phan xa toan phan co ban

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1></div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<i><b>Baøi 45 </b></i>

<i><b>Baøi 45</b></i>

<i><b> </b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<b>KIỂM TRA BÀI CŨ</b>

<b>CÂU 1.</b>

<b>Gọi n₁ , n₂ lần lượt là chiết suất tuyệt đối của môi trường 1 </b>
<b>và môi trường 2. Mệnh đề nào sau đây là đúng?</b>

<b>A. Chiết suất tỉ đối của môi trường 2 đối với môi </b>
<b>trường 1 được xác định bằng tỉ số n₁ /n₂</b>

<b>B. Chiết suất tỉ đối của môi trường 2 đối với môi trường </b>
<b>1 được xác định bằng tỉ số n₂ /n₁ .</b>

<b>C. Chiết suất tuyệt đối của một môi trường trong suốt là </b>
<b>chiết suất tỉ đối của chân không đối với mơi tường đó</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<b>KIỂM TRA BÀI CŨ</b>

<b>CÂU 2.</b>

<b>Chọn câu trả lời đúng.</b>

<b>Trong hiện tượng khúc xạ ánh sáng</b>

<b>A. góc khúc xạ ln bé hơn góc tới. </b>
<b>B. góc khúc xạ ln lớn hơn góc tới</b>

<b>C. góc khúc xạ tỉ lệ thuận với góc tới </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<b>KIỂM TRA BÀI CŨ</b>

<b>Câu 3</b>

<b>Hình vẽ nào sau đây sai khi nói về sự khúc xạ ánh sáng?</b>

<b>(1)</b>
<b>(2)</b>

<b>A</b>

<b> n₁< n₂</b>

<b>(1)</b>
<b>(2)</b>

<b>r</b>
<b>i</b>

<b>B</b>

<b> n₁ > n₂</b>

<b>D</b>

<b>(1)</b>
<b>(2)</b>

<b>r</b>

<b>i</b>

<b>n₁< n₂</b>

<b>(1)</b>
<b>(2)</b>

<b>C</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6></div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7></div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

<b>PHẢN XẠ TOAØN PHẦN</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

<b>I. HIỆN TƯỢNG PHẢN XẠ TOÀN PHẦN</b>

<b>1) Góc khúc xạ giới hạn</b>

a) Thí Nghiệm

Xét tia sáng đi từ mơi trường có chiết suất n

₁

sang

một mơi trường có chiết suất n

₂

lớn hơn

<b>(n</b>

<b>₁</b>

<b> < n</b>

<b>₂</b>

<b>)</b>

.

Cho i tăng từ 0

0

đến 90

0

Quan sát thí nghiêm, em rút ra nhân xét gì?

Có tia khúc xạ khơng ?

Khi i tăng, r thay đổi như thế nào ?

i > r hay r > i ?

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

<b>I. HIỆN TƯỢNG PHẢN XẠ TOÀN PHẦN</b>

<b>1) Góc khúc xạ giới hạn</b>

b) Nhận Xeùt

Khi i tăng từ 0

0

đến 90

0

thì r tăng theo và i luôn

luôn lớn hơn r

Ln ln có thấy xuất hiện tia khúc xạ trong môi

trường thứ hai.

Khi i = 90

o

thì góc khúc xạ r cũng có giá trị lớn

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

<b>I. HIỆN TƯỢNG PHẢN XẠ TOÀN PHẦN</b>

<b>1) Góc khúc xạ giới hạn</b>

c) Giải thích

_{Định luật khúc xạ cho ta : n}

1

sini = n

2

sin r

Vì n

₁

< n

₂

,

_

i > r



luôn luôn có tia khúc xạ trong

mơi trường thứ hai.

Khi i = i

_max

= 90

o

thì r cũng có giá trị lớn nhất r = r

gh

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

<b>I. HIỆN TƯỢNG PHẢN XẠ TOÀN PHẦN</b>

<b>1) Góc khúc xạ giới hạn</b>

d) Cơng thức xác định góc khúc xạ giới hạn :

Định luật khúc xạ cho ta : n

₁

sini = n

₂

sin r

Khi i = i

_max

= 90

0

thì n

1

.sin 90

0

= n

2

.sinr

gh

1

2

sin

<i>r</i>

<i>_gh</i>

<i>n</i>

<i>n</i>



n

₁

: Chiết suất tuyệt đối của môi trường tới.

n

₂

: Chiết suất tuyệt đối của môi trường khúc xạ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

<b>I. HIỆN TƯỢNG PHẢN XẠ TOAØN PHẦN</b>

<b>1) Góc khúc xạ giới hạn</b>

e) Kết Luận :

Trong trường hợp ánh sáng đi từ mơi trường

có

chiết suất nhỏ h n

ơ

sang mơi trường có

chiết

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

<b>2. Phản xạ tồn phần</b>

<b>a. ThÝ nghiƯm</b>

<b>Kh¶o sát hiện t ợng xảy ra khi tia sáng chiếu tới </b>
<b>mặt phân cách của 2 môi tr ờng trong suốt theo chiều từ môi tr </b>
<b>ờng chiết quang hơn sang môi tr ờng chiết quang kém hơn.</b>

* Mc ớch:

* Dụng cụ thí nghiệm

:

<b>- Nguồn sáng: Đèn laze</b>

<b>- Khối bán trụ bằng thuỷ tinh</b>.

* Bố trí thí nghiệm: hình vẽ

- <b>Th ớc đo góc</b>

<b>* Tiến hành thí nghiệm</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

<b>Quan sát thí nghiệm để trả lời các câu hỏi sau:</b>

<b>?</b>

<b>Có tia khúc xạ khơng? </b>

<b> Có nhận xét gì về độ sáng của nó?</b>
<b> r > i hay i > r ? </b>

<b> r thay đổi thế nào khi i tăng ? </b>

<b>?</b>

<b>Có tia phản xạ không?</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

<b>b. KT QU</b>

<b>Góc tới</b>

<b>i</b>

<b> Tia khúc xạ</b>

<b>Tia phản xạ</b>

<b>Nh</b>
<b>Tng dần</b>
<b>Đạt giá trị </b>
<b>đặc biệt i_gh</b>
<b>Lớn hơn i_gh</b>

<b>Cã tia khóc xạ với r > i</b>
<b>Rất sáng</b>

<b>Có tia phản xạ.</b>
<b>Rất mờ.</b>

<b>r tăng dần( r > i )</b>

<b>Mờ dần.</b> <b> Sáng dần.</b>

<b>Gần nh sát mặt phân </b>

<b>cách( r = 900 _{). Rất mờ.}</b> <b>Rất sáng</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>

<b>c. Giải thích. Công thức tính góc giới hạn phản xạ toàn </b>

<b>phần </b>

<b>Vì n</b>

<b>₁</b>

<b> >n</b>

<b>₂</b>

<b> nên sinr > sini </b>

<b> r > i </b>

<b>* Khi r = 90</b>

<b>0</b>

<b>_{th× n}</b>

<b>1</b>

<b> sini</b>

<b>gh</b>

<b> = n</b>

<b>2 </b>

<b> sin90</b>

<b>0</b>
<b> </b> ₁
2

sin

<i>n</i>

<i>n</i>

<i>i</i>

<i>_gh</i>

<b>( i</b>

<b>gh</b>

<b> : góc giới hạn phản xạ </b>

<b>toàn phần, góc tới hạn)</b>

<b>Khi i > i_gh thì ( v« lý) </b>

sin

sin

sin

1

2
1
2
1







<i>i</i>

<i>_gh</i>

<i>n</i>

<i>n</i>

<i>i</i>

<i>n</i>

<i>n</i>

<i>r</i>

<i>i</i>

<i>n</i>

<i>n</i>

<i>r</i>

sin

sin

2
1



<b>* Theo định luật khúc xạ có: n</b>

<b>₁</b>

<b> sini = n</b>

<b>₂</b>

<b>sinr </b>



<b>T¹i sao khi cã tia khúc </b>

<b>xạ thì luôn có r > i?</b>

<b>Khi r t giá trị cực đại là </b>

<b>90</b>

<b>0</b>

<b>_{thì góc tới i = i}</b>

<b>gh</b>

<b> đ ợc </b>

<b>tính bằng công thức nào?</b>

<b>HÃy thö tÝnh gãc r khi i > i</b>

<b>_gh</b>

<b> ?</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>

<b>I. Hiện t ợng phản xạ toàn phần</b>

_.

<b>d. Định nghĩa. </b>

<b> </b>

<b>Phản xạ toàn phần là hiện t ợng phản xạ toàn bộ </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>

<b>KT QU</b>

<b>Góc tới</b>

<b>i</b>

<b> Tia khúc xạ</b>

<b>Tia phản xạ</b>

<b>Nh</b>
<b>Tng dần</b>
<b>Đạt giá trị </b>
<b>đặc biệt i_gh</b>
<b>Lớn hơn i_gh</b>

<b>Cã tia khóc xạ với r > i</b>
<b>rất sáng</b>

<b>Có tia phản xạ.</b>
<b>rất mờ.</b>

<b>r tăng dần( r > i )</b>

<b> mờ dần.</b> <b>sáng dần.</b>

<b>gần nh sát mặt phân cách </b>

<b>( r = 900 _{). RÊt mê.}</b> <b>rÊt s¸ng</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>

<b>I. Hiện t ợng phản xạ toàn phần</b>

_.

<b>d. Định nghĩa. </b>

<b> </b>

<b>Phản xạ toàn phần là hiện t ợng phản xạ toàn bộ </b>

<b>ánh sáng tới, xảy ra ở mặt phân cách giữa hai môi tr </b>

<b>ờng trong st. </b>

<b>e. Điều kiện để có phản xạ tồn phần.</b>

<b>- ánh sáng truyền từ một môi tr ờng sang môi tr ờng </b>

<b>chiết quang kém hơn</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21>

<b> Bài tập ví dụ.</b>

<b>Chiếu một tia sáng từ thủy tinh vµo n íc d íi gãc </b>

<b>tíi i = 75</b>

<b>0 </b>

<b>_{. BiÕt chiÕt st cđa thđy tinh lµ n}</b>

<b>1</b>

<b> = </b>

<b>1,5 ; chiÕt st cđa n íc lµ n</b>

<b>₂</b>

<b> = 4/3. Hỏi tại mặt </b>

<b>phân cách giữa thủy tinh và n ớc có xảy ra phản </b>

<b>xạ toàn phần không? Vì sao?</b>

<b>Lời giải</b>

<b>Ta thấy n₁ > n₂ : thảo mÃn điểu kiện ánh sáng truyền từ một môi </b>

<b>tr ờng sang môi tr ờng chiết quang kém hơn.</b>

<b>Vậy tại mặt phân cách có xảy ra phản xạ toàn phần.</b>

9

8

5

,

1

3

/

4

sin

1

2



_



<i>n</i>

<i>n</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(22)</span><div class='page_container' data-page=22>

<b>II. ỨNG DỤNG CỦA HIỆN TƯỢNG </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(23)</span><div class='page_container' data-page=23>

<b>1. Lăng kính phản xạ tồn phần:</b>

<b>Là khối thuỷ tinh hình lăng trụ , có tiết diện thẳng là một tam giác </b>
<b>vuông cân</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(24)</span><div class='page_container' data-page=24></div>
<span class='text_page_counter'>(25)</span><div class='page_container' data-page=25>

<b> 2. Các ảo t ợng.</b>

<b>* Là hiện t ợng quang học xảy ra trong khí quyển </b>

<b>do sự phản xạ toàn phần của tia sáng trên mặt </b>

<b>phân cách giữa lớp không khí lạnh (có chiết suất </b>

<b>lớn) và lớp không khí nóng (có chiết suất nhỏ).</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(26)</span><div class='page_container' data-page=26>

n

₁

n

₃

n

₂

n

₄

Tia sáng truyền thẳng

Tia sáng bị khúc xạ khi đi qua các lớp không khí
có chiết suất kh¸c nhau

Ng êi
quan

s¸t

Mặt đất

</div>
<span class='text_page_counter'>(27)</span><div class='page_container' data-page=27></div>
<span class='text_page_counter'>(28)</span><div class='page_container' data-page=28></div>
<span class='text_page_counter'>(29)</span><div class='page_container' data-page=29>

<b>3. CÁP QUANG.</b>

<b> a. CẤU TẠO</b>

<b>Cáp quang là bó sợi quang. Mỗi sợi </b>
<b>quang là một dây trong suốt có tính </b>

<b>dẫn sáng nhờ phản xạ tồn phần</b>

<b>* Sợi quang gồm 2 phần chính</b>

<b>- Phần lõi trong suốt bằng thuỷ tinh </b>
<b>siêu sạch hoặc chất dẻo có chiết suất </b>
<b>khá lớn n₁</b>

<b>- Phần vỏ bọc cũng trong suốt, có </b>
<b>chiết suất n₂ nhỏ hơn phần lõi n₁> n₂</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(30)</span><div class='page_container' data-page=30>

<b>II. ỨNG DỤNG HIỆN TƯỢNG PHẢN XẠ </b>

<b>TOAØN PHẦN . CÁP QUANG.</b>

S

<b>I</b>

<b>I₁</b> <b>I₃</b> <b>I₅</b>

<b>I₂</b> <b>I₄</b> <b>I₆</b>

L p v n

ớ

ỏ

₂

</div>
<span class='text_page_counter'>(31)</span><div class='page_container' data-page=31></div>
<span class='text_page_counter'>(32)</span><div class='page_container' data-page=32>

<b>b. CÔNG DỤNG</b>

<b>* Truyền thơng tin. Cáp quang có nhiều ưu </b>

<b>điểm hơn so với cáp đồng.</b>



<b>Dung lượng tín hiệu lớn</b>



<b>Nhỏ và nhẹ, dễ vận chuyển, dễ uốn.</b>



<b>_{Không bị nhiễu bởi các bức xạ điện từ bên ngoài,}</b>

<b>bảo mật tốt</b>



<b>_{Không bị rủi ro cháy}</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(33)</span><div class='page_container' data-page=33></div>
<span class='text_page_counter'>(34)</span><div class='page_container' data-page=34></div>
<span class='text_page_counter'>(35)</span><div class='page_container' data-page=35>

<b>Kiến thức cơ bản cần nhớ</b>

2. <i><b>Các điều kiện để có hiên t ợng phản xạ ton phn</b></i>

1. <i><b>Hiện t ợng phản xạ toàn phần</b></i>

3. <i><b>Góc giới hạn phản xạ toàn phần</b></i>

4. <i><b>ứng dụng của hiện t ợng phản xạ toàn phần.</b></i>

<b>Phản xạ toàn phần là hiện t ợng phản xạ toàn bộ ánh sáng tới , xảy ra ở mặt phân </b>
<b>cách giữa hai môi tr ờng trong suốt</b>

<b>* ánh sáng truyền từ một môi tr ờng sang môi tr ờng chiết quang kém </b>
<b>hơn</b>

<b>_{* Góc giới hạn (i}_gh_{) của phản xạ tồn phần là góc tới để góc khúc xạ}</b>
<b>r=900_{, khi góc tới bằng góc giới hạn thì bắt đầu xy ra hin t ng}</b>

<b>phản xạ toàn phần</b>

<b>b. Lăng kính phản xạ toàn phần.</b>
<b>c. Các ảo t ợng.</b>

<b>a. Sợi quang häc.</b>

1
2

sin

<i>n</i>
<i>n</i>

<i>i_gh</i>  (víi n1 > n2 )

</div>
<span class='text_page_counter'>(36)</span><div class='page_container' data-page=36>

<b>CỦNG CỐ.</b>

<b>Câu 1.</b>

<b>Chọn phát biểu đúng.</b>

<b>A. Khi có phản xạ tồn phần thì vẫn cịn tia khúc xạ.</b>

<b>B. Khi ánh sáng truyền từ một môi trường tới môi trường </b>
<b>chiết quang kém hơn thì xảy ra phản xạ tồn phần.</b>

<b>C. Khi góc tới lớn hơn góc tới hạn thì xảy ra hiện </b>
<b>tượng phản xạ toàn phần.</b>

<b>D. Khi ánh sáng truyền từ một môi trường tới môi </b>

<b>trường chiết quang kém hơn với góc tới lớn hơn </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(37)</span><div class='page_container' data-page=37>

<b>Câu 2</b>

Chiếu tia sáng từ thuỷ tinh sang khơng khí. Cho biết chiết
suất cuả thuỷ tinh là. Góc giới hạn giữa thuỷ tinh và

khơng khí là:
A. 600

B. 300

C. 450

D. Kết quả khác

2

</div>
<span class='text_page_counter'>(38)</span><div class='page_container' data-page=38>

<b>Cñng cè.</b>

Câu 3. Trường nào sau đây

không

liên quan tới

phản xạ tồn phần?

A. Cáp quang để truyền thơng tin.

B. Cáp quang dùng để nội soi trong y học.

C. Các ảo tượng quan sát được khi đi trên sa mạc.

</div>
<span class='text_page_counter'>(39)</span><div class='page_container' data-page=39>

<b>Củng cố</b>

<b>Câu 4</b>

<b> </b>

<b>Khi ánh sáng đi từ n íc (n = 4/3) sang kh«ng khÝ, </b>

<b>gãc giíi hạn phản xạ toàn phần có giá trị là:</b>

<b>A.i</b>

<b>_gh</b>

<b> = 41</b>

<b>0</b>

<b>_{48 .}</b>

_’

<b>B. i</b>

<b>_gh</b>

<b> = 48</b>

<b>0</b>

<b>_{35 .}</b>

_’

<b>C. i</b>

<b>_gh</b>

<b> = 62</b>

<b>0</b>

<b>_{44 .}</b>

_’

</div>

<!--links-->