Bài giảng Hóa học 10 bài 10: Ý nghĩa của bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học

BÀI GIẢNG HÓA HỌC 10 CƠ BẢN
Bài 10: Ý NGHĨA

CỦA BẢNG TUẦN HỒN CÁC NGUN TỐ HĨA HỌC


NỘI DUNG
I. Quan hệ giữa vị trí nguyên tố và cấu tạo
ngun tử của nó
1. Vị trí ngun tố  cấu tạo nguyên tử
2. Cấu tạo nguyên tử  vị trí nguyên tố

II. Quan hệ giữa vị trí và tính chất ngun
tố
III. So sánh tính chất hóa học của một
ngun tố với các nguyên tố lân cận


I.

Quan hệ giữa vị trí và cấu tạo nguyên tử

1. Vị trí nguyên tố suy ra cấu tạo nguyên tử của nguyên
tố

- Số thứ tự nguyên tố 
- Số thứ tự chu kỳ


Số electron, số proton
Số lớp electron

Số electron lớp ngồi cùng
- Số thứ tự nhóm A 
(trừ He)


I. Quan hệ giữa vị trí và cấu tạo nguyên tử
2. Cấu tạo nguyên tử của nguyên tố suy ra
vị trí ngun tố trong bảng tuần hồn
- Số electron



Số thứ tự nguyên tố

- Số lớp electron



Số thứ tự chu kỳ

- Electron cuối cùng thuộc:
+ Phân lớp s hoặc p
+ Phân lớp d hoặc f
- Số electron hóa trị

Nhóm A
Nhóm B
Số thứ tự nhóm, trừ He


và 2 cột cuối
nhómVIIIB


Kết luận
Vị trí của một ngun tố
trong bảng tuần hồn

Cấu tạo nguyên tử

- Số thứ tự của nguyên tố

- Số proton, số electron

- Số thứ tự của chu kỳ

- Số lớp electron

- Số thứ tự của nhóm A

- Số electron lớp ngoài cùng


Z

Na

Mg

P

S

II.
Quan
hệ
giữa
vị
trí
và
tính
chất
của
ngun
CÊu h×nh
1s 2s 2p 3s 1s 2s 2p 3s1s 2s 2p 3s 3p
1s 2s 2p 3s 3p
t
Số e lớp
11

2

ngoài
cùng

Kim loại
Phi kim

2

6

12

1

2

2

1

2

+

+

6

Oxit cao
nhất
Hiđroxit
Hợp chất
khí với
hiđro

15

2 2

2

6

16

2

2
3

2

6

5

6

+

+

Na2O

MgO

P2O5

SO3

NaOH

Mg(OH)

H3PO4

H2SO4

PH3

H2S

2

2

Nu bit V Trớ ca mt ngun tố trong bảng tuần hồn,
có thể suy ra những Tính Chất hóa học cơ bản nào của nó?


II.

Quan hệ giữa vị trí và tính chất nguyên tố

Số thứ tự
NHĨM A

1. Tính
chất
ngun
tố
2. Cơng
thức
hợp chất

* Kim loại: nhóm IA IIA,
IIIA (trừ H, B )
* Phi kim: nhóm VA, VIA ,
VIIA
(trừ Sb, Bi, Po)
* Khí hiếm: nhóm VIIIA

* CT oxit cao nhất - Tính chất oxi

* CT hiđroxit - Tính chất hiđroxit
* CT hợp chất khí với hiđro
(xét từ nhóm IVA  VIIA)


III. So sánh tính chất hóa học của một ngun tố
với các nguyên tố lân cận
VD: So sánh tính chất hóa học của P(Z=15) với các nguyên
tố: Si (Z=14); S (Z=16); N (Z=7) và As (Z=33)
S i
As < P < N

 P có tính phi kim yếu
hơn N và S, hiđroxit tương
ứng H3PO4 có tính axit yếu
hơn HNO3 và H2SO4

.....

Nhóm VA

N

CK3

Si

P

Tính PK tăng

....

As

....

Tính PK giảm

Tính phi
kim:

S

....


III. So sánh tính chất hóa học của một ngun tố
với các nguyên tố lân cận
Dựa vào quy luật biến đổi tính chất của
một ngun tố trong bảng tuần hồn có
thể so sánh tính chất hóa học của một
ngun tố với các nguyên tố lân cận

Dựa trên cơ sở nào để so sánh tính chất của một
nguyên tố với các nguyên tố lân cận?


BÀI TẬP TRẢ LỜI NHANH

Bài tập 1

Bài tập 2

5

Bài tập 4

Bài tập 3


450123

Bài tập 1
Câu 1: Nguyên tố X thuộc chu kỳ 3 nhóm VA.
Cơng thức hợp chất khí với hiđro có dạng như thế
nào?
Đáp án: XH
3


012345
Bài tập 1
Câu 2: Trong 1 chu kỳ, theo chiều tăng của điện
tích hạt nhân, tính phi kim của các nguyên
mạnh
dần
tố
................,
đồng thời tính kim loại của
yếu dần
chúng
..............
Từ trong dấu “...” lần lượt là:
Đáp án:
mạnh dần, yếu dần


012345
Bài tập 1
Câu 3: A và B là hai nguyên tố thuộc nhóm VIIA
(ZAĐáp án:

Tính phi kim của A mạnh hơn B


450123
Bài tập 2
Câu 1:
Phân lớp electron ngoài cùng của nguyên tử nguyên tố
X là 3p2. X thuộc nhóm nào trong bảng tuần hoàn?
Đáp án:IVA


450123
Bài tập 2
Câu 2: Ngun tố X thuộc nhóm IIA.
Cơng thức oxit cao nhất của X có dạng như thế nào?
Đáp án:
XO


450123
Bài tập 2
Câu 3:
X và Y là hai nguyên tố thuộc cùng chu kỳ
(ZXĐáp án:
Tính kim loại của X mạnh hơn Y


012345
Bài tập 3

Câu 1: Trong 1 nhóm A, theo chiều tăng của
điện tích hạt nhân, tính phi kim của các nguyên
dần
tốyếu.............,
đồng thời tính kim loại của
mạnh dần
chúng
..................
Từ trong dấu “...” lần lượt là:
Đáp án:
yếu dần, mạnh dần


012345
Bài tập 3
Câu 2:
Nguyên tử của nguyên tố Y có cấu hình
electron là 1s22s22p63s23p63d64s2. Xác định vị
trí của Y (ơ, chu kỳ, nhóm) trong bảng tuần
hồn?
Đáp án:
Ơ 26, chu kỳ 4, nhóm VIIIB


012345
Bài tập 3
Câu 3:
Nguyên tử của nguyên tố M có 12 electron ở lớp
vỏ. Cơng thức hiđroxit của M có dạng như thế
nào?

Đáp án:
M(OH)2


012345
Bài tập 4
Câu 1: X và Y là 2 nguyên tố nhóm A.
Ngun tố X có cơng thức oxit cao nhất là
A2O3,
Y tạo với hiđro hợp chất có dạng H2Y.
X, Y thuộc nhóm nào
trong
Đáp
án:bảng tuần hồn?
A thuộc nhóm IIIA,
Y thuộc nhóm VIA.


012345
Bài tập 4

Câu 2:
X và Y là 2 nguyên tố thuộc cùng chu kỳ 3,
X ở nhóm IIA, Y ở nhóm VA.
Hiđroxit của ngun tố nào có tính bazơ mạnh
hơn?
Đáp án:
Hiđroxit của X có tính bazơ mạnh
hơn

012345
Bài tập 4
Câu 3:
Nguyên tử M ở chu kỳ 2 nhóm IA.
Hãy cho biết cấu hình electron ngun tử của
M?
Đáp án:
1s22s1


Bài tập 5: Nguyên tử X, cation Y2+, anion Zđều có cấu hình electron là 1s22s22p6.
a/ Kết luận nào sau đây đúng?
A. X là kim loại, Y là khí hiếm, Z là phi kim
B. X là khí hiếm, Y là phi kim, Z là kim loại
C. X là khí hiếm, Y là kim loại, Z là phi kim
D. X là phi kim, Y là kim loại, Z là khí hiếm

450123


A!
Đúng rồi


Ồ!
Sai rồi