Bài thu hoạch: Cảm nhận về hình tượng nhân vật Đăm Săn trong đoạn trích Mtao Mxay

Đỗ Thị Trang -10A6 THPT Chuyên Vĩnh Phúc

BÀI THU HOẠCH CẢM NHẬN VỀ HÌNH TƯỢNG NHÂN VẬT
ĐĂM SĂN TRONG ĐOẠN TRÍCH MTAO MXAY
1.ĐẶT VẤN ĐỀ
Văn học chính là con đường đẻ đưa ta tới những miền đất mới những chân trời rực rỡ , mở
ra cho ta một thế giới rộng lớn . Ta có thể thấy tâm hồn của cả một dân tộc , ta có thể hiểu trái
tim và khao khát của họ chỉ qua những ánh văn , qua những hình tượng nhệ thuật được xây
dựng nhờ tài năng và trí tưởng tượng . Đặc biệt là qua văn học dân gian , qua những hình
tượng người anh hùng sử thi độc đáo mang đậm phong cách của mỗi quốc gia mỗi dân tộc . Với
khát khao có 1 bn làng giàu mạng có 1 tù trưởng tài giỏi -1 người anh hùng người dân tộc êđê đã sang tạo ra hình ảnh người anh hung đăm săn trong sử thi Đăm Săn . Trong bộ sử thi hào
hung này đoạn trích chiến thắng Mta Mxay và bắt n ữ thần mặt trời ‘’được coi là 1 đoạn
trích đặc sắc Đoạn trích đã xây dựng thành cơng hình tượng người anh hung đăm săn có vẻ đẹp
tồn diện từ ngại hình lời nói đến ngoại hình nhân cách và lí tưởng sống

2.LÀM RÕ VẤN ĐỀ
A . GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ SỬ THI DÂN GIAN VÀ HÌNH TƯỢNG NGƯỜI ANH HÙNG ĐƯỢC
MIÊU TẢ
Sử thi anh hung là những ánh văn tự sự ( văn xuôi hoặc văn vần )có qui mơ hồnh tráng miêu tả
và ca ngợi những người anh hung dũng cảm có phẩm chất tốt đẹp tài trí hơn người , lập được
nhiều chiến cơng hiển hách biết hi sinh lợ ích cá nhân để bảo vệ cho cộng
Trong sử thi anh hùng , nhân vật anh hung đại diện cho toàn thể cộng đồngvề mọi phương diện
. Nội dung ấy khiến cho người anh hung sử thi có ý nghĩa biểu tượng cao hơn . Vẻ đẹp của
người anh hung trước hết toát ra ở ngoại hình . Nhân vật anh hung thường có tầm vóc đẹp có
kích thước lớn lao hơn chính bản thân . Đặc điểm nổi bật nhất của người anh hung sử thi là nó
mang vẻ đẹp tạo hình theo quan điểm thẩm mĩ chuẩn mực riêng của cộng đồng . Ngồi ngoại
hình khoae khoắn đầy sức sống vẻ đẹp của người anh hung sử thi còn là vẻ đẹp của phẩm chất
của tài năng phi thường . Vẻ đẹp đầu tiên cần phải nhắc tới được coi là phẩm chất tuyệt đối của
người anh hung sử thi đó là long dũng cảm ý chí và nghị lực phi thường . Quan trọng hơn cả là
người anh hung sử thi phải ln mang 1 lí tưởng lớn lao 1 khát vọng vĩ đại . Nếu lí tưởng của
người anh hung sủ thi phương tây là khát vọng chiến công lập vinh quang nơi chiến trân thì các

anh hung sử thi Âns Độ lại mang 1 lí tưởng thuần khiết hơn : họ hướng về điều thiện về lẽ phải
về đạo lí ở đời . Và cũng chính nhờ sức mạnh phẩm chất phi thường cộng với sức mạnh tinh


Đỗ Thị Trang -10A6 THPT Chuyên Vĩnh Phúc
thần kì diệu người anh hung sử thi luôn được nhiều chiến công hiển hách . Chiến công của
người anh hung bao giờ cũng mang ý nghĩa lớn lao mang quyền lợi danh dự và hạnh phúc cho
bộ tộc cộng đồng . Tóm lại , nhân vật anh hung luôn hiện diện với tổng hòa sức mạnh vể thể
chất lẫn tinh thần . Những vẻ đẹp đó lúc đầu thì kì vĩ siêu phàm nhưng về sau thì bình dị và gần
gũi .Người anh hung sử thi ln được nhìn nhận đánh giá ngợi ca với niềm tơn kính thiêng liêng
.
Sử thi ‘’ Đăm Săn ‘’ là sử thi anh hùng tiêu biểu nhất của cá dân tộc Tây Nguyên . Tác phẩm đã
tái hiện lại đời sống đầy biến động của cộng đồng người Ê-Đê cổ đại qua hàng loạt những chiến
công của người anh hung Đăm Săn : đánh thắng các tù trưởng sắt , Kên Kên mở mang buôn
làng chặt cây Sowmuk , bắt ơng trời làm the ý mình , chinh phục nữ thần mặt trời …Qua người
anh hung Đăm Săn đã phản ánh lên khát vọng và mơ ước của người dân tộc Ê-Đê
Hai đoạn trích ‘’ Chiến thắng Mtao Mxây ‘’ và ‘’ Bắt nữ thần mặt trời ‘’ đã khắc họa đầy đủ nét
đẹp hoàn mĩ của người anh hung Đăm Săn từ ngoại hình cho đến nhân cách và lí tưởng
B.PHÂN TÍCH
B.1 VẺ ĐẸPBÊN NGỒI HỒN MĨ CỦA NGƯỜI ANH HUNG ĐĂM SĂN
Khơng vượt ra ngồi khn khổ của sử thi dân gian sử thi ‘’ Đăm Săn ‘’ cũng xây dựng hình
tượng người anh hùng Đăm Săn có vẻ đẹp ngoại hình hồn mĩ theo quan niệm của người dân
tộc Ê-Đê cổ đại . Vẻ đẹp của chàng được miêu tả bằng những mĩ từ trang trọng giọng điệu sùng
kính , thái độ ngưỡng mộ tự hào
B.1aĐăm săn là người có giọng nói hào sảng
Do đặc điểm có tính kích trong ngơn ngữ của sử thi tây nguyên nen mỗi lời nói c ủa nhân
vật đều được cụ thể hóa và khơng bị hạn chế , chính vì vậy ngơn ngữ lời thoại đã góp phần
khắc họa được rất rõ nét hình tượng nhân vật . Hơn nữa theo quan niệm của người dân tộc
đã là anh hung phải ln có khí thế hơn người , phải có sự tự tin dũng mãnh ngay là lời nói
-dứt khoat hào sảng . Đăm săn cũng được xây dựng trên khn khổ đó .

Ngay từ mở đầu đoạn trích , khi đăm săn cất lời thách thức mtao mxay ta đã thấy được khí
thế trong giọng nói của chàng :’’ Ơ diêng ơ diêng , xuống đây ! Ta thách nhà ngươi đọ dao
với tra đấy ! ‘’. Lời nói âm vang cất lên mạnh mẽ dứt khốt khơng chút do d ự hay s ợ hãi ,
khiến cho một tù trưởng manh như mtao mxay cũng phải tỏ ra kinh sợ cho dù hắn vớn là
một kẻ ‘’ đã quen đị đánh thiên hạ bắt tù binh , đã quen đi xéo nát đất đai thiên hạ ‘’. Giongj
nói của Đăm Săn cũng giống như giộng nói của người anh hung Achilles trong sủ thi Hi L ạp
có tiếng thét âm vang như ‘’tiếng kèn xung trận’’ làm cho “đầu gối của hết thảy những người
Troy đều run rẩy” và “trái tim tan ra như nước” . Đây cũng chính là cái khí thế mà ta cảm nhận


Đỗ Thị Trang -10A6 THPT Chuyên Vĩnh Phúc
được ỏ Đăm Săn , trong suôt trận đánh mỗi lần chàng cất lời day cung la cai khi the ma ta cam
nhan duoc o dam san , trong suốt trận đánh mỗi lần chang cất lời thĩ . Có lẽ ngay từ khi đăm
săn cất gọng nói thì chàng đã giành được một phần thắng từ chính sự tự tin của mình . Không
chỉ trong trận đánh đăm săn mới thể hiện được giọng nói hào sảng của mình mà sau khi đã
chiến thắng và trở về ta mới thấy rõ điều đó , khi cháng kêu gọi mọi người tơi tớ của mtao
mxay trở về cùng mình ‘’ Ơ nghìn chim sẻ , ơ vạn chim ngói ! Ơ tất cả tơi tớ bằng này ! Các
ngươi có đi với ta khoonbg ‘’. Hào sảng nhất dũng mãnh nhất là lúc chàng ra lệnh cho tôi t ớ
chuẩn bị lễ vật cúng thần , một đoạn với những câu văn dài thể hiện được niềm vui . Trong
đoạn trích ‘’ Đi bắt nữ thần mặt trời ‘’ các tác giả dân gian cũng đẫ sử dụng hình ảnh so
sánh rất độc đáo để miêu tả giọng nói của đăm săn ‘’ tiếng oang oang nh ư sấm gấm sét dậy
‘’, ‘’ Tiếng khách nghe như tiếng chong chóng gõ mõ ‘’ Như vậy đăm săn đã có khí chat c ủa 1
người anh hung từ ngay trong lời nói của chàng - giọng nói có nội lực ti ềm ẩn 1 sức mạnh
phi thường .
B.1b Chàng có hình dáng phi thường vạm vỡ khẻo mạnh
Trong van hoc dan gian the gioi nhat la su thi hinh anh nguoi anh hung luon duoc mieu ta co
ngoai hinh rat dep va cuong trang, ta da tung bat gap hinh anh nguoi anh hung trong su thi
Mahabrahatacua an do ‘’ Arjuna – chàng trai trẻ, như thân của một con voi, có đơi vai, cánh tay
và bắp đùi rắn chắc. Nếu nhìn kỹ, trơng chàng ta sừng sững như đỉnh Himavat. Arjuna có dáng
đi như dáng đi của một con sư tử, có sức mạnh như sức mạnh của một con voi thời sung mãn…

Chàng ta trơng thật quyết chí và chắc chắn giành được chiến thắng ‘’hay Trong sử
thi Ramayana, nhân vật anh hùng lại có được vẻ ngồi thánh thiện do các biện pháp kỹ thuật sử
thi được sử dụng trong sự kết hợp nhuần nhuyễn với những yếu tố tôn giáo. Hồng tử Rama
trong tác phẩm có “đơi mắt sáng như mặt trời và mặt trăng, có đơi tai nghe thấu nhạc của trời
đất, chàng là kẻ thù của mọi sự ghen tuông hờn giận và tội ác tàn bạo” dam san cung vay
chang Khơng chỉ có giọng nói hào sảng mang khí chất anh hung mà cả vóc dáng và tư thế của
chàng cũng được miêu tả và khắc họa lai rất chi tiết đẹp đẽ cho thấy được sức mạnh cảu
người anh hung đăm săn . Phần đầu đoạn trích ‘’ Chiến thắng Mtao M xay ‘’ tuy khơng miêu
tả hình dánh đường nét tên khn mặt của đăm săn nhưng qua hành động lời nói c ử ch ỉ
cũng đã gợi lên được cho bạn đọc ngững cảm nhận đầu tiên và hình ảnh cho của người anh
hung . Đặc biệt là sự đối lập giữa dáng đứng hiên ngang của đăm săn và sự yếu ớt sợ hài
của mtao mxay cũng làm hiện lên vóc dáng lớn lao của người anh hung . Đó là một tư th ế
hiên ngang bất chấp khó khăn để dành lại danh dự cho bản than và cho cộng đồng , bn
làng . Có lẽ do cách tư duy và những suy nghĩ của người dân tộc nên hình ảnh đăm săn hi ện
lên ở cuối đoạn trích được ghi lại rất độc đáo , vẻ đẹp theo quan niệm của người dân tộc
cũng giúp ta hình dung về con người dân tộc Ê-Đê chân thật giản dị . Cũng gần gi ống v ới
hingf ảnh của những người anh hung trong thần thoại hi lạp , người anh hung đăm săn
hiện lên vô cùng khỏe khoắn và tràn đày sức sống qua nhuwngx câu văn dài đầy ấn tượng
‘’ch àng nằm trên võng tóc thả trện sàn , hứng tóc chàng dưới đất là 1 cái nong hao’’. Đây là


Đỗ Thị Trang -10A6 THPT Chuyên Vĩnh Phúc
hình ảnh rất lãng mạn , nó khơng làm giảm đi sức mạnh hay dũng khí của đăm săn mà cịn
làm tăng them vẻ đẹp cho người anh hung . Và hơn nũa hình ảnh đó cũng cho ta th ấy tâm
hơn lãng mạn của người dân tộc Ê-đê trong buổi đầu xây dựng nền văn học . Không chỉ
dừng lại ở việc miêu tả mái tóc tư thế của người anh hùng mà các tác giả dân gian cịn
khắc họa them hình ảnh cường tráng cho chàng ‘’Bắp chân chàng to bằng cây xà ngang , bắp
đùi chàng to bằng ống bễ , sức chàng ngang sức voi đực , hơi thở chàng ấm ầm tựa sấm dậy ,
chàng nắm sập thì gãy rầm sàn , chàng nắm ngửa thì gãy xà dọc : Đăm săn vốn đã ngang tàn từ
trong bụng mẹ ‘’

B.1c: Trang phục của người anh hung
Nhưng có lẽ để có thể bộc lộ hết được vẻ đẹp của 1 con người anh hung thì khơng chỉ ở
hình dáng hay lời nói mà nó cịn được bộc lộ ở đơi mắt , phải thế mà người ta mới nói ‘’ đôi
mắt là cửa sổ tâm hồn ‘’ . Trong sử thi dan gian ấn dộ Hồng tử Rama có “đôi mắt sáng như
mặt trời và mặt trăng ‘’, đăm săn cũng có 1 đơi mát rất đệp thể hiện dược sự thơng ming tài
trí của chàng ‘’ đơi mắt long lanh như mắt chim ghếch ăn hoa tre ‘’ Đây có lẽ chính là sự khóe
léo trong cách lựa chọn hình ảnh so sánh của người dân tộc ê- đ ê. đ ể tôn thêm vẻ đẹp của
người anh hùng đó chính là rang phục ‘’ ngực quấn chéo một tấm mềm chiến , mình khốc 1
tấm áo chiến tai đeo nụ , sát bên mình ngh ênh ngang đủ giáo gươm ‘’ hay ‘’ Ch àng c ư ời m
ột ng ựa đ ực , mặc một áo blak rằn gươm giáo tuốt trần san sát bên người ‘’ Dù ở đâu
trong hồn cảnh nào thì vật dụng ln theo sát dăm săn đó chính ;là g ươm giáo , có lẽ đây là
dụng cụ cũng như tư trang cần thiêt cuả 1 người anh hung để thể hiện sức mạnh cũng như
tư thế dẻ có thể ln sẵn sang chiến đấu . Từ trang phục của chàng dường như ta cảm
nhận được sâu sắc sức manh và khí thế tốt ra
D.1d Của cải
Đăm săn là 1 tù trưởng cảu 1 bn làng giàu mạnh cái khí thế của chàng đã được vang đi khắp
nơi cả miền Ê-đê Ê-ga , không một ai là không biết tới 1 chàng đăm săn mạnh mẽ rắn rỏi và tài
chí hơn người đén nỗi ‘’ danh vang đến thần linh tiếng lừng khắp nơi đông tây đâu dâu cũng
nghe danh tiếng của đăm săn ‘’Ch àng nhiều của cải có cuộc sống sung túc có nhiều chiêng đồng
, voi bầy la nhiều không đếm hết , bạn bè chàng nhiều như niêm ‘’ Từ khắp mọi miện người ta
khiêng rượu khiêng lợn đến ‘’ đẻ kết than với chàng . Tất cả cũng đủ cho thấy đăm săn thực sự
là 1 người anh hung , chàng là niềm tự hào của cả bọ tộc . Vẻ đẹp của chàng gần tự nhiên đúng
với bản chất của con người dân tộc ê-đê giản dị gần gũi và chân thật
*Như vậy hình tượng người anh hung đăm săn được khắc hạ rất đẹp , vẻ đẹp của chàng là kết
tinh vẻ đẹp của cả 1 dân tộc của 1 thời kì ‘’ 1 đi khơng trở lại ‘’ . đó là 1 vẻ ngồi khơng q
khoa trương nhưng cũng đạt đến độ hồn mĩ mang đậm dấu ấn và phong cách của người dân
tộc Ê-đê


Đỗ Thị Trang -10A6 THPT Chuyên Vĩnh Phúc

B.2 Vẻ đẹp nhân cách và lí tưởng sống
Ngồi tầm vóc mang kích thước vũ trụ, tiêu biểu cho sức mạnh thể chất – tinh thần của cộng
đồng dân tộcnhân vật anh hùng sử thi còn sáng ngời vẻ đẹp của đức hạnh, trí tuệ, tài năng và
lịng dũng cảm, … Tất cả được thể hiện qua những hành động cao cả, dũng cảm của người anh
hùng với những chiến công hiển hách. Hêghen đã nhận định: “Tinh thần dũng cảm làm thành
cái hứng thú chủ yếu mà tinh thần dũng cảm là một trạng thái tâm hồn và một hoạt động
không hợp với tính cách biểu hiện trữ tình, cũng khơng phù hợp với hành động có tính kịch,
nhưng lại đặc biệt phù hợp với hình tượng sử thi” . Nhân vật anh hùng sử thi không thể tồn tại
nếu không vượt qua được mọi khó khăn thử thách để giành chiến thắng vang dội, lập được
những chiến công hiển hách. Người anh hùng phải có những khát vọng lớn lao, những lý tưởng
cao cả và lý tưởng ấy cũng là đại diện cho lý tưởng của cộng đồng dân tộc.Và trong sử thi đăm
săn người anh hung cũng mang những vẻ đẹp của nhân cách và lí tưởng đó
B.2.aDũng cảm , kiên cường
Lịng dũng cảm, ý chí và nghị lực phi thường được coi là những phẩm chất đạo đức có tính chất
tuyệt đối của người anh hùng trong sử thi . Đối với người anh hung đăm săn long dũng cảm là 1
nét tiêu biểu trong tính cách và tâm hồn . Xuyên suốt hai đoạn trích ta cảm nhận được long
dũng cảm đó . Ở ‘’ Chiển thắng Mtao Mxay ‘’ thì sự dũng cảm của đăm săn thể hiện ở việc
chãng dám thách đấu Mta Mxay –tù trưởng sắt , để dành lại vợ . Có lẽ nếu như là những tù
trưởng khác thì xẽ can tâm mất vợ nhưng với đăm săn thì khơng chàng mạnh mẽ và gan dạ hơn
. Khơng cần bất kì ai đi cùng một mình chàng cũng dám thách đấu , ta có thể thấy tâm thế của
người anh hung khơng chút do dự , lo lắng hay tỏ ra sợ hãi . Ngay từ lời nói đầu tiên của chàng
với Mtao Mxay ta cũng thấy được sự dũng cảm đó ‘’ Ta thách nhà ngươi đọ dao với ta đấy ‘’C
âu nói đầy khí thể hiên ngang , giọng thơ dõng dạc hào sảng cho ta thấy được tư thế đường
hoàng của người anh hung chính nghĩa . Và cả đến khi đã thấm mệt chãng vẫn không dừng lại
vẫn tiếp tục chiến đấu ‘’ Đến lúc này , Đăm săn đã thấm mệt . Chang vưà chạy vừa mộng thấy
ông trời ‘’ tuy được ơng trời giúp đỡ nhưng nó không hề hạ thấp tài năng long dũng cảm của
chàng mà trái lại càng tăng thêm thanh thế uy danh của chàng , chứng tỏ cuộc chiến của chàng
là 1 cuộc chiến chính nghĩa tuy nhiên ơng trời chỉ đóng vai trò chỉ dẫn còn người quyết định vẫn
là đăm săn . Chàng hành động vô cùng nhanh gọn ‘’ Đăm săn gừng tỉnh , chộp ngay một cái
chày mòn , ném trúng vành tai kẻ địch ‘’

Long dũng cảm của đăm săn không chỉ dững lại ở việc đánh thănmgs kẻ thù dành lại vợ mà đến
đoạn trích ‘’ Bắt nữ thần mặt trời ‘’ long dũng cảm và ý chí của đăm săn được nâng lên một
tầmg cao mới lớn lao hơn, tàm vóc của người anh hung cũng trở nên vĩ đại hơn . Những việc
đăm săn làm tưởng trừng như là không thể đối với 1 người phàm với ý chí và lõng dũng cảm
của mình đăm săn cũng đã thử đối mặt với tất cả chàng nói ‘’Ng ười dũng tướng chắc chết
mười mươi vẫn khơng lùi bước ha cũng khơng vào được đó hay sao ‘’ rồi khi nhắc tới những


Đỗ Thị Trang -10A6 THPT Chuyên Vĩnh Phúc
khó khăn chàng cũng không hề nao núng ‘’ Mặc , diêng cứ để mặc tôi !Tôi sẽ làm bàn trang tôi
san đường tôi đi . Gặp cọp , tôi sẽ giết cọp . Gặp tê giác , tôi sẽ giết tê giác ‘’ và ngay cả khi đối
mặt với nữ thần mặt trời đăm săn vẫn hiên ngang cất lời cầu hôn ‘’ Tơi đên đây , tơi muốn có
người nấu cơm canh tôi ăn , dệt khố tôi mắc ‘’ . Chàng cũng dũng cảm thú nhận việc mình đã có
vợ ‘’ Tôi là lưỡi dao đã vướng cán , là lười giáo đã có tây cầm ‘’ Cả tư thế chàng bước đến và tư
thế ra về của chàng đêu rât dũng cảm và đường hoang nó thể hiện ý chí kiên định bất chấp
hiểm nguy của chàng . Tuy rằng cuối cùng đăm săn đã phải chết , cái chết của chàng khơng làm
giảm đi vẻ đẹp của hình tượng người anh hung với long dũng cảm và ý chí kiên cưpowngf mà
ngược lại nó khắc sâu vào tâm trí bạn đọc một đăm săn dũng cảm . Có lẽ chãng cũng đã dự tình
trước điều này nhưng vẫn quyết tâm để bước đi
B2.b Sự khơn ngoan tự tin
Ngồi long dũng cảm cũng với 1 ý trí sát đá và sự kiên định bền bỉ Đăm săn cũng giống như
bao ngừoi anh hung trong sử thi khác có 1 trí tuệ sắc sảo ấy là sự khơn ngoan và sự tự tin vào
chính mình . Cũng giống như ngứoi anh hung trong sử thi Hi Lạp Ô-đi –xê , Uy –lít-xơ có trí tuệ
mưu trí sánh ngang với thần linh . Trong đoạn trích ‘’Uy-lít-xơ trở về ‘’ cũng chính bằng tài trí sự
thong minh và nhạy bén mà Uy-lít –xơ mới có thể vượt qua được sựu thể thách của người vợ
thủy chung và đoàn tụ với giai đình mình sau 20 năm xa cách . Trong đoạn trích ‘’ Chiến thắng
Mtao Mxay’’ ta cũng thấy được sự khôn ngoan cũng như sự tự tin của đăm săn . Chẳng phải
chàng đã dám đến để thách đấu Mta Mxay hay sao ấy là sự tự tin vào bản tin vừa là sự dũng
cảm , có lẽ chàng tin tướng vào sức mạnh của chính mình có thể chiến thắng mtao mxay .
Chinhs sự tự tin này đã cho chàng thế chủ động trong cuộc chiến . Có lẽ sự thành công của đăm

săn khyoong chỉ nhờ vào sức mạnh phi thường mà đó cịn là nhờ sự khơn ngoan khéo léo của
chàng . Khi chàng ra lời thách đố với mtao mxay hắn đã từ chối và còn chêu chọc chang ‘’Tay ta
đang cịn bận ơm vợ haqi chúng ta ở trên nhà này cơ mà ‘’ thì đăm săn đã đe dọa ‘’ Ngươi
không xuống ư ?Ta sẽ lấy cái sàn hiên nhà ngưoi ta bổ đôi , ta sẽ lấy cái cầu thang của nhà
ngươi ta chẻ ra kéo lửa , ta hun cài nhà của nhà ngươi cho mà xem !’’. Đay là lơi đe dọa rất
khơn ngoan , đã đánh động tới tâm lí của kẻ thù khiến cho hắn dù đang ngạo mạn cũng phải
khiếp sợ dè chừng chấp nhận lời thách đấu của đăm săn . Hay lá khi đăm săn thuyết phục Đăm
Pắc Quây ‘’ Khắp vùng Ê-đê trên cao , vùng Mnông dưới thấp , khắp tây đông thử hỏi cón aiu
dám chống lại đăm săn , chống lại người tù trươmhr giàu mạnh , đầu đội khăn nhiễu , vai mang
nải hoa này ? Tôi không sợ ‘’ Câu nói ấy vừa thể hiện khí thế sự dũng cảm đồng thời cón bộc lộ
cả sự khơn ngoan và sự tự tin cả chàng trên con đường chinh phục thần quyền . Đăm săn tự tin
vào bản lĩnh của chính mình , có lẽ chính vì thế mà chàng mới có đủ dũng khí để đi cầu hơn nữ
thần mặt trời , cyhangf cho mình xứng đáng và có đủ tài trí để có thể trở thành chồng của nữ
thần mặt trời . Đây không phải sự kieu ngạo mà là sự tự tin vào chình mình .
B 2.c : Khát vọng cảu đăm săn


Đỗ Thị Trang -10A6 THPT Chuyên Vĩnh Phúc
: khát vọng hịa bình
Đối với mỗi dân tộc đều có những có những khát vọng và ước mơ riêng được thể hiện và gửi
gắm qua hình tượng người anh hung trong sử thi , nếu trong sử thi Âns độ Ramayana đó là
khát vọng của nhân đan về 1 vị minh quân 1 vị anh hung tài ba đức độ đem lại hạnh phúc cho
xã hội và nhân dân hayu là sử thi hi lạp là khát vọng chinh phục thế giới và mơ ước về 1 cuộc
sống hịa bình . Đến với sử thi đăm săn ta cũng bắt gặp những khát vọng đó ở hình ảnh người
anh hung
Trước tiêng , đó là khát vọng về 1 cuộc sóng hịa bình hạnh phúc , xây dựng 1 buôn làng giàu
mạnh . Ta cũng biết cuộc chiến của đăm săn với mta mxay ngay từ đầu khơng chỉ vì danh dự
của riêng đăm săn mà nó cịn là để lấy lại danh dự của bn làng vì trong chế độ mẫu hệ bị
cướp đi người vợ là 1 nỗi xỉ nhục vô cùng lớn đối với cả cộng đồng . Nhưng sau khi đăm săn
chiến thắng , nếu theo như lẽ thương tình chãng sẽ phải giết tất cả tơi tớ và người dân trong

làng của mtao mxay , nhưng chãng đã không làm như vậy . Cháng đã hỏi họ ‘’ Ơ nghìn chim sẻ ,
ơ vạn chim ngói ! Ơ tất cả tơi tớ bằng này ! Các ngươi có đi với ta không ?’’v à khi được lời đáp
lại đơng ý chàng lại cất lời ‘’ Ơ nghìn chim sẻ , ơ vạn chim ngói ! Ơ tất cả tôi tớ bằng này !
Chúng ta về nào !’’ lời kêu gọi thể hiện được sự trang trọng , niềm vui qua đó bộc lộ khát vọng
hịa bình của đăm săn , chàng chỉ muốn có 1 cuộc sống bình yên và chàng sẽ chiến đấu để bảo
vệ cho danh dự và cuộc song của người dân bản mình . Đoạn trích cũng nghi lại cảnh đồn
người trở về trong niềm vui sự đông đúc ‘’ Đoạn người đông như bầy cà tong , đặc như bầy
thiêu than , ùn ùn như kiến như mốid ‘’ rồi ‘’ Tôi tớ mang của cải về nhiều như ong di chuyển
nước , như vò vẽ di chuyển hoa , như bầy trai gái đi giếng lang cõng nước ‘’ . Cũng bắt nguồn từ
khát vọng đó mà đăm săn mới đi bắt nữ thần mặt trời vì muốn có 1 bn lang giàu mạnh không
phụ thuộc ngay cả những sức mạnh cảu thần linh .
-Khát vọng chinh phục thần quyền :Cao cả hơn , lớn lao hơn đó là khát vọng chinh phục thần
quyền của người dân tộc Ê-đê được gửi gắm qua hình tượng người anh hung đăm săn trong
đoạn trich ‘’ Bắt nữ thần mặt trời ‘’ .Có lẽ chính cái khát vọng aaysddax cho Đăm Săn sức mạnh
– sức mạnh của cả 1 cộng đồng để vượt qua hiểm nguy mà chàng gặp phải trên đường chiến
đấu của mình . Chính khát vọng này cũng đã nâng tầm hình ảnh người anh hung Đăm Săn
không phải vị thế 1 con người mà chàng đã sánh ngang với thần linh khi đã dám đến cầu hôn
người cọn của thần đất và thần trời –nữ thần mặt
C: TỔNG HỢP ĐÁNH GIÁ
C.1: Vẻ đẹp của Đăm Săn
Như vậy , vẻ đẹp của Đăm Săn là kết tinh vẻ đẹp của cả cộng đồng . Nét đẹp của chàng tuy
được sangs tạo và xây dựng trên khuôn mẫu chuẩn mực vẻ đẹp của người anh hung trong sử
thi nhưng ta không thấy nhàm chán hay sự đơn diệu lặp lại . Ta nhìn thấy Đăm Săn mang 1 vẻ


Đỗ Thị Trang -10A6 THPT Chuyên Vĩnh Phúc
đẹp khỏe khoắn 1 sự khơn ngoan và mang trong mình những khát vọng cao cả . Chàng là hiện
thân của cái đẹp là hình mẫu lí tưởng là mơ ước và khát vọngcủa người dân tộc Ê-Đê về 1 người
tù trưởng anh hung có thể bao vệ và xây dựng bn trở nên giàu mạnh Đúng như Hegel nói về
sử thi anh hùng "về thực chất có liên quan đến thời trung đại, khi dân chúng tỉnh dậy từ giấc

ngủ nặng nề, nhưng tinh thần thì đã cứng cáp đến mức tạo được thế giới riêng của mình và tự
cảm thấy mình gắn bó máu thịt với thế giới ấy... Khi bản thân cái cá nhân được giải phóng khỏi
khối vẹn tồn dân tộc ‘’sử thi Đăm Săn thực sự là 1 thực sự là 1 thế giwos riêng được tạo rakhi
người dân tộc ‘’ mới tỉnh dậy từ giấc ngủ nặng nề ‘’. Đăm săn khơng chỉ là hình mẫu lí tưởng
hay ước mơ mà vẻ đẹp của chàng còn là kết tinh của vẻ đẹp tâm hồn người dân tộc Ê-Đê mộc
mạc giản dị khỏe khoắn và tràn đầy sức sống
C.2 : Nghệ thuật
Nhưng có lẽ vẻ đẹp của Đăm Săn sẽ khơng được tái hiện 1 cách hồn mĩ và đẹp đẽ như vậy nếu
khơng có nghệ thuật sử thi . Đầu tiên đó là ngơn ngữ kể chuyệnthể hiện được sắc thái cảm xúc
của nhân vật . Hay ngơn ngữ nhân vật có sử dụng các câu mệnh lệnh mang âm hưởng hiệu
triệu vang vọng . Đặc biệt là nghệ thuật sử dụng các biện pháp tu từ , thành cơng nhất là nghệ
thuật so sánh phóng đại , tạo ra những vẻ đẹp ấn tượng từ đó tạo ra những vẻ đẹp thần thánh
phi phàm đúng với tình chất anh hung manh tầm vóc vũ trụ của nhân vật

3: Kết Luận
Vien nghien cuu van hoa VN co viet ". Giá trị lớn nhất ở các áng sử thi ấy là ở chỗ qua sự nghiệp
của các vị thần và các vị anh hùng thể hiện được phẩm chất của nhân dân lao động với tính
cách hồn nhiên chất phác, với đầu óc năng động thơng minh, với niềm gắn bó cùng nhau trong
cộng đồng, với niềm tin tưởng ở khả năng vô cùng to lớn của cộng đồng ‘’ Đúng vậy hình tượng
người anh hung mang vẻ đẹp hồn mĩ từ ngoại hình đến phẩm chất được xây dựng trên mơ
ước và khát vọng của người dân tộc đã mang đến cho bạn đọc những cảm nhận về dân tộc ÊĐê trong những buổi đầu của văn học . Đó là những con người giàu mơ ước có lí tưởng và khát
vọng lớn lao , qua hình ảnh người anh hung Đăm Săn ta cũng thấy được vị theesw của người
dân tộc Ê-Đê . Hình ảnh ấy ta cũng bắt gặp trong bài thơ nói vói con của Y Phương
‘’ Người đồng mình tuy thơ sơ da thịt
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâi con ‘’


Đỗ Thị Trang -10A6 THPT Chuyên Vĩnh Phúc