Giáo án Tin học 10 bài 11: Tệp và quản lý tệp

GIÁO ÁN TIN HỌC 10
Tuần…….
Tiết …….
§11. TỆP VÀ QUẢN LÍ TỆP

I. MỤC TIÊU
1. Về kiến thức :
- Hiểu khái niệm tệp và qui tắc đặt tên tệp.
- Hiểu khái niệm thư mục, cây thư mục.
2. Về kỹ năng:
- Nhận dạng được tên tệp, thư mục, đường dẫn.
- Đặt được tên tệp, thư mục.
3. Về thái độ:
Rèn luyện tính cẩn thận, có trách nhiệm bảo vệ hệ thống khơng thực hiện
các thao tác khi không biết trước hệ quả của thao tác đó…
II. CHUẨN BỊ
1. Giáo viên: Máy tính Projecter, sách giáo khoa, sách giáo viên, giáo án, …
2. Học sinh: Tập soạn bài, sgk, đồ dùng học tập.
III. PHƯƠNG PHÁP VÀ PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC
- Phương pháp: Sử dụng các phương pháp,dạy học cơ bản sau một cách
linh họat nhằm giúp học sinh tìm tịi,phát hiện,chiếm lĩnh tri thức. Gợi mở vấn đáp,
thảo luận. Phát hiện và giải quyết vấn đề. Đan xen hoạt động nhóm.
- Phương tiện: Bảng phụ và các phiếu học tập, Computer và projector (nếu
có).
IV. Tiến trình bài học
1. Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số


2.Kiểm tra bài cũ :
HĐH được chia làm những loại nào? HĐH đa nhiệm nhiều người dùng có
đặc điểm gì?

3.Bài mới
T

HOẠT ĐỘNG

HOẠT ĐỘNG

G

CỦA GIÁO VIÊN
- Mỗi quyển sách là

CỦA HỌC SINH

một tập hợp thơng

NỘI DUNG BÀI DẠY

TỆP VÀ QUẢN LÍ TỆP

tin có liên quan đến
nhau

được

đóng

thành quyển với một - Học sinh chú ý
tên sách. Ví dụ: Tin lắng nghe.
học 10 , Đại số 10...

Các

quyển

sách

được phân loại và
xếp lên giá theo
đúng lơgic.
- Máy tính quản lí
thơng tin trên đĩa

1. Tệp và thư mục

cũng theo mơ hình

a. Tệp và tên tệp

tương tự như trên, - Học sinh thảo luận

Tệp, còn gọi là tập tin, là

trong đó mỗi tập và vẽ sơ đồ

một tập hợp các thông tin ghi

hợp thông tin co

trên bộ nhớ ngoài, tạo thành

1liên quan lưu trên

một đơn vị lưu trữ do hệ điều

đĩa gọi là tệp (tập

hành quản lí. Mỗi tập tin có một

tin) và được đặt tên,

tên để truy cập.


các tập tin được

Tên tập tin gồm hai phần:

nhóm trong các thư

<Phần tên>
mục.

rộng>
- Học sinh phát biểu Ví dụ:

- Em hãy vẽ sơ đồ tổ khái niệm về tệp và
chức

của

nhà qui tắc đặt tên tệp

trường.

Baitap.pas
Vanban.doc

- Không đuợc dùng các kí

trong Windows và tự sau trong tên tệp: \ / : * ? ”

- Cách quản lý sách trong Dos

<>|

trong thư viện
- Yêu cầu học sinh HS Trả lời
phát biểu khỏi nim Tên đúng:
tp v cỏch t tờn THO.DOC
tp.

Quy tc đặt tên tệp của hệ
điều hành WINDOWS
 Phần tên (Name): Khơng

THI.DBF
QL.XLS

q 255 kí tự.



Phần

mở

rộng

tin hoc.txt

(Extension): Khơng nhất

PhanDinhPhung.xls

thiết phải có và đuợc hệ
điều hành sử dụng để

Gv ?
-

Tªn Sai:

HĐH

Windows BT1/5.PAS

chØ xem tên nào BAITAP.DOC.COM

phõn loi tp.
Vớ d:

Bai_tap_chuong1.DOC

đúng, tên nào sai?
BT1/5.PAS,
THO.DOC

tin hoc.txt

THI.DBF, QL.XLS PhanDinhPhung.xls
tin hoc.txt

b. Thư mơc

BAITAP.DOC.CO
M

Để quản lí các tệp đuợc dễ
Đúng:


PhanDinhPhung.xl Hinhhoc.exe
s

dàng, hệ điều hành tổ chức lưu

Data.in

trữ tệp trong các thư mục. Mỗi

Ct1.pas

đĩa có một thư mục tạo tự động

- Để quản lí tập tin Sai:
được dễ dàng HĐH Thaibinhduong.txt
tổ chức chức lưu trữ My documents

gọi là thư mục gốc.
Quan sát và cho biết tên thư
mục gốc của các ổ đĩa

tập tin như thế nào?
Sơ đồ dạng cây các tệp và thư
- Nêu các đặc trưng

mục

của thư mục? Hs
tham khảo H30 và
thực hiện yêu cầu
sau:
Vẽ sơ đồ cây thư
mục với các tệp
Quanly10A.xls

và

thongbao10C.doc
nằm trong thư mục
chauthanh1 ở ổ đĩa

D:\
+ Lưu ý cách tổ
chức dữ liệu sao
cho hợp lý và hiệu
quả cho người sử
dụng.

 Thư mục chứa thư mục con
đuợc gọi là thư mục mẹ.
 Trong một thư mục không
chứa các tệp cùng tên và các th
mục con cùng tên.
 Tên thư mục đợc đặt theo quy
cách đặt phần tên của tệp.
c. Đuờng dẫn (Path)
Là đuờng chỉ dẫn đến tệp, thư
mục theo chiều đi từ thư mục
gốc đến thư mục chứa tệp và
sau cùng đến tệp. Trong đó tên


các thư mục và tên tệp phân
cách nhau bởi kí tự “\”.
C:\PASCAL\BAITAP\BT1.PAS

+ Trong tin học
đường dẫn đến tệp
được thực hiện như
thế nào?
Chỉ đường dẫn đến

thư mục BT2.PAS
- Mỗi đường dẫn
xác định một nhánh
của cây thư mục.
Ngoài ra tổ chức cây
thư mục cho phép:
có thể đặt tên giống
nhau cho các tệp
khác nhau với đk
chúng phải trong các
thư mục khác nhau.
4. Củng cố:
Cho ví dụ 5 tên tệp đúng trong Windows?
5. Dặn dò:
- Xem lại bài.


- Xem tiếp phần còn lại của bài.
6. Rút ra kinh nghiệm


§. Bài tập và thực hành 3
LÀM QUEN VỚI HỆ ĐIỀU HÀNH

I. Mục tiêu
1. Về kiến thức :
- Nắm được khái niệm tệp và thư mục, biết nguyến lí hệ thống tổ chức lưu
tiệp, biết các chức năng của hệ thống quản lí tệp.
- Phân biệt các chế độ ra khỏi hệ thống, làm quen với các thao tác cơ bản với
chuột

- Biết cách đặt tên tệp đúng.
- Biết ý nghĩa của một số mở rộng tệp mà hệ điều hành sử dụng với mục
đích cụ thể.
- Hiểu được khái niệm liên quan đến thư mục: thư mục gốc, thư mục con,
thư mục mẹ.
- Nắm được khái niệm về đường dẫn (path) và đường dẫn đầy đủ.
2. Về kỹ năng:
-Thực hiện một số lệnh thông dụng, thao tác với chuột, vào ra hệ thống an
toàn.
-Nhận dạng được tên tệp, thư mục, đường dẫn, đặt tên tệp và thư mục.
- Thực hiện các thao tác với tệp và thư mục: tạo, xóa,…
3. Về thái độ:
Rèn luyện tính cẩn thận, có trách nhiệm bảo vệ hệ thống, không tự ý thực
hiện các thao tác khi không biết trước hệ quả của thao tác đó,…
II. CHUẨN BỊ
1. Giáo viên: Máy tính Projecter, sách giáo khoa, sách giáo viên, giáo án, …
2. Học sinh: Tập soạn bài, sgk, đồ dùng học tập.
III. PHƯƠNG PHÁP VÀ PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC


- Phương pháp: Hướng dẫn học sinh ở phòng máy.
- Phương tiện: Computer và projector (nếu có). Cho hs thực hành
III. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC
1. Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số
2. Kiểm tra bài cũ :
Giáo viên hỏi một số câu hỏi đã thực hành trước đó
3. Tiến trình bài học:
TG HOẠT ĐỘNG CỦA
GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG
CỦA HỌC SINH

NỘI DUNG BÀI DẠY
BÀI THỰC HÀNH 3
1. Vào/ ra hệ thống

-Thực hiện minh họa -Học sinh theo dõi

a/ Đăng nhập hệ thống

thao tác đăng nhập

Người dùng phải có một tài

hệ thống

khoản (Account) gồm tên (User name)
và mật khẩu (Password) để đăng nhập
vào hệ thống. Màn hình đăng nhập
thường như hình 34: (SGK)
+Nhập tên và mật khẩu vào ơ
tương ứng rồi nhấn phím Enter hoặc
nháy chuột lên nút OK để đăng nhập
hệ thống.
+Nháy đúp chuột lên một số biểu
tượng ở màn hình nền.
b/ Ra khỏi hệ thống
-Học

sinh

thực

-Hướng dẫn học sinh hiện theo hướng

Thực hiện theo các bước sau:


ra khỏi hệ thống với dẫn

 Nháy chuột chọn nút Start ở góc

những

trái, bên dưới trên màn hình nền.

cách

khác

nhau.

 Chọn Turn Off (hoặc Shut Down).
 Chọn tiếp một trong các mục sau
(h. 35):
o Stand by để tắt máy tạm thời;
o Turn off (hoặc Shut Down)
để tắt máy;
o Restart để nạp lại hệ điều

hành;
o Hibernate để lưu toàn bộ
trạng thái đang làm việc hiện
thời trước khi tắt máy.
Chú ý:

Thực hiện việc ra khỏi hệ

thống theo những kiểu khác nhau và
vào lại hệ thống, quan sát sự khác biệt
khi vào lại hệ thống ứng với những
cách ra khác
-Học sinh chú ý
-Giải thích cho học lắng nghe và thực
sinh phân biệt hai hành các thao tác.

2. Thao tác với chuột
Các thao tác cơ bản với chuột gồm:

thao tác: chọn, kích

+ Di chuyển chuột;

hoạt biểu tượng.

+ Nháy chuột;
+ Nháy nút phải chuột;
+ Nháy đúp chuột;

+ Kéo thả chuột.
-Học

sinh

thực 3. Bàn phím
-Hướng dẫn học sinh hành các thao tác
Nhận biết một số loại phím chính:
sử dụng bàn phím trên bàn phím

Phím kí tự/số, nhóm phím số
kết hợp chuột trong
bên phải,...
một số thao tác

Phím chức năng như: F1,
F2,...


Phím điều khiển: Enter, Ctrl,

Alt, Shift,...


Phím

xố:

Delete,

BackSpace.
 Phím di chuyển: các phím
mũi tên, Home, End,...

-Hướng dẫn học sinh

quan sát ổ đĩa mềm, -Học sinh quan sát 4. Ổ đĩa và cổng USB
CD, USB

và thực hành

- Quan sát ổ đĩa mềm, ổ đĩa CD,...
- Nhận biết cổng USB và các thiết
bị sử dụng cổng USB như thiết bị nhớ
flash, chuột, máy in,.

4. Củng cố:
Một số lưu ý khi thực hành.
5. Dặn dò:
- Xem lại bài.


Tuần…….
Tiết 28
§ BÀI TẬP

I. MỤC TIÊU
1. Về kiến thức :
- Nắm được khái niệm tệp và thư mục, biết nguyến lí hệ thống tổ chức lưu
tiệp, biết các chức năng của hệ thống quản lí tệp.

- Biết cách đặt tên tệp đúng.
- Biết ý nghĩa của một số mở rộng tệp mà hệ điều hành sử dụng với mục
đích cụ thể.
- Hiểu được khái niệm liên quan đến thư mục: thư mục gốc, thư mục con,
thư mục mẹ.
- Nắm được khái niệm về đường dẫn (path) và đường dẫn đầy đủ.
2. Về kỹ năng:
Đặt được tên tệp, viết đường dẫn, đường dẫn đầy đủ.
3. Về thái độ:
Hình thành phong cách làm việc chuẩn mực, thao tác dứt khoát.
II. CHUẨN BỊ
1. Giáo viên: Máy tính Projecter, sách giáo khoa, sách giáo viên, giáo án, …
2. Học sinh: Tập soạn bài, sgk, đồ dùng học tập.
III. PHƯƠNG PHÁP VÀ PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC
- Phương pháp: Sử dụng các phương pháp,dạy học cơ bản sau một cách
linh họat nhằm giúp học sinh tìm tòi,phát hiện,chiếm lĩnh tri thức. Gợi mở vấn đáp,
thảo luận. Phát hiện và giải quyết vấn đề. Đan xen hoạt động nhóm.
- Phương tiện: Bảng phụ và các phiếu học tập, Computer và projector (nếu
có).


III. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC
1. Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số
2. Kiểm tra bài cũ :
Các chế độ ra khỏi hệ thống ? Ý nghĩa từng chế độ?
3. Tiến trình bài học:
BÀI TẬP
TG

HOẠT ĐỘNG CỦA

HOẠT ĐỘNG

GIÁO VIÊN

CỦA HS

NỘI DUNG BÀI DẠY

CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP
-Qui tắc đặt tên tệp -Học sinh trả lời

1. Tệp là gì?

trong windows?
2. Vì sao nói:Cấu trúc thư
mục có dạng cây?
-Gọi học sinh trả lời -Học sinh trả lời
các câu hỏi

các câu hỏi.

3.Cho biết quy tắc đặt tên tệp

-Hoàn chỉnh câu trả

trong Window. Nêu ba tên

lời của học sinh.

tệp đúng và 3 tên tệp sai
trong Windows
4.Có thể lưu hai tệp với các
tên

Bao_cao.txt

và

BAO_CAO.TXT trong cùng
một thư mục được hay
khơng? giải thích.


5.Hãy nêu các đặc trưng của
hệ thống quản lí tệp
6. Trong HĐH Windows, tên
tệp nào sau đây là hợp lệ.
a) x.pas.p b) u/i.doc c)
hut.txt-bmp
d) a.a-c.d e) hy*o.d

f)

h t h.doc
7. Nhìn vào cây thư mục
hình 33 SGK Tr72, hãy chỉ
ra

đường

dẫn

happybrithday.mp3,
EmHocToan.zip
4. Củng cố:
Qui tắt đặt tên tệp, thư mục?
5. Dặn dò:
Xem lại bài.Chuẩn bị bài thực hành 3
6. Rút ra kinh nghiệm.

đến

tệp