Phân tích bài thơ Sóng để làm nổi bật rõ quan điểm về tình yêu của Xuân Quỳnh

Đề bài: Phân tích bài thơ Sóng để làm nổi bật rõ quan điểm về tình u của Xn
Quỳnh
Bài làm
Sóng là bài thơ tình nổi tiếng của Xuân Quỳnh. Bài thơ được trích trong tập thơ Hoa dọc
chiến hào (1968). Bài thơ này được in lại trong Tuyển tập thơ Việt Nam năm 1945 - 1985 của
NXB Giáo dục 1985. Bài thơ đã bộc lộ một tâm hồn đắm say tha thiết và hồn nhiên, trong
sáng, chung thủy và cao vời trong tình u của Xn Quỳnh. Hay nói một cách khác, bài thơ
đã bộc lộ khá rõ quan điểm về tình u của Xn Quỳnh.
"Sóng" là một hình tượng đẹp của thiên nhiên. Các thi nhân thường mượn hình tượng sóng
để biểu đạt những sắc thái tình cảm của mình. Sóng có khi gợi lên một nỗi buồn mênh mang
bất tận, "Sóng gợn tràng giang buồn điệp điệp" - Huy Cận, có khi nó vừa gợi lên niềm vui,
vừa gợi lên nỗi buồn "Ta nghe ý sóng từ thơ bé - Một nửa tràn vui, nửa quặn đau" - Huy Cận,
có khi sóng là hình ảnh tượng trưng cho tình yêu ào ạt của người con trai:
Anh xin làm sóng biếc
Hơn bãi cát vàng em
Hơn thật khẽ, thật êm
Hơn êm đềm mãi mãi
Đã hôn rồi hôn lại
Cho đến mãi muôn đời
Đến tan cả đất trời
Anh mới thôi dào dạt
(Biển - Xuân Diệu)
Có khi sóng là nhân vật trung gian, ngàn cách giữa hai kẻ yêu nhau: "Sắp gặp em rồi sóng lại


đẩy xa thêm" - Chế Lan Viên. Cịn sóng trong bài thơ này của Xuân Quỳnh là hình tượng
biểu hiện cho một tình yêu nồng nàn, dào dạt, thiết tha, cao vời, bền bỉ và vĩnh hằng. Sóng
và em trong bài thơ có mối quan hệ mật thiết với nhau. Sóng chính là biểu tượng tình u
của em - người con gái đang yêu nồng nàn, say đắm.
Hai đối cực của sóng và cũng là hai hai đối cực của tình u: Xn Quỳnh trong bài thơ
Sóng đã mượn hình tượng sóng, chính là một hình tượng ẩn dụ để nói lên tính chất của tình

u. Mở đầu bài thơ, Xuân Quỳnh đã đưa ra hai tính chất đối lập của sóng:
Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ
Thật vậy, những khi biển động, sóng trào lên một cách dữ dội, biển lặng thì sóng lại dịu êm
và lặng lẽ. Hai tính chất đối lập này của sóng cũng chính là hai tính chất đối lập của tình u.
Tình yêu cũng như sóng, có lúc khát khao cháy bỏng, mãnh liệt, ào ạt nhưng có lúc lại dịu
êm, lặng lẽ, mơ màng đi vào chiều sâu của sự trân trọng, lòng nhớ thương mong đợi.
Ta nhận thấy ở đây tâm hồn đang yêu của nhà thơ đã tự nhận thức về những biến động khác
thường của lịng mình và khát khao vượt ra khỏi những cái tầm thường nhỏ bé của tình yêu
để tìm đến những niềm bao la, vơ tận, vĩnh cửu giữa cuộc đời như con sóng kia từ những
dịng sơng chật chội, giới hạn bởi đơi bờ tìm về với biển cả mênh mơng:
Sơng khơng hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể
Xn Quỳnh nói nhiều đến nỗi nhớ của người con gái trước hình tượng sóng:
Trước mn trùng sóng bể
Em nghĩ về anh, em
Em nghĩ về biển lớn
Từ nơi nào sóng lên.


Nỗi nhớ của nhà thơ được khơi đi từ những cái cao cả, lớn lao mà không hề tủn mủn, tầm
thường, nhỏ nhặt chút nào. Nhà thơ như muốn đi tìm căn nguyên của tình yêu, tìm ta nơi
khởi đầu của sóng: "Từ nơi nào sóng lên" để tìm ra nơi khởi đầu của tình u, nhưng quy
luật của sóng là quy luật của tự nhiên nên có thể giải thích được, cịn đi tìm căn ngun của
tình u và tìm câu giải đáp cho thật thỏa đáng thì thật là vơ cùng khó khăn bởi tình u
thuộc phạm trù tình cảm, mà chiều sâu lịng người và chiều sâu trái tim của mỗi con người
làm sao hiểu hết được. Vì thế, trong tình u thì mn đời có những câu hỏi mà ta không bao
giờ ta trả lời được: "Vì sao ta yêu nhau?", "Khi nào ta yêu nhau?" cho nên nhà thơ cảm thấy
lo lắng, thảng thốt:
Sóng bắt đầu từ gió

Gió bắt đầu từ đâu
Em cũng khơng biết nữa
Khi nào ta yêu nhau?
"Em cũng không biết nữa", câu thơ vừa chứa đựng một sự ngây thơ, bối rối, vừa chứa đựng
đôi chút bất lực của nhà thơ trước câu hỏi: "Khi nào ta yêu nhau?". Câu hỏi mà muôn đời các
thế hệ thi nhân vẫn chưa trả lời được. Ngay cả Xuân Diệu, một nhà thơ được mệnh danh là
nhà thơ của tình yêu cũng đành bất lực:
Con nào cũng tới bờ
Dù mn vời cách trở
Đó chính là một niềm tin mãnh liệt vào một tình yêu chân chính, đích thực của Xn Quỳnh.
Thật vậy, một tình u chân chính, đích thực, cao cả sẽ giúp con người vượt qua bao sóng
gió của cuộc đời để đưa "thuyền yêu" cập bến bờ hạnh phúc, yêu thương. Và nó như là một
chân lý hiển nhiên:
Cuộc đời tuy dài thế
Năm tháng vẫn đi qua


Như biển kia dẫu rộng
Mây vẫn bay về xa
Và cũng chính là từ sự khái quát ấy, niềm tin mãnh liệt ấy mà tình u ở đây khơng mang
màu sắc vị kỉ, tầm thường, nhỏ hẹp mà thật lớn lao và cao thượng. Cái niềm hạnh phúc riêng
của nhà thơ như hòa chung vào cái niềm hạnh phúc của cuộc đời rộng lớn, cái riêng tồn tại
trong cái chung bao la, rộng lớn ấy nên trở thành vĩnh cửu:
Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình u
Để ngàn năm cịn vỗ
Sóng là một trong những bài thơ tình nổi tiếng của Xuân Quỳnh. Bài thơ đã bộc lộ một tình
yêu tha thiết, trong sáng, thủy chung, cao thượng với bao nỗi nhớ thương, niềm khao khát, sự
tin yêu đầy hi vọng và khát khao. Đó cũng chính là lịng u đời, u cuộc sống và là niềm

tin vào những gì tốt đẹp của cuộc đời, sở dĩ có được một tình u như vậy là vì lúc này Xuân
Quỳnh chưa gặp những nỗi đau, niềm bất hạnh trong tình yêu như sau này.