Phuong phap so sanh

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>DH THEO PP SO SÁNH</b>

<b> Arixtôt: “ Trong triết học nghiên cứu những sự giống </b>
<i><b>nhau là rất đúng, ngay cả trong những sự việc rất khác nhau”.</b></i>

<b> Sơpenhơơ: “Sự so sánh có một ý nghĩa lớn lao, vì nó quy</b>
<i><b>những mối quan hệ chưa biết về những quan hệ đã biết.</b></i>

<i><b>Nhận thức đúng đắn, rốt cuộc là nắm được những mối quan</b></i>
<i><b>hệ. Nhưng chúng ta sẽ hiểu những mối quan hệ chính xác hơn, khi</b></i>
<i><b>giữa những trường hợp rất khác nhau , và những đối tượng hoàn</b></i>
<i><b>toàn khác loại, chúng ta nhận thức được những mối quan hệ</b></i>
<i><b>chung.”</b></i>

<b>Khái niệm so sánh</b>

<b>Định nghĩa DH “kiểu Mĩ” ( EO dẫn): So sánh là quá trình nhận ra sự giống nhau và</b>
khác nhau giữa hai hoặc nhiều sự vật và hiện tượng.

Từ điển Tiếng Việt (Như Ý.1996): tt. Xem xét cái này với cái kia để thấy sự giống
nhau , khác nhau, hoặc sự hơn kém nhau.

<b> Lơ gíc học(Nguyễn Văn Trấn.1993): So sánh là phương pháp lơ gíc, vận dụng trong</b>
đầu óc, để phân biệt những cái khác nhau giữa những vật thể hiện tượng và cũng để thấy ra
những cái chung, giống nhau giữa những vật thể và hiện tượng tương tự.

<b>Các hình thức trực quan biểu thị phép so sánh</b>

<b>1. Lập bảng (ma trận) so sánh: Ví dụ tiêu biểu : Bảng hệ thống tuần hồn các ngun</b>
tố hóa học của Mendeleep .

<b>2. Biểu đồ Venn ( Venn John (1984-1923) Nhà lơgíc người Anh): Biểu đồ Venn có</b>
nhiều ứng dụng trong việc so sánh quan hệ giữa các khái niệm .

*
* *

<b>Sự chuyển hóa từ PP so sánh trong khoa học thành PP dạy học so sánh.</b>

Có thể nói phương pháp so sánh có nguồn gốc từ cổ xưa và là phương pháp đầu tiên
của con người. Chuyện cổ kể , nhân dịp tết về vua Hùng vương XVIII tổ chức thi nấu ăn, vua
chỉ cần dùng khứu giác và vị giác so sánh mà chấm được món bánh chưng, bánh tày của
Lang Liêu đoạt giải vô địch.

Các nhà khoa học cho rằng so sánh là một PP chủ đạo trong nghiên cứu khoa học
thực nghiệm. Ví dụ : Nhà KH chọn một nhóm động vật nào đó và cho chúng chịu ảnh hưởng
của một số yếu tố nhất định, nhóm khác làm đối chứng, sau đó so sánh kết quả, kết quả ấy
với một mức độ gần đúng nào đấy có thể coi như là khách quan…

Cho nên em rất tâm đắc lời nhận xét của GS. Nguyễn Ngọc Quang.1989 :

<i><b>“ …trong mhững thập kỷ gần đây các nhà LLDH trên thế giới đã đề xuất </b></i>
<i><b>một loạt những hướng đi cơ bản về mặt PP như DH nêu vấn đề, DH algorit hóa, </b></i>
<i><b>DH chương trình hóa, DH bằng máy tính điện tử, …</b></i>

<i><b>Mỗi xu hướng trên cũng như mỗi PPDH mới đều có những mặt tích cực , </b></i>
<i><b>và góp phần khơng nhỏ vào việc cải tiến chất lượng DH. Chúng đã làm giàu thêm</b></i>
<i><b>kho tàng về PP của LLDH.</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Như vậy, Ở đây, Chen, 1996; Flick, 1992; Ross, 1987, Solomon, 1995 đã nghiên cứu
sự chuyển hóa từ PP so sánh trong thực tiễn & khoa học thành PP dạy học so sánh.

Đến đây em nhớ lại vấn đề của bác Hưng nêu ra ( do bác co’nhieucon dẫn):

<b> “Nếu đã có sẵn những PPDH mới để lựa chọn, thì GV khơng cần phải đổi mới,</b>
<b>mà chỉ việc áp dụng mẫu có sẵn mà mình thích hoặc thấy phù hợp, cịn đổi mới là việc</b>
<b>của ai đó. Mặt khác, những PPDH mới này tự dưng ở đâu mà ra, nếu không phải do</b>
<b>chính GV tạo ra?”</b>

<b> Thì phải chăng cái gọi là “thiết kế PPDH”, chính là cách làm của Chen, Flick, Ross,</b>
Solomon…

Hegel đã nói , phương pháp là “ý thức về hình thức của sự tự vận động bên trong
<i><b>của nội dung”. Từ đó suy ra trong q trình DH, người GV có thể từ PP khoa học của nội</b></i>
dung học tập “thiết kế” PP dạy – học ?

<b>Những quy tắc thông thường của so sánh:</b>

1. So sánh có mục đích xác định: Trả lời câu hỏi so sánh để làm gì ?

Cho nên các bác chẳng lạ gì các ơng xã hay “ suy lý” khi thấy bà xã của mình
so sánh ơng ta với “ơng láng giềng”. Ổng sẽ cho sự so sánh đó có mục đích “<i>chỉ trích</i>
<i>hơn là một lời khuyến khích, một sự thiếu tơn trọng hoặc chê bai nhục mạ”.</i>

<b> 2. So sánh với thuộc tính, điều kiện và quan hệ giống nhau. Trả lời câu hỏi : so</b>
sánh những cái gì ?

Chứ đừng So sánh kiểu... Úc

Có rất nhiều nhà báo bày tỏ quan điểm một cách khá buồn cười, nhất là những
vị nào vừa đi cơng du một chuyến ở nước ngồi về. Nhìn thấy những thành tựu kinh tế

của nước bạn liền viết bài khen ngợi hết lời, bốc thơm lên mây xanh. Cái đó cũng
chẳng sao, có điều thường sau khi khen thì các nhà báo hay so sánh với trong nước
với hàm ý chê bai

So sánh thế nào, chứ so sánh kiểu dưới đây thì thật là hài hước
Chuyện ghi chép từ Thượng Hải (kỳ 1)

...

Bước ra khỏi cửa tàu SMT, tôi cảm thấy bần thần khi nhớ lại <b>cả VN mới chỉ có</b>
<b>2.600km đường sắt, chỉ bằng 1/30 Trung Quốc</b>, và tốc độ chạy tàu nhanh nhất của
tuyến Hà Nội - TP.HCM còn chưa được 60 km/h...

Nguồn: />

Chắc nhà báo này hoang tưởng rằng diện tích Việt Nam và Trung Quốc bằng
nhau, thế mà Việt Nam chỉ có 2.600km, cịn Trung Quốc có nhiều gấp 30 lần. so sánh
kiểu gì mà kỳ cục vậy./.

3. So sánh căn cứ vào thuộc tính bản chất.
Trả lời câu hỏi: so sánh như thế nào ?

Montesqieu kể : “ Có hai loại hiện tượng hư hỏng: một là nhân dân hoàn toàn không
<i>chấp nhận luật pháp , hai là bản thân luật pháp làm hư hỏng nhân dân; tệ xấu nói sau khơng</i>
<i>có cách gì chữa được vì nó nằm ngay trong thuốc”.</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

- Chị thấy ca sĩ Khánh Ly hát nhạc Trịnh Công Sơn như thế nào? Nếu đem so
sánh chị với Khánh Ly thì hai người hát Nhạc Trịnh khác nhau ở chỗ nào?

- Chị Khánh Ly đã hát nhạc Trịnh Công Sơn thật tuyệt vời, thật liêu trai. Mình
cũng là một người hâm mộ giọng hát của chị. Mình chỉ là một ca sĩ đàn em
và khơng thể so sánh với chị được. Có điều khác là mình hát nhạc Trịnh với hơi thở
và cách nghĩ, cách cảm nhận âm nhạc Trịnh của thế hệ hôm nay. Mình nghĩ, mỗi
chúng ta đều có quyền tự hào vì âm nhạc của nhạc sĩ Trịnh Cơng Sơn khơng chỉ có
giá trị lịch sử mà cịn có giá trị tồn tại, sống cùng thời gian, và không chỉ ca sĩ mà tất
cả mọi người đều có thể hát hay được những ca khúc Trịnh Công Sơn theo cách
riêng của mình

So sánh kiểu M. Gorki:

“ <i>Ơng bạn ạ, bây giờ thì như thế này: tơi làm cho anh, anh làm cho tôi, công việc</i>
<i>của chúng ta là công việc chung, công việc của tôi gắn liền với công việc của anh,</i>
<i>công việc của anh gắn liền với công việc của tôi. Tôi và anh như hai ống quần.”</i>
<b>Nguyên lý so sánh</b>

<b> Ngồi nghĩ tìm sự giống và khác nhau, so sánh cịn có nghĩa là, tìm sự hơn kém</b>
nhau. So sánh hơn kém nhau về số lượng đã đẻ ra một ngành toán học khá đẹp và lý thú , đó
là: Lý thuyết bất đẳng thức.

Xem xét sự hơn kém nhau giữa các sự vật hiện tượng người ta đề xướng ra -Nguyên
lý so sánh. Theo nguyên lý này, khi so sánh giữa các sự vật, hiện tượng, người ta có thể đánh
<i>giá khác biệt nhau theo những cách nhìn khác nhau,thời gian khác nhau. </i>

Ví dụ 1: Ngày tết nếu các bác ăn kẹo ngọt sau đó các bác dùng nước cam, bác có cảm
giác nước cam nhạt thếch. Cịn nếu uống nước cam trước khi ăn kẹo thì bác vẫn thấy nước
cam ngọt ngào.

Ví dụ 2: đầu tiên ta nhấc một chiếc va-li nhẹ, sau đó nhấc một chiếc nặng hơn. Trong
trường hợp này ta có cảm giác chiếc thứ hai nặng hơn nhiều, so với trường hợp ta hồn tồn

khơng nhấc chiếc va-li thứ nhất.

Ví dụ 3: ta nhúng hai bàn tay vào hai chậu nước, tay phải vào chậu đựng nước nóng
(60o_{C) và tay trái vào chậu kia đựng nước lạnh (15}o_{C). Liền sau đó ta nhúng cả hai tay vào}
một chậu nước thứ ba có nhiệt độ trung bình (30o_{C). Ở tay trái, ta có cảm giác chậu nước này}
nóng hơn.

Nguyên lý so sánh được ứng dụng trong nghệ thuật bán hàng, những người bán hàng
sành sõi có thể bán hàng cho khách vừa lịng, Chẳng hạn:

Bác bước vào cửa hàng với ý định mua một bộ vét và một chiếc áo len. Trước tiên bác
sẽ được giới thiệu về bộ vét. Sau đó mới là chiếc áo len, giá tuy có hơi mắc một chút nhưng
nào có ăn thua gì so với bộ vét kia.

Các nhà môi giới bất động sản cũng thường áp dụng chiêu này. Người môi giới đã biết
nhu cầu và khả năng của bác. Đầu tiên anh ta sẽ cho cho bác một ngôi nhà ’’vừa xấu lại vừa
đắt’’. Chắc chắn bác khơng hài lịng với nó. Nhưng sau đó anh ta lại giới thiệu kiểu thứ 2, thứ
3 và cuối cùng mới là căn nhà mà anh ta thực sự muốn bán cho bác. Những kiểu đầu được
đưa ra thực chất nhằm để bác so sánh và thấy rằng căn nhà sau cùng là hợp lý nhất.

Và trong DH ta cũng có thể vận dụng “nguyên lý so sánh” lắm chứ, Bà Madeline
Hunter chả đã từng ví “thầy giáo như người bán hàng” đó thơi !

<b>PHÉP SO SÁNH TƯƠNG TỰ</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

Nói cho cùng trong việc làm văn, làm toán, làm bài tập, giải quyết một tình huống .. ở
trong nhà trường phổ thơng ; người học thường đi tìm những mẫu tương tự từ thầy, từ sách
báo, …rồi so sánh, đối chiếu để vận dụng. Đó là việc làm khơng thể tránh khỏi. Tuy nhiên ,
nếu chỉ dừng lại ở mức đó thì người học mới ở mức độ “rập khn, máy móc”, thậm chí tệ
hơn là “hàm hồ” mà chưa vươn tới mức độ sáng tạo. Hãy cảnh tỉnh họ điều đó !

<b>Định dạng tam giác: </b>

Dạy định lý hàm số cô sin, nếu ta chỉ cho HS định dạng các tam giác có góc tù hay cả
ba góc đều nhọn thì quá bình thường. Hãy cho họ định dạng các tam giác có các cạnh:

a) 1/3 ; 1/4 ; 5/12 b) 1 ; 3 ; 2

</div>

<!--links-->
phương pháp so sánh luật

• 63
• 508
• 0