Gián án GA Lich su 7

Giáo án Lịch sử lớp 7 Năm học 2010 - 2011
Ngày soạn:.............................................
Ngày giảng: .
Tiết 21:
Kiểm tra 1 tiết
A. Mục tiêu cần đạt:
1. Kiến thức:
- Đánh giá đúng việc học bài và tiếp thu kiến thức của học sinh qua kiểm tra.
2. Kĩ năng:
- Rèn luyện kĩ năng t duy, kĩ năng viết bài của học sinh.
- Giáo dục ý thức tự giác, tích cực, chủ động trong khi làm bài.
3. Thái độ:
- Tích cực, tự giác, độc lập
B. Chuẩn bị:
- Đề phô tô sẵn và đáp án + biểu điểm
C. phơng pháp:
*) PP: Làm bài độc lập tự giác, phân tích tổng hợp...
*) KT: Động não.
D. tiến trình bài dạy:
1. ổn định lớp:
- KTSS: ..
2. Bài mới:
a. ma trận:
Nội dung
Cấp độ t duy
Nhận biết Thông hiểu
Vận dụng
thấp
Vận dụng
cao
TN TL TN TL TN TL TN TL

- Sự hình thành và phát
triển của XHPK ở châu Âu
- Trung Quốc thời phong
kiến
- Các quốc gia phong kiến
Đông Nam á
- Cuộc kháng chiến chống
quân xâm lớc tống (1075-
1077)
- Công lao của Ngô Quyền
- Tình hình nhà Lý
2C
(1,0Đ)
1C
(0,5Đ)
1C
(0,5Đ)
1C
(0,5Đ)
1C
(0,5Đ)
1C
(2,5Đ
)
1C
(1,0Đ
)
1C
(3,5Đ)
Tổng số câu

Điểm
B. Đề bài:
I. Trắc nghiệm: (3,0 điểm)
Giáo viên Nguyễn Minh Tuấn - THCS Trực Thanh
63
Giáo án Lịch sử lớp 7 Năm học 2010 - 2011
Đọc kỹ câu hỏi sau đó trả lời bằng cách chọn chữ cái đầu tiên sau mỗi ý trả lời
em cho là đúng nhất và ghi vào bài làm.
1. Khi tràn vào lãnh thổ của đế quốc Rô-ma, ngời Giéc Man đã làm gì?
A. Không tiêu diệt các vơng quốc cũ trên đất Rô-ma.
B. Không thành lập vơng quốc mới.
C. Chiếm đoạt ruộng đất, rồi chia cho các tớng lĩnh quý tộc.
D. Phong tớc vị thấp cho nông dân.
2. Nguyên nhân nào dẫn đến sự ra đời của thành thị trung đại?
A. Do nơi đây tập trung nhiều thợ thủ công.
B. Do nhu cầu sản xuất nông nghiệp.
C. Do nơi đây tập trung nhiều lãnh chúa.
D. Do nhu cầu sản xuất và trao đổi, buôn bán.
3. Trong lĩnh vự Văn học thời Văn hoá Phục Hng có tác giả nào?
A. Ph. Ra-bơ-le B. Đê-các-tơ
C. Cô-péc-ních D. U. Sếch-xi-pia
4. Trong xã hội phong kiến Trung Quốc nhà Tần đã thi hành chính sách gì?
A. Bắt lao dịch, mở rộng lãnh thổ B. Giảm tô thuế, su, dịch
C. Mở khoa thi chọn ngời tài. C. Chia ruộng đất cho nông dân.
5. Công lao nào dới đây là của Ngô Quyền?
A. Đánh đuổi quân Lơng
B. Đánh đuổi quân Nam Hán, giành độc lập cho dân tộc.
C. Đánh đuổi quân Tần, Lập nên nớc âu Lạc.
D. Lập nên nớc Vạn Xuân.
6. Theo em, ý kiến nào dới đây thể hiện đúng và đủ nhất về tình hình chính trị cuối thời

Ngô?
A. Dơng Tam Kha chiếm ngôi nhà Ngô. B. Loạn 12 sứ quân.
C. Triều đình rối loạn, đất nớc lâm vào tình trạng không ổn định.
D. Nhà Tống ở Trung Quốc đang đe dọa xâm lợc nớc ta.
II. Tự luận: (7,0 điểm)
1. (1,0 điểm) Khu vực Đông Nam á ngày nay gồm bao nhiêu nớc? Hãy kể tên các
nớc đó?
2. (3,5 điểm) Trình bày lại diễn biến, kết quả, nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch
sử của cuộc chiến đấu trên phòng tuyến Nh Nguyệt của nhà Lý.
3. (2,5 điểm) Sau khi giành đợc độc lập, nhà Lý đã làm gì để đẩy mạnh sản xuất
nông nghiệp? Em hiểu lễ Tịch điền là gì? Lễ Tịch điền có ý nghĩa gì?
B. đáp án:
I. Trắc nghiệm: (3,0 điểm) Mỗi câu đúng đợc 0,5 điểm tổng 3,0 điểm
Câu
1 2 3 4 5 6
Đáp án
c D d a B c
II. Tự luận: (7,0 điểm)
Giáo viên Nguyễn Minh Tuấn - THCS Trực Thanh
64
Giáo án Lịch sử lớp 7 Năm học 2010 - 2011
Câu Nội dung Điểm
1.
(1,0 điểm)
Các quốc gia Đông Nam á gồm 11 nớc:
Việt Nam, Lào, Cam-pu-chia, Thái Lan, Mi-an-ma, Ma-lai-
xi-a, Bru-nây, Phi-líp-pin, Sinh-ga-po, In-đô-nê-xi-a, Đông-
ti-mo
0,5
0,5

2.
(3,5 điểm)
Cuộc chiến đấu trên phòng tuyến Nh Nguyệt:
a) Diễn biến:
- Quách Quỳ vợt sông đánh phòng tuyến của quân ta nhng bị
phản công quyết liệt
- Cuối xuân 1077 Lý Thờng Kiệt bất ngờ đánh sang doanh
trại địch.
b) Kết quả:
- Tống thua to, khó khăn, tuyệt vọng.
- Lí Thờng Kiệt chủ động giảng hoà Tống rút về nớc, chiến
tranh kết thúc.
c) Nguyên nhân thắng lợi:
- Tinh thần đoàn kết toàn dân.
- Sự chỉ huy tài tình của Lý Thờng Kiệt.
d) ý nghĩa lịch sử:
- Là chiến thắng tuyệt vời trong lịch sử chống xâm lợc.
- Tống từ bỏ mộng xâm lợc.
- Củng cố nền độc lập tự chủ dân tộc.
1,0
0,75
0,75
1,0
3.
(2,5 điểm)
* Sau khi giành đợc độc lập, nhà Lý đã làm:
- Ruộng đất thuộc quyền sở hữu của vua do nhân dân canh
tác.
- Tổ chức lễ cày Tịch Điền.
- Khai hoang, đào kênh mơng đắp đê phòng lụt.

- Cấm giết hại trâu, bò.
Mùa màng bội thu, cây trái hoa màu tơi tố và đời sống
nhân dân ổn định.
* Lễ cày Tịch điền là: Nhà vua hàng năm tổ chức cho nhân
dân thi cầy, cấy... và nhà vua cũng trực tiếp tham gia thi cầy
cùng nhân dân.
* ý nghĩa: Nhà vua khuyến khích nhân dân tham gia cày cáy
và sản xuất nông nghiệp
0,5
0,25
0,25
0,25
0,5
0,5
0,25
4. Củng cố:
- GV thu bài và nhận xét thái độ làm bài của HS
5. Hớng dẫn về nhà:
- Làm đáp án trả lời các câu hỏi trong SGK
- CBB: Đọc trớc bài 13 SGK
Giáo viên Nguyễn Minh Tuấn - THCS Trực Thanh
65
Giáo án Lịch sử lớp 7 Năm học 2010 - 2011
Chơng III:
Nớc Đại Việt thời Trần
(thế kỉ XIII XIV)
Mục tiêu toàn chơng:
1. Kiến thức:
- Nguyên nhân làm cho nhà Lý sụp đổ nhà Trần thành lập, việc nhà Trần thành lập
đã góp phần củng cố chế độ quân chủ trung ơng tập quyền vững vàng thông qua việc sửa

đổi pháp luật thời Lý.
- Nhà Tần đã thực hiện nhiều biện pháp tích cực để xây dựng quân đội, củng cố
quốc phòng, phục hồi và phát triển kinh tế đất nớc do đó kinh tế phát triển, quân đội, quốc
phòng vững mạnh.
- Tinh thần đấu tranh chống quân xâm lợc của nhân dân ta.
2. Thái độ:
- Bồi dỡng cho học sinh lòng căm thù giặc ngoại xâm, niềm tự hào dân tộc và lòng
biết ơn tổ tiên đã kiên cờng mu trí bảo vệ chủ quyền đất nớc.
3. Kỹ năng:
- Trình bày diễn biến trận đánh qua lợc đồ.
- Đọc, vẽ lợc đồ.
- Phân tích, đánh giá, nhận xét các sự kiện lịch sử.
Ngày soạn:.......................................................
Ngày giảng: .
Tiết: 22 Bài 13:
Nớc Đại Việt ở thế kỉ XIII
A. Mục tiêu:
1. Kiến thức:
- Nguyên nhân làm cho nhà Lý sụp đổ nhà Trần thành lập, việc nhà Trần thành lập
đã góp phần củng cố chế độ quân chủ trung ơng tập quyền vững vàng thông qua việc sửa
đổi pháp luật thời Lý.
2. T tởng:
- T hào về lịch sử dân tộc, về ý thức tự lập tự cờng của cha ông ta thời Trần.
3. Kĩ năng:
- Đánh giá các thành tựu xây dựng nhà nớc, pháp luật thời Trần.
B. chuẩn bị:
- Su tầm t liệu lịch sử thời Trần.
C. phơng pháp:
*) PP: Nêu vấn đề, phát vấn, phân tích tổng hợp...
*) KT: Động não, các mảnh ghép, quan sát kênh hình, tia chớp, XYZ.

Giáo viên Nguyễn Minh Tuấn - THCS Trực Thanh
66
Giáo án Lịch sử lớp 7 Năm học 2010 - 2011
D. Tiến trình bài dạy
1. ổn định lớp:
- KTSS: ...........................................
2. Kiểm tra bài cũ.
- Kiểm tra sự chaurn bị của HS
3. Bài mới:
a) Giới thiệu bài:
Nhà Lý khi mới thành lập các ông vua rất chăm lo đến sự phát triển
sản xuất, văn hoá xã hội, đời sống nhân dân no đủ... song đến cuối thời Lý ở thế kỉ XII
ngày càng suy yếu phải dựa vào thế lực của quý tộc họ Trần. Với bàn tay khôn khéo của
Trần Thủ Độ, Lý Chiêu Hoàng đã phải nhờng ngôi cho chồng là Trần Cảnh- nhà Trần
thành lập...
b) Các hoạt động dạy học:
I. Nhà Trần thành lập
Hoạt động của thầy trò Nội dung bài học

H: Đọc SGK.
? Nhà Lý đợc thành lập từ năm nào?
- 1009 Lý Công Uẩn lên ngôi, trải qua 8
đời vua:Thái tổ, Thái Tông, Thánh
Tông, Nhân Tông, Thần Tông, Anh
Tông, Cao Tông, Huệ Tông.
? Nguyên nhân nào dẫn tới sự suy yếu
của triều Lý?
G: Huệ Tông cuối đời say khớt ngủ cả
ngày, không quan tâm đến triều chính,
vua không có con trai có hai cô công

chúa. Chị là Thuận Thiên công chúa
gả cho Trần Liễu. Em là: Chiêu Thánh
Tông công chúa lên 7 tuổi đợc lập thái
tử, sau đó 10/1224 Lý Huệ Tông đi tu ở
chùa chân Giao. Lợi dụng tình hình ấy
quan lại nổi dậy tranh chấp quyền
hành, bóc lột nhân dân...
GV: Yêu cầu HS theo dõi phần chữ nhỏ
bấy giờ... nghĩ đến việc gì"

hết.
? Tình hình nớc ta cuối thời Lý?
? Nhà Trần đợc thành lập trong hoàn
cảnh lịch sử nh thế nào?
- Lý suy yếu, bất lực ngoại xâm
1. Nhà Lý sụp đổ:
- Cuối XII vua, quan lo ăn chơi sa đoạ,
không chăm lo đến đời sống, sản xuất
nhân dân.
- Lụt lội, hạn hán, mất mùa nhân dân
cực khổ.
- Phong kiến địa phơng nổi dậy, triều
Lý suy yếu.
- Giặc phơng Nam cớp phá.
- 12/1226 Lý Chiêu Hoàng nhờng ngôi
Giáo viên Nguyễn Minh Tuấn - THCS Trực Thanh
67
Giáo án Lịch sử lớp 7 Năm học 2010 - 2011
? Em có suy nghĩ gì về việc nhà Trần
lên thay nhà Lý?

- Hợp quy luật lịch sử
G: Sơ lợc chuyển ý.
G: Giải thích tập quyền .
H: Đọc SGK.
? Sau khi nắm chính quyền nhà Trần
đã làm gì để cứu vãn tình thế?
- Dẹp nội loạn, xây dựng nhà nớc mới
? Bộ máy nhà nớc đợc tổ chức nh thế
nào?
*Trung ơng.
- VuA. Thái Thợng Hoàng.
- Quan văn, quan võ, quan chuyên
trách.
- Quốc sử viện: chuyên viết sử.
- Hà đê sử: đê điều
- Đồn điền sử - khai hoang.
- Khuyến nông sử: phát triển sản xuất
- Thái y viện: chữa bệnh trong cung
* Địa phơng:
? Tại sao giao chức vụ quan trọng cho
ngời trong họ nắm giữ?
- Chuyên quyền dòng họ
GV: Có nhiều nhân vật nổi tiếng thời
Trần: Trạng nguyên Mạc Đĩnh Chi Bộ
sử đầu tiên: Đại Việt sử kí (1272).
Nhà sử học Lê Văn Hu.
? So với bộ máy nhà nớc thời Lý bộ
máy nhà nớc thời Trần có đặc điểm gì
khác?
- Vua nhờng ngôi cho con, sớm tự xng

là thái thợng hoàng.
- Ngời trong họ nắm chức vụ quan
trong.
- Có thêm cơ quan chuyên trách.
- Cả nớc chia thành 12 lộ
Quy củ, chặt chẽ, tập trung quyền
trong tay họ.
G: Sơ lựơc chuyển ý.
H: Đọc SGK.
cho chồng là Trần Cảnh.
- Nhà Trần thành lập.
2. Nhà Trần củng cố chế độ phong
kiến tập quyền.
- Bộ máy nhà nớc đợc tổ chức theo chế
độ quân chủ trung ơng tập quyền gồm 3
cấp:
+ Triều đình
+ Các đơn vị hành chính trung gian
+ Các cấp hành chính cơ sở
- Qui củ, chặt chẽ
- Tập trung quyền lực hơn.
Giáo viên Nguyễn Minh Tuấn - THCS Trực Thanh
68
Giáo án Lịch sử lớp 7 Năm học 2010 - 2011
? Bộ Quốc Triều hình lật có đặ điểm
gì?
G: Những lúc vua đi thăm các địa ph-
ơng nhân dân có thể đón rớc, xin vua
đứng lại để xét xử một vụ kiện oan.
Mối quan hệ giữa vua và nhân dân tuy

có cách biệt song cha sâu sắc.
? Luật thời Trần và thời Lý có gì giống
và khác nhau?
- Kế thừa, phát triển cao hơn
- Ban hành bộ luật mới "Quốc triều
thông chế", sửa chữa và bổ sung thành
"Quốc triều hình luật".
+ Xác định lại những điều luật thời Lý.
+ Quy định cụ thể việc mua bán ruộng
đất.
- Đặt sơ quan thẩm hình viện để xử
kiện.
- Đặt chuông lớn xin vua xét xử.
4. Củng cố:
(?) Nhà Trần đợc thành lập trong hoàn cảnh nào?
(?) Bộ máy nhà nớc thời Trần có gì khác so với thời Lý?
5. Hớng dẫn:
- Học bài theo nội dung các câu hỏi trong SGK.
- CBB: Đọc trớc phần II.
Ngày soạn:......................................................
Ngày giảng: ..
Tiết 23 - Bài 13:
Nớc Đại việt ở thế kỉ XIII
A. Mục tiêu bài học:
1. Kiến thức:
- Thế kỉ XIII nhà Tần đã thực hiện nhiều biện pháp tích cực để xây dựng quân đội,
củng cố quốc phòng, phục hồi và phát triển kinh tế đất nớc do đó kinh tế phát triển, quân
đội, quốc phòng vững mạnh.
2. T tởng:
- Bồi dỡng lòng yêu nớc, niềm tự hào dân tộc, đối với công cuộc xây dựng, củng cố

và phát triển đất nớc dới triều Trần.
3. Kĩ năng:
- Làm quen với phơng pháp so sánh.
B. Chuẩn bị:
- Su tầm một số tranh, ảnh, t liệu có liên quan đến thủ công nghiệp thời Trần.
C. phơng pháp:
*) PP: Nêu vấn đề, phát vấn, phân tích tổng hợp...
*) KT: Động não, các mảnh ghép, quan sát kênh hình.
Giáo viên Nguyễn Minh Tuấn - THCS Trực Thanh
69
Giáo án Lịch sử lớp 7 Năm học 2010 - 2011
D. tiến trình bài dạy:
1. ổn định lớp:
- KTSS: ............................................
2. Kiểm tra bài cũ.
a) Câu hỏi:
(?) Em hãy trình bày những nét chính về pháp luật thời Trần?
b) Đáp án: Vở ghi mục 3
3. Bài mới:
a) Giới thiệu bài:
Củng cố, xây dựng chính quyền. Nhà Trần còn đặc biệt chăm lo xây
dựng lực lợng quân đội, củng cố quốc phòng và phát triển kinh tế làm cho triều Trần
vững mạnh về mọi mặt. Đó là diều kiện tốt để phát huy sức mạnh dân tộc.
b) Các hoạt động dạy học:
II. Nhà Trần xây dựng quân đội và phát triển kinh tế
Hoạt động của thầy trò Nội dung bài học
H: Đọc SGK.
G: Ngay khi vừa mới thành lập nhà Trần
nhanh chóng ổn định tình hình chính trị, xã
hội, xây dựng chính quyền mới, mặt khác xây

dựng tỏ chức lại lực lợng quân đội, củng cố
quốc phòng.
? Quân đội nhà Trần đợc tổ chức nh thế nào?
GV: Cấm quân: đạo quân bảo vệ kinh thành,
triều đình, và chỉ chọn trai tráng khoẻ mạnh ở
quê hơng nhà Trần
- Quân các lộ: ở đồng bằng gọi là chính binh, ở
miền núi gọi là phiên binh
? Tại sao nhà Trần chỉ kén chọn những thanh
niên khoẻ mạnh ở quên hơng họ Trần để tuyển
vào cầm quân?
- Tăng độ tin cậy, bảo vệ vua, kinh đô
? Quân đội nhà Trần còn đợc tuyển chọn theo
chính sách và chủ trơng nào?
? Bên cạnh việc XD quân đội, nhà Trần đã làm
gì để củng cố quốc phòng?
G: Trong nhân dân lò vật, lò võ mở ở khắp
nơi.
H: Quan sát H.27 (hình vẽ trang trí).
? Em có nhận xét gì về H27?
? Em thấy quân đội thời Trần có gì giống và
1. Nhà Trần xây dựng quân đội và
củng cố quốc phòng:
- Quân đội của nhà Trần gồm các
cấm quân và quân ở các lộ
+ Chính sách ngụ binh nông .
+ Chủ trơng quân cốt tinh nhuệ
không cần nhiều .
- Đoàn kết, học binh pháp, luyện tập
võ nghệ.

- Tăng cờng tuần tra, cử tớng giỏi
canh giữ nơi hiểm yếu.
Giáo viên Nguyễn Minh Tuấn - THCS Trực Thanh
70
Giáo án Lịch sử lớp 7 Năm học 2010 - 2011
khác quân đội thời Lý?
* Giống:
- 2 Bộ phận.
- Chính sách ngụ binh nông.
* Khác:
- Tuyển cấm quân quê họTrần.
- Cốt tinh nhuệ, không cần đông rèn luyện võ
nghệ, học binh pháp .
=> Lực lợng quân đội vững manh hơn.
G: Sơ kết chuyển ý.
H: Đọc SGK.
? Nhà Trần đã làm gì để phát triển kinh tế
nông nghiệp?
G: Cử chức quan Hà đê sử, chuyên trách đê
điều.
? Em có nhận xét gì về chủ trơng phát triển
nông nghiệp thời Trần?
- Đây là chủ trơng đúng đắn phù hợp tình hình
đất nớc ta, phù hợp với lòng dân, đảm bảo tới
tiêu thuận lợi kinh tế phát triển nhanh chóng
H: Đọc chữ nhỏ SGK "về thủ công nghiệp .
? Em hãy kể tên các nghề thủ công truyền
thống trong nhân dân?
- H. 28 ấm gốm.
? Em có nhật xét gì về sản phẩm thủ công

nghiệp?
? Em có nhận xét gì về thủ công nghiệp thơng
nghiệp nớc ta thời Trần TK XIII?
- Thủ công nghiệp phát triển mạnh, nhiều ngành
nghề, trình độ cao, buôn bán lu thông
H: Đọc chữ nhỏ SGK.
=> Lực lợng quân đội vững manh
hơn.
* Nông nghiệp:
- Chú trọng khai hoang, đắp đê, nạo
vét kênh mơng.
Kinh tế phát triển nhanh chóng.
* Thủ công nghiệp:
- Xởng thủ công nhà nớc: Gốm, dệt,
vũ khí.
- Trong nhân dân: Dệt, gốm, đúc
đồng, lamg giấy, khắc ván in...
* Thơng nghiệp:
- Chợ ở nhiều nơi.
- Thăng Long 61 phố phờng.
- Buôn bán tấp nập ở các cửa biển:
Hội Thống - Nghệ An, Vân Đồn -
Quảng Ninh, Hội Triều - Thanh
Hoá.
4. Củng cố:
(?) Nhà Trần đã làm gì để phục hồi và phát triển kinh tế sau những năm suy thoái
cuối thời Lý?
5. Hớng dẫn:
- Học bài theo các câu hỏi trong SGK
- CBB: Đọc trớc bài 3 SGK

E. rút kinh nghiệm:
Giáo viên Nguyễn Minh Tuấn - THCS Trực Thanh
71
Giáo án Lịch sử lớp 7 Năm học 2010 - 2011
Ngày soạn:......................................................
Ngày giảng: ..
Tiết 24 - Bài 14:
Ba lần kháng chiến chống quân xâm lợc
Mông Nguyên (thế kỉ XIII)
A. Mục tiêu bài học:
1. Kiến thức:
- Âm mu xâm lợc Đại Việt của quân Mông Cổ.
- Chủ trơng, chính sách và những việc làm của quân dân Trần.
2. T tơng:
- Giáo dục ý chí kiên cờng, bất khuất, mu trí, dũng cảm của quân và dân ta trong
cuộc kháng chiến.
- Giáo dục lòng tự hào về truyền thống đánh giặc của dân tộc.
3. Kĩ năng:
- Trình bày diễn biến trận đánh qua lợc đồ.
- Đọc, vẽ lợc đồ.
- Phân tích, đánh giá, nhận xét các sự kiện lịch sử.
B. chuẩn bị:
- Chuẩn bị lợc đồ diễn biến cuộc kháng chiến chống xâm lợc Mông Cổ 1258.
C. Phơng pháp:
*) PP: Nêu vấn đề, phát vấn, phân tích tổng hợp...
*) KT: Động não, các mảnh ghép, quan sát kênh hình.
D. tiến trình bài dạy:
1. ổn định lớp:
- KTSS: ................................................
2. Kiểm tra bài cũ:

a) Câu hỏi:
(?) Nhà Trần đã làm gì để phục hồi, phát triển kinh tế sau những năm suy
thoái cuối thời Lý?
b) Đáp án:
- Vở ghi mục 2
3. Bài mới
a) Giới thiệu bài:
Giáo viên Nguyễn Minh Tuấn - THCS Trực Thanh
72
Giáo án Lịch sử lớp 7 Năm học 2010 - 2011
Thế kỉ XIII, quân Mông Cổ ở phía Bắc ngày càng mạnh mẽ và phát triển
rộng lớn. Chúng tiến hành xâm lợc các nớc xung quanh để mở rộng bờ cõi năm 1257
vua Mông Cổ quyết định tấn công vào Nam Tông chúng lấy cớ mợn nớc ta để làm bàn
đạp xâm lợc Nam Tống. Vua Trần đã huy động cả nớc...
b) Các hoạt động dạy học:
I. Cuộc kháng chiến lần thứ nhất chống
quân xâm lợc Mông Cổ (1258)
Hoạt động của thầy trò Nội dung bài học
H: Đọc SGK.
G: Xác định vị trí Mông Cổ trên bản
đồ và giải thích.
Từ xa các bộ lạc Mông Cổ sống du
mục ở vùng Thảo Nguyên. Đầu XIII
nhà nớc phong kiến Mông Cổ đợc
thành lập đem quân xâm lợc khắp nơi
và xây dựng thành một đế quốc rộng
lớn từ Thái Bình Dơng đến Bắc Hải.
Ngời xa nhận xét vó ngựa của quân
Mông Cổ đi đến đâu thì thành luỹ tan
hoang, cỏ cây không mọc đợc đến đó .

H: Quan sát H.29.
? Em có nhận xét gì về quân đội Mông
Cổ qua H.29?
- Quân đội rất lớn mạnh có tổ chức,
trang bị tốt
G: Đi thì nh trên trời xuống, chạy thì
nhanh nh biến vào không trung, lực l-
ợng đông, mạnh tổ chức huấn luyện
quy củ, trang bị vũ khí .
? Với lực lợng quân đội mạnh nh vậy
quân Mông Cổ đã làm gì?
? Vì sao chúng cho quân xâm lợc Đại
Việt trớc?
? Trớc khi kéo vào nớc ta, tớng MC đã
làm gì?
- Trớc khi đem quân xâm lợc Đại Việt
chúng cho sứ giả đem th dụ vua Trần
đầu hàng- vua Trần bắt trói sứ giả nhốt
vào ngục tối.
? Vua Trần đã làm gì khi các sứ giả
MC đến?
- Bắt tống giam vào ngục
? Em có suy nghĩ gì về thái độ của vua
1. Âm mu xâm lợc Đại Việt của quân
Mông Cổ:
- Vua Mông Cổ cho quân XL Đại Việt
Đánh lên phía nam TQ, thực hiện kế
hoạch gọng kìm tiêu diệt Nam Tống
Giáo viên Nguyễn Minh Tuấn - THCS Trực Thanh
73

Giáo án Lịch sử lớp 7 Năm học 2010 - 2011
Trần qua hành động này?
- Tỏ thái độ kiên quyết đánh giặc,
không hề run sợ trớc kẻ thù dù rất
mạnh.
GV: Chuyển ý
? Khi đợc tin quân MC XL nớc ta vua
Trần đã làm gì?
? Nhà Trần đã ở vào t thế nh thế nào?
- Hoàn toàn chủ động
G: Dùng lợc đồ gt kí hiệu, giair thích
diễn biến... Giặc theo đờng sông Thao
Bạch Hạc (Phú Thọ) Bình Lệ
Nguyên. Tại đây vua Trần đích thân chỉ
huy trận đánh quyết liệt diễn ra.
- Giặc vào Thăng Long vắng lặng.
Sứ giả chết giặc tàn phá Thăng
Long, giết ngời cớp của.
- Vua Trần lo lắng Trần Thủ Độ đầu
thần cha rơi xuống đất, xin bệ hạ đừng
lo .
Giặc khó khăn, thiếu lơng thực.
? Em hãy thuật lại diễn biến trận đánh
trên lợc đồ?
H: Nhận xét.
? Em hiểu nh thế nào về câu nói của
thái s Trần Thủ Độ?
- ý chí quyết tâm đánh giặc, làm an
tâm vua Trần
? Vì sao quân Mông Cổ mạnh mẽ vẫn

bị ta đánh bại?
? ý nghĩa lịch sử của cuộc kháng
chiến?
? Bài học lịch sử của cuộc kháng
chiến?
? Bài học lịch sử của lháng chiến?
2. Nhà Trần chuẩn bị và tiến hành
kháng chiến chống quân Mông Cổ:
a) Nhà Trần chuẩn bị:
- Vua Trần ban lệnh sắm sửa vũ khí,
quân đội ngày đêm luyện tập
b) Diễn biến:
- 1/1258, 3 vạn quân Mông -> xâm lợc
nớc ta.
- Giặc mạnh ta rút khỏi Thăng Long
làm vờn không nhà trống.
- Giặc khó khăn, ta phản công thắng ở
Đông Bộ Đầu.
- 29/1/1258 Giặc rút khỏi Thăng Long
bị truy kích tháo chạy
Kháng chiến kết thúc.
c) Nguyên nhân thắng lợi:
- Đoàn kết, quyết tâm quân dân cách
đnáh thông minh tránh mạnh đánh chỗ
yếu, chớp thời cơ.
d) ý nghĩa:
- Nhân dân tinh thần phấn khởi.
4. Củng cố:
(?) Nhà Trần đã chuẩn bị và tiến hành chống quân Mông Cổ ntn?
5. Hớng dẫn:

- Học bài theo các câu hỏi trong SGK
- CBB: Đọc trớc mục II SGK
Giáo viên Nguyễn Minh Tuấn - THCS Trực Thanh
74
Giáo án Lịch sử lớp 7 Năm học 2010 - 2011
Ngày soạn:......................................................
Ngày giảng: ..
Tiết 25 - Bài 14:
Ba lần kháng chiến chống quân xâm lợc
Mông Nguyên (thế kỉ XIII) (tiếp theo)
A. Mục tiêu bài học:
1. Kiến thức:
- Việc chuẩn bị chống quân Nguyên của nhà Trần chu đáo hơn.
- Sự chuẩn bị chu đáo, đờng lối đánh giặc đúng đắn, quyết tâm cao... quân dân Đại
Việt đã giành thắng lợi vẻ vang.
2. T tơng:
- Bồi dỡng cho học sinh lòng căm thù giặc ngoại xâm, niềm tự hào dân tộc và lòng
biết ơn tổ tiên đã kiên cờng mu trí bảo vệ chủ quyền đất nớc.
3. Kĩ năng:
- Rèn luyện kĩ năng sử dụng bản đồ để thuật lại diễn biến kháng chiến.
B. chuẩn bị:
- Chuẩn bị lợc đồ diễn biến cuộc kháng chiến chống xâm lợc Mông Cổ 1258.
C. Phơng pháp:
*) PP: Nêu vấn đề, phát vấn, phân tích tổng hợp...
*) KT: Động não, các mảnh ghép, quan sát kênh hình.
D. tiến trình bài dạy:
1. ổn định lớp.
- KTSS: ....................................
2. Kiểm tra bài cũ:
a) Câu hỏi:

? Em hãy trình bày lại diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ nhất chống quân
xâm lợc Mông Cổ.
b) Đáp án:
- Vở ghin mục 2.b
3. Bài mới
a) Giới thiệu bài:
Sau thất bại 1258 Quân Mông cổ vô cùng tức giận vẫn nuôi dã tâm xâm lợc
Đại Việt. Năm 1279 sau khi chiếm đợc toàn bộ Trung Quốc lập ra nhà Nguyên, vua
Nguyên đã roá riết chuẩn bị đánh Đại Việt. Vậy lần này chúng có giành đợc thắng lợi
hay không. Diễn biến kết quả cuộc kháng chiến...
b) Các hoạt động dạy học:
II. Cuộc kháng chiến lần thứ hai chống quân xâm lợc
Nguyên (1285)
Giáo viên Nguyễn Minh Tuấn - THCS Trực Thanh
75
Giáo án Lịch sử lớp 7 Năm học 2010 - 2011
Hoạt động của thầy trò Nội dung bài học
G: Giảng SGK + lợc đồ.
? Vua Nguyên ráo riết xâm lợc Cham-
pa và Đại Việt nhằm mục đích gì?
- Làm cầu nối thôn tính các nớc phía
nam TQ
? Vì sao nhà Nguyên lại đánh Cham-
pa trớc khi đánh Đại Việt?
- Làm bàn đạp tấn công vào Đại Việt
? Kế họach của giặc có thực hiện đợc
không? Vì sao?
G:Sơ kết chuyển ý.
H: Đọc SGK.
? Biết tin vua Nguyên đánh Cham-Pa

làm bàn đạp tấn công Đại Việt - vua
Trần đã làm gì?
GV: Y/c HS chú ý vào đoạn in nghiêng
? Em có suy nghĩ gì về tấm gơng yêu n-
ớc của Hoài Văn Hầu- Trần Quốc
Toản?
- Tuổi trẻ, trí lớn, lòng yêu nớc quyết
tâm bảo vệ tổ quốc
GV đọc đoạn"Hịch tớng sĩ"
Ta cùng các ngơi...
Ta thờng tới bữa quên ăn, nửa đêm vỗ
gối, ruột đau nh cắt, nớc mắt đầm đìa
chỉ căm tức rằng cha xả thịt, lột da,
nuốt gan, uống máu quân thù.
? Qua đoạn trích trên em thấy Hịch T-
ớng Sĩ có ý nghĩa gì?
G: Hng đạo đại vơng Trần Quốc Tuấn,
con của An Sinh Vơng Trần Liễn
(1228-1300) là danh nhân kiệt xuất
của dân tộc đồng thời là danh nhân
quân sự cổ kim của thế giới. Ông là
một trong 10 đại nguyên soái quân sự
của thế giới do Hoàng Gia Anh công
bố 1984. Từ nhỏ ông đã hội tụ đủ tài
văn võ biết dùng ngời tài, thơng yêu
binh lính, ông là bậc tớng tru cột của
triều đình gồm đủ đức tài nhân,
nghĩa, trí, tín, dũng . Tr ớc khi mất vua
Anh Tông đến hỏi thăm ông trăng trối
1. Âm mu xâm lợc Chăm-pa và Đại

Việt của nhà Nguyên:
- Sau khi thống trị hoàn toàn TQ, vua
Nguyên ráo riết chuẩn bị XL Đại Việt
và Cham-pa
-1283, 10 vạn Nguyên Toa Đô tấn
công Chăm-pa thất bại.
2. Nhà Trần chuẩn bị kháng chiến:
- Vua Trần triệu tập hội nghị Bình Than
bàn kế đánh giặc.
- Trần Quốc Tuấn - chỉ huy cuộc kháng
chiến Hịch tớng sĩ khích lệ tinh
thần kháng chiến.
- Năm 1285 các bô lão có uy tín trong
nớc về dự hội nghị Diên Hồng.
Giáo viên Nguyễn Minh Tuấn - THCS Trực Thanh
76
Giáo án Lịch sử lớp 7 Năm học 2010 - 2011
thời bình phải khoan th sức dân làm
kê sâu dễ bền gốc, đó là thợng sách
giữ nớc . Ngày 20/8/1300 ông qua đời
thi hài ông đợc hoả táng thu vào bình
đồng chôn trong khu vờn An Lộc đất
san phẳng. Triều đình phong ông là
h ng đạo Đại Vơng lập đền thờ ở Vạn
Kiếp - Chí Linh.
? Hội nghị Diên Hồng có tác dụng gì
cho cuộc kháng chiến?
- Là hội nghị thẻ hiện ý chí tập trung
của nhân dân Đại Việt
? Việc thích 2 chữ "Sát thát" có ý

nghĩa gì?
- Quyết tâm giết giặc Mông Cổ.
G: Dùng lợc đổ gt.
G: Ta đánh lui.
Nghe tin Trần Quốc Tuấn sau 1 vài trận
quyết chiến với giặc đã cho quân về
Vạn Kiếp để bảo toàn lực lợng, vua
Trần lo lắng hỏi Trần Quốc Tuấn đã
khảng khái trả lời: Nếu bệ hạ muốn
hàng giặc thì trớc hãy chém đầu thần
rồi hãy hàng.
? Em có liên hệ gì với câu nói của
Trần Thủ Độ trong cuộc kháng chiến
lần 1?
- Rất bình tĩnh tự tin, thể hiện lòng
quyết tâm, tinh thần chiến đấu đến cùng
không sợ hi sinh, gian khổ
G: Thoát Hoan

Thăng Long trống
vắng chúng dựng doanh trại phía bắc
sông Nhị.
- Toa Đô Nam từ Cham-pa đánh lên
Nghệ An - Thanh Hoá.
- Tạo thành hai gọng kìm.
- Một số quý tộc Trần hàng giặc.
- Một số ngời bị bắt.
? Ta đã giải quyết tình thế khó khăn
đó ra sao?
- Ta rút lui, củng cố lực lợng, chuẩn bị

phản công.
? Em hãy thuật lại diễn biến của cuộc
kháng chiến trong những tháng đầu
năm 1285.

=>ý chí quyết tâm đánh giặc.
- Quân đội tập trận ở Đông Bộ Đầu.
- Nhân dân sẵn sàng chiến đấu.
- Binh sĩ thích vào cánh tay 2 chữ Sát
thát.
3. Cuộc kháng chiến bùng nổ và
thắng lợi:
- Thỏng 1/1285 khoảng 50 vạn quân
Nguyên do Thoát Hoan chỉ huy xâm
lợc ta.
- Ta lui về Vạn Kiếp Thăng Long
Thiên Trờng thực hiện chủ chơng vờn
không nhà trống để bảo toàn lực lợng
- Cùng một lúc Toa Đô từ Cham-Pa
đánh ra Nghệ An, Thanh Hoá, Thoát
Hoan tấn công xuống phía nam hòng
tạo thế gọng kìm tiêu diệt quân ta
- Giặc rút về Thăng Long cố thủ gặp
khó khăn.
Giáo viên Nguyễn Minh Tuấn - THCS Trực Thanh
77
Giáo án Lịch sử lớp 7 Năm học 2010 - 2011
G: Trần Bình Trọng ta thà làm ma nớc
Nam còn hơn là làm vơng đất Bắc.
Giai đoạn: Trần ích Tắc hàng giặc. An

T công chúA. vợ Thoát Hoan dò la tình
hình giặc.
? Không thực hiện đợc âm mu bắt sống
vua Trần, Thoát Hoan đã làm gì?
- Khó khăn, thiếu thốn.
- Thoát Hoan chui vào ống đồng Toa
Đô bị chém đầu- Tây kết:
Chơng Dơng cớp giáo giặc
Hàm Tử bắt quân thù
Thái bình nên gắng sức
Non nớc ấy ngàn thu.
? Hãy nêu cách đánh giặc lần 2.
- Vừa đánh vừa lui, chờ thời cơ phản
công, vờn không nhà trống lấy ít địch
nhiều.
Thắng lợi vẻ vang
- Tháng 5/1285 ta phản công giành
thắng lợi ở Tây Kết, Hàm Tử, bến Ch-
ơng Dơng.
- Kết quả: Giặc phần bị chết, phần còn
lại rút chạy về nớc, Thoát Hoan chui
vào ống đồng về nớc, Toa Đô bị chém
đầu
- Cách đánh: Vừa đánh vừa lui, chờ thời
cơ phản công, "vờn không nhà trống"
lấy ít địch nhiều.
4. Củng cố:
(?) Hãy cho biết cách đánh quân Nguyên của nhà trần trong cuộc kháng chiến lầ
thứ 2.
5. Hớng dẫn:

- Học bài theo câu hỏi trong SGK
- CBB: Đọc trớc mục III SGK
E. rút kinh nghiệm:
Ngày soạn:...........................................
Ngày giảng: ..
Tiết 26 Bài 14:
Ba lần kháng chiến chống quân xâm lợc
Mông Nguyên (thế kỉ XIII) (tiếp theo)
A. Mục tiêu bài học:
Giáo viên Nguyễn Minh Tuấn - THCS Trực Thanh
78
Giáo án Lịch sử lớp 7 Năm học 2010 - 2011
1. Kiến thức:
- Quân Nguyên quyết tâm xâm lợc Đại Việt lần thứ ba.
- Vua tôi nhà Trần quyết tâm tiến hành cuộc kháng chiến chống lại nhà Nguyên với
các trận đánh lớn: Vân Đồn, Bạch Đằng và giành thắng lợi vẻ vang.
2. T tơng:
- Bồi dỡng cho học sinh lòng căm thù giặc và niềm tự hào về truyền thống hào hùng
của dân tộc trong cuộc kháng chiến chống gặc Mông Nguyên
3. Kĩ năng:
- Rèn luyện kĩ năng sử dụng lợc đồ để tóm tắt diễn biến của cuộc kháng chiến.
B. chuẩn Bỵ:
- Cuộc kháng chiến lần thứ III (lợc đồ)
- Chuyện kể về cuộc kháng chiến của Trần Khánh D.
C. Phơng pháp:
*) PP: Nêu vấn đề, phát vấn, phân tích tổng hợp...
*) KT: Động não, các mảnh ghép, quan sát kênh hình.
D. tiến trình bài dạy:
1. ổn định lớp:
- KTSS: .....................................

2. Kiểm tra bài cũ:
a) Câu hỏi:
(?) Hãy trình bày tóm tắt diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ hai chống quân
Nguyên xâm lợc của nhà Trần.
b) Đáp án:
- Vở ghi mục 3
3. Bài mới:
a) Giới thiệu bài:
Hai lần đem quân xâm lợc đều thất bại thảm hại vua Nguyên vô cùng tức giận hạ
quyết tâm xâm lợc lần nữa hòng nuốt trôi Đại Việt, lần này vua Nguyên chuẩn bị rất kĩ
càng có cả thuyền trở vũ khí và lơng thực để khỏi phải rơi vào tình cảnh nh lần xâm lợc
trớc. Vậy với sự chuẩn bị rất chu đáo cuộc xâm lợc của quân Nguyên có giành đợc
thắng lợi hay không.
Hôm nay cô cùng các em trở lại với cuộc kháng chiến lần thứ ba của vua tôi nhà
Trần.
b) Các hoạt động dạy học:
III. Cuộc kháng chiến lần thứ ba chống
quân xâm lợc Nguyên (1287-1288)
Hoạt động của thầy trò Nội dung bài học
G: Hai lần thất bại Nguyên tức giận
quyết định đình chỉ cuộc xâm lợc Nhật
Bản để tập trung lực lợng đánh Đại Việt
quyết tâm thắng lợi.
1. Nhà Nguyên xâm lợc Đại Việt:
- Lần thứ ba xâm lợc Đại Việt.
Vua Nguyên:
+ Huy động 30 vạn quân.
Giáo viên Nguyễn Minh Tuấn - THCS Trực Thanh
79
Giáo án Lịch sử lớp 7 Năm học 2010 - 2011

H: Đọc chữ nhỏ trong lần xâm lợc...
khinh thờng.
? Nhà Nguyên chuẩn bị xâm lợc Đại
Việt lần thứ ba nh thế nào?
- Đình chỉ cuộc xâm lợc Nhật Bản->
Đại Việt.
Vua Nguyên căn dặn con không đợc...
khinh thờng cử tớng giỏi.
? Em có suy nghĩ gì về lực lợng của
nhà Nguyên trong cuộc xâm lợc Đại
Việt lần 3?
- Tớng giỏi
- Quân đông
- Vũ khí mạnh
- Lơng thảo đầy đủ
=> Chu đáo, kĩ lỡng.
? Hai lần xâm lợc trớc giặc bị thất bại
nguyên nhân lớn là do đâu?
- Thiếu lơng thực.
G: Lần này chúng chuẩn bị chu đáo
định đánh lâu dài với ta.
? Trớc nguy cơ xâm lợc của nhà
Nguyên vua tôi nhà Trần đã làm gì?
- Trần chuẩn bị đánh giặc.
- Ta chặn đánh rút lui khỏi Vạn Kiếp
về sông Đuống.
? Em thấy thế của giặc trong những
ngày đầu nh thế nào?
- Mạnh.
G: Nếu chúng hội quân ở Vạn Kiếp với

đầy đủ vũ khí lơng thảo để đánh lâu
dài với ta thì ta rất khó khăn.
G: Sơ kết chuyển ý
G: Ô Mã Nhi đợc giao nhiệm vụ bảo
vệ, đoàn thuyền lơng nhng cho rằng ta
không thể ngăn đợc đoàn thuyền lơng
này nên đã hội quân ở Vạn Kiếp.
Trần Khánh D đợc cử canh giữ mạn
Đông Bắc nhng lại để Ô Mã Nhi chạy
thoát dễ dàng vì vậy bị vua Trần trách
mắng đòi về trị tội. Trần Khánh D xin
vua để th th cho Trần vài ba ngày nữa
về trị tội cha muộn, ông đoán rằng
thuyền lơng nặng nề đang đi sau vì vậy
đã bố trí trận địa mai phục quả nhiên
+ Hàng trăm thuyền chiến.
+ Đoàn thuyền lơng (chục vạn thạch l-
ơng)
- Cuối 12/1287 quân Nguyên ồ ạt tiến
vào nớc ta:
+ Quân bộ Thoát Hoan Lạng Sơn
Bắc Giang Vạn Kiếp.
+ Quân thuỷ Ô Mã Nhi Vạn Kiếp.
2. Trận Vân Đồn tiêu diệt đoàn
thuyền lơng của Trơng Văn Hổ:
Giáo viên Nguyễn Minh Tuấn - THCS Trực Thanh
80
Giáo án Lịch sử lớp 7 Năm học 2010 - 2011
mấy ngày sau đoàn thuyền lơng (Trơng
Văn Hổ) nặng nề đến đồn Vân Đồn

bị mai phục.
H: Đọc SGK.
? Em hẵy tờng thuật lại diễn biến trận
Vân Đồn?
? Kết quả trận Vân Đồn nh thế nào?
? ý nghĩa lịch sử của trận Vân Đồn?
? Em có thể tiên đoán trớc điều gì sẽ
xảy ra?
G: Chuyển ý.
H: Đọc SGK cuối 1/1288 thuỷ bộ.
?Sau trận Vân Đồn tình thế của quân
Nguyên nh thế nào?
- Khó khăn, thiếu lơng thực trầm trọng
? Đợi mãi không thấy đoàn thuyền l-
ơng đến, Thoát Hoan đã làm gì?
- Cho quân vào chiếm thành Thăng
Long
GV giảng: Nhân dân TL đã thực hiện
kế hoạch "vờn không nhà trống" để đối
phó với giặc. Thoát hoan điên cuồng
cho quân đánh các căn cứ của nhà
trần, đuổi bắt 2 vua Trần (thái thợng
hoàng và vua)
? Trớc tình thế đó quân Nguyên đã
làm gì?
- Binh lính tàn phá cớp bóc của dân
- Cho khai quật lăng mộ họ Trần
GV giảng: Quân lính đi đến đâu nhân
dân căm ghét đuổi đánh. Thoát Hoan

tuyệt vọng, cho quân rút về Vạn Kiếp
và từ đây rút về nớc.
H: Đọc chữ nhỏ Bạch Đằng... Mai
phục.
? Trớc tình hình đó, vua tôi nhà Trần
đã làm gì?
- Quyết định mở cuộc phản công và mai
phục trên sông BĐ
? Tại sao ta quyết định mai phục ở cửa
sông Bạch Đằng?.
- Trần Khánh D mai phục đoàn thuyền
lơng của địch ở Vân Đồn
- Khi đoàn thuyền lơng qua Vân Đồn, bị
quân của Trần Khánh D từ nhiều phía
đánh ra dữ dội
* Kết quả:
- Phần lớn thuyền lơng bị đắm, số còn
lại bị quân Trần chiếm
* ý nghĩa:
- Ta phấn khởi vui mừng.
3. Chiến thắng Bạch Đằng:
- Tháng 01/1288 Thoát Hoan Thăng
Long trống vắng tình thế nguy khốn,
tuyệt vọng địch rút quân về nớc.
- Vua Trần quyết định phản công, chọn
sông Bạch Đằng làm trận quyết chiến
Giáo viên Nguyễn Minh Tuấn - THCS Trực Thanh
81
Giáo án Lịch sử lớp 7 Năm học 2010 - 2011
- Là nơi hiểm yếu, giặc vào sông Bạch

Đằng... ra sông Bạch Đằng là nơi chứng
kiến 2 trận thắng lớn 938 của Ngô
Quyền, 981 của Lê Hoàn
? Trận địa Bạch Đằng đã đợc bố trí
nh thế nào?
- Đóng cọc, mai phục, lợi dụng con nớc
thuỷ triều.
? Dựa vào lợc đồ em hãy trình bày lại
diễn biến trận đánh Bạch Đằng
4/1288?
? Kết quả?
? Trận Bạch Đằng 4/1288 thắng lợi có
ý nghĩa lịch sử nh thế nào?
? Cách đánh của nhà Trần trong lần
thứ ba có gì khác, giống so với lần thứ
hai?
- Giống: Làm vờn không, nhà trống
tránh chỗ mạnh yếu.
- Khác: I, II... phản công.
III... mai phục, nhử giặc vào trận địa,
triệt đờng lơng thực.
- Diễn biến:
+ 4/1288 Đoàn thuyền Ô Mã Nhi về
theo sông BĐ
+ Ta nhử chúng vào trận địa mai phục.
+ Lúc nớc rút, thuyền bị xô vào cọc và
bị quân ta đánh từ 2 bên bờ
- Kết quả:
+ Nhiều tên giặc bị chết, Ô Mã Nhi bị
bắt sống

- ý nghĩa:
+ Đập tan mộng xâm lăng của giặc
Nguyên.
4. Củng cố:
(?) Em hãy trình bày tóm tắt diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ ba chống quân
Nguyên.
(?) Em có suy nghĩ gì về ba lần chíên thắng chống xâm lợc...
5. Hớng dẫn:
- Học bài theo các câu hỏi trong SGK
- CBB: Đọc trớc bài 3 SGK
E. rút kinh nghiệm:
Giáo viên Nguyễn Minh Tuấn - THCS Trực Thanh
82
Giáo án Lịch sử lớp 7 Năm học 2010 - 2011
Ngày soạn:..........................
Ngày giảng:
Tiết 27. Bài 14
IV.Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử
của ba lần kháng chiến chống
quân xâm lợc Mông- Nguyên.
A. Mục tiêu bài học:
1. Kiến thức:
Học sinh hiểu đợc.
- Vì sao ở thế kỉ XIII trong ba lần kháng chiến chống quân xâm lợc Mông Nguyên
thì cả ba lần quân dân Đại Việt đều thắng lợi.
- ý Nghĩa lịch sử của ba lần kháng chiến chống quân xâm lợc Mông- Nguyên.
2. T tơng:
- Bồi dỡng lòng tự hào về truyền thống đánh giặc giữ nớc.
- Bài học lịch sử về tinh thần đoàn kết quân dân.
3. Kĩ năng:

- Phân tích, so sánh sự kiện và nhân vật lịch sử qua ba lần kháng chiến để rút ra
nhận xét chung
B. chuẩn bị
- Bản đồ đế quốc Mông- Nguyên thế kỉ XIII.
- Hịch tớng sĩ của Trần Quốc Tuấn.
- T liệu về nhân vật lịch sử trong ba lần kháng chiến chống xâm lợc...
C. Phơng pháp:
Giáo viên Nguyễn Minh Tuấn - THCS Trực Thanh
83
Giáo án Lịch sử lớp 7 Năm học 2010 - 2011
- Nêu vấn đề, phát vấn ...
D. tiến trình bài dạy:
1. ổn định lớp.
- KTSS: ........................................
2. Kiểm tra bài cũ:
a) Câu hỏi:
. (?) Em hãy thuật lại diễn biến, kết quả và ý nghĩa của cuộc kháng chiến lần thứ ba
chống quân xâm lợc Nguyên.
b) Đáp án: Vở ghi mục 3
3. Bài mới
a) Giới thiệu bài:
- Cuộc kháng chiến chống quân xâm lợc Mông- Nguyên của quân dân nhà Trần đã
diễn ra trong điều kiện rất khó khăn, gian khổ nhng đã giành đợc thắng lợi vẻ vang ở cả ba
lần. Nguyên nhân thắng lợi do đâu? Những thắng lợi đó có ý nghĩa lịch sử nh thế nào?
Hôm nay...
b) Các hoạt động dạy học:
Hoạt động của thầy- trò Nội dung bài học
? Em hãy điểm lại những thắng lợi của
ta trong cả ba lần kháng chiến...
- Trận Đông Bộ Đầu 1/1258.

- 1288 Trận Tây Kết, Hàm Tử, Chơng
Dơng.
- 12/1287 Trận Vân Đồn, sông Bạch
Đằng 4/1288.
? Em hãy nêu nguyên nhân thắng lợi
của ta trong cả ba lần kháng chiến.
? Em hãy nêu dẫn chứng về sự tham
gia của mọi tầng lớp nhân dân.
- Làm vờn không nhà trống.
- Tự vũ trang, sắm vũ khí.
- Luyện tập ngày đêm, tập trung đông
nhất lực lợng, ý chí, lòng quyết tâm->
giặc khó khăn.
? Những đóng góp của Trần Quốc
Tuấn?
G:Trần Quốc Tuấn- Trần Liễu.
-Trần Quang Khải- Trần Cảnh.
=>Mâu thuẫn lớn từ trớc =>xoá bỏ ><.
- Trần Quốc Tuấn: Chỉ huy tài giỏi nhà
lí luận quân sự tài ba.
- Viết cuốn: Binh th yếu lợc; vạn kiếp
1.Nguyên nhân thắng lợi.
- Sự tham gia của mọi tầng lớp nhân
dân.
- Sự chuẩn bị chu đáo của nhà Trần.
- Sự đoàn kết dân tộC.> sức mạnh.
- Tinh thần chiến đấu hy sinh quân dân.
- Những chiến lợc, chiến thuật đúng
đắn, sáng tạo của những ngời chỉ huy
Giáo viên Nguyễn Minh Tuấn - THCS Trực Thanh

84
Giáo án Lịch sử lớp 7 Năm học 2010 - 2011
tông...; hịch tớng sĩ.
=>Kháng chiến lần 2,3- tổng chỉ huy
lực lợng quân đội, trực tiếp xông pha
trận mạc, biết dùng ngời tài.
? Chiến lợc, chiến thuật đúng đắn,
sáng tạo là gì?
- Vờn không nhà trống.
- Tránh mạnh đánh yếu, phát huy dân
tộc.
- Giặc từ đánh nhanh->đánh lâu dài.
? Em hãy nêu lại những nguyên nhân
thắng lợi của cuộc kháng chiến chống
xâm lợc Mông Nguyên.
G:Sơ lợc chuyển ý.
G:Thế kỉ XIII vó ngựa Mông Cổ đã
tung hoành ngang dọc thế giới chiếm
các nớc Châu Âu, Châu á, Trung Quốc
mở rộng bờ cõi xuống Đông Nam á
chúng cha hề biết đến thất bại là gì.
Vậy mà 3 lần sang xâm lợc Đại Việt
nhỏ bé thì cả 3 lần chúng đều thất bại.
Từ đó giặc Mông Cổ đã phải từ bỏ
mộng xâm lăng.
? Em hãy nêu lại lực lợng quân Mông-
Nguyên xâm lợc Đại Việt ở cả 3 lần
nh thế nào?
- 1259 lực lợng 3 vạn quân.
- 1285 lực lợng -50 vạn quân.

- 1287-1288 lực lợng 30 vạn
quân+thuyền lơng, chiến.
G:Trong tình thế đất nớc ta rất khó khăn
vậy mà cả ba lần đều thắng lợi.
? Thắng lợi của ta trong cả ba lần
kháng chiến... có ý nghĩa lịch sử nh thế
nào?
Khoan th sức dân làm kế sâu dễ, bền
gốc.
G:Đây là thắng lợi vẻ vang của dân tộc
mẫi mãi đợc lịch sử trân trọng, học
tập...
2. ý nghĩa lịch sử.
- Đập tan hoàn toàn ý chí xâm lợc và
tham vọng của đế chế Nguyên bảo vệ
độc lập, toàn vẹn lãnh thổ của tổ quốc.
- Góp phần xây đắp thêm truyền thống
chống giặc gic nớc của dân tộc ta.
- Để lại bài học lịch sử quý giá, đoàn
kết dân tộc, lấy dân làm gốc.
- Ngăn chặn cuộc xâm lăng vào Nhật.
4. Củng cố:
G:Hệ thống kiến thức toàn bài.
? Em hãy nhắc lại ý nghĩa lịch sử của cuộc kháng chiến chống xâm lợc Mông-
Nguyên
Giáo viên Nguyễn Minh Tuấn - THCS Trực Thanh
85
Giáo án Lịch sử lớp 7 Năm học 2010 - 2011
5. Hớng dẫn:
- Làm đáp án trả lời các câu hỏi trong SGK

- CBB: Đọc trớc bài 15 SGK
E. rút kinh nghiệm:
- Thời gian dành cho toàn bài và từng hoạt động.........................................
- Nội dung kiến thức....................................................................................
- Phơng pháp giảng dạy..............................................................................
- Hình thức tổ chức lớp học..........................................................................
- Thiết bị dạy học.........................................................................................
Ngày soạn:..........................
Ngày giảng: 7A:.....................
7B:.....................
Tiết 28 Bài 15
Sự phát triển kinh tế văn hóa thời Trần.
I.Sự phát triển kinh tế.
A. Mục tiêu bài học.
1.Kiến thức:
- Biết đợc một số nét chủ yếu về tình hình kinh tế, xã hội của nớc ta sau chiến tranh
chống xâm lợc Mông- Nguyên.
- Biết đợc một số thành tựu phản ánh sự phát triển của văn hoá, giáo dục, khoa học
kinh tế thời Trần.
2.T tơng:
- Tự hào về văn hoá dân tộc thời Trần.
- Bồi dỡng ý thức giữ gìn phát huy nền văn hoá dân tộc
3.Kĩ năng:
- Nhận xét, đánh giá những thành tựu kinh tế, văn hoá.
- So sánh sự phát triển giữa thời Lý và thời Trần.
B. chuẩn bị
- Tranh ảnh, các thành tựu văn hoá thời Trần.
- Bản đồ các làng nghề thời Trần.
C. Phơng pháp
- Nêu vấn đề, phát vấn ...

D. tiến trình bài dạy
1.ổn định lớp.
- KTSS: + 7A:
+ 7B:
2.Kiểm tra bài cũ:
a) Câu hỏi:
. (?) Em hãy trình bày nguyên nhân thắng lợi của cuộc kháng chiến chống quân xâm
lợc Mông- Nguyên?
Giáo viên Nguyễn Minh Tuấn - THCS Trực Thanh
86
Giáo án Lịch sử lớp 7 Năm học 2010 - 2011
(?) Ba lần kháng chiến chống quân xâm lợc Mông- Nguyên có ý nghĩa lịch sử nh
thế nào?
b) Đáp án: Vở ghi mục 1+2
3. Bài mới
a) Giới thiệu bài:
- Thời Trần nhân dân ta vừa tiến hành kháng chiến thắng lợi vẻ vang vừa xây dựng,
phát triển kinh tế văn hoá với những thành tựu rực rỡ.
Hôm nay...
b) Các hoạt động dạy học:
Hoạt động của thầy- trò Nội dung bài học
H:Đọc SGK.
? Sau chiến tranh nhà Trần đã đề ra
chính sách gì để phát triển kinh tế
nông nghiệp?
? Nhờ những chính sách ấy nền kinh tế
thời Trần nh thế nào?
- Phát triển nhanh chóng
? So với thời Lý ruộng đất thời Trần có
gì thay đổi?

- Ruộng t tăng.
? Vì sao số ruộng đất t tăng nhanh?
- Chính sách khai hoang, phong thởng,
mua bán ruộng đất->địa chủ đông
? Nền kinh tế thủ công nghiệp nh thế
nào?
? Hãy kể tên các nghề thủ công nghiệp
thời Trần.
H:Quan sát H35, 36 so với H23 và nhận
xét.
- Trình độ kĩ thuật thời Trần tinh xảo
hơn
? Thời Trần có hai nghề mới đó là
nghề gì?
- Đóng tàu, chế tạo vũ khí
? Em có nhận xét gì về thủ công
nghiệp thời Trần?
- Phát triển nhiều ngành nghề, kĩ thuật
cao.
? Thơng nghiệp thời Trần hoạt động
nh thế nào?
G:Sơ lợc chuyển ý.
H:Đọc SGK.
1.Nền kinh tế sau chiến tranh.
-Nông nghiệp:
+Khuyến khích sản xuất, khai hoang,
lập làng xóm mới, mở rộng S canh tác.
+Phong thởng ruộng đất cho ngời cố
công.
+Bán ruộng đất công làng xã chiếm u

thế-> Nông nghiệp đợc phục hồi phát
triển nhanh chóng.
- Thủ công nghiệp:
+ Phát triển rất nhiều nghề: Dệt, gốm,
đúc đồng, rèn sắt, đóng tàu, chế tạo vũ
khí...
-Thơng nghiệp.
-Mở rộng trao đổi, buôn bán trong
ngoài nớc: Thăng Long, Vân Đồn.
Giáo viên Nguyễn Minh Tuấn - THCS Trực Thanh
87