Bài giảng Tin học 9 bài 6: Bảo vệ thông tin máy tính

Bài 6:
BẢO VỆ THƠNG TIN MÁY TÍNH
1


1. Vì sao cần bảo vệ thơng tin máy tính?
• Theo thời gian, thông tin được tạo ra và lưu trữ
trong máy tính dưới các dạng tệp (thơng tin máy
tính) ngày càng nhiều.
• Trong số đó, khơng ít thơng tin rất quan trọng hoặc
được sử dụng thường xuyên
Sự mất an tồn thơng tin ở quy mơ lớn hoặc ở tầm quốc gia
có thể đưa đến những hậu quả vơ cùng to lớn. Do đó bảo vệ
thơng tin máy tính là một việc hết sức cần thiết.
2


2. Một số yếu tố ảnh hưởng đến sự an
toàn của thơng tin máy tính
a) Yếu tố cơng nghệ - vật lí
- Phần cứng:
• Yếu tố ngẫu nhiên
• Yếu tố tuổi thọ của linh kiện
• Thời gian sử dụng.
- Phần mềm:
• Sự cố (treo máy, khơng tương tác,…) có thể làm mất
thông tin.
3


2. Một số yếu tố ảnh hưởng đến sự an

toàn của thơng tin máy tính
b) Yếu tố bảo quản và sử dụng
- Vị trí: khơng để những nơi khơng phù hợp khi sử
dụng máy tính (ẩm thấp, nhiệt độ cao, bị ánh nắng
chiếu vào,… )
- Sử dụng: khởi động, tắt máy hay thốt khỏi chương
trình đúng cách.

4


2. Một số yếu tố ảnh hưởng đến sự an
toàn của thơng tin máy tính
c) Virus máy tính
• Xuất hiện: từ những năm 80 của thế kỉ XX
• Tác hại: làm mất thơng tin, nặng bộ nhớ,…
• Biện pháp: sao lưu dữ liệu nhiều lần
phịng chống virus máy tính
Zomby!

5


3. Virus máy tính và cách phịng tránh
a) Virus máy tính (virus) là gì?
Virus máy tính là đoạn chương trình có khả năng tự nhân bản và
lây nhiễm từ máy tính này qua máy tính khác bằng nhiều con
đường, nhất là qua mơi trường mạng máy tính, Internet và thư
điện tử, USB

6


3. Virus máy tính và cách phịng tránh
b) Tác hại của virus máy tính
• Tiêu tốn tài ngun hệ thống
– Gây ra những sự cố ngoài ý muốn (chạy chậm, treo máy,
tự động reset máy, ngắt kết nối mạng,…)
– Ví dụ:

7


3. Virus máy tính và cách phịng tránh
b) Tác hại của virus máy tính
• Tiêu tốn tài ngun hệ thống
– sâu máy tính Morris:
+ Xuất hiện vào năm 1988, tác giả là
Robert Morris.
+ Sâu máy tính Morris lây lan ra
khoảng 6.000 máy tính của chính
phủ và các trường đại học, khiến
chúng chậm hẳn đi hoặc thậm chí bị
treo.
8


3. Virus máy tính và cách phịng tránh
b) Tác hại của virus máy tính
• Phá huỷ dữ liệu:

– Xố hoặc làm hỏng tệp chương trình hay dữ liệu.
– Ví dụ:

9


3. Virus máy tính và cách phịng tránh
b) Tác hại của virus máy tính
• Phá huỷ dữ liệu:
– Virus love letter / love bug
(ILOVEYOU)
+ Xuất hiện vào năm 2000, đến từ
Philipin
+ lây lan qua e-mail
+ tự động tải các phần mềm có hại
và virus làm hư hỏng nặng các
file mà nó càn quét.
10


3. Virus máy tính và cách phịng tránh
b) Tác hại của virus máy tính
• Phá huỷ hệ thống:
– Phá huỷ hệ thống và giảm tuổi thọ ổ cứng.
– Ví dụ:

11


3. Virus máy tính và cách phịng tránh

b) Tác hại của virus máy tính
• Phá huỷ hệ thống:
– Virus Sasser
+ Xuất hiện vào năm 2004 tại
Đức
+ Làm máy chủ trở nên chậm, và
đôi khi khởi động lại.
+ Phá hỏng hệ thống mạng từ Úc
đến Hồng Kông và Mỹ.

12


3. Virus máy tính và cách phịng tránh
b) Tác hại của virus máy tính
• Đánh cắp dữ liệu
– Đánh cắp dữ liệu nhằm trục lợi (mật khẩu, thơng tin,…).
– Cịn được biết đến là loại virus của hacker.
– Ví dụ:

13


3. Virus máy tính và cách phịng tránh
b) Tác hại của virus máy tính
• Đánh cắp dữ liệu
– Virus Mebroot
+ Xuất hiện vào năm 2007
+ Ăn cắp thông tin cá nhân (mã số
ngân hàng,…)

[ATM]

14


3. Virus máy tính và cách phịng tránh
b) Tác hại của virus máy tính
• Mã hố dữ liệu để tống tiền
– Mã hoá dữ liệu quan trọng của người dùng rồi yêu cầu trả
tiền lại để được khôi phục dữ liệu.
– Ví dụ:

15


3. Virus máy tính và cách phịng tránh
b) Tác hại của virus máy tính
• Mã hố dữ liệu để tống tiền
– Virus Trojan
(W32.RansomWare.Trojan )
+ mã hóa tất cả các file có định dạng
psd, msi, rar, zip, txt, doc, mp3, tif,
jpg,… khiến người sử dụng không thể
đọc được các dữ liệu trên máy tính của
họ.
+ Virus sẽ bắt người sử dụng phải trả
tiền thì mới giải mã các dữ liệu này
16

3. Virus máy tính và cách phịng tránh
b) Tác hại của virus máy tính
• Gây khó chịu khác:
– Ẩn file/folder, thay đổi cách thức hoạt động của hệ thống
hay phần mềm,..
Huhuhuhuhuhuhu!
Đột kích đâu mất tiêu
rồi?

17


3. Virus máy tính và cách phịng tránh
c) Các con đường lây lan của virus
• Qua việc sao chép tệp đã bị nhiễm virus
• Qua các phần mềm bẻ khố (crack), các phần mềm
sao chép lậu.
• Qua các thiết bị nhớ di động
(USB, đĩa
mềm, thẻ nhớ… )
virus

virus
virus

18


3. Virus máy tính và cách phịng tránh
c) Các con đường lây lan của virus

• Qua mạng nội bộ, mạng internet, đặc biệt là thư điện
tử
• Qua các “lỗ hổng” phần mềm
Hế lu!
Hi!

19


3. Virus máy tính và cách phịng tránh
d) Phịng tránh virus
• Hạn chế việc sao chép khơng cần thiết và khơng
chạy các chương trình tải từ Internet hoặc sao chép
từ máy khác khi chưa đủ tin cậy
• Khơng mở những tệp gửi kèm trong thư điện tử
nghi ngờ về nguồn gốc hay nội dung thư.

20


3. Virus máy tính và cách phịng tránh
d) Phịng tránh virus
• Khơng truy cập các trang Web có nội dung khơng
lành mạnh
• Thường xun cập nhật (update) các bản sửa lỗi
cho các phần mềm chạy trên máy tính của mình, kể
cả hệ điều hành

21

3. Virus máy tính và cách phịng tránh
d) Phịng tránh virus
• Định kỳ sao lưu dữ liệu để có thể khơi phục khi bị
virus phá hoại
• Định kỳ qt và diệt virus bằng các phần mềm diệt
virus
CTY TN
HẠN HÁ
N ABC
GiẤY CH
ỨNG NH
ẬN

MÁY TÍN
H Q X
ỊN
KHƠNG
CĨ VIRU
S
22


3. Virus máy tính và cách phịng tránh
d) Phịng tránh virus
• Phần mềm diệt virus:
–
–
–
–

–
–
–

McAfee
Norton
Kaspersky
Symantec
BKAV
Microsoft Security Essentials
BitDefender

23


Câu hỏi củng cố:
1. Vì sao cần phải bảo vệ thơng tin máy tính?
-

Vì sự mất an tồn ở quy mơ lớn hoặc tầm quốc gia có thể đưa
tới những hậu quả vơ cùng nghiêm trọng.

2. Virus máy tính là gì?
-

Là một chương trình hay đoạn chương trình có khả năng tự
nhân bản hay sao chép chính nó từ đối tượng bị lây nhiễm này
sang đối tượng khác.

24

Câu hỏi củng cố:
3. Hãy liệt kê các yếu tố ảnh hưởng tới sự an tồn của
máy tính?
- Yếu tố:

+ cơng nghệ - vật lí
+ bảo quản sử dụng
+ virus máy tính

25