Bài giảng Tin học 8 bài 5: Từ bài toán đến chương trình

BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ
TIN HỌC 8


BÀI 5

Bài cũ:
- Nêu các bước giải bài toán trên máy tính:
- Hãy xác định INPUT và OUTPUT của bài tốn sau:
Tính qng đường ơ tơ đi được trong 4 giờ với vận tốc 50km/giờ.


BÀI 5
- Các bước giải bài tốn trên máy tính:

+ Xác định bài tốn (Xác định thơng tin đã cho-INPUT và
thơng tin cần tìm – OUTPUT).
+ Mơ tả thuật tốn (Tìm cách giải và diễn tả bằng câu lệnh).
+ Viết chương trình (Mơ tả thuật giải bằng một NNLT cụ
thể).

- Xác định INPUT và OUTPUT của bài tốn sau:
Tính qng đường ô tô đi được trong 4 giờ với vận tốc 50km/giờ.

+ INPUT: Thời gian là 4 giờ, vận tốc là 50km/giờ
+ OUTPUT: Quãng đường ô tô đi.


BÀI 5

1) Thuật tốn và mơ tả thuật tốn:

Ví dụ 1: Để pha một ấm trà mời khách cần chuẩn bị những

gì, các bước thực hiện như thế nào?
* INPUT:
* OUTPUT:
* MƠ TẢ THUẬT TỐN (bằng cách liệt kê các bước)
- Cho trà vào ấm.
- Rót nước sơi ngập trà trong ấm để tráng ấm và trà, rót
ra chén để tráng chén.
- Rót nước sơi vào ấm và đợi khoảng 3 đến 4 phút.
- Rót trà ra chén để mời khách.


BÀI 5

1) Thuật tốn và mơ tả thuật tốn:
a
Ví dụ 2/ Tìm thương của .
- INPUT: Các số a, b b
a
- OUTPUT: Giá trị của
b
- MƠ TẢ THUẬT TỐN:

ĐK

Điều kiện để
phép chia thực
hiện được?

b

�0

Bước 1: Nếu b=0 chuyển tới bước 3
a
Bước 2: Tính thương
và chuyển tới bước 4
b
Bước 3: Thơng báo không thực hiện được.
Bước 4: Kết thúc.


BÀI 5

1) Thuật tốn và mơ tả thuật tốn:
Mơ tả thuật toán bằng cách liệt kê các bước

Bước 1: Nếu b=0 chuyển tới bước 3
a
Bước 2: Tính thương
và chuyển tới bước 4
b
Bước 3: Thông báo không thực hiện được.
Bước 4: Kết thúc.
Mơ tả thuật tốn bằng sơ đồ khối

Thơng báo khơng
thực hiện được

Đúng

b=0

Sai

a
Tính thương
b

Kết thúc


BÀI 5

1) Thuật tốn và mơ tả thuật tốn:
Ví dụ 3/ “Làm món trứng ráng”

INPUT:

MƠ TẢ THUẬT TỐN:

OUTPUT:


BÀI 5

1) Thuật tốn và mơ tả thuật tốn:
Ví dụ 3/ “Làm món trứng tráng”
INPUT:

OUTPUT:

MƠ TẢ THUẬT TỐN:
Bước 1: Đập trứng, tách vỏ và cho vào bát.
Bước 2: Cho một chút muối và hành tươi thái nhỏ vào bát trứng,
dùng đũa quấy đều.
Bước 3: Cho dầu ăn vào chảo, đun nóng đều rồi đổ trứng vào,
đun tiếp trong khoảng 1 phút.
Bước 4: Lật mặt trên của trứng úp xuống dưới, đun tiếp trong
khoảng 1 phút.
Bước 5: Lấy trứng ra đĩa.


BÀI 5

1) Thuật tốn và mơ tả thuật tốn:
Thuật tốn là gì?
Thuật tốn: Là dãy hữu hạn các thao tác cần thực hiện theo
một trình tự xác định để thu được kết quả cần thiết từ điều
kiện cho trước.


BÀI 5

2) Một số ví dụ về thuật tốn:
Bài tốn 1: Để làm một biển báo giao thơng như hình bên
cần sơn màu đỏ lên tấm bìa trắng. Hình trịn có4 bán kính
R, chiều dài hình chữ nhật bên trong bằng
bán kính

1
hình trịn bên ngồi, chiều rộng bằng chiều 3 dài. Tính
4
diện tích phần cần sơn màu đỏ:
* INPUT: Bán kính hình trịn R,
* OUTPUT: Diện tích phần cần sơn
* MƠ TẢ THUẬT TỐN:
Bước1: Shcn
4/3*R*1/4*4/3*R
Bước 2: Stron

 * R*R

Bước 3: Sson

Stron–Shcn


BÀI 5

2) Một số ví dụ về thuật tốn:
Bài tốn 2 : Hoán đổi giá trị 2 biến.

* INPUT: Biến x lưu giá
trị a, biến y lưu giá trị b.

a

b

x

y

?

Bước 1: x  y
* THUẬT TOÁN

* OUTPUT: Biến x lưu giá
trị b, biến y lưu giá trị a.

Bước 2: y  x

x

y
C2

C3


BÀI 5

2) Một số ví dụ về thuật tốn:
* Bài toán 2 : Hoán đổi giá trị 2 biến.
* INPUT: Biến x lưu giá
trị a, biến y lưu giá trị b.

Bước 1: x

y

Bước 2: y

x

a

b

x

y

b

x
* OUTPUT: Biến x lưu giá
trị b, biến y lưu giá trị a.

b

y

Kết quả sai


BÀI 5

2) Một số ví dụ về thuật tốn:
Bài tốn 2 : Hoán đổi giá trị 2 biến.
a
* INPUT:

b

x
* THUẬT TOÁN

* OUTPUT:

x

y

?
y
C1

C2


BÀI 5

2) Một số ví dụ về thuật tốn:
Bài tốn 2 : Hoán đổi giá trị 2 biến.


BÀI 5

2) Một số ví dụ về thuật tốn:
Bài tốn 2 : Hoán đổi giá trị 2 biến.

Bước 1: z  x


BÀI 5

Bước 1: z  x
Bước 2: x  y


BÀI 5

Bước 1: z  x
Bước 2: x  y
Bước 3: y  z


BÀI 5
Bài toán 2 : Hoán đổi giá trị 2 biến.

* INPUT:

a

b

x

y

Bước 1: z  x
Bước 2: x  y
Bước 3: y  z

a

a

* OUTPUT:

x

Z

b

y


BÀI 5
Bài toán 2 : Hoán đổi giá trị 2 biến.

* INPUT:

a

b

x

y

Bước 1: z  x
Bước 2: x  y
Bước 3: y  z
* OUTPUT:

b

x

a

y


BÀI 5
Bài toán 2 : Hoán đổi giá trị 2 biến.
a

* INPUT:

x

b

y

Bước 1: z  x

* MƠ TẢ THUẬT TỐN

Bước 2: x  y
Bước 3: y  z

* OUTPUT:

x

y
C1

C2


BÀI 5

Bài tốn 3/ Tính tổng của n số tự nhiên đầu tiên.
* INPUT: Số nguyên n
* OUTPUT: Giá trị của dãy số 1 + 2 + 3 + ... + n
Ý
Ý tưởng:
tưởng: Dùng
Dùngbiến
biến SUM
SUM để
để lưu
lưu giá

giá trị
trị của
của tổng.
tổng. Đầu
Đầu tiên
tiên
SUM
SUM nhận
nhận giá
giá trị
trịbằng
bằng0,
0, tiếp
tiếp theo
theo lần
lần lược
lược thêm
thêm các
các giá
giá trị
trị
*1,
TẢ THUẬT
TỐN
2,
vào
1,MƠ
2, 3,...,n
3,...,n
vào SUM.

SUM.
Bước 1: SUM  0
Bước 2: SUM  SUM + 1
Bước 3: SUM  SUM + 2
...
Bước n+1:SUM  SUM + n


BÀI 5

Bước
Bước 1:
1:SUM
SUM  00
Bước
Bước 2:
2:SUM
SUM  SUM
SUM ++ 11
Bước
Bước 3:
3:SUM
SUM  SUM
SUM ++ 22
...
...
Bước
Bước n+1:
n+1: SUM
SUM  SUM

SUM ++ nn
Bước
Bước 1:
1: SUM
SUM  0;
0; ii  00
Bước
Bước 2:
2: ii  ii++ 11
Bước
Bước 3:
3: Nếu
Nếu ii ≤n
≤n thì
thìSUM
SUM  SUM
SUM ++ iivà
và quay
quay lại
lại bước
bước 22
Bước
Bước 4:
4:Thông
Thông báo
báo kết
kết quả
quả và
và kết
kết thúc.

thúc.


BÀI 5

SUM  0; i0

Bước
Bước 1:
1: SUM
SUM  0;
0; ii  00
Bước
Bước 2:
2:ii  ii ++11

ii+1

Bước
Bước 3:
3:Nếu
Nếu ii ≤n
≤n thì
thì
SUM
SUM  SUM
SUM +i
+ivà
và quay
quay lại

lại
bước
bước 22
Bước
Bước 4:
4:Thông
Thông báo
báokết
kếtquả
quả
và
và kết
kết thúc.
thúc.

Sai

i≤n
Đúng
SUM  SUM + i
Kết thúc


BÀI 5
SUM  0; i0

Với n = 5

i  i0++11
1i ≤≤ n5

Đúng
0+1 +i
SUM  SUM
Kết thúc
i

0

i<=n
SUM

1
Đúng

0

1


BÀI 5
SUM  0; i0

Với n = 5

i  10 + 1
21 ≤ 5
Đúng
SUM  10 + 21
Kết thúc
i

0

i<=n
SUM

0

1

2

Đúng

Đúng

1

3