Bài giảng Địa lý 7 bài 47: Châu Nam Cực - Châu lục lạnh nhất thế giới

BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ MÔN ĐỊA LÝ LỚP 7

Bài 47: CHÂU NAM
CỰC – CHÂU LỤC
LẠNH NHẤT THẾ GIỚI


CH : Cho biết châu lục nào có lớp băng tuyết bao phủ quanh
CH : Xác định vị trí các châu lục trên Thế giới ?
năm ? Xác định vị trí châu lục đó trên lược đồ ?


1. Khí hậu :
- Vị trí địa lí, giới hạn, phạm vi :


CH : Quan sát lược
đồ tự nhiên châu
Nam Cực, hãy xác
định trên lược đồ:
- Giới hạn và diện tích của
châu Nam Cực?
- Châu Nam Cực được bao
bọc bởi những đại dương
nào?


1. Khí hậu :
-Vị trí địa lí, giới hạn, phạm vi :
+ Giới hạn : gồm lục địa Nam Cực và các đảo ven lục địa
+ Diện tích : 14,1 triệu km2

CH : Dựa vào lược đồ tự nhiên,
hãy xác định các hướng đi từ
Cực nam về các điểm A, B, C

A

B

C


CH : Hãy nêu điểm khác biệt cơ bản vị trí của châu Nam cực với các châu
lục khác ? Vị trí đó ảnh hưởng như thế nào đến khí hậu của châu lục ?
Vịng cực Bắc

Chí tuyến Bắc
Xích đạo
Chí tuyến nam

Vòng cực Nam


1. Khí hậu :
-Vị trí địa lí, giới hạn, phạm vi :
+ Giới hạn : gồm lục địa Nam Cực và các đảo ven lục địa
+ Diện tích : 14,1 triệu km2
+ Vị trí : từ vịng cực Nam đến cực Nam
- Khí hậu :

Thảo luận nhóm : (2 phút)
- Nhóm 1,2 : Phân tích biểu đồ nhiệt độ của trạm Lit-tơn Amê-ri-can ? Em có nhận xét gì về chế độ nhiệt ?
- Nhóm 3,4 : Phân tích biểu đồ nhiệt độ trạm Vơ-xtốc ? Em có
nhận xét gì về chế độ nhiệt ?
-100C

-42 C
0

-350C

-730C

CH : Rút ra đặc điểm chung về chế độ nhiệt ở châu Nam Cực?


1. Khí hậu :
-Vị trí địa lí, giới hạn, phạm vi :
+ Giới hạn : gồm lục địa Nam Cực và các đảo ven lục địa
+ Diện tích : 14,1 triệu km2
+ Vị trí : từ vịng cực Nam đến cực Nam
- Khí hậu :
+ Lạnh khắc nghiệt : nhiệt độ quanh năm dưới 00C


CHsao
: Vì
saođộkhí

hậunăm
Nam
CH : Tại
nhiệt
trong
ở Cực
lại vơ cùng
lạnhhơn
giásonhư
trạm Vơ-xtốc
ln thấp
vớivậy?
trạm Lit-tơn A-mê-ri-can ?
 Do :
gần
Do- Vị
vị trí
tríLit-tơn
nằm ởA-mê-ri-can
cực Nam của
biển hơn, ở độ cao dưới 500m
Trái Đất, mùa đông đêm địa cực
- Trạm Vơ-xtốc nằm xa biển, ở
kéo
mùa3000m
hạ tuy có ngày kéo
độdài,
cao trên

dài, song cường độ bức xạ rất

yếu, tia sáng bị băng tuyết
khuyếch tán mạnh, lượng nhiệt
sưởi ấm khơng khí không đáng
kể


Nhiệt độ lạnh nhất đo được là -94,5 độ C tại Vostok (
trạm Phương Đơng), trạm cao nhất có con người làm việc.
Nhiệt độ trên bình nguyên Nam cực khoảng -60 °C trong suốt
nửa năm liền. Đó là mùa đơng địa cực. Sau đó, chuyển sang
mùa hè với nhiệt độ có thể lên tới -30°C. Lượng tuyết rơi hàng
năm tại điểm Cực Nam chưa tới 2,5 cm (quy ra mực nước).
Còn ở Bán đảo Nam cực, lượng này là 90 cm.
Nhiệt độ trung bình thấp của khơng khí đã ngưng tụ hơi nước,
đóng băng tạo nên độ ẩm rất thấp, làm cho da tay và da mặt dễ
bị nứtSonẻsánh
khinhiệt
làm độ
việc
tại Nam
Cực.
ở Bắc
Cực (Ca-na-đa)
và Nam Cực?
Một đặc điểm khác thường ở khí quyển Nam cực là, ở gần mặt
đất, nhiệt độ tăng lên dần theo độ cao. Trong khi ở các vùng
địa lý khác, trong tầng đối lưu, càng lên cao, nhiệt độ càng
giảm. Sự khác biệt về nhiệt độ có thể lên tới 30 °C trong vòng
100 mét độ cao.

Mặt Trời trên miền cực

Nhiệt độ mùa đông và mùa hè Nam Cực


CH : Ở Cực Nam Trái Đất thuộc đai áp gì ? Ở đây có loại gió
gì thổi thường xun quanh năm?
- Với đặc điểm nhiệt độ như trên cho thấy gió ở đây sẽ có
điểm gì nổi bật? Giải thích tại sao châu Nam Cực lại có nhiều
gió bão nhất Thế giới ?
Ven biển Nam Cực, tốc độ gió bình
qn đạt 17-18m/s, đơi lúc tốc độ tăng
lên tới 40-50 m/s. Tốc độ gió tối đa
nơi đây là 100m/s. Vì thế, châu Nam
Cực được coi là “cực gió của thế
giới”. Gió nơi đây cịn được mệnh
danh là “gió sát thủ”.
Bão tuyết: Hiện tượng bão kèm theo
mưa tuyết, gió thổi với tốc độ 200
km/giờ, có thể làm nhiệt độ hạ thấp
đến - 40ºC

C
C


1. Khí hậu :
-Vị trí địa lí, giới hạn, phạm vi :
+ Giới hạn : gồm lục địa Nam Cực và các đảo ven lục địa

+ Diện tích : 14,1 triệu km2
+ Vị trí : từ vịng cực Nam đến cực Nam
- Khí hậu :
+ Lạnh khắc nghiệt : nhiệt độ quanh năm dưới 00C
+ Là vùng khí áp cao  thường có gió bão nhiều nhất Thế giới
- Địa hình :


CH : Quan sát H 47.3, hãy cho biết đặc điểm nổi bật
của bề mặt lục địa Nam cực ?

Khối lượng băng của của Nam Cực
tính cả phần lục địa chính và các đảo
nhỏ ước tính vào khoảng 24×106
km3, chiếm tới khoảng 95% lượng
băng toàn thế giới.



1. Khí hậu :
-Vị trí địa lí, giới hạn, phạm vi :
+ Giới hạn : gồm lục địa Nam Cực và các đảo ven lục địa
+ Diện tích : 14,1 triệu km2
+ Vị trí : từ vịng cực Nam đến cực Nam
- Khí hậu :
+ Lạnh khắc nghiệt : nhiệt độ quanh năm dưới 00C
+ Là vùng khí áp cao  thường có gió bão nhiều nhất Thế giới
- Địa hình : Là một cao nguyên băng khổng lồ

Các hình ảnh dưới đây mơ tả hiện tượng gì ? Tại sao hiện tượng này xảy
ra ngày càng nhiều ?


Năm 1985, báo chí khoa học Anh đưa tin có một lỗ thủng tầng ozon tại
Nam Cực. Các nhà nghiên cứu đã kết luận rằng lượng ozon trong bầu khí
quyển của châu Nam Cực giảm đi một cách rõ rệt so với những năm 70
của thế kỉ 20. Cho đến tháng 10/1982 lần đầu tiên lượng ozon xuống rất
thấp, chỉ khoảng 200 đơn vị ozon đã làm xuất hiện một lỗ hổng của tầng
ozon ở châu Nam Cực. Trong những năm từ 1996 đến 2001, lỗ hổng
tầng ozone ở Nam Cực đã mở rộng tới hơn 24 triệu km2. Lỗ hổng này
lớn nhất là vào năm 2000, với diện tích 28 triệu km2. Lỗ hổng tầng ozon
ở Nam Cực xu hướng ngày càng lớn đã báo động hiện tượng ô nhiễm
mơi trường trên tồn thế giới, tầng khí quyển bảo vệ cho loài người đang
bị hủy hoại nghiêm trọng. Điều này ảnh hưởng lâu dài tới sự phát triển
bền vững của xã hội con người nói chung, tới sự phát triển của kinh tế văn hóa - chính trị - sức khỏe của mỗi quốc gia nói riêng.


CH
: Sựbăng
tan băng
ở châu
Cực sẽ tai
ảnhnạn
hưởng
sống của
con
Sự tan
có thể
gâyNam

ra những
chođến
tàuđờithuyền
trên
người
trên trái
như thế
nào
?
biển, làm
mựcđấtnước
biển
dâng,
diện tích đất nổi trên Trái Đất

thu hẹp lại... Nếu như toàn băng ở Nam Cực bị tan chảy, mặt
nước biển trên hành tinh của chúng ta sẽ tăng lên 60m và
khoảng 2,2 triệu km2 diện tích đất liền sẽ bị nhấn chìm.


CH::Trong
Tại sao
điều
châu
kiệnNam
rất bất
Cựclợilàcho
mộtsựhoang
Quan sát các hình sau : CH
sống

mạc
như
lạnh
vậy,mà
sinhvùng
vật châu
ven bờ
Nam
vàCực
trêncócác
đặcđảo
điểm
vẫngìcó
? Kể
nhiều
tên chim
một sốvàlồi
động
điển
vật sinh
hình
sống?
?


1. Khí hậu :
-Vị trí địa lí, giới hạn, phạm vi :
+ Giới hạn : gồm lục địa Nam Cực và các đảo ven lục địa
+ Diện tích : 14,1 triệu km2
+ Vị trí : từ vịng cực Nam đến cực Nam

- Khí hậu :
+ Lạnh khắc nghiệt : nhiệt độ quanh năm dưới 00C
+ Là vùng khí áp cao  thường có gió bão nhiều nhất Thế giới
- Địa hình : Là một cao nguyên băng khổng lồ
- Sinh vật :
+ Thực vật không thể tồn tại được
+ Động vật khá phong phú


Sự tăng cường của bức xạ tia cực tím từ Mặt Trời tạo ra lỗ thủng ôzôn
trên bầu trời Nam Cực đã làm suy giảm khả năng sinh sản của thực vật
phù du tới 15% và làm tổn thương DNA của một số loài cá.
Việc đánh bắt hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không điều tiết,
đặc biệt là sự đánh bắt loài cá vược Patagoni (Dissostichus eleginoides)
từ 5 đến 6 lần nhiều hơn mức cho phép đã ảnh hưởng tới khả năng duy
trì của lồi này. Tỷ lệ tử vong cao của các loài chim biển do các lưới
đánh bắt hải sản lớn. Quần thể hải cẩu lông (phân họ Arctocephalinae)
hiện nay được bảo vệ nhưng vẫn đang suy giảm số lượng do sự khai thác
cạn kiệt trong các thế kỷ 18 và 19.

CH : Chúng ta phải có thái độ như thế nào để bảo vệ các động
vật quý hiếm ?
Các thỏa ước liên quan tới khu vực như: Ủy ban nghề săn cá voi quốc tế
(cấm săn bắt cá voi cho mục đích thương mại ở phía nam của vĩ tuyến
40° nam (ở phía nam của vĩ tuyến 60° nam trong khu vực nằm giữa 50°
tới 130° tây); Hiệp ước về bảo tồn hải cẩu Nam Cực (giới hạn việc săn
bắt); Hiệp ước về bảo tồn các nguồn sinh vật biển Nam Cực (điều tiết
việc đánh cá)...

CH : Nêu đặc điểm nguồn tài nguyên khoáng sản ở Nam Cực?