thuc hanh c phan 2

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

CHƯƠNG 2:

NHỮNG VẤN ĐỀ

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Nội dung chính



Cấu trúc chương trình



Biến



Tốn tử



Các câu lệnh



Structure

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

1. Cấu trúc chương trình

 Xét ví dụ sau:

#include <iostream.h>
using namespace std;
int main()

{

cout << “Hello world \n”;
return 0;

}

• Hàm

• Câu lệnh: kết thúc bởi dấu “;”

• #include: u cầu chương trình dịch
chèn thêm file vào mã nguồn.

• using namespace

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

2. Biến



Phải khai báo biến trước khi sử dụng



Có thể khai báo biến ở mọi nơi trong chương

trình



Tên biến



Phân biệt chữ hoa, chữ thường



Sử dụng các ký tự từ a-z, 0-9 và dấu “_”



Ví dụ:



int var1;

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

Kiểu dữ liệu đơn giản



Kiểu nguyên:

int

,

long

,

short



Kiểu ký tự:

char

– lưu mã ASCII của ký tự



Ký tự nằm trong dấu ‘’. Ví dụ: ‘a’



Ký tự đặc biệt: \n, \tab, \\, \’, \”, …



Kiểu không dấu:

unsigned char

,

unsigned int

,

unsigned short, unsigned long



Kiểu dấu phẩy động:

float

,

double

,

long

double

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

Kiểu dữ liệu đơn giản …

<b>Type</b>

<b>Low</b>

<b>High</b>

<b>Bytes</b>

char

-128

127

1

short

-32768

32767

2

int

-2147483648

2147483647

4

long

-2147483648

2147483647

4

float

3.4x10

-38

3.4x10

38

4

double

1.7x10

-308

1.7x10

308

8

long

double

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

Ép kiểu



C++ là ngơn ngữ định kiểu mạnh ().

 Ví dụ:

 double pi=3.14; // đúng
 double x=”Hello”; // sai



Ép kiểu tự động

 Ví dụ:

 int i = 17;

 float x = i; // gán 17 cho x
 int j = 2;

 float y = i/j; // gán 17/2 = 8 cho y, khơng phải là 8.5

 Thực hiện phép tốn trên 2 tốn hạng có kiểu khác nhau thì tốn

hạng có kiểu thấp hơn sẽ tự động bị ép về kiểu cao hơn.



Tự ép kiểu

 Ví dụ:

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

Biến hằng

(Constant Variables)



Giá trị của hằng không thay đổi.



Có 2 cách khai báo hằng:



const float PI=3.14;



#define PI 3.14

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

Sử dụng

cout



cout

là một đối tượng được định nghĩa trước trong C++, tương

ứng với luồng ra chuẩn (

standard output stream

).



Toán tử << là toán tử chèn, định hướng nội dung cần hiển thị.



Ví dụ:

 string str=”Hello world”;
 int i=8;

 cout << str << endl; // endl (hoặc \n) là dấu hiệu xuống dòng.
 cout << ”i=” << i << endl;



Để định dạng nội dung hiển thị, sử dụng

setw

(nằm trong

iomanip

)

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

Sử dụng

cin



cin

là toán tử được định nghĩa trước trong C+

+, tương ứng với luồng vào chuẩn (

standard

input stream

).



Toán tử >> đưa nội dung từ luồng vào chuẩn

vào biến.



Ví dụ:



int temperature;

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

Header File và Library File



Một số nhiệm vụ được thực hiện bởi Library Function.



Header File chứa khai báo các hàm mà ta cần sử

dụng trong chương trình.



Ví dụ:

 #include <math.h>
 #include ”myprog.h”



<>: yêu cầu chương trình dịch tìm từ thư mục chuẩn.



” ” : yêu cầu chương trình dịch tìm từ thư mục hiện tại.



Nếu khơng include Header File thích hợp thì chương

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

myprog.cpp

somelib.h

myprog.h

#include <somelib.h>

#include ”myprog.h”

myprog.obj

myprog.exe

cs.lib

user header file

compiler

linker

library header file

library file

object file

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

3. Toán tử



Toán tử toán học



Toán tử quan hệ

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

Toán tử toán học



+, -, *, /, %

 Ví dụ:

 int i = 1/3; // kết quả i = 0

 float x = 1.0/3; // kết quả x=0.3333
 int j = 7 % 3; // kết quả j=1



++, --

 Ví dụ:

 int i=3;
 int j=7;

 cout << 10 * i++; // hiển thị 30, sau đó i=4
 cout << 10 * ++j; // hiển thị 80, sau đó j=8



+=, -=, *=, /=

 Ví dụ:

 float x=6.0;

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

Toán tử quan hệ



So sánh 2 giá trị.



Kết quả trả về là true hoặc false



>, <, ==, !=, >=, <=



Ví dụ:



int x=44;



int y=12;

</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

Toán tử logic

 logical and : &&

 (x >= 5) && ( x <= 15) // true nếu x nằm trong [5,15]

 logical or : ||

 (x == 5) || ( x == 10) // true nếu x=5 hoặc x=10

 logical negation : !

 ! (x == 5) // true nếu x khác 5
 Tương tự x != 5

 Toán tử điều kiện (conditional operator) : ? … :

 <b><condition> ? <true expression> : < false expression></b>
 Ví dụ:

 min = (alpha<beta) ? alpha : beta;
 Tương tự

if (alpha < beta)

min = alpha;
else

</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>

4. Các câu lệnh



Vòng lặp



Rẽ nhánh

</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>

Vòng lặp for

increment expression

test expression

initialization expression

for ( i=0; i<15; i++ )

initialization

expression

body of loop

increment

expression

test

expression

exit

true

false

• Có thể đặt nhiều biểu thức trong các phần của vòng for
( ; ; ); các biểu thức đó cách nhau bởi dấu phẩy.

• Ví dụ:

for(int j=0, float alpha=100.0; j<50; j++, alpha--)
{

</div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>

Vòng lặp for ...

int i;

for (i=1; i<=15; i++) // thân vịng lặp for có 1 lệnh

cout << i*i << ” ”;

cout << endl;

for (i=1; i<=15; i++) // thân vòng lặp for có nhiều lệnh

{

cout << setw(4) << i << ” ”;

// setw(n) gán kích thước của trường hiển thị bằng n

int cube = i*i*i;

</div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>

Vòng lặp while

•Vịng lặp while được sử dụng khi khơng biết trước số lần lặp.

•Lặp cho đến khi biểu thức kiểm tra vẫn có giá trị True.

•Ví dụ:

char c=’n’;
while ( c != ’y’)
{

cout << ”Do you want to continue: (y/n)” << endl;
cin >> c;

</div>
<span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21>

Vòng lặp while ...

test expression

while ( c != ’y’ )

{

…

}

body of loop

test

expression

exit

true

</div>
<span class='text_page_counter'>(22)</span><div class='page_container' data-page=22>

Vòng lặp do

• Trong vịng lặp do, biểu thức kiểm tra được đánh

giá ở cuối vịng lặp.

•Thân vịng lặp được thực hiện ít nhất một lần.

•Ví dụ:

char c;
do

{

cout << ”Do you want to continue: (y/n)” << endl;
cin >> c;

}

</div>
<span class='text_page_counter'>(23)</span><div class='page_container' data-page=23>

Vòng lặp do ...

body of loop

test expression

do

{ … }

while ( c != ’y’ );

test

expression

exit

true

</div>
<span class='text_page_counter'>(24)</span><div class='page_container' data-page=24>

If … Else

• Phụ thuộc vào điều kiện kiểm tra là true hay false

để quyết định nhánh thực hiện

• Ví dụ:

int x;

cout << ”Enter a number: ”;
cin >> x;

if ( x > 100)

cout << x << ” is greater than 100” << endl;
else

</div>
<span class='text_page_counter'>(25)</span><div class='page_container' data-page=25>

If … Else

test expression

if ( x > 100)

{

…

}

else

{

…

}

body of if

test

expression

exit

true

false

</div>
<span class='text_page_counter'>(26)</span><div class='page_container' data-page=26>

Lệnh switch

• Lệnh switch được sử dụng khi có nhiều nhánh rẽ

phụ thuộc vào giá trị của cùng một biến.

switch(<variable>)
{

case <constant1>:
…

break;

case <constant2>:
…

break;
default :
…

</div>
<span class='text_page_counter'>(27)</span><div class='page_container' data-page=27>

Lệnh switch ...

char c;

cout << ”Enter your choice (a/b/c) : ”;
cin >> c;

switch (c)
{

case ’a’:

cout << ”You picked a!” << endl;
break;

case ’b’:

cout << ”You picked b!” << endl;
break;

case ’c’:

cout << ”You picked c!” << endl;
break;

default:

</div>
<span class='text_page_counter'>(28)</span><div class='page_container' data-page=28>

Lệnh switch ...

variable

equals

const 1

exit

true

false

first case body

variable

equals

const 2

true

false

</div>
<span class='text_page_counter'>(29)</span><div class='page_container' data-page=29>

Một số lệnh điều khiển khác



break: thốt khỏi vịng lặp hoặc switch



continue: trở lại đầu vòng lặp.

</div>
<span class='text_page_counter'>(30)</span><div class='page_container' data-page=30>

5. Structure

 Structure là một tập hợp các biến đơn giản, tương tự như record trong Pascal.
 Khai báo Structure:

struct part
{
int modelnumber;
int partnumber;
float cost;
};

 Định nghĩa biến kiểu Structure:

part part1;

 Khởi tạo các thành phần của Structure:

part part1={6244, 373, 217.55};

 Truy cập vào các thành phần của Structure

part1.modelnumber = 6244;
part.modelnumber = 6244; //sai

 Hai biến cùng kiểu structure có thể gán cho nhau

</div>
<span class='text_page_counter'>(31)</span><div class='page_container' data-page=31>

Structure lồng



Thành phần của Structure có thể là một structure

khác.

struct Distance struct Room

{ {

int feet; Distance length;
float inches; Distance width;

}; };



Truy cập vào các thành phần của Structure lồng

Room dining;

dining.length.feet=13;



Khởi tạo Structure lồng:

</div>
<span class='text_page_counter'>(32)</span><div class='page_container' data-page=32>

Enumeration



Định nghĩa enum:

enum days_of_week {Sun, Mon, Tue, Wed, Thu, Fri, Sat};



Khai báo biến kiểu enum

days_of_week day1, day2;



Giá trị của các biến kiểu enum là những giá trị mà enum đã

định nghĩa trước.



Các giá trị của enum được lưu dưới dạng số nguyên,

bắt đầu từ 0.



Ta có thể thay đổi giá trị nguyên của giá trị đầu trong enum

enum days_of_week {Sun=1, Mon, Tue, Wed, Thu, Fri, Sat};
days_of_enum day=Mon;

</div>
<span class='text_page_counter'>(33)</span><div class='page_container' data-page=33>

6. Hàm

 Khai báo hàm xác định tên hàm, kiểu trả về, và các tham số cần thiết trong lời

gọi hàm.

 Khai báo hàm thường nằm trong Header File (.h)

 Định nghĩa hàm chứa thân hàm.

 Định nghĩa hàm thường nằm trong source file (.cpp)

 Ví dụ

 int fac(int n); // function declaration

 int fac(int n) // function definition

{

int result=1;

for (int i=1; i<=n; i++)
result*=i;
return result;

}

 int x=7;

</div>
<span class='text_page_counter'>(34)</span><div class='page_container' data-page=34>

Truyền trị

(Passing by Value)



Khi truyền trị, hàm sẽ tạo ra một biến cục bộ

để lưu giá trị của biến được truyền.



Giá trị của biến được truyền khơng thay đổi.



Ví dụ:

void f(int val)

{

val++;

}

int x=4;

f(x);

</div>
<span class='text_page_counter'>(35)</span><div class='page_container' data-page=35>

Truyền tham chiếu

(Passing by Reference)



Tham chiếu cung cấp bí danh (alias) cho biến.



Khi truyền tham số theo kiểu tham chiếu thì biến cục bộ là bí

danh của biến được truyền.



Địa chỉ của biến được truyền cho hàm.



Hàm có thể truy cập trực tiếp trên biến được truyền.



Ví dụ:

void swap (int & a, int& b)
{

int tmp;
tmp = a;
a = b;
b = tmp;
}

int x=3; int y=5;

</div>
<span class='text_page_counter'>(36)</span><div class='page_container' data-page=36>

Tham số hằng



Tham chiếu hằng không cho phép hàm

thay đổi giá trị của biến được truyền.



Ví dụ:

void f( int& a, const int& b ) // b là tham số hằng

{

</div>
<span class='text_page_counter'>(37)</span><div class='page_container' data-page=37>

Chồng hàm

(Overloaded Function)



Hàm chồng thực hiện các nhiệm vụ khác nhau phụ

thuộc vào các tham số truyền.



Ví dụ:

void print(int a) // in số nguyên

{

cout << ”integer : ” << a;

}

void print(string s) // in xâu ký tự

{

</div>
<span class='text_page_counter'>(38)</span><div class='page_container' data-page=38>

Inline Fuction

main()
….
….
Function1()

….
….
Function1()
….
….
Function1()
….
….
….
….
Function1()
main()
….
….
….
….
….
….
….
….
….
….

</div>
<span class='text_page_counter'>(39)</span><div class='page_container' data-page=39>

Hàm có tham số mặc định

#include <math.h>

double logn (double x, double base=10) // mặc định gán base = 10
{

return log(x)/log(base);
}

double y=5.6;

cout << ”log(y) = ” << logn(y) << endl; // sử dụng giá trị mặc định
cout << ”ln(y) = ” << logn(y,2.71828) << endl; // base = e

</div>
<span class='text_page_counter'>(40)</span><div class='page_container' data-page=40>

Phạm vi của biến



Một khối lệnh (block) nằm trong dấu { … }



Phạm vi của biến là khối lệnh mà biến được

khai báo



Biến được khai báo ở ngoài hàm là biến toàn

cục (global variable).



Khai báo biến ở block trong sẽ ẩn khai báo

</div>
<span class='text_page_counter'>(41)</span><div class='page_container' data-page=41>

Phạm vi của biến …

int x; // global variable

int main()

{

int i=3; // local variable

{

int j=5; // local variable

int i=7; // local i ẩn biến i ở ngoài

cout << i; // hiển thị 7

} // kết thúc phạm vi của j và i ở trong

cout << i; // hiển thị 3

</div>

<!--links-->