Đề thi HSG cấp huyện đợt 1 môn Ngữ văn lớp 9 năm 2015-2016 - Phòng GD&ĐT Lương Tài - Đề số 14

UBND HUYỆN LƯƠNG TÀI
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN ĐỢT 1
Năm học 2015-2016
Môn thi: Ngữ Văn - Lớp 9
Thời gian làm bài: 150 phút(không kể thời gian phát đề)

Câu 1:(2,0 điểm)
Viết đoạn văn ngắn nêu cảm nhận của em về đoạn thơ sau:
Trăng cứ trịn vành vạnh
kể chi người vơ tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
(Ánh trăng-Nguyễn Duy)
Câu 2:(2,0 điểm)
Phân tích tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong câu thơ sau :
“Hoa cười ngọc thốt đoan trang
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da”
(Truyện Kiều - Nguyễn Du)
Câu 3: (6,0 điểm)
Hình tượng anh bộ đội trong thơ ca thời kì chống Pháp và chống Mĩ vừa mang
những phẩm chất đẹp đẽ của người lính cụ Hồ vừa có những nét cá tính riêng độc
đáo.
Qua hai bài thơ Đồng chí của Chính Hữu và Bài thơ về tiểu đội xe khơng kính
của Phạm Tiến Duật, em hãy làm sáng tỏ nội dung vấn đề trên.

---------------- HẾT---------------( Đề thi gồm có 01 trang)
Thí sinh khơng được sử dụng tài liệu. Cán bộ coi thi khơng giải thích gì thêm.
Họ và tên thí sinh :........................................................ ; Số báo danh................

UBND HUYỆN LƯƠNG TÀI
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

HƯỚNG DẪN CHẤM
Môn thi: Ngữ văn - Lớp 9

Câu 1: (2,0 điểm)
Ý/Phần
Đáp án
Điểm
- Yêu cầu
Viết đoạn văn ngắn gọn ,sáng rõ,diễn đạt mạch lạc,hạn chế
kĩ năng
mắc lỗi chính tả,viết câu ,dùng từ.
-Yêu cầu
+Thái độ của trăng(qua nghệ thuật nhân cách hóa-Trăng 1,5
về nội dung như một nhân vật,một hình tượng nghiêm khắc độ lượng).
+Sự nhìn lại của cái tơi trữ tình (Thái độ tự trách,tự day
dứt của nhà thơ sao quá vô tình mà lãng quên quá khứ).
-Liên hệ

Bài học cho bản thân từ khổ thơ đem lại.

0,5

Câu 2:(2,0 điểm)
Ý/Phần
-Giới thiệu:
-Chỉ ra

được các
biện pháp
tu từ:
-Tác dụng

Đáp án
Điểm
-Giới thiệu được hai câu thơ trích Truyện Kiều-miêu tả vẻ 0,5
đẹp của Thúy Vân.
+Nhân hóa : hoa cười ngọc thốt hai từ cười và thốt là
1
những từ ngữ chỉ hành động của con người.
+Ẩn dụ: hoa cười ngọc thốt là hình ảnh ẩn dụ ngầm so
sánh nụ cười tươi như hoa tiếng nói trong như ngọc.
+So sánh : mây thua nước tóc ,tuyết nhường màu da.
- Gợi tả vẻ đẹp của Thúy Vân, đó là vẻ đẹp của sự hòa
0,5
hợp nên ngầm dự báo cuộc đời Thúy Vân sẽ êm đềm hạnh
phúc.


Câu 3: (6,0 điểm)
Ý/Phần
a) Mở
bài

Đáp án
- Hình tượng anh bộ đội cụ Hồ là hình tượng trung tâm
của nền văn học Cách mạng, nguồn cảm hứng lớn của
thơ ca chống Pháp và chống Mĩ

- Hai tác giả Chính Hữu và Phạm Tiến Duật có hai tác
phẩm tiêu biểu về người lính. Đó là bài Đồng chí và Bài
thơ về tiểu đội xe khơng kính
->Nêu vấn đề “ Vừa mang phẩm chất chung đẹp đẽ của
người lính cụ Hồ vừa có những nét cá tính riêng độc
đáo”

Điểm
0,5

b) Thân
bài
* Đặc điểm giống nhau : Đây là người lính của nhân dân
2
nên họ cùng mang những vẻ đẹp chung.
+ Yêu quê hương đất nước, thắm thiết tình đồng đội
chiến đấu cho một lý tưởng cao đẹp
(Dẫn chứng : . Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính
. xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước
Chỉ cần trong xe có một trái tim…)
+ Dũng cảm bất chấp khó khăn coi thường thiếu thốn
hiểm nguy vượt qua mọi khó khăn gian khổ quyết tâm tiêu
diệt giặc hồn thành nhiệm vụ. Tất cả những khó khăn gian
khổ thử thách được tái hiện bằng những chi tiết hết sức trân
thật, không né tránh tô vẽ trong cả hai bài thơ. Các chiến sĩ
đều có một tư thế ngoan cường “ chờ giặc tới” , “ung dung
nhìn thẳng”.
+lạc quan tin tưởng : cả hai bài thơ đều thể hiện tinh
thần lạc quan của người lính.Từ “ miệng cười buốt giá” của
anh bộ đội kháng chiến chống Pháp đến “nhìn nhau mặt lấm

cười ha ha” của anh lính lái xe thời chống Mĩ đều thể hiện
tinh thần lạc quan khí phách anh hùng.
* Nét riêng khác biệt
- Người lính trong bài Đồng Chí
+ Những con người mộc mạc , bình dị , chất phác , ra đi từ 1,5
những luống cày, thửa ruộng , đi từ những miền quê
nghèo khó.
+ Những người nơng dân mặc áo lính vượt lên những gian


khổ , thiếu thốn , tình đồng chí thiêng liêng hòa quyện với
lý tưởng rực sáng trong tâm hồn .
“súng bên súng đầu sát bên đầu- đêm rét chung chăn
thành đơi tri kỉ- Đồng chí!”
->vẻ đẹp của người lính bước lên từ đồng ruộng , tiêu biểu
cho vẻ đẹp của anh bộ đội cụ hồ trong cuộc kháng chiến
chống pháp .
- Người lính trong Bài thơ về tiểu đội xe khơng kính của
Phạm Tiến Duật:
+ Đậm chất ngang tàng , ngạo nghễ , tâm hồn phóng
khống , trẻ trung , tinh nghịch , yêu đời của người lính lái
xe chống Mĩ trên tuyến đường Trường Sơn khói lửa .
+ Đó là thế hệ những người lính có học vấn có bản lĩnh
chiến đấu , có tâm hồn nhạy cảm , có tính cách riêng mang
chất “ lính” đáng u .Họ tất cả vì miền Nam ruột thịt với
trái tim yêu nước cháy bỏng . “ Xe vẫn chạy vì miền Nam
phía trước - chỉ cần trong xe có một trái tim”
->nét riêng ấy đã thể hiện sự phát triển trong nhận thức,
khám phá của các nhà thơ về hình tượng anh bộ đội Cụ Hồ.
Đó là sự trưởng thành của người lính đi qua 2 cuộc trường

chinh và là sự lớn lên về tầm vóc dân tộc được tơi luyện
trong lửa đạn chiến tranh.
Kết bài

1,5

-Hình tượng anh bộ đội cụ Hồ được ghi lại trong 2 bài thơ
0,5
đã lưu giữ trong văn chương Việt Nam 2 gương mặt đẹp
đáng yêu của người lính trong 2 thời kì lịch sử .
- Hai bài thơ ở hai giai đoạn văn học khác nhau nhưng đều
hoàn thành 1 cách xuất sắc sứ mệnh thi ca sau cách mạng
tháng Tám ,thể hiện nhân vật trung tâm của thời đại một
cách cao đẹp và mang dấu ấn sáng tạo tạo nghệ thuật của
các nhà thơ .