Sản phẩm của Group FB: STRONG TEAM TOÁN VD VDC Tô 7 lân 19 Năm 2019
ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI LỚP 12 NĂM HỌC 2018-2019
SỞ THÁI BÌNH
Câu 1.1. Cho hàm số
y
2x 1
C
x 1
và đường thẳng d có phương trình: y 2 x m . Tìm m để đường
C
thẳng d cắt đồ thị
(với O là gốc tọa độ).
5
tại hai điểm phân biệt A, B sao cho diện tích tam giác OAB bằng 4
Lời giải
+ Xét phương trình hồnh độ giao điểm:
�x �1
�x �1
2x 1
��
2
2x m � �
2 x 1 x 1 2 x m
�
�g x 2 x m 4 x m 1 0
x 1
C tại hai điểm phân biệt A, B
+ Đường thẳng d cắt đồ thị
� g x 0
có hai nghiệm phân biệt khác 1
2
�
�
� m 4 8 m 1 0
m 2 24 0 m ��
�
��
��
�g 1 3 �0
�g 1 3 �0
� m 2 24 0 m ��
+ Gọi
A x1 ; 2 x1 m ; B x2 ; 2 x2 m
g x 0
Khi đó x1 , x2 là hai nghiệm của phương trình
m4
�
x1 x2
�
�
2
�
�x .x m 1
1 2
2
Theo định lý Vi-et ta có �
+ Ta có
d : y 2 x m � 2x y m 0
Mặt khác ta có:
d O, d
m
5
AB 5 x1 x2 5 �
x1 x2
�
2
2
2
2
5 m 2 24
�
�
m
8
m
16
4
m
4
4 x1 x2 � 5 �
�
� �
4
2 �
4
Sản phẩm của Group FB: STRONG TEAM TOÁN VD VDC Tơ 7 lân 19 Năm 2019
+ Khi đó
SOAB
SOAB
2
m m 2 24
1
1 m 5 m 24
.d O, d . AB .
.
2
2 5
2
4
5
� m m 2 24 5
4
� m 4 24m 2 25 0
� m2 1 m 2 25 0
� m �1
Vậy m �1 là các giá trị cần tìm.
y x 3 2 m 1 x 2 8m 3 x 8m 6
Câu 1.2. Cho hàm số
. Tìm m để hàm số có cực đại, cực tiểu
trong đó có một điểm cực trị của đồ thị hàm số thuộc góc phần tư thứ hai, một điểm thuộc góc
phần tư thứ tư của hệ trục tọa độ Oxy .
Lời giải
Cách 1: Ta có
y�
3 x 2 4 m 1 x 8m 3
.
0 có hai nghiệm phân biệt.
Hàm số trên có cực đại, cực tiểu khi y�
� 4 3
m
�
2
�
�
� 4 3
2
m
�
�
0 � 4 m 1 3 8m 3 0
�
2 1 .
Đường thẳng đi qua hai điểm cực trị của đồ thị hàm số có phương trình:
y
2
2
4m 2 16m 13 x 8m 2 31m 24
9
9
�
4 m 1
x1 x2
�
�
3
�
�x .x 8m 3
1 2
3
là điểm cực trị của đồ thị hàm số. Ta có: �
Gọi
x1; y1 ; x2 ; y2
y1
2
2
4m 2 16m 13 x1 8m 2 31m 24
9
9
y2
2
2
4m 2 16m 13 x2 8m2 31m 24
9
9
y x 3 2 m 1 x 2 8m 3 x 8m 6
Hàm số
có hệ số a 1 0 nên không xãy ra trường
hợp đồ thị hàm số có một điểm cực trị thuộc góc phần tư thứ nhất, một điểm thuộc góc phần tư
thứ ba của hệ trục tọa độ Oxy .
Sản phẩm của Group FB: STRONG TEAM TOÁN VD VDC Tô 7 lân 19 Năm 2019
Để một điểm cực trị của đồ thị hàm số thuộc góc phần tư thứ hai, một điểm cực trị của đồ thị
hàm số thuộc góc phần tư thứ tư của hệ trục tọa độ Oxy thì
Với
x2 .x2 0 � m
�x1.x2 0
�
�y1. y2 0
.
3
8 2 .
Với y1. y2 0
�
��
4m2 16m 13 x1 8m2 31m 24 �
4m2 16m 13 x2 8m2 31m 24 �
�
��
� 0
� 4m2 16m 13 x1 x2 8m 2 31m 24 8m 2 31m 24 x1 x2 8m 2 31m 24 0
2
2
m3
�
� m 2 4m 3 0 � �
m 1 3 .
�
1 2 3
Từ
suy ra
m
3
8 thì thỏa đề.
Cách 2:Yêu cầu bài tốn tương đương với hàm số có hai điểm cực trị trái dấu và đồ thị cắt trục
hoành tại 3 điểm phân biệt.
+ Ta
có
y�
3x 2 4 m 1 x 8m 3
� 3. 8m 3 0 � m
, hàm
số
có hai
điểm
cực
trái
dấu
3
8.
+ Đồ thị cắt trục hoành tại 3 điểm phân biệt
nghiệm phân biệt.
� x 3 2 m 1 x 2 8m 3 x 8m 6 0 (1)
x 2
�
� �2
� x 2 x 2mx 4m 3 0
x 2mx 4m 3 0 (2)
�
2
Phương trình (1)
.
Phương trình (1) có 3 nghiệm phân biệt � (2) có hai nghiệm phân biệt khác -2
�
�
m 2 4m 3 0
m3
�
�
�� 2
��
2 4m 4m 3 �0 �m 1 .
�
�
m3
�
�
�
�
m 1
�
�
3
3
�
m � m
�
8
�
8.
Vậy
log 2018 2 cos 2 x
x2
Câu 1.3. Tính x �0
.
lim
Lời giải
Ta có
ln 2 cos 2 x
log 2018 2 cos 2 x
log 2018 e
lim
x �0
x �0
x2
x2
lim
trị
có 3
Sản phẩm của Group FB: STRONG TEAM TOÁN VD VDC Tô 7 lân 19 Năm 2019
2�
�
ln 1 2sin 2 x �sin x �
2 log 2018 e.lim �
.�
��
x �0
2sin 2 x
x ��
�
�
�
�
2 log 2018 e
�5
�
�
�
sin � 3 x � 16 15sin � x �
�4
�
�4
�
Câu 2.1. Giải phương trình:
Lời giải
Tác giả:; Fb:
Đặt
t
x� xt
4
4 . Phương trình đã cho trở thành:
�
5
�
� �
sin � 3 �
t �
� 15sin t 16 0
� 4�
�4
�
� sin 3t 15sin t 16 0
� 4sin 3 t 12sin t 16 0
� 4 sin t 1 sin 2 t sin t 4 0
� sin t 1
�t
k 2
2
.
Do đó ta có:
x
k 2 , k ��
4
.
Vậy nghiệm của phương trình là:
x
k 2 , k ��
4
.
Câu 2.2. Cho A là tập hợp các số tự nhiên có 6 chữ số. Chọn ngẫu nhiên một số thuộc tập A . Tính xác
suất để số được chọn chia hết cho 13 và có chữ số tận cùng bằng 2 .
Lời giải
Tác giả: Duyên Vũ; Fb: Duyên Vũ
Cách 1.
Số phần tử của không gian mẫu là:
9.105
.
Gọi B là biến cố số được chọn chia hết cho 13 và có chữ số tận cùng bằng 2.
Ta nhận thấy rằng: Số nhỏ nhất có 6 chữ số chia hết cho 13 là: 100009 , số lớn nhất có 6 chữ
số chia hết cho 13 là: 999999 .
Ta có 100009 13 100022 , do đó số có 6 chữ số nhỏ nhất chia hết cho 13 và có tận cùng
bằng 2 chính là số 100022 .
Sản phẩm của Group FB: STRONG TEAM TOÁN VD VDC Tô 7 lân 19 Năm 2019
Nhận thấy rằng nếu hai số tự nhiên có 6 chữ số cùng chia hết cho 13 và đều có chữ số tận
cùng bằng 2 thì hiệu của chúng cũng chia hết cho 13 và có chữ số tận cùng bằng 0 .
Số nhỏ nhất ( lớn hơn 0 ) có chữ số tận cùng bằng 0 chia hết cho 13 là 130 .
Điều này chứng tỏ tất cả các số có 6 chữ số chia hết cho 13 và có chữ số tận cùng bằng 2 lập
thành một cấp số cộng có số hạng đầu là u1 100022 , công sai d 130 .
Công thức số hạng tổng quát của dãy là: un u1 (n 1) d .
Vì số cần tìm là số có 6 chữ số khơng vượt q 999999 nên ta có:
100022 �
n 1 130 999999
69230
10
n
6923,9
.
Vì n là số tự nhiên nên số hạng lớn nhất trong dãy trên ứng với n 6923 .
B 6923
Vậy số phần tử của biến cố B là
.
Xác suất của biến cố B là:
P B
B
6923
900000
.
Cách 2.
Số phần tử của không gian mẫu là:
9.105
.
Gọi số chia hết cho 13 và có chữ số tận cùng bằng 2 là a1a2 a3a4 a5 2 .
Ta có
a1a2 a3a4 a5 2 10.a1a2 a3a4 a5 2
.
�, 0 k 12
k Σ�
Gọi k là số dư của phép chia a1a2 a3 a4 a5 cho 13
.
Khi đó vì
�, 0 k 12
a1a2 a3a4 a5 2 10.a1a2a3a4 a5 2M
13 k Σ�
nên ta có:
�, 0 k 12
10k 2M
13 k Σ�
Do đó tồn tại số tự nhiên t sao cho
Ta có bảng:
k 0
k 1
k 2
k 3
k 4
10k 2 13t � t
10k 2 2
��
13
13
10k 2 12
��
13
13
10k 2 22
��
13
13
10k 2 32
��
13
13
10k 2 42
4 ��
13
13
10k 2
�� k �
�, 0 k 12
13
,
.
Loại
Loại
Loại
Loại
Thỏa mãn
Sản phẩm của Group FB: STRONG TEAM TOÁN VD VDC Tô 7 lân 19 Năm 2019
k 5
10k 2 52
��
13
13
10k 2 62
��
13
13
10k 2 72
��
13
13
10k 2 82
��
13
13
10k 2 92
��
13
13
10k 2 102
��
13
13
10k 2 112
��
13
13
10k 2 122
��
13
13
k 6
k 7
k 8
k 9
k 10
k 11
k 12
Loại
Loại
Loại
Loại
Loại
Loại
Loại
Loại
aa a a a
Từ bảng trên ta có k 4 là số dư của phép chia 1 2 3 4 5 cho 13 . Như vậy, tồn tại số tự
10000 4
99999 4
�
t
�
a a a a a 13t 4 . Vì 10000 �a1a2a3a4 a5 �99999 nên
13
13
nhiên t để 1 2 3 4 5
,
9996
99995
�768,923 �t �
�7691, 923
13
hay 13
��
769
t
7691, t
�.
Gọi B là biến cố số được chọn chia hết cho 13 và có chữ số tận cùng bằng 2.
B 7691 769 1 6923
Khi đó số phần tử của biến cố B là
.
Xác suất của biến cố B là:
Câu 3.
P B
B
6923
900000
.
Giải hệ phương trình
�y 3 x 5 2 x 1 3 y 2 1
�
�
2 x 2 2 x 4 x 2 6 x 12 y 2 3 x 2 2 x 4 5 x 2 6 x 12 8 2
�
�
Lời giải
ĐK: x 2
1 vô nghiệm.
Ta thấy với y �0 phương trình
Với y 0 ta có
1 � y 3 x 5
� x 2
2 x 1 3 y 2 � x 5 2 x
1 3
2 x 3 2 x 3 �
y
y
2 x
3
1 3
y3 y
3
�1 � 3
3 2 x � �
�y � y
Sản phẩm của Group FB: STRONG TEAM TOÁN VD VDC Tô 7 lân 19 Năm 2019
1
1
2 x � y2
3
f t t 3 3t
f�
t 3t 2 3 0, t � 0; �
y
2 x
(vì hàm số
có
)
3 vào 2 ta có
Thế
1
2 x 2 2 x 4 x 2 6 x 12
3 x 2 2 x 4 5 x 2 6 x 12 8
2 x
�
� 2 x 2 x 2 2 x 4 x 2 6 x 12 3 x 2 2 x 4 5 x 2 6 x 12 8
� 2 x x 2 2 x 4 2 x x 2 6 x 12 3 x 2 2 x 4 5 x 2 6 x 12 2 x 4 0
� x 2 x 2 2 x 4 x 2 x 2 6 x 12 x 2 2 x 4 x 2 6 x 12 2 x 2 0
� x 2 x 2 2 x 4 x 2 x 2 6 x 12
4x 8
x 2 x 4 x 2 6 x 12
2
2 x 2 0
�
�
4
� x 2 � x 2 2 x 4 x 2 6 x 12
2 � 0
x 2 2 x 4 x 2 6 x 12
�
�
x2
�
�
�
1
� x 2 2 x 4 x 2 6 x 12
2 0 PTVN
�
x 2 2 x 4 x 2 6 x 12
�
1
y
2 (thỏa điều kiện đề bài).
Với x 2 ta có
� 1�
2; �
�
2 �.
�
Vậy hệ phương trình có nghiệm duy nhất
Câu 4.
M 1;0
[0H3-1.6-3] Trong mặt phẳng tọa độ Oxy , cho hình vng ABCD ,
là trung điểm cạnh
BC , N là điểm thuộc cạnh CD sao cho CN 2 ND , đường thẳng AN có phương trình là
x y 2 0 . Tìm tọa độ điểm A biết A có hồnh độ dương.
Lời giải
Tác giả: Phạm Sơn; Fb: Phạm Sơn
+ Ta có:
�
tan NAD
ND 1
� MB 1
tan MAB
AD 3 ,
AB 2
� tan MAB
�
tan NAD
� MAB
�
� tan NAD
1
� .tan MAB
�
� MAB
� 45�� NAM
�
1 tan NAD
� NAD
45�.
Sản phẩm của Group FB: STRONG TEAM TOÁN VD VDC Tô 7 lân 19 Năm 2019
a x 1 by 0 a 2 b 2 �0
M 1;0
AM
+ Đường thẳng
qua
nên có dạng:
.
cos AM , AN
a0
�
cos 45�� a 2 b 2 a b � ab 0 � �
b0.
2. a b
�
a b
2
2
A 2;0
Với a 0 thì AM : y 0 . Mà A AM �AN nên
(loại).
A 1;3
Với b 0 thì AM : x 1 0 . Mà A AM �AN nên
(nhận).
A 1;3
+ Vậy
.
Cách 2 <Nguyễn Viết Hòa>
+ Ta có:
�
tan NAD
ND 1
� MB 1
tan MAB
AD 3 ,
AB 2
� tan MAB
�
tan NAD
� MAB
�
� tan NAD
1
� .tan MAB
�
� MAB
� 45�� NAM
�
1 tan NAD
� NAD
45�.
d M , AN
3
� MA 3 A �AN � A x ; x 2 � AM
2
.
x 1
2
x 2
2
.
x 1
�
MA 3 � �
� A 1;3
x 2
�
(vì x A 0 ).
Câu 5.
Cho hình chóp S . ABCD có đáy ABCD là hình thoi cạnh a 3 , SA a , SB SC SD a 3 .
Gọi M là trung điểm của cạnh CD .
1. Tính thể tích khối chóp S . ABCM .
2. Tính khoảng cách giữa SM và BC .
Lời giải
1. Gọi O là tâm của hình bình thoi ABCD .
Sản phẩm của Group FB: STRONG TEAM TOÁN VD VDC Tô 7 lân 19 Năm 2019
Xét hai tam giác ABD và SBD ta có: AB SB , AD SD , BD chung.
Suy ra ABD SBD � AO SO (hai đường trung tuyến tương ứng).Tương tự CO SO .
Tam giác SAC có đường trung tuyến SO và AO CO SO . Do đó SAC vng tại S .
2
2
2
2
Từ đó ta tính được AC SA SC 2a , OD CD OC a 2 , BD 2a 2 .
2
Diện tích của tam giác BCD : S BCD a 2 (cơng thức Hê-rơng).
BC. CD. BD 3a
4 SBCD
2 .
r
Bán kính đường trịn ngoại tiếp BCD là
ABCD . Vì SB SC SD nên H là tâm đường trịn ngoại
Gọi H là hình chiếu của S trên
tiếp BCD và
HB r
3a
a 3
� SH SB 2 HB 2
2
2 .
Diện tích tứ giác ABCM :
S S ABCD S AMD
3
3a 2 2
S ABCD
4
2 .
1
a3 6
V S .SH
3
4 .
Thể tích của khối chóp S . ABCM là
2. Tính khoảng cách giữa SM và BC .
Gọi N là trung điểm của AB .
Dễ thấy MN / / BC � BC / /( SMN ) nên d ( BC , SM ) d ( BC , ( SMN )) d (C , ( SMN ))
Mà CO 2 HO � d (C , ( SMN )) 2d (H, ( SMN )).
Kẻ
HI MN I �MN
Ta có:
HK
Vậy
Câu 6.
, kẻ
HK SI K �SI
d ( D, BC ) d ( A, BC )
HI .HS
HI 2 HS 2
d ( BC , SM )
ta có
HK d H , SMN
.
2S BCD 2a 6
1
a 6
� HI d ( H , MN ) d ( A, BC )
BC
3
4
6 .
a 6 a 3
.
6
2
2
2
�a 6 � �a 3 �
�
� � �
6
�
� �2 �
a 66
a 66
� d (C , ( SMN )) 2 HK
22
11
.
a 66
11 .
Cho a, b, c là các số thực dương. Chứng minh rằng:
9
32
�5
ab a c b c
4 4a 2 4b 2 c 2
.
Lời giải
Tác giả:Nguyên Dung; Fb: Dung Nguyen
Sản phẩm của Group FB: STRONG TEAM TOÁN VD VDC Tô 7 lân 19 Năm 2019
Cách 1.
a
ab a c b c
Ta có:
2
cosi a 2 ac b 2 bc
ac b 2 bc �
2
.
a2 b2 c a b
� ab a c b c �
2
(1).
c2 a b
c a b �
2
Lại có:
cosi
2
và
a b
2
a b
� ab a c b c �
2
Từ (1), (2)
2
9
36
4a 4b 2 c 2
ab a c b c
ab a c b c
Do đó:
c2 2 a2 b2
� c a b �
2
(2).
cosi
c 2 2 a 2 b2
2
2
.
4
4 a 4b 2 c 2
ab a c b c
2
2
9
P
2
1
4a 2 4b 2 c 2 ۳
� ab a c b c �
4
۳
�2 a b
2
.
32
36
32
� 2
2
2
4 4a 2 4b 2 c 2 4a 4b c
4 4a 2 4b 2 c 2
.
2
2
2
Đặt: t 4 4a 4b c . Vì a, b, c là các số thực dương nên t 2 .
2
2
2
2
Suy ra: 4a 4b c t 4 .
Xét hàm số
� f�
t
Ta có:
).
Do đó
f t
t
72t
2
4
2
36
32
t 4 t với t 2 .
2
3
2
32 32t 4 72t 3 256t 2 512 t 4 32t 56t 32t 128
2
2
t2
t 2 4 .t 2
t 2 4 .t 2
32t 3 56t 2 32t 128 32t 3 128 56t 2 32t 32 t 3 4 4t 14t 8 0
f�
t 0 � t 4
.
Bảng biến thiên:
�f �
t 5
9
32
ab a c b c
4 4a 4b 2 c 2
2
5
.
.
( vì t 2
Sản phẩm của Group FB: STRONG TEAM TOÁN VD VDC Tô 7 lân 19 Năm 2019
� 4 4a 2 4b 2 c 2 4
�
12a 2 12
a 1
�
�
�
�
�
ab
��
ab
��
b 1
�
�
�
�
c ab
c 2a
c2
�
�
Dấu bằng xảy ra khi và chỉ khi �
.
Cách 2:
Ta có:
ab a c b c
ab bc ab ac
ab bc ab ac
�
2
.
2ab bc ac
� ab a c b c �
2
.
Đồng thời:
4 4a 2 4b 2 c 2 4 2a 2 2b 2 2a 2
� 4 4a 2 4b 2 c 2 � 4 2 2ab ac bc
9
Do đó:
Đặt
ab a c b c
t 4 2 2ab ac bc
� 2ab ac bc
Xét hàm số:
� f�
t
Ta có:
).
Do đó
72t
2
4
.
32
18
32
�
4 2 2ab ac bc
4 4a 2 4b 2 c 2 2ab ac bc
. Vì a, b, c là các số thực dương nên t 2 .
2
36
32
t 4 t với t 2 .
2
3
2
32 32t 4 72t 3 256t 2 512 t 4 32t 56t 32t 128
2
2 2
2
2
t
t
4
.
t
t 2 4 .t 2
32t 3 56t 2 32t 128 32t 3 128 56t 2 32t 32 t 3 4 4t 14t 8 0
f ' t 0 � t 4
Bảng biến thiên:
.
t2 4
2 .
f t
t
c2
c2
2b 2 � 4 4ab 2ac 2bc
2
2
.
.
.
( vì t 2
Sản phẩm của Group FB: STRONG TEAM TOÁN VD VDC Tô 7 lân 19 Năm 2019
�f �
t 5
9
32
ab a c b c
4 4a 2 4b2 c 2
5
.
� 4 2 2ab ac bc 4
�
12a 2 12
a 1
�
�
�
�
�
ab
� �a b
��
b 1
�
�
�
�
c ab
c 2a
c2
�
�
Dấu bằng xảy ra khi và chỉ khi �
.