1.BAO_TOAN_KHOI_LUONG

!

" ###$%& %&'$ ()$*

PHƯƠNG PHÁP B"O TOÀN KH#I LƯ$NG

I- CƠ S C A PHƯƠNG PHÁP
Áp d ng ñ nh lu t b o toàn kh i lư ng (BTKL):
“T ng kh i lư ng các ch t tham gia ph n ng b ng t ng kh i lư ng các s n ph m”
Xét ph n ng : A + B 
→ C+D
ta ln có: mA + mB = mC + mD
Lưu ý: ði"u quan tr$ng khi áp d ng phương pháp này là vi(c ph i xác ñ nh ñúng lư ng ch+t (kh i
lư ng) tham gia ph n ng và t-o thành (có chú ý các ch+t k/t t a, bay hơi, ñ0c bi(t là kh i lư ng dung
d ch)
1- H qu th nh t
Trong các ph n ng hóa h c, t ng kh i lư ng c a các ch t tham gia ph n ng b ng t ng
kh i lư ng các s n ph m t o thành
( khơng tính kh i lư ng c a ph n không tham gia ph n ng)
Xét ph n ng :
A + B 
→ C+D+E
Thì ln có:
mA (pư) + mB(pư) = mC + mD + mE
Thí d 1:
ð t cháy hồn tồn m (g) ch+t h1u cơ A c n a (g) O2 thu đư c b(g) CO2 và c (g) H2O… thì
ln có: m + a = b + c
2- H qu th hai
N u g i mT là t ng kh i lư ng các ch t trư c ph n ng, và mS là t ng kh i lư ng các ch t
sau ph n ng thì ln có : mT = mS
Như v y h( qu th hai m2 r ng hơn h( qu th nh+t 2 ch3: dù các ch t ph n ng có h t hay

khơng, hi u su t ph n ng là bao nhiêu, th m chí ch c n xét riêng cho m t tr ng thái nào đó thì ln
có nh n xét trên.
Thí d 2:
Xét ph n ng :
2Al + Fe2O3 
→ Al2O3 + 2Fe
Thì ln có: m(Al) + m(Fe2O3) = kh i lư ng ch+t r4n sau ph n ng (dù ch+t r4n ph n ng có
th5 ch a c 4 ch+t)
H qu th 2 cũng cho phép ta xét kh i lư ng cho m t tr ng thái c th nào đó mà khơng c n
quan tâm đ n các ch t( ho c lư ng ch t ph n ng còn dư) khác tr ng thái v i nó.
Thí d 3:
“ Cho m gam hh 2 kim lo-i Fe, Zn tác d ng v6i dd HCl … tính kh i lư ng ch+t r4n thu đư c
sau khi cơ c-n dd sau ph n ng”.
Ta đư c quy"n vi/t : m(KL) + m (HCl) = m(ch+t r4n) + m(H2)

ThS. LƯU HUỲNH V N LONG (Gi ng viên Trư ng ðH Th D u M t- Bình Dương

1

“CHUYÊN: B i dư ng ki n th c – Luy n thi TN THPT – Cð & ðH mơn HĨA H C”
ð tìm hi u và đăng ký h c, hãy liên l c ñ n SðT: 0986.616.225 (T.Long). Email:


!

" ###$%& %&'$ ()$*

Trong đó m(HCl) là kh i lư ng HCl ngun ch+t đã ph n ng, dù khơng bi/t hh Kl ñã h/t hay HCl
h/t, hi(u su+t ph n ng là bao nhiêu!
3- H qu th ba

Khi cho các cation kim lo-i ( ho0c NH4+) k/t h p v6i anion (phi kim, g c axit, hidroxit) ta ln
có:
Kh i lư ng s n ph m thu ñư c = kh i lư ng cation + kh i lư ng anion
Vì kh i lư ng electron khơng đáng k5, nên có th5 vi/t :
Kh i lư ng s n ph m thu ñư c = kh i lư ng kim lo i + kh i lư ng anion
Thí d% 4:
Hòa tan 6,2 g hh 2 kim lo-i ki"m vào dd HCl dư thu đư c 2,24 lít H2(đktc). Cơ c-n dd sau ph n
ng s7 thu ñư c bao nhiêu gam ch+t r4n?
Ta nh n th+y ngay r8ng: N/u gi i theo cách l p h( thông thư ng s7 khá dài dòng, nhưng v n
d ng h qu th 2 và th 3 nh n xét thì :
nCl- = 2.n(H2) = 2 x 0,1 = 0,2 mol
Ta có : m mu i = m KL + mCl- = 6,2 + 0,2 x 35,5 = 13,3 g
4- H qu th b&n
Trong ph n ng có n ch+t tham gia, n/u bi/t kh i lư ng c a (n – 1) ch+t thì ta d9 dàng tính đư c
kh i lư ng c a ch+t còn l-i
5- H qu th năm
Bài toán kh< h3n h p oxit b2i các ch+t khí H2, CO
Sơ đ>: Oxit + (CO , H2) 
→ Ch t r'n + h(n h)p khí ( CO, H2, CO2, H2O)
B n ch+t là các ph n ng :
CO + [ O ] → CO2 và H2 + [O] → H2O
→ n[O] = n[CO2] = n[H2O] → mr'n = moxit – m[O]
II. ðÁNH GIÁ PHƯƠNG PHÁP B"O TOÀN KH#I LƯ$NG
2.1. Phương pháp b o toàn kh i lư ng cho phép gi nhanh đư c nhi"u bài tốn khi bi/t m i
quan h( v" kh i lư ng c a các ch+t trư6c và sau ph n ng.
2.2. ð0c bi(t khi chưa bi/t rõ ph n ng x y ra là hồn tồn hay khơng hồn tồn thì vi(c s<
d ng phương pháp này càng giúp ñơn gi n hóa bài tốn hơn.
2.3. Phương pháp b o tồn kh i lư ng thư ng ñư c s< d ng trong các bài toán h3n h p nhi"u ch+t.
III. CÁC BƯ3C GI"I
+ L p sơ ñ> bi/n ñAi các ch+t trư6c và sau quá trình ph n ng.

+ TD gi thi/t c a bài tốn tìm ∑ kh i lư ng trư6c và ∑ kh i lư ng sau (không c n bi/t ph n ng
là hồn tồn hay khơng hồn tồn ).
+ V n d ng ðLBTKL đ5 l p phương trình tốn h$c, k/t h p v6i các d1 ki(n khác l p đư c h( phương
trình
+ Gi i h( phương trình.

ThS. LƯU HUỲNH V N LONG (Gi ng viên Trư ng ðH Th D u M t- Bình Dương

2

“CHUYÊN: B i dư ng ki n th c – Luy n thi TN THPT – Cð & ðH mơn HĨA H C”
ð tìm hi u và đăng ký h c, hãy liên l c ñ n SðT: 0986.616.225 (T.Long). Email:


!

" ###$%& %&'$ ()$*

IV. BÀI T4P MINH H5A
BÀI 1: Tr n 5,4 gam Al v6i 6 gam Fe2O3 r>i nung nóng đ5 thEc hi(n ph n ng nhi(t nhơm. Sau ph n
ng ta thu ñư c m gam h3n h p ch+t r4n. Giá tr m là:
A. 2,24 g
B. 9,4g
C. 10,20g
D. 11,4g
HƯ3NG D6N GI"I
Sơ ñ> ph n ng :
Al + Fe2O3 → r4n
Theo đ nh lu t b o tồn kh i lư ng :
m(h3n h p sau) = m(h3n h p trư6c) = 5,4 + 6 = 11,4 (gam)

→ ðáp án D
BÀI 2: Cho 22,4 gam h3n h p Na2CO3, K2CO3 tác d ng vDa ñ v6i dung d ch BaCl2. Sau ph n ng
thu ñư c 39,4 gam k/t t a. L$c tách k/t t a, cô c-n dung d ch thu ñư c m gam mu i clorua. m có giá
tr là:
A. 2,66
B. 22,6
C. 26,6
D. 6,26
HƯ3NG D6N GI"I
Cách 1: Thông thư ng các em HS gi i b8ng cách vi/t 2 phương trình và dEa vào d1 ki(n ñã cho l p h(
pt ñ5 gi i:
BaCl2 + Na2CO3 → BaCO3 + 2NaCl
x
x(mol) 2x
BaCl2 + K2CO3 → BaCO3 + 2KCl
y
y(mol) 2y
Ta l p 2 pt: 106x + 138y = 24,4 (1)
197x + 197y = 39,4 (2)
Gi i h( trên ñư c: x = 0,1 và y = 0,1
Kh i lư ng mu i thu ñư c là NaCl và KCl: 2.0,1.58,5 + 2.0,1.74,5 = 26,6 gam
Cách 2: Cách gi i khác là dEa vào ñ nh lu t b o toàn kh i lư ng:

=
Theo ðLBTKL:
m(h3n h p ) + m(BaCl2) = m(k/t t a) + m
→ m = 24,4 + 0,2.208 - 39,4 = 26,6 (gam)
Cách 3: Phương pháp tăng gi m kh i lư ng:
C 1 mol mu i cacbonat t-o 1 mol BaCO3 và 2 mol mu i clorua tăng 11 gam
ð" bài:

0,2 mol
→ 2,2 gam
→ m(clorua) = 24,4 + 2,2 = 26,6 (g)
→ ðáp án C
BÀI 3: (TSðH A 2007): Hịa tan hồn tồn 2,81 gam h3n h p g>m Fe2O3, MgO, ZnO trong 500 ml
dung d ch axit H2SO4 0,1M( vDa ñ ). Sau ph n ng, h3n h p mu i sunfat khan thu đư c khi cơ c-n
dung d ch có kh i lư ng là:
A. 6,81g
B. 4,81g
C. 3,81g
D. 5,81g
HƯ3NG D6N GI"I
Cách 1: Dùng phương pháp ghép Nn s ( phương pháp cA ñi5n)
ThS. LƯU HUỲNH V N LONG (Gi ng viên Trư ng ðH Th D u M t- Bình Dương

3

“CHUYÊN: B i dư ng ki n th c – Luy n thi TN THPT – Cð & ðH môn HĨA H C”
ð tìm hi u và đăng ký h c, hãy liên l c ñ n SðT: 0986.616.225 (T.Long). Email:


!

" ###$%& %&'$ ()$*

Cách 2: Ta th+y s mol axit tham gia ph n ng = s mol nư6c sinh ra = 0,5.0,1 = 0,05
Theo ðLBTKL:
m(oxit) + m(axit) = m(mu i) + m(H2O)
→ m(mu i) = 2,81 + 98.0,05 – 18.0,05 = 6,81 (g)
Cách 3: N/u HS thơng minh thì có th5 nh n th+y tD oxit ban đ u sau pư t-o mu i sunfat có sE thay

th/ O2- thành SO42- và dĩ nhiên là theo tP l( 1:1 và b8ng 0,05 mol [ Vì sao?]
Do đó: mmu i = mKL – mO2- + mSO42= 2,81 – 16.0,05 + 0,05.96 = 6,81g
→ ðáp án A
BÀI 4: (Cð Kh&i A – 2007):Hịa tan hồn tồn 3,22 gam h3n h p X g>m Fe, Mg và Zn b8ng m t
lư ng vDa đ dung d ch H2SO4 lỗng, thu đư c 1,344 lít hiđro (2 đktc) và dung d ch ch a m gam
mu i. Giá tr c a m là:
A. 9,52.
B. 10,27.
C. 8,98.
D. 7,25.
H3NG D6N GI"I
Sơ đồ biến đổi : X(Fe, Mg, Zn) + H2 SO 4

lo ng, ®đ

→ mi + H2 ↑

1,344
= 0,06 mol
22,4
= mmuèi + mH2

Theo PTP ¦ : nH2SO4 = nH2 =
Theo BTKL : mX + mH2SO4

−m
= 3,22 + 0,06.98 − 0,06.2 = 8,98 (gam)

⇒ mmuèi = mX + mH2SO4
⇒ mmuèi

H2

→ ðáp án C
BÀI 5: Hòa tan hoàn toàn 5,2 gam h3n h p Mg và Fe trong dung d ch HCl dư th+y t-o ra 3,36 lit khí
H2( đktc). Cơ c-n dung d ch sau ph n ng thu ñư c m gam mu i khan. m có giá tr là:
A. 16,85g
B. 15,85g
C. 3,42g
D. 34,2g
HƯ3NG D6N GI"I
Các em HS có th5 vi/t 2 phương trình, đ0t Nn sau đó gi i h( phương trình → kh i lư ng mu i
→ k/t qu [ quá dài]
Nh n xét: mu i thu ñư c là mu i clorua nên kh i lư ng mu i là b8ng :
m(KL) + m(g c Cl-)
theo phương trình:
2H+ + 2e → H2
n(H+) = 2n(H2) = 0,3 (mol)
ThS. LƯU HUỲNH V N LONG (Gi ng viên Trư ng ðH Th D u M t- Bình Dương

4

“CHUYÊN: B i dư ng ki n th c – Luy n thi TN THPT – Cð & ðH mơn HĨA H C”
ð tìm hi u và ñăng ký h c, hãy liên l c ñ n SðT: 0986.616.225 (T.Long). Email:


mà n(Cl-) = n(H+) = 0,3 (mol) → m(mu i) = 5,2 + 0,3.35,5 = 15,85 (g)
→ ðáp án B
BÀI 6: Hịa tan hồn tồn 10,14 gam h p kim Cu, Mg, Al b8ng m t lư ng vDa ñ dung d ch HCl thu
đư c 7,84 lit khí A(đktc) và 1,54 gam r4n B và dung d ch C. Cơ c-n dung d ch C thu đư c m gam

mu i, m có giá tr là:
A. 33,45g
B. 33,25g
C. 32,99g
D. 35,58g
HƯ3NG D6N GI"I
Ch+t r4n B chính là Cu và dung d ch C ch a m gam mu i mà ta c n tìm
n(H+) = 2n(H2) =

=

(mol)

mà n(Cl-) = n(H+) = 0,7(mol) → m(mu i) = (10,14-1,54) + 0,7.35,5 = 33,45 (g)
→ ðáp án A
BÀI 7: Hịa tan hồn tồn 3,34 gam h3n h p hai mu i cacbonat kim lo-i hóa tr II và III b8ng dung
d ch HCl dư ta thu ñư c dung d ch A và 0,896 lit khí bay ra (đktc). Tính kh i lư ng mu i có trong
dung d ch A:
A. 3,78g
B. 3,87g
C. 7,38g
D. 8,37g
HƯ3NG D6N GI"I
G$i 2 mu i cacbonat là: XCO3 và Y2(CO3)3. Các phương trình ph n ng x y ra:
XCO3 + 2HCl → XCl2 + CO2 + H2O
Y2(CO3)3 + 6HCl → 2YCl3 + 3CO2 + 3H2O

=

Ta th+y n(HCl) = 2n(CO2) =

Theo ðLBTKL:

m(mu i cacbonat) + m(HCl) = m(mu i clorua) + m(CO2) + m(H2O)
→ m(mu i clorua) = (3,34 + 0.08.36,5) – (0,04.44 + 0,04.18) = 3,78 (gam)
→ ðáp án A
BÀI 8: ThAi m t lu>ng khí CO dư qua ng s ñEng m gam h3n h p g>m CuO, Fe2O3, FeO, Al2O3
nung nóng thu đư c 2,5 gam ch+t r4n. Tồn b khí thốt ra s c vào nư6c vơi trong dư th+y có 15 gam
k/t t a tr4ng. Kh i lư ng c a h3n h p oxit kim lo-i ban ñ u là:
A. 7,4g
B. 4,9g
C. 9,8g
D. 23g
HƯ3NG D6N GI"I
Nh n xét: ðây là m t d-ng bài t p r+t quen thu c v" ph n ng kh< oxit kim lo-i b8ng khí CO ho0c H2.
Các em lưu ý: “ Khi kh" oxit kim lo i, CO ho c H2 l y oxi ra kh&i oxit kim lo i. Khi đó ta có:
nO(trong oxit) = n(CO) = n(CO2) = n(H2O)
v n d ng ðLBTKL tính kh i lư ng h3n h p oxit ban ñ u ho0c kh i lư ng kim lo-i thu ñư c sau ph n
ng
V6i bài tốn trên ta có:
CO2 + Ca(OH)2 → CaCO3 + H2O
n(CO2) = n(CaCO3) =

=

ta có: nO(trong oxit) = n(CO2) = 0,15 (mol)
moxit = mkim lo-i + moxi = 2,5 + 0,15.16 = 4,9 (g)
ThS. LƯU HUỲNH V N LONG (Gi ng viên Trư ng ðH Th D u M t- Bình Dương

6

“CHUYÊN: B i dư ng ki n th c – Luy n thi TN THPT – Cð & ðH mơn HĨA H C”
ð tìm hi u và ñăng ký h c, hãy liên l c ñ n SðT: 0986.616.225 (T.Long). Email:


→ ðáp án B
BÀI 9: ThAi 8,96 lit CO(ñktc) qua 16 gam FexOy nung nóng. DSn tồn b lư ng khí sau ph n ng qua
dung d ch Ca(OH)2 dư th+y t-o 30 gam k/t t a. Kh i lư ng s4t thu ñư c là:
A. 9,2g
B. 6,4g
C. 9,6g
D. 11,2g
HƯ3NG D6N GI"I
Ta có:

=

n(CO) =

n(O trong oxit) = n(CO2) = n(CaCO3) =

=

→ n(CO) > n(CO2) → CO dư hay oxit s4t b kh< h/t
Áp d ng ðLBTKL có:
m(oxit) + m(CO) = m(Fe) + m(CO2)
m(Fe) = 16 + 0,3.28 – 0,3.44 = 11,2 (g)
→ ðáp án D
Ho0c : m(Fe) = m(oxit) – m(O) = 16 – 0,3.16 = 11,2 (g)
BÀI 10: H3n h p X g>m Fe, FeO và Fe2O3. Cho m t lu>ng CO ñi qua ng s ñEng m gam h3n h p X
nung nóng. Sau khi k/t thúc thí nghi(m thu ñư c 64 gam ch+t r4n A trong ng s và 11,2 lít khí B

(đktc) có tP kh i so v6i H2 là 20,4. Tính giá tr m.
A. 105,6 gam.
B. 35,2 gam.
C. 70,4 gam.
D. 140,8 gam.
HƯ3NG D6N GI"I
Các ph n ng kh< s4t oxit có th5 có:
t
3Fe2O3 + CO 
→ 2Fe3O4 + CO2

(1)

t
Fe3O4 + CO 
→ 3FeO + CO2

(2)

o

o

t
FeO + CO 
→ Fe + CO2
(3)
Như v y ch+t r4n A có th5 g>m 3 ch+t Fe, FeO, Fe3O4 ho0c ít hơn, đi"u đó khơng quan tr$ng và
vi(c cân b8ng các phương trình trên cũng khơng c n thi/t, quan tr$ng là s mol CO ph n ng bao gi
cũng b8ng s mol CO2 t-o thành.

11,2
nB =
= 0,5 mol.
22,5
o

G$i x là s mol c a CO2 ta có phương trình v" kh i lư ng c a B:
44x + 28(0,5 − x) = 0,5 × 20,4 × 2 = 20,4
nh n đư c x = 0,4 mol và đó cũng chính là s mol CO tham gia ph n ng.
Theo ðLBTKL ta có:
mX + mCO = mA + m CO2
⇒
m = 64 + 0,4 × 44 − 0,4 × 28 = 70,4 (gam)
→ ðáp án C
BÀI
Ti/n hành ph n ng crackinh butan m t th i gian thu ñư c h3n h p khí X. Cho X qua bình
nư6c vơi trong dư th+y kh i lư ng bình tăng 4,9 gam, h3n h p khí Y đi ra khUi bình có th5 tích 3,36 lít
(đktc) và tP kh i c a Y so v6i H2 là 38/3. Kh i lư ng butan ñã s< d ng là:
A. 8,7 gam.

B. 6,8 gam

C. 15,5 gam

D. 13,6 gam

HƯ3NG D6N GI"I
ThS. LƯU HUỲNH V N LONG (Gi ng viên Trư ng ðH Th D u M t- Bình Dương

7

“CHUYÊN: B i dư ng ki n th c – Luy n thi TN THPT – Cð & ðH mơn HĨA H C”
ð tìm hi u và ñăng ký h c, hãy liên l c ñ n SðT: 0986.616.225 (T.Long). Email:


Ca(OH)2 d
crackinh
Sơ đồ biến đổi : C 4H10
hỗn hợp X
hỗn hợp Y
m1 = 4,9 gam

Theo BTKL : mC4H10 = mX = m1 + mY
⇒ mC4H10 = 4,9 +

3,36 38
×
× 2 = 8,7 (gam)
22,4 3

→ ðáp án A
BÀI 12: H3n h p A g>m 0,1 mol etilenglicol C2H6O2 và 0,2 mol ch+t X. ð5 ñ t cháy hồn tồn h3n
h p A c n 21,28 lit O2(đktc) và thu ñư c 35,2 gam CO2 và 19,8 gam H2O. Tính kh i lư ng phân t< X,
bi/t X ch a C,H,O.
HƯ3NG D6N GI"I
Các ph n ng ñ t cháy:
2C2H6O2 + 5O2 → 4CO2 + 6H2O
X + O2 → CO2 + H2O
Áp d ng ðLBTKL:
mX + m(C2H6O2) + m(O2) = m(CO2) + m(H2O)

→ mX = 35,2 + 19,8 –( 0,1.62 +
→ MX =

) = 18,4 (g)

=

CÂU 13: ðun 132,8 gam h3n h p 3 rư u no, ñơn ch c v6i H2SO4 ñ0c 2 140oC thu ñư c h3n h p các
ete có s mol b8ng nhau và có kh i lư ng là 111,2 gam. S mol c a m3i ete trong h3n h p là bao
nhiêu?
A. 0,1 mol.
B. 0,15 mol.
C. 0,4 mol.
D. 0,2 mol.
HƯ3NG D6N GI"I
Ta bi/t r8ng c 3 lo-i rư u tách nư6c 2 ñi"u ki(n H2SO4 đ0c, 140oC thì t-o thành 6 lo-i ete và
tách ra 6 phân t< H2O.
Theo ðLBTKL ta có
m H2O = m r−ỵu − m ete = 132,8 − 11,2 = 21,6 gam
21,6
= 1,2 mol.
18
M0t khác c hai phân t< rư u thì t-o ra m t phân t< ete và m t phân t< H2O do đó s mol H2O
1,2
luôn b8ng s mol ete, suy ra s mol m3i ete là
= 0,2 (mol)
6
→ ðáp án D
Nh n xét: Chúng ta khơng c n vi/t 6 phương trình ph n ng tD rư u tách nư6c t-o thành 6 ete,
cũng khơng c n tìm CTPT c a các rư u và các ete trên. N/u các b-n xa ñà vào vi(c vi/t phương trình

ph n ng và đ0t Nn s mol các ete đ5 tính tốn thì khơng nh1ng khơng gi i đư c mà cịn t n q nhi"u
th i gian.

⇒

n H 2O =

CÂU 14: Cho 12 gam h3n h p hai kim lo-i Fe, Cu tác d ng vDa ñ v6i dung d ch HNO3 63%.
Sau ph n ng thu ñư c dung d ch A và 11,2 lít khí NO2 duy nh+t (đktc). Tính n>ng đ % các ch+t có
trong dung d ch A.
A. 36,66% và 28,48%.
B. 27,19% và 21,12%.
C. 27,19% và 72,81%.
D. 78,88% và 21,12%.
ThS. LƯU HUỲNH V N LONG (Gi ng viên Trư ng ðH Th D u M t- Bình Dương

8

“CHUYÊN: B i dư ng ki n th c – Luy n thi TN THPT – Cð & ðH mơn HĨA H C”
ð tìm hi u và ñăng ký h c, hãy liên l c ñ n SðT: 0986.616.225 (T.Long). Email:


HƯ3NG D6N GI"I
Fe + 6HNO3 → Fe(NO3)3 + 3NO2 + 3H2O
Cu + 4HNO3 → Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
n NO2 = 0,5 mol → n HNO3 = 2n NO2 = 1 mol.
Áp d ng ñ nh lu t b o tồn kh i lư ng ta có:
m d 2 mi = m h 2 k.lo¹i + m d 2 HNO − m NO2
3

1 × 63 × 100
= 12 +
− 46 × 0,5 = 89 gam.
63
ð0t nFe = x mol, nCu = y mol ta có:

⇒

56x + 64y = 12
x = 0,1
→ 

3x + 2y = 0,5
 y = 0,1
0,1 × 242 ×100
%m Fe( NO3 )3 =
= 27,19%
89
0,1 ×188 × 100
%m Cu( NO3 )2 =
= 21,12%.
89

→ ðáp án B
CÂU 15: H3n h p A g>m KClO3, Ca(ClO2)2, Ca(ClO3)2, CaCl2 và KCl n0ng 83,68 gam. Nhi(t phân
hồn tồn A ta thu đư c ch+t r4n B g>m CaCl2, KCl và 17,472 lít khí (2 đktc). Cho ch+t r4n B tác d ng
v6i 360 ml dung d ch K2CO3 0,5M (vDa ñ ) thu ñư c k/t t a C và dung d ch D. Lư ng KCl trong
dung d ch D nhi"u g+p 22/3 l n lư ng KCl có trong A. % kh i lư ng KClO3 có trong A là
A. 47,83%.
B. 56,72%.

C. 54,67%.
D. 58,55%.
HƯ3NG D6N GI"I
3
to

→ KCl + O2
2


 KClO3

to
→ CaCl2 + 3O2
Ca(ClO3 )2 

o
t
83,68 gam A Ca(ClO2 )2 
→ CaCl2 + 2O2
 CaCl
CaCl 2
2

KCl ( A )
 KCl ( A )

h2 B


(1)
(2)
(3)

n O2 = 0,78 mol.
Áp d ng ñ nh lu t b o toàn kh i lư ng ta có:
mA = mB + m O 2
→ mB = 83,68 − 32×0,78 = 58,72 gam.
Cho ch+t r4n B tác d ng v6i 0,18 mol K2CO3

CaCl2 + K 2CO3 
→ CaCO3↓ + 2KCl (4) 


H3n h p B  0,18 ← 0,18
→
0,36 mol  h3n h p D
 KCl

KCl ( B)
(B)


⇒

m KCl ( B) = m B − m CaCl2 (B)
= 58,72 − 0,18 ×111 = 38,74 gam

ThS. LƯU HUỲNH V N LONG (Gi ng viên Trư ng ðH Th D u M t- Bình Dương

9

“CHUYÊN: B i dư ng ki n th c – Luy n thi TN THPT – Cð & ðH mơn HĨA H C”
ð tìm hi u và ñăng ký h c, hãy liên l c ñ n SðT: 0986.616.225 (T.Long). Email:


⇒

m KCl ( D ) = m KCl (B) + m KCl ( pt 4)
= 38,74 + 0,36 × 74,5 = 65,56 gam

⇒

m KCl ( A ) =

⇒

m KCl pt (1)

3
3
m KCl ( D ) =
× 65,56 = 8,94 gam
22
22
= m KCl (B) − m KCl (A) = 38,74 − 8,94 = 29,8 gam.

Theo ph n ng (1):
m KClO3 =

29,8
× 122,5 = 49 gam.
74,5

%m KClO3 ( A ) =

49 ×100
= 58,55%.
83,68

→ ðáp án D
CÂU 16: ð t cháy hoàn toàn 1,88 gam ch+t h1u cơ A (ch a C, H, O) c n 1,904 lít O2 (đktc) thu đư c
CO2 và hơi nư6c theo tP l( th5 tích 4:3. Hãy xác đ nh cơng th c phân t< c a A. Bi/t tP kh i c a A so
v6i không khí nhU hơn 7.
A. C8H12O5.
B. C4H8O2.
C. C8H12O3.
D. C6H12O6.
HƯ3NG D6N GI"I
1,88 gam A + 0,085 mol O2 → 4a mol CO2 + 3a mol H2O.
Áp d ng ñ nh lu t b o tồn kh i lư ng ta có:
m CO2 + m H 2O = 1,88 + 0,085 × 32 = 46 gam
Ta có:
44×4a + 18×3a = 46 → a = 0,02 mol.
Trong ch+t A có:
nC = 4a = 0,08 mol
nH = 3a×2 = 0,12 mol
nO = 4a×2 + 3a − 0,085×2 = 0,05 mol
⇒
nC : nH : no = 0,08 : 0,12 : 0,05 = 8 : 12 : 5

V y công th c c a ch+t h1u cơ A là C8H12O5 có MA < 203.
→ ðáp án A

CÂU 17: Cho 0,1 mol este t-o b2i 2 l n axit và rư
ñư c 6,4 gam rư u và m t lư ng mư i có kh i lư
este). Xác ñ nh công th c c+u t-o c a este.
A. CH3−COO− CH3.
C. CH3COO−COOCH3.

u m t l n rư u tác d ng hoàn toàn v6i NaOH thu
ng nhi"u hơn lư ng este là 13,56% (so v6i lư ng

B. CH3OCO−COO−CH3.
D. CH3COO−CH2−COOCH3.

HƯ3NG D6N GI"I
R(COOR′)2 + 2NaOH → R(COONa)2 + 2R′OH
0,1
→ 0,2
→
0,1
→ 0,2 mol
6,4
M R ′OH =
= 32 → Rư u CH3OH.
0,2
Áp d ng đ nh lu t b o tồn kh i lư ng ta có:
meste + mNaOH = mmu i + mrư u
⇒
mmu i − meste = 0,2×40 − 64 = 1,6 gam.

ThS. LƯU HUỲNH V N LONG (Gi ng viên Trư ng ðH Th D u M t- Bình Dương

10

“CHUYÊN: B i dư ng ki n th c – Luy n thi TN THPT – Cð & ðH mơn HĨA H C”
ð tìm hi u và đăng ký h c, hãy liên l c ñ n SðT: 0986.616.225 (T.Long). Email:


mmu i − meste =

mà
⇒

meste =

13,56
meste
100

1,6 ×100
= 11,8 gam → Meste = 118 đvC
13,56

R + (44 + 15)×2 = 118 → R = 0.
V y công th c c+u t-o c a este là CH3OCO−COO−CH3.
→ ðáp án B

CÂU 18: ThuV phân hoàn toàn 11,44 gam h3n h p 2 este ñơn ch c là ñ>ng phân c a nhau b8ng dung
d ch NaOH thu ñư c 11,08 gam h3n h p mu i và 5,56 gam h3n h p rư u. Xác đ nh cơng th c c+u t-o

c a 2 este.
A. HCOOCH3 và C2H5COOCH3
B. C2H5COOCH3 và CH3COOC2H5.
C. HCOOC3H7 và C2H5COOCH3.
D. C B, C đ"u đúng.
HƯ3NG D6N GI"I
ð0t cơng th c trung bình tAng qt c a hai este đơn ch c ñ>ng phân là RCOOR ′ .
RCOOR ′ + NaOH → RCOONa + R′OH
11,44
11,08
5,56 gam
Áp d ng ñ nh lu t b o toàn kh i lư ng ta có:
MNaOH = 11,08 + 5,56 – 11,44 = 5,2 gam
5,2
⇒
n NaOH =
= 0,13 mol
40
11,08
⇒
M RCOONa =
= 85,23 → R = 18,23
0,13
5,56
= 42,77 → R ′ = 25,77
0,13

⇒

M R ′OH =

⇒

M RCOOR ′ =

11,44
= 88
0,13

⇒
CTPT c a este là C4H8O2
V y cơng th c c+u t-o 2 este đ>ng phân là:
HCOOC3H7 và C2H5COOCH3
ho0c
C2H5COOCH3 và CH3COOC2H5.
→ ðáp án D
CÂU 19: Chia h3n h p g>m hai anñehit no ñơn ch c làm hai ph n b8ng nhau:
- Ph n 1: ðem ñ t cháy hồn tồn thu đư c 1,08 gam H2O.
- Ph n 2: Tác d ng v6i H2 dư (Ni, to) thì thu đư c h3n h p A. ðem đ t cháy hồn tồn thì th5 tích khí
CO2 (đktc) thu đư c là
A. 1,434 lít.
B. 1,443 lít.
C. 1,344 lít.
D. 0,672 lít.
HƯ3NG D6N GI"I
Ph n 1: Vì anđehit no đơn ch c nên n CO2 = n H 2O = 0,06 mol.
⇒

n CO2 (phÇn 2) = n C (phÇn 2) = 0,06 mol.

Theo b o toàn nguyên t< và b o tồn kh i lư ng ta có:

ThS. LƯU HUỲNH V N LONG (Gi ng viên Trư ng ðH Th D u M t- Bình Dương

11

“CHUYÊN: B i dư ng ki n th c – Luy n thi TN THPT – Cð & ðH mơn HĨA H C”
ð tìm hi u và ñăng ký h c, hãy liên l c ñ n SðT: 0986.616.225 (T.Long). Email:


n C (phÇn 2) = n C ( A ) = 0,06 mol.

⇒

n CO2 ( A ) = 0,06 mol

⇒

VCO2 = 22,4×0,06 = 1,344 (lit)

→ ðáp án C
CÂU 20: Cho m t lu>ng CO ñi qua ng s ñEng 0,04 mol h3n h p A g>m FeO và Fe2O3 ñ t nóng.
Sau khi k/t thúc thí nghi(m thu đư c B g>m 4 ch+t n0ng 4,784 gam. Khí đi ra khUi ng s cho h+p th
vào dung d ch Ba(OH)2 dư thì thu đư c 9,062 gam k/t t a. Ph n trăm kh i lư ng Fe2O3 trong h3n h p
A là
A. 86,96%.
B. 16,04%.
C. 13,04%.
D. 6,01%.
HƯ3NG D6N GI"I

0,04 mol h3n h p A (FeO và Fe2O3) + CO → 4,784 gam h3n h p B + CO2.
CO2 + Ba(OH)2 dư → BaCO3 ↓ + H2O
n CO2 = n BaCO3 = 0,046 mol
n CO ( p.− ) = n CO2 = 0,046 mol

và

Áp d ng ñ nh lu t b o tồn kh i lư ng ta có:
mA + mCO = mB + m CO2

⇒
mA = 4,784 + 0,046×44 − 0,046×28 = 5,52 gam.
ð0t nFeO = x mol, n Fe2O 3 = y mol trong h3n h p B ta có:

⇒

 x + y = 0,04
 x = 0,01 mol
→ 

72x + 160y = 5,52
 y = 0,03 mol
0,01 × 72 ×101
%mFeO =
= 13,04%
5,52

⇒
%Fe2O3 = 86,96%.
→ ðáp án A

CÂU 21: ðun nóng 5,14 gam h3n h p khí X g>m metan, hiñro và m t ankin v6i xúc tác Ni, thu đư c
h3n h p khí Y. Cho h3n h p Y tác d ng v6i dung d ch brom dư thu đư c 6,048 lít h3n h p khí Z
(đktc) có tP kh i đ i v6i hiđro b8ng 8. ð tăng kh i lư ng dung d ch brom là:
A. 0,82 gam
B. 1,62 gam
C. 4,6 gam
D. 2,98 gam
HƯ3NG D6N GI"I
Gọi ankin l@ CnH2n 2
Sơ đồ biến đổi : X(CH4 , H2 , CnH2n− 2 )
o

dd Br2 d−
Ni, t

→ hỗn hợp Y
hỗn hợp Z
m

Theo BTKL : mX = mY = ∆m + mZ ⇒ ∆m = mX − mZ
⇒ ∆m = 5,14 −

6,048
× 8 × 2 = 0,82 gam
22,4

→ ðáp án A
CÂU 22: ThuV phân hoàn toàn 14,8 gam h3n h p 2 este ñơn ch c là ñ>ng phân c a nhau th+y c n vDa
ñ 200 ml dung d ch NaOH 1M, thu ñư c m gam h3n h p 2 mu i và 7,8 gam h3n h p 2 rư u. Giá tr
c a m là:

ThS. LƯU HUỲNH V N LONG (Gi ng viên Trư ng ðH Th D u M t- Bình Dương

12

“CHUYÊN: B i dư ng ki n th c – Luy n thi TN THPT – Cð & ðH mơn HĨA H C”
ð tìm hi u và đăng ký h c, hãy liên l c ñ n SðT: 0986.616.225 (T.Long). Email:


A. 22,8.

B. 7,0.

C. 22,6.

D. 15,0.

H3NG D6N GI"I
o

t
Sơ đồ biến đổi : Este + NaOH 
→ mi + r−ỵu

Theo BTKL : meste + mNaOH = mmi + mr−ỵu
⇒ mmi = meste + mNaOH − mr−ỵu
⇒ m = mmi = 14,8 + 0,2.1.40 − 7,8 = 15,0 (gam)

→ ðáp án D
CÂU 23: (Cð 2013): ð t cháy hoàn toàn m t lư ng ancol X c n vDa đ 8,96 lít khí O2 (đktc), thu
đư c 6,72 lít khí CO2 (đktc) và 7,2 gam H2O. Bi/t X có kh năng ph n ng v6i Cu(OH)2. Tên c a X là

A. propan-1,3-ñiol. B. propan-1,2-điol. C. glixerol.
D. etylen glicol.
•

HƯ3NG D6N GI"I
Theo ðL BTKL: mX = 0,03.44 + 7,2 – 0,4.32 = 7,6 (g)
→

nX =
• X có kh năng ph n ng v6i Cu(OH)2 →
ðÁP ÁN B

→

→

-i C, D

-i A

CÂU 24: (ðH B 2013): H3n h p X g>m m t axit cacboxylic no, ñơn ch c, m-ch h2 và m t ancol ñơn
ch c, m-ch h2. ð t cháy hoàn toàn 21,7 gam X, thu đư c 20,16 lít khí CO2 (đktc) và 18,9 gam H2O.
ThEc hi(n ph n ng este hóa X v6i hi(u su+t 60%, thu ñư c m gam este. Giá tr c a m là:
A. 15,30
B. 12,24
C. 10,80
D. 9,18
HƯ3NG D6N GI"I
→ ancol no, đơn h2 có s mol b8ng 0,15 (mol)
• Theo đ nh lu t BTKL:

!

"

# →

• B o toàn nguyên t O: 2n axit + 0,15.1 + 1,15.2 = 0,9.2 + 1,05→ n axit = 0,2 (mol)
ð0t công th c c a axit Cm H2m O2 và ancol Cn H2n+ 2 O
0,15.n + 0,2.m = 0,9
→ n = 2 (C2H5OH); m = 3 (CH3CH2COOH)
"

$
CH3CH2COOC2H5 + H2O
CH3CH2COOH + C2H5OH →
→
0,15
0,15
Do H = 60% → meste = 0,15.0,6.102 = 9,18 (gam)
ðÁP ÁN D

CÂU 25: (ðH A 2013): H3n h p X ch a ba axit cacboxylic ñ"u ñơn ch c, m-ch h2, g>m m t axit no
và hai axit không no đ"u có m t liên k/t đơi (C=C). Cho m gam X tác d ng vDa ñ v6i 150 ml dung
d ch NaOH 2M, thu ñư c 25,56 gam h3n h p mu i. ð t cháy hoàn toàn m gam X, h+p th toàn b s n
phNm cháy b8ng dung d ch NaOH dư, kh i lư ng dung d ch tăng thêm 40,08 gam. TAng kh i lư ng
c a hai axit cacboxylic không no trong m gam X là:
A. 15,36 gam
B. 9,96 gam
C. 18,96 gam

D. 12,06 gam
HƯ3NG D6N GI"I
G$i công th c phân t< c a axit no, ñơn h2 CnH2nO2 : x mol
ThS. LƯU HUỲNH V N LONG (Gi ng viên Trư ng ðH Th D u M t- Bình Dương

13

“CHUYÊN: B i dư ng ki n th c – Luy n thi TN THPT – Cð & ðH mơn HĨA H C”
ð tìm hi u và ñăng ký h c, hãy liên l c ñ n SðT: 0986.616.225 (T.Long). Email:


G$i công th c phân t< c a hai axit khơng no có 1C=C, đơn h2 CmH2m-2O2 : y mol ( m ≥ 3)
nX = nNaOH =
= x + y = 0,3
•

Theo ðL BTKL cho pư trung hịa:

mX + mNaOH = mmu i +

→ mX = 25,56 + 0,3.18 – 0,3.40 = 18,96
•
→

Theo ðL BTKL cho pư đ t cháy:
= 40,08 – 18,96 = 21,12 (g)

•

+ 18

= 40,08

→ naxit khơng no =

=
-

=

+

+

= 1,92

(1)

(2)

Gi i h( phương trình (1) và (2):
=

=

= 0,66 (mol)

B o toàn nguyên t O: 0,3.2 + 0,66.2 = 2.

M0t khác: 44

•

mX +

=0,69 ;

= 0,54

→ axit no, đơn h2 ph i là: HCOOH ho0c CH3COOH

= 0,15 (mol)

•

N/u axit no, đơn, h2 là HCOOH:
−
!
=
=
→ Maxit khơng no =

+

→

+

→

%&'( )* →

#

+,$ -% . #

•

N/u axit no, đơn, h2 là CH3OOH:
−
!
→ Maxit không no =
=
=

/ . )*

ðÁP ÁN D
CÂU 26: (ðH A 2013): H p ch+t X có thành ph n g>m C, H, O ch a vòng benzen. Cho 6,9 gam X
vào 360 ml dung d ch NaOH 0,5 M (dư 20% so v6i lư ng c n ph n ng) đ/n ph n ng hồn tồn, thu
đư c dung d ch Y. Cơ c-n Y thu đư c m gam ch+t r4n khan. M0t khác, đ t cháy hồn tồn 6,9 gam X
c n vDa đ 7,84 lít O2 (đktc), thu đư c 15,4 gam CO2. Bi/t X có cơng th c phân t< trùng v6i cơng th c
đơn gi n nh+t. Giá tr c a m là:
A. 13,2
B. 12,3
C. 11,1
D. 11,4
HƯ3NG D6N GI"I

+

#

+

)

1

"

+

#

+

)

1

"

2
,$

34
$

→

0 .0 '
→ 33 
→
5 

#

# 6 7 8

"

• B o tồn kh i lư ng cho pư đ t cháy:
"

# →

!

=

−

! −

!

=

• L p tV l(: x : y : z = 0,35 : 0,3 : 0,15 = 7 : 6 : 3 → CTPT c a X là C7H6O3
! !

• S mol NaOH thEc t/ ph n ng:
=

ThS. LƯU HUỲNH V N LONG (Gi ng viên Trư ng ðH Th D u M t- Bình Dương

14

“CHUYÊN: B i dư ng ki n th c – Luy n thi TN THPT – Cð & ðH mơn HĨA H C”
ð tìm hi u và đăng ký h c, hãy liên l c ñ n SðT: 0986.616.225 (T.Long). Email:


• TV l( ph n ng:

2

=

= → X là HCOO–C6H4–OH

HCOO–C6H4–OH + 3NaOH 
→ HCOONa + C6H4(ONa)2 + 2 H2O
0,05 (mol)
→
0,05
0,05
• Ch+t r4n sau khi cô c-n g>m: HCOONa, C6H4(ONa)2 và NaOH dư ( 0,03 mol)
→ mr4n = 0,05. 68 + 0,05.154 + 0,03.40 =12,3 (g)
ðÁP ÁN B
CÂU 27: (ðH A 2013): Peptit X b th y phân theo phương trình ph n ng:
X + 2H2O 

→ 2Y + Z
(trong đó Y và Z là các amino axit).
Th y phân hoàn tồn 4,06 gam X thu đư c m gam Z. ð t cháy hoàn toàn m gam Z c n vDa đ 1,68 lít
khí O2 (đktc), thu đư c 2,64 gam CO2; 1,26 gam H2O và 224 ml khí N2 (đktc). Bi/t Z có cơng th c
phân t< trùng v6i cơng th c đơn gi n nh+t. Tên g$i c a Y là
A. glyxin
B. lysin
C. axit glutamic
D. alanin
HƯ3NG D6N GI"I
ð0t CTTQ c a amino axit Z: CxHyOzNt
nC = 0,06
nH = 0,14
nN = 0,02
nO = 0,04
TV l(: x : y : z : t = 0,06 : 0,14 : 0,04 : 0,02 = 3 : 7 : 2 : 1
→ CTPT c a Z : C3H7NO2
Theo ðL BTKL:
"
"
" 2 →
#
→ nZ = 0,02 (mol)
→ 2Y
+
Z
X + 2H2O 
0,04
← 0,04 ←
0,02

Theo ðL BTKL:
4,06 + 0,04.18 = 0,04.MY + 0,02.89
→ MY = 75 (H2NCH2COOH: glyxin)
ðÁP ÁN A
CÂU : (ðH B 2012): ðun nóng m gam h3n h p g>m a mol tetrapeptit m-ch h2 X và 2a mol
tripeptit m-ch h2 Y v6i 600 ml dung d ch NaOH 1M (vDa ñ ). Sau khi các ph n ng k/t thúc, cô c-n
dung d ch thu ñư c 72,48 gam mu i khan c a các amino axit đ"u có m t nhóm -COOH và m t nhóm NH2 trong phân t<. Giá tr c a m là :
A. 51,72
B. 54,30
C. 66,00
D. 44,48
HƯ3NG D6N GI"I
Nh8n xét quan tr ng :
n peptit + n NaOH 
→ Mu i + 1H2O
→ Mu i + H2O
Tripeptit + 3NaOH 
2a → 6a
2a
→ Mu i + H2O
Tetrapeptit + 4NaOH 
4a
a
a →
Ta có: 10a = 0,6 → a = 0,06 (mol)
ð nh lu t b o toàn kh i lư ng:

ThS. LƯU HUỲNH V N LONG (Gi ng viên Trư ng ðH Th D u M t- Bình Dương

15

“CHUYÊN: B i dư ng ki n th c – Luy n thi TN THPT – Cð & ðH mơn HĨA H C”
ð tìm hi u và đăng ký h c, hãy liên l c ñ n SðT: 0986.616.225 (T.Long). Email:


m + 0,6.40 = 72,48 + 3.0,06.18 → m = 51,72 (gam)
ðÁP ÁN A

CÂU : (ðH B 2012): ðun nóng m gam h3n h p X g>m các ch+t có cùng lo-i nhóm ch c v6i 600
ml dung d ch NaOH 1,15M, thu ñư c dung d ch Y ch a mu i c a m t axit cacboxylic ñơn ch c và
1,54 gam hơi Z g>m các ancol. Cho toàn b Z tác d ng v6i Na dư, thu ñư c 5,04 lit H2 (ñktc). Cô c-n
dung d ch Y, nung nóng ch+t r4n thu đư c v6i CaO cho đ/n khí ph n ng x y ra hồn tồn, thu đư c
7,2 gam m t ch+t khí. Giá tr c a m là:
A. 40,60
B. 22,60
C. 34,30
D. 34,51
HƯ3NG D6N GI"I
Nh8n th y: X là este ñơn ch c nên ancol cũng ñơn ch c:
nancol = nRCOONa = nNaOH (pư) = 2.
= 0,45 (mol) → nNaOH (dư) = 0,6.1,15 – 0,45 = 0,24 (mol)
$
→ Na2CO3 + RH
RCOONa + NaOH 
0,45
0,24
0,24 (mol)

→ MRH =

=

• B o tồn kh i lư ng: m + 0,45.40 = 0,45.96 + 1,54 → m = 40,6 (g)
ðÁP ÁN A

ThS. LƯU HUỲNH V N LONG (Gi ng viên Trư ng ðH Th D u M t- Bình Dương

16

“CHUYÊN: B i dư ng ki n th c – Luy n thi TN THPT – Cð & ðH mơn HĨA H C”
ð tìm hi u và đăng ký h c, hãy liên l c ñ n SðT: 0986.616.225 (T.Long). Email: