Tải bản đầy đủ (.doc) (2 trang)

PHUONG TRINHdoc

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (124.75 KB, 2 trang )

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>PHƯƠNG TRÌNH-BÂT PHƯƠNG TRÌNH VƠ TỶ (Nâng Cao)</b>


<b>I. Phương pháp biến đổi tương đương</b>



<i>1. Kiến thức cần nhớ:</i>


 






2 2


2 1 2 1 2 2


2 1 2 1


1. 2. 0


3. , 4. 0


5. ,


 


 


    


       


   



<i>n</i>


<i>n</i> <i>n</i>


<i>n</i>


<i>n</i> <i>n</i> <i>n</i> <i>n</i>


<i>n</i> <i>n</i>


<i>a</i> <i>a</i> <i>a b</i> <i>a</i> <i>b</i> <i>ab</i>


<i>a b</i> <i>a</i> <i>b</i> <i>a b</i> <i>a b</i> <i>a</i> <i>b</i>


<i>a b</i> <i>a</i> <i>b</i> <i>a b</i>


<i>2. Các dạng cơ bản:</i>


<b>* Dạng 1:</b>

 

 

 



 

2

 



0
<i>g x</i>
<i>f x</i> <i>g x</i>


<i>f x</i> <i>g</i> <i>x</i>


 





 <sub> </sub>







(Không cần đặt điều kiện <i>f x</i>

 

0)


<b>* Dạng 2:</b> <i>f x</i>

 

<i>g x</i>

 

xét 2 trường hợp:


<b>TH1:</b>

 


 



0
0
<i>g x</i>


<i>f x</i>


 











<b>TH2:</b>


 

2

 



( ) 0
<i>g x</i>


<i>f x</i> <i>g</i> <i>x</i>











<b>* Dạng 3:</b>

 

 

 



 

2

 



( ) 0
0
<i>f x</i>
<i>f x</i> <i>g x</i> <i>g x</i>



<i>f x</i> <i>g</i> <i>x</i>


 




  <sub></sub> 







<i>Ví dụ 1:</i> Giải phương trình: 2 1 2 3 1 0







 <i>x</i> <i>x</i>


<i>x</i> (ĐH Khối D – 2006)


<i>Ví dụ 2:</i> Giải bất phương trình: 4

<i>x</i>1

2 

2<i>x</i>10 1

 3 2 <i>x</i>

2


b) Tương tự với 2 dạng: * <i>f x</i>

 

<i>g x</i>

 

* <i>f x</i>

 

<i>g x</i>

 


<i>Ví dụ 1:</i> Giải bất phương trình <sub>2</sub> 2 <sub>6</sub> <sub>1</sub> <sub>2 0</sub>


    



<i>x</i> <i>x</i> <i>x</i>


<i>Ví dụ 2:</i> Tìm m để phương trình <i><sub>x</sub></i>2 <sub>2</sub><i><sub>mx</sub></i> <sub>1</sub> <i><sub>m</sub></i> <sub>2</sub>


    có nghiêm.


<i>Ví dụ 3:</i> Tìm m để phương trình 2


2<i>x</i> <i>mx</i> 3 <i>x</i> 1 có hai nghiệm phân biệt.


<i>Ví dụ 4:</i> (ĐH Khối B – 2006). Tìm m để phương trình có hai nghiệm thực phân biệt: <i><sub>x</sub></i>2 <i><sub>mx</sub></i> <sub>2</sub> <sub>2</sub><i><sub>x</sub></i> <sub>1</sub>


   


<i>3. Các kỹ năng:</i>


<b>a. Để bình phương 2 vế phương trình – bất phương trình thì một là ta biến đổi cho 2 vế không âm hai là </b>
<b>đặt điều kiện cho 2 vế khơng âm.</b>


<i>Ví dụ 1:</i> Giải bất phương trình: 5<i>x</i> 1 <i>x</i> 1 2<i>x</i> 4 (ĐH Khối A – 2005)


<i>Ví dụ 2:</i> Giải phương trình:

<sub>1</sub>

<sub>2</sub>

<sub>2</sub> 2


   


<i>x x</i> <i>x x</i> <i>x</i>


<i>Ví dụ 3:</i> Tìm m để phương trình <sub>2</sub><i><sub>x</sub></i>2 <i><sub>mx</sub></i> <i><sub>x</sub></i>2 <sub>4 0</sub>



    có nghiệm.


<b>b. Chuyển về phương trình – bất phương trình tích: </b>


- Đặt nhân tử chung, hằng đẳng thức


<i><b>Lưu ý:</b></i> Để sử dụng phương pháp này ta phải chú ý đến việc thêm, bớt, tách, phân tích...
<i>Ví dụ 4: Giải phương trình: </i> 2


7 7
<i>x</i>  <i>x</i>  .
<i>Ví dụ 5:</i> Giải các bất phương trình: a.




2


2 4


1 1


<i>x</i>


<i>x</i>
<i>x</i>


 


  b.




2 <sub>3</sub> <sub>2</sub> 2 <sub>3</sub> <sub>2 0</sub>


<i>x</i>  <i>x</i> <i>x</i>  <i>x</i> 


ĐS: a.

1<i>x<8, b. </i> ; 1

 

2

3;



2


 


   


 


   .


<i>Ví dụ 6:</i> (Khối B – 2007): Chứng minh rằng với mọi giá trị dương của tham số m, phương trình sau có hai nghiệm thực
phân biệt: <i><sub>x</sub></i>2 <sub>2</sub><i><sub>x</sub></i> <sub>8</sub> <i><sub>m x</sub></i>

<sub>2</sub>



    .(1)


<b>Một số dạng chuyển thành tích:</b>


<b>- Dạng:</b> <i><b>ax b</b></i> <i><b>cx d</b></i>

<i><b>a c x</b></i><b>-</b>

<i><b>b d</b></i><b>-</b>



<i><b>m</b></i>




   



Ta biến đổi thành: <i>m ax b</i>(   <i>cx d</i> )

<i>ax b</i>

 

 <i>cx d</i>


<i>Ví dụ:</i> Giải phương trình: 4 1 3 2 3


5
<i>x</i>


</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>- Dạng: u+v=1+uv </b><b> (u-1)(v-1)=0</b>


<i>Ví dụ:</i> Giải phương trình: 3 <i><sub>x</sub></i> <sub>1</sub> 3<i><sub>x</sub></i> <sub>2 1</sub> 3<i><sub>x</sub></i>2 <sub>3</sub><i><sub>x</sub></i> <sub>2</sub>


       . ĐS: x=0, x=

1.


<i>Ví dụ:</i> Giải phương trình: 4 <i><sub>x</sub></i><sub> </sub><sub>1</sub> <i><sub>x</sub></i> <sub> </sub><sub>1</sub> 4<i><sub>x</sub></i>3 <sub></sub><i><sub>x</sub></i>2 . ĐS: x=0, x=1.


<b>- Dạng:au+bv=ab+uv </b><b> (u</b>

<b>b)(v</b>

<b>a)=0</b>


<i>Ví dụ 1:</i> Giải phương trình: 2


3 2 1 2 4 3


<i>x</i>  <i>x x</i>  <i>x</i> <i>x</i>  <i>x</i> . ĐS: x=0, x=1.


<i>Ví dụ 2:</i> Giải phương trình: <i><sub>x</sub></i>3 <i><sub>x</sub></i>2 <sub>3</sub><i><sub>x</sub></i> <sub>3</sub> <sub>2</sub><i><sub>x</sub></i> <i><sub>x</sub></i>2 <sub>3</sub> <sub>2</sub><i><sub>x</sub></i>2 <sub>2</sub><i><sub>x</sub></i>


        . ĐS: x=0.


<b>- Dạng:a3</b>

<sub></sub>

<b><sub>b</sub>3</b><sub></sub><b><sub> (a</sub></b>

<sub></sub>

<b><sub>b)(a</sub>2<sub>+ab+b</sub>2<sub>)=0 </sub></b><sub></sub><b><sub> a=b</sub></b>


<i>Ví dụ:</i> Giải phương trình: <sub>2 3 9</sub><sub></sub> 3 <i><sub>x x</sub></i>2

<sub></sub>

<sub></sub><sub>2</sub>

<sub></sub>

<sub></sub><sub>2</sub><i><sub>x</sub></i><sub></sub><sub>3 3</sub>3 <i><sub>x x</sub></i>

<sub></sub>

<sub></sub><sub>2</sub>

<sub></sub>

2 . ĐS: x=1.


<b>c. Chuyển về dạng: A1 + A2 +....+ An = 0 với </b><i><b>A</b><b>i</b></i> <b>0 1</b>,  <i><b>i n</b></i><b> khi đó pt tương đương với: </b><i><b>A</b></i><b>1</b> <b>0</b>, <i><b>A</b></i><b>2</b><b>0</b>, <i><b>A</b><b>n</b></i> <b>0.</b>
<i>Ví dụ 1:</i> Giải phương trình:<sub>4</sub><i><sub>x</sub></i>2 <sub>3</sub><i><sub>x</sub></i> <sub>3 4</sub><i><sub>x x</sub></i> <sub>3 2 2</sub><i><sub>x</sub></i> <sub>1</sub>


      .


<i>Ví dụ 2:</i> Giải phương trình: <sub>4</sub><i><sub>x y</sub></i>2 <i><sub>y</sub></i> <sub>2</sub> <sub>4</sub><i><sub>x</sub></i>2 <i><sub>y</sub></i>


     .


<b>d. Sử dụng lập phương:</b>


Với dạng tổng quát 3<i><sub>a</sub></i> 3<i><sub>b</sub></i> 3<i><sub>c</sub></i>


  ta lập phương hai vế và sử dụng hằng đẳng thức

<i>a b</i>

3<i>a</i>3<i>b</i>3 3<i>ab a b</i>

khi


đó phương trình tương đương với hệ


3 3 3


3


3
<i>a</i> <i>b</i> <i>c</i>
<i>a b</i> <i>abc c</i>


  






  





. Giải hệ này ta có nghiệm của phương trình.


<i>Ví dụ:</i> Giải bất phương trình 3<i><sub>x</sub></i> <sub>1</sub> 3<i><sub>x</sub></i> <sub>2</sub> 3<sub>2</sub><i><sub>x</sub></i> <sub>3</sub>


     . ĐS: 1; 2; 3


2
<i>x</i> <i>x</i> <i>x</i> .
<b>e. Nếu bất phương trình chứa ẩn ở mẩu:</b>


- <b>TH1</b>: Mẩu ln dương hoặc ln âm thì ta quy đồng khử mẩu:


<i>Ví dụ 1:</i> Giải bất phương trình:

<sub> </sub>



2


2 16 <sub>7</sub>


3 1


3 3


<i>x</i> <i><sub>x</sub></i>



<i>x</i>


<i>x</i> <i>x</i>


 <sub></sub>


  


 


(ĐH Khối A

2004)


- <b>TH2</b>: Mẩu âm dương trên từng khoảng thì ta chia thành từng trường hợp:


<i>Ví dụ 2:</i> Giải các bất phương trình: a.

<sub></sub>

<i><sub>x</sub></i> <sub>3</sub>

<sub></sub>

<i><sub>x</sub></i>2 <sub>4</sub> <i><sub>x</sub></i>2 <sub>9</sub>


    b.


2


51 2


1
1


<i>x x</i>
<i>x</i>


 





 .


<b>Bài tập</b>


<b>Bài 1</b>: Giải các phương trình sau:


a. <i><sub>x</sub></i> <sub>2</sub> <i><sub>x</sub></i> <sub>1</sub> <i><sub>x x</sub></i>

<sub></sub>

<sub>1</sub>

<sub></sub>

<i><sub>x</sub></i>2 <i><sub>x</sub></i> <sub>0</sub>


       . b. <sub>4</sub><i><sub>x</sub></i>2 <sub>5</sub><i><sub>x</sub></i> <sub>1 2</sub> <i><sub>x</sub></i>2 <i><sub>x</sub></i> <sub>1 9</sub><i><sub>x</sub></i> <sub>3</sub>


       .


<b>Bài 2</b>: Giải bất phương trình sau: <sub>1 2</sub><i><sub>x</sub></i> <sub>1 2</sub><i><sub>x</sub></i> <sub>2</sub> <i><sub>x</sub></i>2<sub>.</sub>


    


<b>Bài 3:</b><sub> Giải phương trình 4 3 10 3</sub><sub></sub> <sub></sub> <i><sub>x</sub></i> <sub> </sub><i><sub>x</sub></i> <sub>2</sub>.


<b>Bài 4:</b> Giải phương trình <sub>1</sub> 2 2 <sub>1</sub>


3 <i>x x</i> <i>x</i> <i>x</i>


     .


<b>Bài 5:</b> Giải phương trình <sub>2</sub><i><sub>x</sub></i> <sub>6</sub><i><sub>x</sub></i>2 <sub>1</sub> <i><sub>x</sub></i> <sub>1</sub>


    .



<b>Bài 6:</b> Giải các phương trình sau:
1. <i><sub>x</sub></i>2 <sub>1</sub> <i><sub>x</sub></i> <sub>1</sub>


   2. 3 <i>x</i> 232<i>x</i> 3 1


3. 3<sub>2</sub><i><sub>x</sub></i> <sub>2</sub> 3 <i><sub>x</sub></i> <sub>2</sub> 3<sub>9</sub><i><sub>x</sub></i>


    4. 3 <i>x</i>13 <i>x</i> 1 <i>x</i>32


5. 1 1 2 2


4
<i>x</i>


<i>x</i> <i>x</i>


     6. 2 3 3 1 2


4
<i>x</i>
<i>x</i>  <i>x</i>  
<b>Bài 7:</b> Giải các bất phương trình sau:


a. 1 1 4<i>x</i>2 <sub>3</sub>
<i>x</i>


 


 . b. <i>x</i>23<i>x</i>2 <i>x</i>26<i>x</i>5  2<i>x</i>2 9<i>x</i>7.



c. <i><sub>x</sub></i>2 <i><sub>x</sub></i> <sub>2</sub> <i><sub>x</sub></i>2 <sub>2</sub><i><sub>x</sub></i> <sub>3</sub> <i><sub>x</sub></i>2 <sub>4</sub><i><sub>x</sub></i> <sub>5</sub>


        .


<b>Bài 8:</b> Giải các phương trình:


a. 3<i><sub>x</sub></i><sub> </sub><sub>1</sub> 3<i><sub>x</sub></i>2 <sub></sub>3 <i><sub>x</sub></i> <sub></sub>3 <i><sub>x</sub></i>2 <sub></sub><i><sub>x</sub></i> <sub>. b. </sub> 3 4 4


3
<i>x</i>


<i>x</i> <i>x</i>


<i>x</i>


  


 . c.


3


4 <i>x</i> 3 1 4<i>x</i>


<i>x</i>


    .


d. <sub>2</sub> <i><sub>x</sub></i> <sub>3 9</sub><i><sub>x</sub></i>2 <i><sub>x</sub></i> <sub>4</sub>


</div>


<!--links-->
Phương pháp báo hiệu – Phần 3
  • 11
  • 392
  • 2
  • Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về

    Tải bản đầy đủ ngay
    ×