Bài giảng Tiếng việt 5 tuần 32 bài: Ôn tập về dấu câu: Dấu hai chấm

PHỊNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐAM RƠNG

TRUỜNG TIỂU HỌC DƠNG JRI

Bài giảng tiếng việt
Luyện từ và câu _ Lớp 5A

GV: Hoàng Thị Hà


Luyện từ và câu
Kiểm tra bài cũ

1

3

Nêu tác dụng của dấu phẩy.

2


Tác dụng của dấu phẩy
• Ngăn cách trạng từ với chủ ngữ và vị ngữ
• Ngăn cách các vế câu trong câu ghép
• Ngăn cách các bộ phân cùng giữ chức vụ trong
câu.
Một học sinh lên làm bài tập trên bảng nhóm, tìm dấu phẩy, dấu
hai chấm, dấu chấm hỏi.
Anh lấy từ mái nhà xuống bó giấy lớn, rồi hỏi tơi:
- Út có dám rải truyền đơn khơng?

Luyện từ và câu:

(Dấu hai chấm)
Ghi nhớ

Dấu hai chấm báo hiệu bộ phận câu đứng sau đó là
lời nói của một nhân vật hoặc là lời giải thích cho bộ
phận đứng trước.
Khi báo hiệu lời nói của nhân vật, dấu hai chấm được
dùng phối hợp với dấu ngoặc kép hay dấu gạch đầu
dòng.


Luyện từ và câu:

(Dấu hai chấm)
Bài 1:

Trong mỗi trường hợp dưới đây dấu hai chấm
được dùng làm gì?

a. Một chú công an vỗ vai em:
- Cháu quả là chàng gác rừng dũng cảm!
Nguyễn Thị Cẩm Châu

b.Cảnh vật xung quanh tôi đang có sự thay đổi lớn : hơm
nay tơi đi học.
Thanh Tịnh

Bài 1:Trong mỗi trường hợp dưới đây dấu hai
chấm được dùng làm gì?

a. Một chú cơng an vỗ vai em: Tác dụng của dấu hai chấm
- Cháu quả là chàng gác
- Đặt ở cuối câu để dẫn
rừng dũng cảm!
lời nói trực tiếp của nhân
b.Cảnh vật xung quanh tơi
vật.
đang có sự thay đổi lớn :
- Báo hiệu bộ phận câu
hôm nay tơi đi học.

đứng sau nó là lời giải
thích cho bộ phận đứng
trước.


Luyện từ và câu:

(Dấu hai chấm)

Bài 2: Có thể đặt dấu hai chấm vào chỗ nào
trong các khổ thơ, các câu văn dưới đây?


a)

Trận đánh bắt đầu
Quân ta ào lên trước
Một tên giặc ngã nhào
Chết rồi khơng dậy được.
Chết là khơng nhúc nhích
Sao nó cứ lồm cồm?
Tính ăn gian chẳng thích
Chơi thật thà vui hơn.

Thằng giặc cuống cả chân
Nhăn nhó kêu rối rít
- Đồng ý là tao chết
Nhưng đây... tổ kiến vàng!
Định Hải
b) Tôi đã ngửa cổ suốt một thời mới lớn
để chờ đợi một nàng tiên áo xanh bay
xuông từ trời và bao giờ cũng hi vọng khi
tha thiết cầu xin”Bay đi, diều ơi! Bay đi”

c) Từ Đèo Ngang nhìn về hướng nam, ta bắt gặp một phong cảnh thiên nhiên kì
vĩ phía tây là dãy Trường Sơn trùng điệp, phía đơng là biển cả bao la, ở giữa là
một vùng đồng bằng biếc xanh màu lục diệp.


Luyện từ và câu:

(Dấu hai chấm)
Bài 2:

Có thể đặt dấu hai chấm vào chỗ nào trong

các khổ thơ, các câu văn dưới đây?


a)
Trận đánh bắt đầu
Quân ta ào lên trước
Một tên giặc ngã nhào
Chết rồi không dậy được.

Thằng giặc cuống cả chân
Nhăn nhó kêu rối rít :
- Đồng ý là tao chết
Nhưng đây... tổ kiến vàng!
Định Hải

Chết là khơng nhúc nhích
Sao nó cứ lồm cồm?
Tính ăn gian chẳng thích
Chơi thật thà vui hơn.


• Dấu hai chấm dẫn lời nói
trực tiếp của nhân vật.


b) Tôi đã ngửa cổ suốt một thời mới lớn để
chờ đợi một nàng tiên áo xanh bay xuống từ
trời và bao giờ cũng hi vọng khi tha thiết cầu
xin: “Bay đi, diều ơi!Bay đi!”
Theo Tạ Duy Anh

• Dấu hai chấm dẫn lời nói
trực tiếp của nhân vật.


c)Từ đèo ngang nhìn về hướng nam, ta bắt gặp
một phong cảnh thiên nhiên kì vĩ : phía tây là
dãy Trường Sơn trùng điệp, phía đơng là biển
bao la, ở giữa là một vùng đồng bằng biếc
xanh màu lục diệp.
Theo Văn Nhĩ


• Dấu hai chấm báo hiệu bộ
phận câu đứng sau nó là lời
giải thích cho bộ phận đứng
trước.


Bài 3: Trong mẩu chuyện vui dưới đây người
bán hàng hiểu lầm ý của khách như thế nào? Để
người bán hàng khỏi hiểu lầm, ơng khách cần
thêm dấu gì vào tin nhắn của mình,dấu đó đặt
sau chữ nào?


Chỉ vì qn một dấu câu
Có ơng khách nọ đến cửa hàng đặt vịng hoa viếng bạn.
Ơng dăn người bán hàng ghi trên băng tang: “Kính

viếng bác X”. Nhưng về đến nhà, nghĩ lại thấy lời
phúng còn đơn giản quá, ông bèn sai con chuyển cho
người bán hàng một tin nhắn, lời lẽ như sau: “ Xin ông
làm ơn ghi thêm nếu còn chỗ linh hồn bác sẽ được lên
thiên đàng.”
Lúc vịng hoa được đem đến đám tang, ơng khách mới
giật mình. Trên vịng hoa cài một giải băng đen với
dịng chữ thật là nắn nót: “Kính viếng bác X. Nếu còn
chỗ, linh hồn bác sẽ được lên thiên đàng.”


Đọc mẩu chuyện vui:
Chỉ vì quên một dấu
câu ( SGK trang 144)
Thực hiện các yêu cầu
dưới đây:


a.Ông khách viết tin nhắn như thế nào?
b.Người bán hàng hiểu lầm ý khách nên ghi gì trên
băng tang?
c.Để người bán hàng khỏi hiểu lầm ơng khách cần
thêm dấu gì vào tin nhắn của mình, dấu đó đặt
sau chữ nào?


Tin nhắn của ông khách:
Xin ông làm ơn
ghi thêm nếu còn chỗ
linh hồn bác sẽ được

lên thiên đàng.


Người bán hàng hiểu lầm ý của khách nên ghi
trên giải băng tang:
Kính viếng bác X.
Nếu cịn chỗ, linh
hồn bác sẽ được lên
thiên đàng.


Để người bán hàng khỏi hiểu
lầm, ông khách cần thêm dấu
gì vào tin nhắn, dấu đó đặt sau
chữ nào?


Để người bán hàng khỏi hiểu lầm, ông khách cần thêm
dấu gì vào tin nhắn, dấu nó đặt sau chữ nào?

Xin ơng làm ơn ghi thêm nếu
cịn chỗ : linh hồn bác sẽ
được lên thiên đàng.


Củng cố:
-Bài học hơm nay giúp em hiểu được
gì?
- Nêu tác dụng của dấu hai chấm.

Ghi nhớ
• Tác dụng của dấu hai chấm để dẫn lời nói
trực tiếp , dẫn lời giải thích cho điều đã nêu
trước đó.
• Khi báo hiệu lời nói của nhân vật, dấu hai
chấm được dùng phối hợp với dấu ngoặc kép
hay dấu gạch đầu dòng.