống của Tnú. Tác giả đã sử dụng
một hình thức kể chuyện rất thích hợp. Lời kể của tác giả đã hoàn lẫn lời kể của cụ Mết và hồi
tưởng của Tnú cách tự nhiên khiến cho sự tích của một thời hiện đại được lịch sử hóa, ngân lên

hết cung bậc hào hùng, mê say của nó, nó có khả năng kích thích nơi cuốn rất mạnh. Thỉnh
thoảng giữa câu chuyện, tác giả nhắc đến hình ảnh rừng xà nu ào ào rung động tạo lên khơng khí
cộng hưởng sơi động và đầy sảng khối.
Dít
– Đọc rừng xà nu, ta không thể nào quên được nét mặt cương nghị rắn roit của Dít, đó
cũng là một hình ảnh đẹp làm phát triển thêm chân dung tập thể anh hùng Dít có nhiều nét gần
gũi với chị là Mai nhưng cũng có nhiều nét …. Phải chăng hồn cảnh chiến đấu đã khiến chị
phải dấu đi những nét dịu dàng đằm thắm nhưng rồi đến viên đạn thứ mười Dít chùi nước mắt,
im bặt, bình thản nhìn bọn giặt. Có thể lý giải thế nào là sự cảm biến mau lẹ lạ lùng này. Đó
khơng phải là sự chấn tĩnh bình thường , là sự lớn vượt mau lẹ của người trước thử thách. Dân
tộc ta khi trong những ngày đánh Mĩ sơi động cơ bé Dít ngày nào đã trưởng thành chị Dít bí thư
chi bộ kiêm chính trị viên xã đội đầy uy tín. Chú bé Heg cũng đã đem chị Dít ra nhắc nhở Tnú “
đừng uống nước lạnh”, cịn mọi người trong làng Xơ Man thì đợi Dít canh giấy của Tnú sau mới
yên tâm. Tnú được phép của chỉ huy cho về thăm nhà. Những chi tiết ấy thoạt đọc qua tưởng
khơng ý nghĩa gì lắm mà kì thực quá sâu sắc , ý thức của một làng đánh giặc có tổ chức, quy củ.

Truy cập website www.hoc247.vn để tham khảo thêm nhiều bài văn mẫu khác!

Trang | 8


Luyện thi THPT Quốc gia môn Ngữ văn năm 2017
Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

Dít đã trở thành một người đáng tin cậy của tập thể rất xứng đáng với miền đất đã có những
người như cụ Mết và Tnú.
Thằng bé Heg
Trong tác phẩm,hình ảnh nhanh nhẹ hoạt bát và ngây thơ cuả chú bé Heg dù xuất hiện
thoáng qua cũng đã để lại những ấn tượng tốt đẹp cho người đọc tin tưởng vào cuộc đấu tranh
của dân tộc mình khi có những người như thế. Được tắm mình trong máu cách mạng, một lớp

thiếu niên đã trưởng thành tiếp bước con đường của cha anh. Chưa ai hình dung nổi chú bé Heg
kia lớn lên sẽ lập được nhữngchiến cơng gì nhưng ta biết chắc chắn những người như chú sẽ
không làm hổ mặt làng Xô Man giàu truyền thông, chú sẽ như cây xà nu lớn lên vượt qua bom
đạn của kẻ thù, góp phần làm nên màu xanh trường cửu của những rừng Xà Nu tít tắp chạy đến
chân trời.
=> Rừng Xà Nu là câu chuyện của một tập thể anh hùng có những nét riêng thích hợp
riêng trong cuộc đời.Tuy nhiên tất cả họ đều giống nhau ở những phẩm chất cơ bản: gan dạ,
trung thực,một lịng đi theo cách mạng.Chiến cơng của mỗi người tuy đa dạng mà lại thống nhât.
Cuốn sử vẻ vang của làng Xô Man của Tây Nguyên không phải do riêng một người viết ra mà
do tất cả mọi người. Bản trường ca của đại ngàn hùng vĩ không phải chỉ trỗi lên một giọng mà là
sự tổng hòa của nhiều giọng. Anh Quyết, cụ Mết, anh Tnú,chị Mai, cơ Dít, bé Heg là những nhân
vật tiêu biểu; nhưng bê cạnh họ, đằng sau họ cịn có bao người khác nữa cũng đã chịu “ngủ yên
trong đời chật”, tất cả họ đều ti đua lập côn, đều muốn đóng góp phần mình vào sự nghiêp vĩ đại
của dân tộc. Làng Xu Man sở dĩ có thể trưởng thành “thiên la địa võng” với quân thù là nhờ có
sự góp sức của mọi người. Sau khi đi lực lượng, Tnú ghé về thăm làng. Anh không khỏi ngạc
nhiên về cái làng xưa của mình “ đường cũ nay chằng chịt, hầm chông hố chông, cứ mười phút
lại gặp một giàn thò chuẩn bị sẵn, cần thò căn dây ná, đánh một phát chắc chặt gẫy đôi ống
quyển…” Sự ngạc nhiên của anh nói lên rằng : cuộc sống vẫn không ngừng đi lên, cuộc cách
mạng của chúng ta không ngừng lớn mạnh. Nụ cười của Tnú trước cái cười “rất liếng” lộ ý khoe
khoang rõ rệt của bé Heg về làng Xô Man thật là đẹp. Họ đã không hiểu nhau, sát cánh bên nhau,
tiếp bước nhau trong công cuộc ra quân hùng vĩ của núi rừng, đất nước.
Kết bài
Xây dựng sôi động chân dung tập thể anh hùng là thành công, nổi bật của Nguyễn Trung
Thành trong Tây Nguyên “ Rừng xà nu” với nó, tác phẩm đã phản ảnh khá sâu sắc khí thế cách
mạng của nước ta trong công cuộc đối đầu lịch sử những năm 60. Ngày nay đọc lại tác phẩm vẫn
còn sức sống hấp dẫn mạnh mẽ với chúng ta, giúp ta hiểu rõ hơn; vì sao Việt Nam đã trụ vững và
chiến thắng trong công cuộc kháng chiến lâu dài gian nan ấy.

Truy cập website www.hoc247.vn để tham khảo thêm nhiều bài văn mẫu khác!

Trang | 9


Luyện thi THPT Quốc gia môn Ngữ văn năm 2017
Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

BÀI MẪU SỐ 4:
“Rừng xà nu” là tác phẩm kết tinh vẻ đẹp truyền thống của Tây Ngun. Vẻ đẹp đó
khơng chỉ được thể hiện qua biểu tượng của thiên nhiên mà còn biểu hiện trực tiếp, cụ thể ở hình
tượng con người. Con người được cuốn vào một vấn đề bức thiết đó là vận mệnh của cả dân tộc.
Mỗi con người đã hịa nhập cái tơi vào vận mệnh chung của đất nước. Vận mệnh đã chi phối tính
cách các nhân vật, nâng họ lên tầm vóc anh hùng. Điểm cơ bản tạo nên chất sử thi của tác phẩm
chính là chân dung tập thể anh hùng khắc họa đậm nét.
Rừng xà nu là chuyện đánh giặc của một làng ở Tây Nguyên, làng Xô Man bất khuất. Cả
làng Xô Man đã kết thành một khối, từ trong máu lửa đứng lên làm cách mạng, bảo vệ cuộc sống
tự do. Già, trẻ, trai, gái, thế hệ nào, lớp nào cũng có những đóng góp xứng đáng cho cuộc đấu
tranh chung
Anh Quyết là một nhà văn cách mạng, Nguyễn Trung Thành có nhận thức rất sâu sắc về
tính chất tồn diện của cuộc chiến tranh nhân dân. Nói về phong trào cách mạng người miền núi,
hình ảnh những người cán bộ của Đảng được giao nhiệm vụ giữ gìn và khơi lên ngọn lửa đấu
tranh vì độc lập tự do. Trong Rừng xà nu, cán bộ Quyết là một hình ảnh đẹp, có nét tương đồng
với hình ảnh anh Thế, anh Cầm trong trong Đất nước đứng lên, Anh Châu trong Vợ chồng A Phủ
trước đây trong những ngày đen tối, anh đã bám trụ lại ở làng Xô Man nhen nhúm xây dựng
phong trào. Anh duy trì niềm tin vào Đảng trong lòng đồng bào dân tộc, đã bồi dưỡng giáo dục
thế hệ kế tiếp. Những lời anh rủ rí với Tnú trong hốc đá giữa rừng đã trở thành lời nguyện thiêng
liêng của chính Tnú: “Sau này nếu Mỹ – Diệm giết anh Tnú phải làm cán bộ thay anh”. Khi anh
Quyết hy sinh lời dặn dò của anh đã được Tnú và đồng bào Xơ Man ghi lịng tạc dạ. Anh chính
là người lãnh đạo tinh thần cuộc khởi nghĩa sau này của làng Xô Man.
Tây Nguyên là một miền đất giàu truyền thống. Hạt giống cách mạng sở dĩ được nảy
mầm và phát triển tươi tốt ở đây chính là nhờ truyền thống đó. Sức mạnh của truyền thống đã

được biểu hiện qua hình tượng rất sinh động là cụ Mết. Trong một bài hồi ức chính của Nguyễn
Trung Thành, tác giả viết “Ông là cội nguồn. Là Tây Nguyên của thời đất nước đứng lên còn
trường tồn đến hơm nay. Ơng như lịch sử bao trùm, như khơng che lấp đi sự đi tới nối tiếp và
mãnh liệt, ngày càng mãnh liệt lớn, sành sỏi và tự giác lớn của các thế hệ sau”. Đó là cụ Mết.
Đúng là khơng thể hình dung mọi cuộc sống chiến đấu của các đồng bào dân tộc Tây Nguyên mà
lại thiếu đi hình ảnh như cụ Mết. Cụ là người chỉ huy trực tiếp cuộc kháng chiến ở làng Xô Man,
một người chỉ huy sáng suốt giàu uy lực. Mỗi lời cụ Mết nói đều mang âm vang của sự từng trải,
không phải là sự âm vang của một cuộc đời người mà còn của cả một dân tộc. Chúng mạnh mẽ
và dứt khoát như “dao chém xuống đá, rạ chém xuống đất”; “Đảng còn núi nước này còn”, “nhớ
lấy ghi lấy. Sau này tao chết rồi, bay còn sống phải nói lại cho con cháu, chúng nó đã cầm súng
mình phải cầm giáo”, cụ rất có ý thức về giáo dục cho con cháu. Đã nhiều đêm bên bếp lửa nhà
ưng, cụ kể cho đám thiếu nhi, lũ con nít nghe chuyện anh Tnú - niềm tự hào của nàng Xơ Man và
thổi vào họ lịng u nước, lịng trung thành tuyệt đối với cách mạng. Hình ảnh cụ Mết cầm giáo
chỉ huy đám thiếu niên tiêu diệt bọn lính ngụy để cứu Tnú và bắt đầu cuộc khởi nghĩa, đẹp một
cách lẫm liệt. Cụ xứng đáng là trụ cột của cả làng Xô Man trong những thử thách ghê gớm nhất.
Do hiểu sâu sắc điều đó khi tả cụ Mết, tác giả thường mượn những đặc tính của cây xà nu biểu
tượng của Tây Nguyên bất khuất làm đối tượng so sánh: “ngực cụ căng như một cây xà nu lớn

Truy cập website www.hoc247.vn để tham khảo thêm nhiều bài văn mẫu khác!

Trang | 10


Luyện thi THPT Quốc gia môn Ngữ văn năm 2017
Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

còn bàn tay nặng như sắt của cụ thì sần sùi như vỏ cây xà nu. Tiếng nói của cụ cũng thật đặc
biệt; nặng trịch, ồ ồ, dội vang trong lồng ngực tưởng như âm vọng của cả núi rừng.” Hình ảnh cụ
Mết thực tế đã tạo thành một cơ sở quan trọng cho cái giọng trầm hùng vang vọng nhất sử thi mà
tác phẩm đã có được.

Nhân vật trung tâm của truyện ngắn này là Tnú. Câu truyện của chàng thanh niên này
được kể qua lời của cụ Mết. Anh là tiêu biểu cho số phận, con đường đấu tranh của dân làng Xơ
man. Anh là "người Stra mình", mồ cơi cha mẹ, lớn lên trong sự đùm bọc của dân làng Xô man.
Trong anh là những phẩm chất nổi bật. Trước tiên anh là người có lịng dũng cảm gan góc kiên
cường và mưu trí. Tnú sớm đến với cách mạng trong những ngày gian khổ, ác liệt nhất. Anh là
thành viên đi liên lạc và nuôi giấu cán bộ ta. Dù bọn giặc có nhiều lần răn đe hăm dọa, chúng bắt
anh Xút, bà Nhan nhưng T nú vẫn không sợ mà vẫn tiếp tục tham gia. Anh vẫn cùng Mai nuôi
giấu cán bộ Quyết trong rừng. Khi được anh Quyết dạy chữ, T nú thua Mai, anh đập vỡ bảng, lấy
đá đập vào đầu "chảy máu dòng dòng". Khi đi liên lạc, "đầu sáng lạ lùng". T nú "không bao giờ
đi đường mòn", mà cứ trèo lên cây cao xem xét rồi "cứ xé rừng mà đi", "khơng thích lội chỗ
nước êm mà cứ lựa thác nước gập ghềnh mà băng qua". Bởi theo anh những nơi đó giặc ít ngờ
tới. Một lần, bị giặc phục kích bất ngờ, anh chỉ kịp "nuốt luôn lá thư". Bị giặc tra tấn dã man
nhưng anh quyết không khai. Khi bọn giặc tra khảo hỏi cộng sản ở đâu, anh còn thẳng thừng chỉ
tay vào bụng nói "cộng sản ở đây này". Trên lưng anh bây giờ ngang dọc những vết chém ngày
ấy. Rồi anh bị giam vào ngục Kon Tum nhưng vẫn tìm cách thốt ra để tiếp tục tham gia kháng
chiến và bây giờ anh đã là một anh chiến sĩ cộng sản. Khơng chỉ là người dũng cảm gan góc,
mưu trí kiên cường, ở anh cịn sáng lên đức tính kỉ luật cao, tuyệt đối trung thành với cách mạng.
Anh tham gia lực lượng vũ trang, nhớ nhà, nhớ quê hương, anh xin phép được về làng Xô man.
Giấy phép cho anh về một đêm thì đúng một đêm sáng sớm hơm sau anh lên đường. Từ tính kỉ
luật cao ấy, anh nung nấu nó thành lịng trung thành với Đảng với cách mạng. Khi bị đốt mười
đầu ngón tay, anh vẫn nhớ kĩ lới anh Quyết dạy "người cộng sản không thèm kêu van, quyết
không thèm kêu van" mặc dù "răng anh đã cắn nát môi anh rồi". Tnú khơng thèm kêu nửa lời mà
ln tâm niệm câu nói của a Quyết. Anh nhớ như in câu nói của cụ Mết "Cán bộ là Đảng, Đảng
cịn thì nước cịn". Trái tim Tnú là một trái tim đầy yêu thương và sục sôi căm giận Với vợ con
Mai, anh là người cha đầy trách nhiệm.Mấy hôm chưa đi chợ mua vải được anh xé tấm đồ ra cho
Mai địu con. Chứng kiến cảnh mẹ con Mai bị bọn giặc đánh đập, anh đã bứt hết trái vả mà không
hay. Mắt anh lúc ấy là hai cục lửa lớn, tay không nhưng anh vẫn xông vào xô ngã bọn giặc để
cứu mẹ con Mai. Anh cịn sống rất tình nghĩa với bn làng. Với bọn giặc anh khơng chỉ có thù
chung mà còn thù riêng của anh. Sự căm giận đối với bọn giặc đã làm động lực để anh chiến đấu.
T nú là một nhân vật tiêu biểu cho cuộc đấu tranh của dân làng Xô man. Anh là tiêu biểu cho thế

hệ nối tiếp bước của cụ Mết trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc.
Dít và bé Heng là đại diện cho thế hẹ tiếp theo của cụ Mết và T nú, là những cô gái dũng
cảm của dân làng Xơ man. Dít có phong cách nổi bật là sự nhanh nhẹn, rắn rỏi và cương nghị.
Khi bị giặc bắn hăm dọa, những phát đầu tiên Dít cịn giật mình nhưng sau đó Dít khơng giật
mình nữa mà nhìn thẳng vào bọn giặc. Bây giờ, Dít chững chạc trên cương vị "Bí thư chi bộ
kiêm chính trị viên xã đội". Cô được mọi người tin cậy và yêu thương. Dít cịn nghiêm khắc hỏi
giấy Tnú. Bé Heng là thành viên nhỏ tuổi nhất được miêu tả trong truyện ngắn này. Trong trang

Truy cập website www.hoc247.vn để tham khảo thêm nhiều bài văn mẫu khác!

Trang | 11


Luyện thi THPT Quốc gia môn Ngữ văn năm 2017
Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

phục học làm người lính, bé Heng nhanh nhẹn tháo vát thơng thạo hầm chông hố chông. Bé như
là một cây xà nu mới nhú, hoàn thiện bức tranh phù điêu về con người Tây Nguyên.
Rừng xà nu là câu chuyện của một tập thể anh hùng có những nét riêng thích hợp riêng
trong cuộc đời.Tuy nhiên tất cả họ đều giống nhau ở những phẩm chất cơ bản: gan dạ, trung
thực,một lòng đi theo cách mạng.Chiến công của mỗi người tuy đa dạng mà lại thống nhất. Cuốn
sử vẻ vang của làng Xô Man của Tây Nguyên không phải do riêng một người viết ra mà do tất cả
mọi người. Bản trường ca của đại ngàn hùng vĩ không phải chỉ trỗii lên một giọng mà là sự tổng
hòa của nhiều giọng. Anh Quyết, cụ Mết, anh Tnú,chị Mai, cơ Dít, bé Heng là những nhân vật
tiêu biểu; nhưng bê cạnh họ, đằng sau họ cịn có bao người khác nữa cũng đã chịu “ngủ yên
trong đời chật”, tất cả họ đều ti đua lập cơn, đều muốn đóng góp phần mình vào sự nghiệp vĩ đại
của dân tộc. Làng Xô Man sở dĩ có thể trưởng thành “thiên la địa võng” với quân thù là nhờ có
sự góp sức của mọi người. Sau khi đi lực lượng, Tnú ghé về thăm làng. Anh khơng khỏi ngạc
nhiên về cái làng xưa của mình “ đường cũ nay chằng chịt, hầm chông hố chông, cứ mười phút
lại gặp một giàn thò chuẩn bị sẵn, cần thò căn dây ná, đánh một phát chắc chặt gãy đơi ống

quyển…” Sự ngạc nhiên của anh nói lên rằng: cuộc sống vẫn không ngừng đi lên, cuộc cách
mạng của chúng ta không ngừng lớn mạnh. Họ đã hiểu nhau, sát cánh bên nhau, tiếp bước nhau
trong công cuộc ra quân hùng vĩ của núi rừng, đất nước.
Nhân vật là linh hồn của tác phẩm, chuyển tải chủ đề, tư tưởng của tác phẩm. Những kì
tích của mỗi nhân vật trong rừng xà nu đều thể hiện tư tưởng yêu nước, chủ nghĩa anh hùng cách
mạng, chân lí của thời đại. Lòng yêu nước, sẵn sàng hy sinh cho Tổ quốc của họ mãi là khúc ca
hùng tráng không chỉ có tác dụng biểu dương cho tinh thần chiến đấu của quân và dân ta trong
những năm kháng chiến mà cịn có tác dụng bồi dưỡng tâm hồn, khí phách cho thế hệ mai sau.
Nguồn: Sưu tầm

Truy cập website www.hoc247.vn để tham khảo thêm nhiều bài văn mẫu khác!

Trang | 12