TỔ 16 - STRONG TEAM TOÁN VD VDC
Đề thi HSG lớp 10 Sở Hà Nam năm 2018-2019
KÌ THI CHỌN HSG LỚP 10 HÀ NAM
NĂM HỌC 2018-2019
MƠN TỐN LỚP 10 TIME: 180 PHÚT
Câu 1. (5.0 điểm) .
P : y x 2 mx 3m 2 , đường thẳng d : x y m 0
1. Trong mặt phẳng Oxy cho parabol
( m là tham số thực) và hai điểm
A 1; 1 B 2; 2
d cắt parabol P tại
,
. Tìm m để đường thẳng
hai điểm phân biệt M , N sao cho A , B , M , N là bốn đỉnh của hình bình hành.
2 x 2 y 2 1 xy
2. Cho các số thực x, y thỏa mãn:
. Gọi M là giá trị lớn nhất và m là giá trị
nhỏ nhất của biểu thức
Câu 2. (5.0 điểm)
P 7 x4 y 4 4x2 y 2
1. Giải phương trình
x 1
. Tính M m .
6 x 2 6 x 25 23x 13
.
3
3
2
�
�x y 3x 6 x 3 y 4 0
�
( x 1) y 1 ( x 6) y 6 x 2 5 x 12 y
2. Giải hệ phương trình �
.
Câu 3. (2.0 điểm)
Trong mặt phẳng Oxy , cho tam giác ABC cân tại A(1;3) . Gọi D là điểm trên cạnh AB sao cho
�1 3 �
M � ; �
�2 2 �là trung điểm HC . Xác
AB 3 AD và H là hình chiếu vng góc của B trên CD . Điểm
định tọa độ đỉnh C , biết đỉnh B nằm trên đường thẳng có phương trình x y 7 0 .
Câu 4. (6.0 điểm)
1. Cho tam giác ABC đều có cạnh bằng 15 . Lấy các điểm M , N , P lần lượt trên các cạnh
BC , CA, AB sao cho BM 5, CM 10, AP 4 . Chứng minh rằng AM PN .
2. Cho tam giác ABC có BC a, CA b, AB c và R, r lần lượt là bán kính đường tròn ngoại
a 3 b 3 c 3 2r
4
abc
R
tiếp, nội tiếp tam giác ABC thoả mãn
. Chứng mình tam giác ABC là tam giác đều.
3. Cho tứ giác lồi ABCD có AC BD và nội tiếp đường trịn tâm O bán kính R 1 . Đặt diện
tích tứ giác ABCD bằng S và AB a, BC b, CD c, DA d .
ab cd ad bc
T
S
Tính giá trị biểu thức
.
Câu 5. (2.0 điểm) Cho các số thực dương a, b, c thỏa mãn a b c 3 . Chứng minh rằng
Hãy tham gia STRONG TEAM TỐN VD-VDC- Group dành riêng cho GV-SV tốn!
Trang 1
TỔ 16 - STRONG TEAM TOÁN VD VDC
Đề thi HSG lớp 10 Sở Hà Nam năm 2018-2019
a2
b2
c2
a 2 b2 c2
�
2a 1 2b 1 2c 1
a 2 b2 c2 6 .
-----------------Hết-----------------
Hãy tham gia STRONG TEAM TỐN VD-VDC- Group dành riêng cho GV-SV tốn!
Trang 2
TỔ 16 - STRONG TEAM TOÁN VD VDC
Đề thi HSG lớp 10 Sở Hà Nam năm 2018-2019
PHẦN ĐÁP ÁN CHI TIẾT
Thực hiện lời giải và sưu tầm bởi tập thể tổ 16 Strong team Toán VDVDC
P : y x 2 mx 3m 2 , đường thằng d : x y m 0 (
Câu 1.1. Trong mặt phẳng Oxy cho parabol
m là tham số thực) và hai điểm A 1; 1 , B 2; 2 . Tìm m để đường thẳng d cắt parabol
P
tại hai điểm phân biệt M , N sao cho A , B , M , N là bốn đỉnh của hình bình hành.
Lời giải
Tác giả: Nguyễn Văn Khoa ; Fb: Khoa Nguyen
Xét phương trình hồnh độ giao điểm của
P
và
d :
2
x 2 mx 3m 2 x m � x m 1 x 2m 2 1 .
� Đường thẳng d cắt parabol P tại hai điểm phân biệt � 1 có hai nghiệm phân biệt
m 1
�
� m 2 10m 9 0 � �
� m 1 4 2m 2 0
m9 .
�
2
Khi đó,
d
cắt
(giả sử x1 x2 ).
P
tại hai điểm
M x1 ; x1 m N x2 ; x2 m
1
,
với x1 , x2 là nghiệm của
� Bốn điểm A , B , M , N là bốn đỉnh của hình bình hành xảy ra các trường hợp sau:
Trường hợp 1: Bốn điểm lập thành hình bình hành ABNM .
uuu
r uuuu
r
� AB MN � 3 x2 x1 .
2m
�
�x1 2
�x1 x2 1 m
�
4m
�
�
�x1 .x2 2m 2 � �x2
2
�x x 3
�
�2 1
�x1 .x2 2m 2
�
�
Kết hợp với định lý Vi-et ta có hệ:
Suy ra
2m 4m
.
2m 2 � m2 10m 0 �
2
2
m0
�
�
m 10 .
�
M 1; 1 �A
x 1 �
�
x2 x 2 0 � �
��
x2
N 2; 2 �B
1 trở thành:
�
�
Với m 0 ,
(loại).
M 6; 4
x 6 �
�
x 2 9 x 18 0 � �
��
x 3 �
N 3;7
1 trở thành:
�
Với m 10 ,
thỏa mãn ABNM tạo
thành hình bình hành.
Trường hợp 2: Bốn điểm lập thành hình bình hành ANBM .
Hãy tham gia STRONG TEAM TOÁN VD-VDC- Group dành riêng cho GV-SV toán!
Trang 3
TỔ 16 - STRONG TEAM TOÁN VD VDC
Đề thi HSG lớp 10 Sở Hà Nam năm 2018-2019
�1 1 �
I�; �
Khi đó, �2 2 �là trung điểm của AB cũng là trung điểm của MN nên
�x1 x2 1
�
� 2
2
�m0
�
�x1 x2 2m 1
�
2
2
(loại)
Vậy m 10 .
2 x 2 y 2 1 xy
Câu 1.2. Cho các số thực x, y thỏa mãn:
. Gọi M là giá trị lớn nhất và m là giá trị
nhỏ nhất của biểu thức
P 7 x4 y 4 4x2 y 2
. Tính M m .
Lời giải
Tác giả: Lâm Thanh Bình; Fb: Lâm Thanh Bình
2
P 7 x4 y 4 4 x2 y 2 7 �
4x2 y2
�x2 y 2 2 x 2 y 2 �
�
.
2
2
1 xy �
7 2 2
�
2 2
2 2
7 x 2 y 2 10 x 2 y 2 7 �
� 10 x y x y 2 xy 1 10 x y
4
� 2 �
.
P
33 2 2 7
7
x y xy
4
2
4.
Đặt t xy , ta có
1�
xy 2 x 2
y2
4 xy
2
2�
y �2
xy �
�۳
1 ۳xy
x
�
�
P
M
33 2 7 7
t t
4
2 4
xy
1
3
2 x y
1
3.
t
2
1 5 xy 0
xy
1
5
t
1
5.
�1 1�
t ��
; �
5 3�
�
với
70
7
7
20
t
xy
x2 y2
33 xảy ra khi
33 hay
33 . Khi đó
33 .
Hãy tham gia STRONG TEAM TỐN VD-VDC- Group dành riêng cho GV-SV toán!
Trang 4
TỔ 16 - STRONG TEAM TOÁN VD VDC
�
�
�
�
�
�x
�
�
�
�
�
�
�
�
�y
�
�
��
�
�
�
�
�x
�
�
7
�
�
xy
�
�
�
�
33
�
�
�
�
20
�x 2 y 2
�
�y
�
�
33
Ta có �
m
Đề thi HSG lớp 10 Sở Hà Nam năm 2018-2019
34
2
33
11
2
34
2
33
11
2
34
2
33
11
2
34
2
33
11
2
.
18
1
1
2
t
xy
x2 y2
25 xảy ra khi
5 hay
5 . Khi đó
5.
�
�
5
�
�x
� 5
�
�
�
�y 5
�
�
5
�
��
�
�
5
1
�
�
x
�
xy
�
�
5
�
�
5
�
�
�
�y 5
�x 2 y 2 2
�
�
�
5 .
�
5
Ta có �
Vậy
M m
2344
825 .
Câu 2.1. Giải phương trình
.
x 1
6 x 2 6 x 25 23x 13
.
Lời giải
Tác giả: Nguyễn Thị Thu Nghĩa; Fb: Thu Nghia
Ta có
x 1
6 x 2 6 x 25 23x 13
� x 1 � 6 x 2 6 x 25 2 x 3 � 2 x 2 18 x 16 0 1
�
�
3
�
x�
�
2
��
� 2
6 x 2 6 x 25 2 x 3 0
� 6 x 6 x 25 2 x 3 (PTVN)
TH1:
6 x 2 6 x 25 2 x 3 �0
TH2:
Hãy tham gia STRONG TEAM TỐN VD-VDC- Group dành riêng cho GV-SV tốn!
Trang 5
TỔ 16 - STRONG TEAM TOÁN VD VDC
1 � x 1
2x
2
18 x 16
6 x 6 x 25 2 x 3
2
Đề thi HSG lớp 10 Sở Hà Nam năm 2018-2019
2 x 2 18 x 16 0
�
�
x 1
� 2 x 2 18 x 16 �
1� 0
2
�
� 6 x 6 x 25 2 x 3 �
�
�
2 x 2 18 x 16 0 1
�
x 1
��
1 0
� 6 x 2 6 x 25 2 x 3
�
2
�x 1
�
1
x 8.
Giải ta được �
2 �
Giải
6 x 2 6 x 25 3 x 4
4
�
� x�
3
��
� x 5 2 7
2
�
3x 30 x 9 0
�
.
Vậy tập nghiệm của phương trình đã cho là
S 1; 8; 5 2 7
.
Câu 2.2. Giải hệ phương trình
3
3
2
�
�x y 3x 6 x 3 y 4 0
�
( x 1) y 1 ( x 6) y 6 x 2 5 x 12 y
�
Lời giải
Tác giả:Hoàng Ngọc Huệ ; Fb: Hoàng Ngọc Huệ.
Điều kiện: y �1 .
3
3
2
3
3
Ta có x y 3 x 6 x 3 y 4 0 � ( x 1) 3( x 1) y 3 y (1).
3
(t ) 3t 2 3 0, t ��. Do đó hàm số f (t ) đồng biến trên �.
Xét hàm số f (t ) t 3t , f �
Mà phương trình (1) có dạng f ( x 1) f ( y) nên x 1 y . Do y �1 nên x �2 .
( x 1) y 1 ( x 6) y 6 x 2 5 x 12 y ta có
Thế x 1 y vào phương trình
( x 1) x 2 ( x 6) x 7 x 2 7 x 12 � ( x 1)( x 2 2) ( x 6)( x 7 3) x 2 2 x 8
x 2 (TM )
�
( x 1)( x 2) ( x 6)( x 2)
�
�
( x 2)( x 4) �
� x 1 x 6 x 4 (*)
x2 2
x7 3
�x2 2
x7 3
.
Giải phương trình (*):
x 1
x6
2( x 2)
2
2( x 6)
x4�
( x 2)
( x 6) 0
x22
x7 3
x2 2
x2 2
x7 3
Hãy tham gia STRONG TEAM TOÁN VD-VDC- Group dành riêng cho GV-SV toán!
Trang 6
TỔ 16 - STRONG TEAM TOÁN VD VDC
Đề thi HSG lớp 10 Sở Hà Nam năm 2018-2019
� x 2 �
� x 7 1 �
2
� ( x 2) �
(
x
6)
�
�
� x22� x2 2
� x7 3 �
� 0
�
�
�
� (**)
Dễ thấy vế trái của phương trình (**) ln âm với mọi x �2 .
Vậy hệ phương trình có nghiệm ( x; y ) (2;3) .
Bổ sung: Để đánh giá (*) vơ nghiệm cũng có thể xét riêng
Trường hợp 1:
x �1 � VT
x 1 x 6
7
x x4
2
2
2
Trường hợp 2:
1 x �2 � VP VT x 4
x 1
x6
x22
x7 3
x 6 � � 2x �
x 1
�x 6
�
�
2 �
0.
�
x 7 3� � 3 � x 2 2
�3
Câu 3. Trong mặt phẳng Oxy , cho tam giác ABC cân tại A(1;3) . Gọi D là điểm trên cạnh AB sao cho
�1 3 �
M � ; �
�2 2 �là trung điểm
AB 3 AD và H là hình chiếu vng góc của B trên CD . Điểm
HC . Xác định tọa độ đỉnh C , biết đỉnh B nằm trên đường thẳng có phương trình x y 7 0
.
Lời giải
Tác giả: Dương Nguyễn, Hạnh Bích; Fb: Dương Nguyễn, Hạnh Bích
Gọi F là trung điểm của BC .
Gọi E là giao điểm của CD với đường thẳng qua A và song song với BC
� AEBF là hình chữ nhật � AEBF nội tiếp đường trịn (T ) có đường kính là AB và EF .
Ta có MF là đường trung bình của tam giác BHC � MF song song với BH
� 900 � E , M , F
� EMF
nằm trên đường trịn đường kính EF � A, E , B, F , M nằm trên
0
�
đường tròn (T ) � AMB 90 � AM BM .
Hãy tham gia STRONG TEAM TOÁN VD-VDC- Group dành riêng cho GV-SV toán!
Trang 7
TỔ 16 - STRONG TEAM TỐN VD VDC
Vì
Đề thi HSG lớp 10 Sở Hà Nam năm 2018-2019
B � d : x y 7 0 � B(b; 7 b)
.
uuuu
r uuuu
r
Vì AM BM � AM .BM 0 � b 4 � B(4; 3) .
uuu
r
uuur
AB
3
AD
�
AB
3
AD � D (2;1) .
D
AB
Do
nằm trên cạnh
và
� Phương trình đường thẳng CD là: x y 1 0 � C (c; 1 c ) .
c 7 �
C (7;6)
�
2
2
AB AC � c 1 4 c 45 � �
��
c2
C (2; 3) .
�
�
Do
Câu 4.1. Cho tam giác ABC đều có cạnh bằng 15 . Lấy các điểm M , N , P lần lượt trên các cạnh
BC , CA, AB sao cho BM 5, CM 10, AP 4 . Chứng minh rằng AM PN .
Lời giải
Tác giả: Nguyễn Tuấn ; Fb: Nguyễn Tuấn
rr
r r
225
uuu
r r uuur r
uuur r r
b.c b . c .cos600
.
2
Đặt AB b, AC c. Khi đó BC c b và
uuuu
r uuu
r uuuu
r uuu
r 1 uuur r 1 r r 1 r 2 r
AM AB BM AB BC b (c b) c b.
3
3
3
3
Ta có
uuur uuur uuur 1 r 4 r
PN AN AP c b.
3 15
uuuu
r uuur �1 r 2 r ��1 r 4 r � 1 r 2 8 r 2 2 r r �1 8 1 �
AM .PN � c b �
. � c b � c b b.c � �
.225 0.
3 ��3 15 � 9
45
15
�3
�9 45 15 �
Khi đó
Suy ra AM PN .
Câu 4.2. Cho tam giác ABC có BC a, CA b, AB c và R, r lần lượt là bán kính đường trịn ngoại
a 3 b 3 c 3 2r
4
abc
R
tiếp, nội tiếp tam giác ABC thoả mãn
. Chứng mình tam giác ABC là tam
giác đều.
Lời giải
Tác giả: Huỳnh Nguyễn Luân Lưu; Fb: Huỳnh Nguyễn Luân Lưu
Hãy tham gia STRONG TEAM TỐN VD-VDC- Group dành riêng cho GV-SV tốn!
Trang 8
TỔ 16 - STRONG TEAM TỐN VD VDC
S
Ta có:
�
Đề thi HSG lớp 10 Sở Hà Nam năm 2018-2019
abc
abc
r
abc
r
pr � S 2
. p. � p p a p b p c
. p.
4R
4
R
4
R
2r a b c a b c b c a
R
abc
.
a 3 b 3 c 3 2r
4
abc
R
Do đó:
� a3 b3 c3 a b c a b c b c a 4abc
2
� a 3 b3 c3 �
a2 b c �
b c a 4abc
�
�
2
� a 3 b3 c 3 �
a3 a 2 b c b 2 c 2 b c a b c � 4abc
�
�
� a 2b ab 2 b 2c bc 2 c 2 a a 2c 6abc (*)
2
2
2
2
2
2
Áp dụng bất đẳng thức Cachy, ta có: a b ab b c bc c a a c �6abc
Dấu bằng xảy ra khi và chỉ khi a b c .
Ta có: (*) � a b c � ABC là tam giác đều (Đpcm)
Câu 4.3 Cho tứ giác lồi ABCD có AC BD và nội tiếp đường trịn tâm O bán kính R 1 . Đặt diện
tích tứ giác ABCD bằng S và AB a, BC b, CD c, DA d .
Tính giá trị biểu thức
T
ab cd ad bc
S
.
Lời giải
Tác giả: Khổng Vũ Chiến ; Fb: Vũ Chiến
D
c
d
O
C
A
a
b
B
Ta có :
S ABC
S .4 R
a.b. AC
� ab ABC
4R
AC
Tương tự ta cũng có :
cd
S ADC .4 R
S .4 R
S .4 R
ad ABD
bc BCD
AC ,
BD ,
BD
Hãy tham gia STRONG TEAM TOÁN VD-VDC- Group dành riêng cho GV-SV toán!
Trang 9
TỔ 16 - STRONG TEAM TOÁN VD VDC
T
Đề thi HSG lớp 10 Sở Hà Nam năm 2018-2019
ab cd ad bc
S
�S ABC .4 R S ADC .4 R �
�S ABD .4 R SBCD .4 R �
� AC AC �
� BD BD �
�
�
�
�
S
S
S
S
S
S
S
S
�S
�
4 � ABC . ABD ABC . BCD ADC . ABD ADC . BCD �
AC
BD
AC
BD
AC
BD
AC
BD
�
�
S
4 S ABC .S ABD S ABC .S BCD S ADC .S ABD S ADC .S BCD
S . AC.BD
4 S ABC .S S ADC .S 4 S S ABC S ADC 4 S .S
2
S . AC.BD
S . AC.BD
S .2S
4�
S ABC S ABD S BCD S ADC S ABD S BCD �
�
�
S . AC.BD
.
Vậy T 2 .
Câu 5. Cho các số thực dương a , b , c thỏa mãn a b c 3 . Chứng minh rằng
a2
b2
c2
a 2 b2 c2
�
2a 1 2b 1 2c 1
a 2 b2 c2 6 .
Lời giải
Cách 1: Tác giả: Trương Văn Tâm; Fb: Văn Tâm Trương
Bất đẳng thức đã cho tương đương với
a 2 b2 c 2
a2
b2
c2
�0
2
2
2
2a 1 2b 1 2c 1
a
b
c
6
14444444244444443
VT
Trong đó
a2
a2
a2
1 3
1 3
1 a 11
a 2 2a
� 3
.a. a .a. a.1.1 � .a.
2a 1
a a 1
3
3
3
3
9
9 .
3 a.a.1
Tương tự ta có
VT �
Suy ra
b2
b 2 2b
c2
c 2 2c
�
�
2b 1
9 9 và 2c 1
9 9 .
a2 b2 c2
a 2 b2 c2 6
1 2
2
a b2 c2
9
3.
2
�2
a b c
2
2
3
�a b c �
� t ��
3; 15 �
3
�
�
�
�a 2 b 2 c 2 � a b c 2 9
2
2
2
Đặt t a b c 6 . Ta có �
.
Hãy tham gia STRONG TEAM TỐN VD-VDC- Group dành riêng cho GV-SV toán!
Trang 10
TỔ 16 - STRONG TEAM TỐN VD VDC
Lúc đó, với mọi
Đề thi HSG lớp 10 Sở Hà Nam năm 2018-2019
t ��
3; 15 �
�
�ta có
t t 6 18�
t2 6 1 2
2 t 2 6 t 2 9t 2 54 t 3 3 t �
�
��0
VT �
t 6
t
9
3
t
9
9t
9t
.
Dấu bằng xảy ra khi t 3 , suy ra a b c 1.
Cách 2: Tác giả: Thành Đức Trung; Fb: Thành Đức Trung
a
a2
1 a
1
a2
a2
a 1
a2
.
. 2
�
. 2
2a 1 2 2 2 a a .
Ta có 2 2a 1 2 2a 1 2 2 a a
b2
b 1 b2
c2
c 1 c2
. 2
. 2
Tương tự có 2b 1 2 2 2b b và 2c 1 2 2 2c c .
a2
b2
c2
3 1 � a2
b2
c2 �
�
�
2a 1 2b 1 2c 1 2 2 �2a 2 a 2b 2 b 2c 2 c �
Suy ra
.
Theo bất đẳng thức Cauchy - Schwarz dạng phân thức ta có
a b c
a2
b2
c2
9
2
2
� 2
2
2
2
2
2
2a a 2b b 2c c 2 a b c 3 2 a b c 2 3
2
�
a2
b2
c2
3 1
9
3
9
� .
2
2
2
2
2
2a 1 2b 1 2c 1 2 2 2 a b c 3 2 4 a b c 2 6
Ta cần chứng minh
3
9
a2 b2 c2
�
2 4 a 2 b2 c 2 6
a 2 b2 c 2 6
2
2
2
Đặt t a b c 6 . Ta có
Suy ra
t ��
3; 15 �
�
�. Ta có
Mặt khác, ta có
.
1
2
�2
a b c
2
2
a b c �
3
�
3
�
2
�
a 2 b 2 c 2 a b c 2 ab bc ca �9
�
.
3
9
t2 6
t2 6
9
3
2
�
�
�
2
2 4t 18
t
t
2 2t 9 2
.
1 �
2 2
2
0
2t �
9
.9t 9
9
2 t 4 81
.
9
9
2
t4
9
9
2 2t 2 9
.
81
2t 4
.
6 81 3
t 4 �
t 2t
2.
Ta cần chứng minh
� 81 t t t t t 81 t
81
t 5 7
t 4 4 � 5. 5
�
�
� 2t
3 6 6 6 6 2t
3
2592 3 2 2
�
6
�
�2
�
Thật vậy, vì t �3 nên � t
.
Hãy tham gia STRONG TEAM TỐN VD-VDC- Group dành riêng cho GV-SV tốn!
Trang 11
TỔ 16 - STRONG TEAM TOÁN VD VDC
Đề thi HSG lớp 10 Sở Hà Nam năm 2018-2019
6 81 7
3
t 4 � 2
t 2t
2
2.
Suy ra
Dấu '' '' xảy ra khi t 3 , suy ra a b c 1 .
Hãy tham gia STRONG TEAM TỐN VD-VDC- Group dành riêng cho GV-SV tốn!
Trang 12