Anh chị hãy bình giảng bài thơ Mưa xuân- Nguyễn Bính

Đề bài: Anh chị hãy bình giảng bài thơ Mưa xn- Nguyễn Bính
Bài làm
“Ở mỗi chúng ta đều có một người nhà quê. Cái nghề làm ruộng và cuộc đời bình dị của
người làm ruộng cha truyền con nối từ mấy nghìn năm đã ăn sâu vào tâm trí chúng ta.
Nhưng- khơn hay dại- chúng ta ngày một cố lìa xa nề nếp cũ để hòng đi tới chỗ mà ta gọi là
văn minh….. Nguyễn bính thì khơng thế. Người nhà quê của Nguyễn Bính vẫn ngang nhiên
sống như thường.” (theo Thi nhân Việt Nam). Nói thế để thấy chất thơ của Nguyễn Bính,
giản dị trong từng câu chữ nhưng chính cái giản dị ấy đã tạo nên sự sâu sắc trong câu chuyện
mà vần thơ của Nguyễn Bính truyền tài, đặc biệt thể hiện rõ trong bài thơ Mưa xuân của ông
Mưa xuân được xem như một sáng tác đầu tiên trong q trình sáng tác của ơng. Bài thơ là
tâm tư, là nỗi lịng thầm lặng của cơ gái quê khi phải lòng một chàng trai quê. Một câu
chuyện tình nơi thơn q, chân thành và sâu sắc.Ngay từ đầu,tác giả đã khắc họa hình ảnh
người con gái ấy:
“Em là cô gái trong khung cửi
Dệt lụa quanh năm với mẹ già
Lòng trẻ con như cây lụa trắng
Mẹ già chưa bán chợ làng xa.”
Người con gái ấy sống bên mẹ mình bằng nghề dệt vải, hình ảnh một người con gái dịu dàng
tóc rủ bên thềm ngồi miệt mài trước khung cửi, cô gái ấy như “cây lụa trắng” tức là vẫn rất
thơ mộng,chớm tuổi xuân đến. “Chưa bán chợ làng xa” tức là cô vẫn chưa được gả đi. Ngay
câu đầu vẻ đẹp của người con gái đã được hiện lên một cách tự nhiên với câu thơ của tác giả.
Rồi người con gái ấy, thì ra cũng đang mang trong mình một mối tình thầm kín với chàng
trai làng bên. Mùa xuân đến, hội hè bắt đầu, cũng là cơ hội tốt để hai người được gặp nhau…
“Bữa ấy mưa xuân phơi phới bay
Hoa xoan lớp lớp rụng vơi đầy


Hội chèo làng Đặng đi qua ngõ
Mẹ bảo: “Thơn Đồi hát tối nay”.
Lịng thấy giăng tơ một mối tình
Em ngừng thoi lại giữa tay xinh

Hình như hai má em bừng đỏ
Có lẽ là em nghĩ đến anh”.
Mưa xuân bay đầy trời, hoa xoan lớp lớp rụng đầy trên ngõ, xuân về. Hội chèo làng Đặng
qua ngõ, mẹ nói “Thơn Đồi hát tối nay.” Thơn Đồi có hội, thơn Đồi chính là nơi có chàng
trai mà cơ vẫn thương nhớ. Thế nên nghe tin ấy, lịng cơ gái thấy xao xuyến, một mối tình
đang giăng tơ trong lịng. Cơ dừng đưa thoi, nghĩ ngợi thẹn thùng “hai má ửng đỏ”… cô
đang nghĩ tới người mình u.
Chắc hẳn là cơ sẽ đi xem hội, để mong gặp được chàng trai. Hai khổ thơ tiếp theo là tâm
trạng ngổn ngang suy nghĩ của cơ gái khi chuẩn bị đi.
“Bốn bên hàng xóm đã lên đèn
Em ngửa bàn tay trước mái hiên
Mưa thấm bàn tay từng chấm lạnh
Thế nào anh ấy chẳng sang xem!
Em xin phép mẹ vội vàng đi
Mẹ bảo xem về kể mẹ nghe
Mưa bụi nên em khơng ướt áo
Thơn Đồi cách có một thơi đê.”


Khi nhà nhà lên đèn, màn đêm đến, đêm xuân chắc hẳn lạnh lắm “Mưa thấm bàn tay từng
chấm lạnh”, cái lạnh ấy khơng là gì bởi lịng cơ đang bừng lên ngọn lửa ấm áp của tình yêu,
của sự chờ mong, khát khao yêu thương. Cô thầm nghĩ rằng chắc hẳn anh cũng sang xem.
Vội vàng đi, mưa bụi không làm áo cô ướt. Quãng đường một thôi để sao thấy ngắn thế, vì
thơn Đồi bên kia là tình u của cơ. Đường ngắn cũng là vì đến với tình u thơi.
Hội hè nhộn nhịp. liệu cơ có thấy chàng trai, liệu mong mỏi của cơ có được đáp lại?
“Thơn Đồi vào hội hát thâu đêm
Em mải tìm anh chả thiết xem
Chắc hẳn đêm nay giường cửi lạnh
Thoi ngà nằm nhớ ngón tay em
Chờ mãi anh sang anh chả sang

Thế mà hôm nọ hát bên làng
Năm tao bảy tuyết anh hị hẹn
Để cả mùa xn cũng nhỡ nhàng.”
Cơ gái đến hội cũng chỉ là để tìm chàng trai, cơ mải miết tìm khơng thiết xem gì cả. Rồi
khơng thấy bóng chàng, một mình cơ lại thống nhớ giường cửi, thơi ngà của mình. Nhớ
những gì thân thuộc nhất, có lẽ đó cũng là cảm xúc bình thường của người con gái mỗi khi
thấy bơ vơ, họ thường hay nghĩ về những gì thân thuộc nhất. Rồi thì, chàng trai ấy cũng
không sang, sự chờ đợi của cô là vô ích. Ở câu thơ sau cơ thống trách móc “Thế mà hôm nọ
hát bên làng. Năm tao bảy tuyết anh hò hẹn”. Hai người gặp nhau vào hội bên làng cơ gái, họ
chắc đã có một lời hứa sẽ gặp lại nhau. Chàng trai đã chắc chắn “năm tao bảy tuyết” hẹn thề
nhưng nay hẳn đã quên rồi, chỉ còn lại cơ gái với lời hị hẹn. Lời hị hẹn kia với chàng trai
chắc hẳn chỉ là một lời hứa nơi hội hè nhưng cô gái lại rất xem trọng, vậy nên cô mới than
lên “Để cả mùa xuân cũng nhỡ nhàng”, mùa xuân hay chính là tuổi trả của cơ gái, tình u
sự trơng mong của cơ hay khơng vì lời hị hẹn của chàng trai thì giờ cơ đã là người con gái
của một người khác chứ không nhỡ nhàng thế này.


Sự chờ mong khơng được đáp lại, tình u khi đi giờ đã tàn vì thế mà cảnh vật và tâm trạng
ở những khổ thơ còn lại mang nặng tâm trạng buồn, cảnh vật cũng nhuốm màu u ám, như đối
lập hẳn với đoạn đầu.
“Mình em lầm lũi trên đường về
Có ngắn gì đâu một dải đê!
Áo mỏng che đầu mưa nặng hạt
Lạnh lùng them tủi với canh khuya.
Em giận hờn anh cho đến sáng
Hôm sau mẹ hỏi em hát trị gì
“Thưa u họ hát…”Rồi em thấy
Nước mắt tràn ra, em ngoảnh đi.
Bữa ấy mưa xuân đã ngại bay
Hoa xoan đã nát dưới chân giày

Hồi chèo làng Đặng về ngang ngõ
Mẹ bảo: “Mùa xuân đã cạn ngày.”
Cô gái không gặp được chàng trai. Bước chân lầm lũi quay về. Lầm lũi, cái dáng gợi nên sao
đàng thương đến thế, đáng thương và cơ độc. Một thời để giờ đây “có ngắn gì đâu”, bước
chân nặng trĩu như kéo dài cả đoạn đường. Mưa nặng hạt áo mỏng che sao hết, lạnh lẽo vây
quanh khiến cô càng thêm đau buồn và tủi thân. Cô giận hờn chàng trai suốt cả quãng đường
về, đến tận sáng hơn sau. Mẹ hỏi hát trò gì, khiến cảm xúc cơ như vỡ ịa. Hình ảnh người con
gái quay mặt đi với hàng nước mắt mặn chát sao mà xót xa thế. Người đã hứa rồi sao còn nỡ
quên. Đã biết hay quên sao còn nỡ hứa! Cảnh vật thay đổi, khơng cịn là mưa bay, là hoa
xoan lớp lớp vui đầy nữa mà là cảnh vật khi mưa đã ngừng, hoa xoan rụng tàn dưới bước
chân người qua lại. Phải chăng rằng đây cũng chính là tình u của cơ gái, giờ đây đã vụn


nát rồi. Hội chèo lại một lần nữa đi qua ngõ, báo hiệu kết thúc ngày hội. Dễ dàng nhận ra khổ
này và khổ thứ hai của bài có sự tương ứng với nhau, mở đầu và kết thúc.
Ngày xuân, hội hè đã kết thúc rồi, chàng trai vẫn bặt vơ âm tín khiến cơ khơng thể bình n.
Cơ thốt ra câu hỏi, chất vấn chàng trai, câu hỏi mà chính cơ cũng khơng đốn được câu trả
lời. “Bao giờ em mới gặp anh đây?” Bao giờ hay mãi mãi là không bao giờ. Mùa xuân cũng
đã cạn ngày rồi, niềm tin của cơ vẫn cịn nhưng nghe sao thật mỏng manh… Lời hứa hẹn với
chàng trai vẫn luôn là nỗi trăn trở trong trái tim cô gái không thể giải đáp!
Ngịi bút đậm chất q của Nguyễn Bính đã viết lên một câu chuyện về tâm tư, cảm xúc rung
động của cô gái nơi thôn quê. Những diễn biến tâm lí đặc biệt được chú trọng, sự thay đổi
của cảnh vật tương ứng với tâm trạng con người đã khiến bài thơ đem lại cho người đọc
những cảm xúc và rung động sâu sắc. Từ hình ảnh “mưa xuân” tác giả bắt đầu khai triển
mạch cảm xúc một cách đầy tự nhiên. Chính điều ấy đã tạo nên cái hay đặc biệt và sức sống
của bài thơ. Lời thơ điêu luyện chưa chắc đã hay và lời thơ bình dị chưa chắc đã đơn giản.
Mưa xuân của Nguyễn Bính thực sự là bài thơ gây được ấn tượng với người đọc, ấn tượng
bởi ngòi bút của nhà thơ, bởi câu chuyện mà ông xây dựng, cô gái bên khung cửi với tình
yêu chân thành với chàng trai làng bên. Đặc biệt việc miêu tả cụ thể những cảm xúc của cô
trong từng chặng đường tới gặp chàng trai. Đây quả thực là một bài thơ hay, tạo nên sự khác

biệt của hồn thơ Nguyễn Bính.