Đề thi HSG cấp huyện môn Lịch sử lớp 8 năm 2016-2017 - Phòng GD&ĐT Nam Trực

PHỊNG GD – ĐT NAM TRỰC
Đề chính thức

ĐỀ THI HSG CẤP HUYỆN NĂM HỌC 2016 2017
MÔN: LỊCH SỬ- LỚP 8
Thêi gian lµm bµi: 150 phót
(Đề thi gồm 01 trang)

I. LỊCH SỬ VIỆT NAM (12,0 điểm)
Câu 1: (3,0 điểm) Đọc tư liệu và trả lời các câu hỏi:
Tư liệu 1:
Triều đình thừa nhận quyền cai quản của nước Pháp ở 3 tỉnh miền Đơng Nam Kì (Gia
Định, Định Tường, Biên Hịa) và đảo Côn Lôn; mở 3 cửa biển (Đà Nẵng, Ba Lạt, Quảng Yên)
cho Pháp vào buôn bán; cho phép người Pháp và người Tây Ban Nha tự do truyền đạo Gia Tô,
bãi bỏ lệnh cấm đạo trước đây; bồi thường cho Pháp một khoản chiến phí tương đương 280
vạn lạng bạc; Pháp sẽ “trả lại” thành Vĩnh Long cho triều đình chừng nào triều đình buộc
được dân chúng ngừng kháng chiến…
Tư liệu 2:
Triều đình Huế chính thức thừa nhận nền bảo hộ của Pháp ở Bắc Kì và Trung Kì, cắt
tỉnh Bình Thuận ra khỏi Trung Kì để nhập vào đất Nam Kì thuộc Pháp. Ba tỉnh Thanh - Nghệ Tĩnh được sáp nhập vào Bắc Kì. Triều đình chỉ được cai quản vùng đất Trung Kì nhưng mọi
việc phải thông qua viên Khâm sứ Pháp ở Huế. Công sứ Pháp ở các tỉnh Bắc Kì thường xun
kiểm sốt những cơng việc của quan lại triều đình, nắm các quyền trị an và nội vụ. Mọi việc
giao thiệp với nước ngoài (kể cả với Trung Quốc) đều do Pháp nắm. Triều đình Huế phải rút
quân đội ở Bắc Kì về Trung Kì.
Tư liệu 3:
Có nội dung cơ bản giống với Hiệp ước Hác-măng, chỉ sửa đổi đôi chút về ranh giới
khu vực Trung Kì nhằm xoa dịu dư luận và lấy lịng vua quan phong kiến bù nhìn.
(Nguồn: Sách giáo khoa Lịch sử 8)
1. Em hãy cho biết các tư liệu trên trích trong nội dung của văn kiện nào?
2. Từ nội dung của các văn kiện đó, em hãy nhận xét về thái độ của triều đình nhà
Nguyễn.

Câu 2: (4,0 điểm) Hãy khái quát diễn biến chính của cuộc khởi nghĩa Hương Khê. Tại sao nói
cuộc khởi nghĩa Hương Khê là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất trong phong trào Cần Vương?
Câu 3: (5,0 điểm) Trình bày những chính sách về kinh tế của thực dân Pháp trong cuộc khai
thác thuộc địa lần thứ nhất ở Việt Nam. Các chính sách của Pháp nhằm mục đích gì? Hậu quả
từ những chính sách đó đối với nền kinh tế Việt Nam.
II. LỊCH SỬ THẾ GIỚI (8,0 điểm)
Câu 1: (4,0 điểm) Trình bày hồn cảnh, nội dung và ý nghĩa của cuộc Duy Tân Minh Trị ở
Nhật Bản năm 1868.
Câu 2: (4,0 điểm) Tại sao nói Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917 diễn ra trong hồn cảnh
chính trị đặc biệt? Ý nghĩa lịch sử của cuộc Cách mạng tháng Mười Nga.
------------------------------HẾT-----------------------------


HƯỚNG DẪN CHẤM
ĐỀ THI CHẤT LƯỢNG HSG CẤP HUYỆN
NĂM HỌC 2016 - 2017
MÔN: LỊCH SỬ 8
I. LỊCH SỬ VIỆT NAM (12,0 điểm)
Câu 1: Đọc tư liệu và trả lời các câu hỏi:
1, Em hãy cho biết các tư liệu trên trích trong nội dung của văn kiện nào?
2, Từ nội dung của các văn kiện đó, em hãy nhận xét về thái độ của triều đình
nhà Nguyễn.

3,0
điểm

Tư liệu 1: Trích từ Hiệp ước Nhâm Tuất (1862).
Tư liệu 2: Hiệp ước Hắc-măng (1883).
Tư liệu 3: Hiệp ước Pa-tơ-nốt (1884).

1,5

Nhận xét về thái độ của triều đình nhà Nguyễn:
Triều đình nhà Nguyễn hèn nhát, bạc nhược, đã từng bước quỳ gối dâng nước ta
cho Pháp. Đặc biệt, với hiệp ước Hác-măng và Pa-tơ-nốt đã chấm dứt sự tồn tại
độc lập của triều đình phong kiến nhà Nguyễn, chính thức thừa nhận nền bảo hộ
của Pháp…

1,5

Câu 2: Hãy khái quát diễn biến chính của cuộc khởi nghĩa Hương Khê. Tại sao nói 4,0
cuộc khởi nghĩa Hương Khê là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất trong phong điểm
trào Cần Vương?
Khái quát diễn biến chính của cuộc khởi nghĩa Hương Khê:

3,0

- Năm 1885-1888: nghĩa quân lo tổ chức, huấn luyện, xây dựng công sự, rèn đúc
vũ khí, tích trữ lương thảo. Lực lượng của nghĩa quân chia thành 15 thứ quân.
Mỗi thứ quân có từ 100 – 500 người, phân bố trên địa bàn 4 tỉnh Thanh Hóa –
Nghệ An – Hà Tĩnh – Quảng Bình. Họ cịn biết chế tạo súng trường theo mẫu
súng của Pháp.
- Từ 1888 – 1895: là thời kì nghĩa quân chiến đấu: dựa vào vùng rừng núi hiểm
trở, có sự chỉ huy thống nhất và phối hợp tương đối chặt chẽ, nghĩa quân đã đẩy
lùi nhiều cuộc hành quân càn quét của địch.
- Trước sự phát triển của nghĩa quân, thực dân Pháp đã xây dựng một hệ thống
đồn bốt nhằm bao vây nghĩa quân. Chúng mở nhiều cuộc hành qn tấn cơng
vào căn cứ chính Ngàn Trươi, làm cho lực lượng quân ta suy yếu dần. Sau khi
Phan Đình Phùng hi sinh, cuộc khởi nghĩa được duy trì 1 thời gian rồi tan rã.
Trong phong trào Cần Vương, cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất là khởi nghĩa

1,0
Hương Khê. Vì:


- Thời gian kéo dài 10 năm, từ 1885 đến 1895.
- Địa bàn hoạt động rộng lớn, gồm 4 tỉnh: Thanh Hóa – Nghệ An – Hà
Tĩnh – Quảng Bình.
- Người lãnh đạo là các văn thân sĩ phu yêu nước, tiêu biểu như Phan
Đình Phùng, Cao Thắng...
- Mang tính chất quyết liệt: chiến đấu trong điều kiện cam go, gian khổ,
chống lại cả thực dân Pháp và triều đình nhà Nguyễn.
- Lập được nhiều chiến công, cổ vũ mạnh mẽ tinh thần chống Pháp của
nhân dân ta.
*Lưu ý
Câu 3: Trình bày những chính sách về kinh tế của thực dân Pháp trong cuộc khai 5,0
thác thuộc địa lần thứ nhất ở Việt Nam. Các chính sách của Pháp nhằm mục
điểm
đích gì? Hậu quả từ những chính sách đó đối với nền kinh tế Việt Nam.
Chính sách kinh tế của Pháp:

3,0

- Nông nghiệp: đẩy mạnh cướp đoạt ruộng đất. Năm 1902, đã có 182.000 héc-ta
ruộng đất bị Pháp chiếm ở Bắc Kì và giáo hội thiên chúa đã chiếm 1/4 diện tích
cày cấy ở Nam Kì.
- Cơng nghiệp: tập trung khai thác than, khoáng sản, kim loại: kẽm, thiếc, đồng,
bạc, vàng. Mặt khác, chúng tập trung vào công nghiệp nhẹ như: xi măng, gạch,
ngói, điện nước, chế biến gỗ, xay xát gạo, giấy, diêm, rượu, đường, vải sợi... Đặc
biệt, chúng không động chạm đến công nghiệp nặng.
- Giao thông vận tải: chúng tập trung xây dựng một số tuyến đường: đường sắt,

đường bộ, đường thủy nhưng mục đích chỉ để phục vụ cho việc khai thác thủy
điện và đàn áp bóc lột nhân dân ta.
- Thương mại và tài chính: chúng nắm giữ độc quyền thị trường VN, hàng hóa
Pháp nhập vào VN chỉ đánh thuế rất nhẹ hoặc được miễn thuế, cịn hàng hóa
nước khác thì đánh thuế rất nặng, có lúc lên tới 120%. Hàng hóa VN chủ yếu
xuất sang Pháp. Chúng đánh nặng thuế vào thuế muối, thuế rượu và thuế thuốc
phiện.
Mục đích: Vơ vét, bóc lột, thu lợi nhuận, độc chiếm thị trường Việt Nam
0,5
Hậu quả:- Nguồn tài nguyên thiên nhiên bị khai thác cạn kiệt.
1,5
- Nông nghiệp giậm chân tại chỗ, vẫn lạc hậu và lệ thuộc vào Pháp.
- Công nghiệp: phát triển nhỏ giọt, thiếu hẳn công nghiệp nặng.
=>Như vậy, nền kinh tế VN cơ bản vẫn là nền sản xuất nhỏ, lạc hậu, què quặt và
phụ thuộc vào nền kinh tế Pháp.
II. LỊCH SỬ THẾ GIỚI (8,0 điểm)
Câu 1: Trình bày hồn cảnh, nội dung và ý nghĩa của cuộc Duy Tân Minh Trị ở
Nhật Bản năm 1868.

4,0
điểm


1.Hoàn cảnh:
1,0
- Cuối thế kỉ XIX, các nước tư bản phương Tây đẩy mạnh can thiệp và
xâm nhập vào Nhật Bản. Nhật Bản đứng trước sự lựa chọn giữa hai con đường:
tiếp tục duy trì chế độ phong kiến mục nát hoặc canh tân để phát triển đất nước.
- Tháng 1/1868, Thiên hoàng Minh Trị thực hiện cải cách nhằm đưa đất
nước Nhật Bản thốt khỏi tình trạng phong kiến lạc hậu.

2.Nội dung:
Cuộc duy tân được tiến hành trên nhiều lĩnh vực: kinh tế, chính trị, xã hội, văn
hóa, qn sự với nhiều chính sách tích cực như:
-Về kinh tế: Thống nhất tiền tệ, xóa bỏ độc quyền về ruộng đất của giai
cấp phong kiến, phát triển kinh tế tư bản chủ nghĩa ở nông thôn, xây dựng cơ sở
vật chất hạ tầng, đường sá, cầu cống...
- Về chính trị, xã hội: xóa bỏ chế độ nơng nơ, đưa giai cấp tư sản nắm
chính quyền, thi hành chính sách giáo dục bắt buộc, chú trọng giảng dạy khoa
học, kĩ thuật.
- Về quân sự: quân đội được tổ chức và huấn luyện theo kiểu phương
Tây, thực hiện chế độ nghĩa vụ qn sự, chú trọng phát triển cơng nghiệp đóng
tàu và sản xuất vũ khí.
3. Ý nghĩa:
+ Cuộc duy tân thành cơng đã đưa Nhật Bản thốt khỏi nguy cơ trở thành thuộc
địa.
+ Đưa nước Nhật trở thành nước tư bản công thương nghiệp, giữ vững độc lập
chủ quyền trước sự xâm lược của đế quốc phương Tây.
Câu 5: Tại sao nói cách mạng tháng Mười Nga năm 1917 diễn ra trong hồn cảnh
chính trị đặc biệt? Ý nghĩa lịch sử của cuộc cách mạng tháng Mười Nga.

2,0

1,0

4,0
điểm

Nói cách mạng tháng Mười Nga năm 1917 diễn ra trong hồn cảnh chính 1,5
trị đặc biệt vì:
-Tháng 2 năm 1917, nhân dân Nga đã tiến hành cuộc cách mạng, lật đổ

chế độ Nga hoàng. Chế độ Nga hoàng bị lật đổ, song cục diện chính trị đặc biệt
lại diễn ra ở Nga: 2 chính quyền song song tồn tại – Chính phủ lâm thời của giai
cấp tư sản và các Xô viết.
-Trong khi đó, chính phủ lâm thời tư sản theo đuổi cuộc chiến tranh đế
quốc, đi ngược lại với nguyện vọng của quần chúng nhân dân.
-Trước tình hình đó, Lênin quyết định tiếp tục lãnh đạo nhân dân làm
cách mạng lật đổ chính phủ lâm thời: cách mạng tháng Mười năm 1917.
Ý nghĩa lịch sử:
2,5


Cuộc cách mạng tháng Mười Nga là cuộc cách mạng vô sản đầu tiên trên
thế giới giành được thắng lợi, để lại ý nghĩa vô cùng to lớn:
- Đối với nước Nga:
Cách mạng tháng Mười đã làm thay đổi hoàn toàn vận mệnh đất nước và số
phận của hàng triệu con người Nga. Người lao động Nga lần đầu tiên lên nắm
chính quyền và xây dựng chế độ mới – Chế độ chủ nghĩa xã hội trên một đất
nước rộng lớn, chiếm tới 1/6 diện tích đất nổi thế giới.
- Đối với thế giới:
+ Cách mạng tháng Mười đã vượt qua biên giới nước Nga, tác động đến
nhiều nước trên thế giới dẫn đến những thay đổi lớn lao.
+ Để lại nhiều bài học quý báu cho cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc của
giai cấp vơ sản, nhân dân lao động và các dân tộc bị áp bức.
+ Tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của phong trào cộng sản và
công nhân quốc tế, phong trào giải phóng dân tộc ở nhiều nước.

------------------------------HẾT-----------------------------