Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (155.81 KB, 9 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>
Câu 1 (4 điểm):
Trong đoạn trích “<i>Cảnh ngày xuân</i>” (Truyện Kiều-Ngữ văn 9 tập 1), Nguyễn Du viết:
“<i>Cỏ non xanh tận chân trời,</i>
<i> Cành lê trắng điểm một vài bơng hoa</i>”
1. Tìm những tính từ có trong câu thơ trên. Sức biểu cảm của tính từ đó trong việc gợi tả
màu sắc và sức sống của mùa xn?
2. Trong dịng đầu, có bản chép: “Cỏ non xanh rợn chân trời”, em thích bản nào hơn? Tại
sao?
<b>Câu 2 (2 điểm): </b>
Từ đoạn thơ:
“<i>Sáng chớm lạnh trong lòng Hà Nội,</i>
<i>Những phố dài xao xác hơi may.</i>
<i>Người ra đi đầu không ngoảnh lại,</i>
<i>Sau lưng thềm nắng lá rơi đầy</i>”.
(“<i>Đất nước</i>” - 1948, Nguyễn Đình Thi)
Và:
“<i>Ruộng nương anh gửi bạn thân cày,</i>
<i>Gian nhà khơng, mặc kệ gió lung lay</i>
<i>Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính</i>”
(“<i>Đồng chí</i>” - 1948, Chính Hữu)
Điểm chung trong nội dung của hai đoạn thơ trên về tình cảm với quê hương và trách
nhiệm với đất nước của những người lính ngay trong buổi đầu cuộc kháng chiến chống Pháp?
<b>Câu 3 (4 điểm): </b>
Em hãy viết một văn bản ngắn (khoảng ½ trang giấy) giới thiệu cho mọi người biết về một
trong các nội dung sau:
- Một tác phẩm văn học được học trong nhà trường hoặc em được biết.
- Một cơng trình mới được xây dựng ở q em.
- Một cuốn sách viết về tác hại của sự biến đổi mơi trường và khí hậu đầu thế kỷ XXI.
- Một chương trình tivi hay đối với lứa tuổi học sinh.
<b>Câu 4 (10 điểm): </b>
Về “<i>Chuyện người con gái Nam Xương</i>” của Nguyễn Dữ, có ý kiến cho rằng:
“<i>Trong văn chương nước ta cũng như thế giới không hiếm những câu chuyện xen những</i>
<i>yếu tố truyền kì. Nét riêng của Chuyện người con gái Nam Xương là hai yếu tố thực và truyền kì</i>
<i>khơng đan xen vào nhau mà kết cấu thành hai phần. Phần thực là cơ sở để xây dựng phần truyền</i>
<i>kì. Phần truyền kì vừa làm cho câu chuyện thêm lung linh hư ảo, vừa góp phần làm rõ những yếu</i>
<i>tố ở phần thực. Bằng mối liên hệ giữa hai phần, nhà văn làm nổi bật tính cách nhân vật và chủ</i>
<i>đề của tác phẩm.</i>”
Từ hiểu biết của em về tác phẩm “<i>Chuyện người con gái Nam Xương</i>” hãy làm sáng tỏ
nhận định trên.
---PHÒNG GIÁO DỤC - ĐÀO TẠO
HUYỆN HỒNG NGỰ HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ THI CHỌN HSG LỚP 9NĂM HỌC 2009-2010
MÔN: NGỮ VĂN
<b>---Câu 1 (4 điểm): </b>
1. HS chỉ ra các tính từ: <i>xanh, trắng</i>: (1 điểm)
HS chỉ ra sức biểu cảm của tính từ: “<i>Xanh</i>” gợi sắc màu dịu mát, tràn đầy sức sống, làm gam
màu nền, chủ đạo cho bức tranh xuân; Trên nền xanh ấy, điểm xuyết một vài bông lê trắng, màu <i>trắng</i>
trở nên nổi bật, làm điểm nhấn cho bức tranh. Do vậy, thảm cỏ xanh trải rộng tới chân trời song vẫn
không buồn tẻ, đơn điệu mà ngược lại, gieo vào lòng người đọc một ấn tượng sâu sắc sự khoáng đạt,
tươi mới, trong trẻo, tinh khiết và sức sống mạnh mẽ của mùa xuân (2 điểm)
2. HS nên lí giải bản dùng trong SGK lớp 9 hợp lí hơn. Cần chỉ ra được sự khác nhau trong sắc
thái ý nghĩa của “<i>xanh tận</i>” và “<i>xanh rợn</i>”. Cùng là từ bổ nghĩa cho “<i>xanh</i>”, nhưng chữ “<i>rợn</i>” thiên về
màu sắc cụ thể (<i>xanh ra sao, như thế nào</i>), nên dễ gợi cảm giác màu xanh thiếu sức sống, không hợp
với bức tranh xuân. Chữ “<i>tận</i>” thiên về địa điểm (<i>xanh tới đâu, đến đâu</i>), gợi cảm giác màu xanh tràn
khắp không gian, hợp hơn với nội dung 4 câu đầu. (1 điểm)
<i>(HS có thể lí giải khác hơn nhưng lập luận chắc chắn và thuyết phục vẫn cho điểm tối đa)</i>
<b>Câu 2 (2 điểm): </b>
HS trình bầy ngắn gọn điểm giống nhau trong cảm xúc của các tác giả về tình cảm người lính
trong buổi đầu cuộc kháng chiến chống Pháp. Cả hai đoạn thơ đều nói lên sự chia tay đầy quyến
luyến, bịn rịn, tình cảm sâu nặng với quê hương, gia đình và sự quyết chí ra đi vì lí tưởng, sẵn sàng
gánh vác trách nhiệm với non sông đất nước. Nét độc đáo ở cả 2 đoạn thơ là, biểu hiện bên ngồi và
sự dấu kín tình cảm bên trong. Hành động được biểu hiện ra bên ngoài đầy quyết tâm, “đầu khơng
ngoảnh lại” hay gian nhà “mặc kệ gió lung lay”. Nhưng vẫn cảm nhận được “sau lưng thềm nắng lá
rơi đầy” và thấu hiểu được “giếng nước gốc đa nhớ người ra lính”. Đó là những đoạn thơ đầy tâm
trạng, có sức biểu đạt chân thực và sâu sắc tình yêu quê hương quyện trong tình yêu đất nước của
<b>Câu 3 (4 điểm): </b>
- Tiêu đề và nội dung văn bản có tính thống nhất (0,5 điểm) - <i>khơng đặt tiêu đề hoặc tiêu đề</i>
<i>không khớp với nội dung không cho điểm.</i>
<b>Câu 4 (10 điểm): </b>
* Yêu cầu về kĩ năng:
- HS thể hiện đảm bảo yêu cầu văn nghị luận chứng minh kết hợp với phân tích tác phẩm văn
học. (0,5 điểm)
- Bài viết đảm bảo bố cục 3 phần rõ ràng, ít sai về chính tả, dùng từ, đặt câu; diễn đạt trơi chảy,
giàu cảm xúc, logic, chặt chẽ... (1,5 điểm).
* Yêu cầu về kiến thức:
<b>A. Mở bài: Dẫn dắt, giới thiệu tác giả, tác phẩm, hoàn cảnh ra đời, giới thiệu nhận định. (1,0</b>
<b>điểm)</b>
<b>B. Thân bài:</b>
- Tóm tắt ngắn gọn truyện - HS có thể lồng vào q trình chứng minh, phân tích diến biến, chỉ
cần đảm bảo yêu cầu, đọc bài văn người đọc thấy nổi bật diễn biến cốt truyện (0,5 điểm)
- HS nêu và phân tích phần hiện thực của câu chuyện, biết đánh giá, khái quát lên ý nghĩa của
phần này (3 điểm).
Gợi ý: Người con gái Nam Xương Vũ Thị Thiết là nhân vật chính xuyên suốt hai phần của tác
phẩm. Nguyễn Dữ không chú trọng việc miêu tả hình thức, chúng ta chỉ biết Vũ Nương là người “có
tư dung tốt đẹp”. Tính cách nhân vật được thể hiện qua hai mối quan hệ cơ bản là quan hệ với chồng
và mẹ chồng. Mối quan hệ đó diễn ra ở những thời điểm khác nhau. Ở tùng thời điểm ấy, nhân vật bộc
lộ cá tính của mình. Mối quan hệ với Trương Sinh diễn ra trên bốn thời điểm: khi chồng ở nhà, khi
chia tay, khi xa chồng và khi chồng trở về.
+ Khi chung sống với nhau, biết Trương Sinh là người có tính đa nghi, hay ghen nên
“nàng giữ gìn khn phép” cho gia đình hồ thuận.
+ Khi tiễn chồng đi tịng qn, tính cách của Vũ nương được thể hiện ở lời đưa tiễn.
Nàng nói với chồng: “Lang quân đi chuyến này, thiếp chẳng dám mong đeo được ấn phong hầu, mặc
áo gấm trở về quê cũ, chỉ xin ngày về mang theo được hai chữ bình yên”. Nàng nghĩ đến những khó
nhọc, gian nguy của người chồng trước rồi mới nhận ra sự lẻ loi của mình. Từ cách nói đến nội dung
của những câu nói hiện lên một Vũ Nương dịu dàng, thiết tha với hạnh phúc, khơng hư danh, thương
chồng và giàu lịng vị tha, một tâm hồn có văn hố.
+ Trong những ngày xa chồng, nàng ni con thơ, chăm sóc mẹ chồng như mẹ đẻ của
mình. Ngịi bút Nguyễn Dữ tỏ ra già dặn, nhà văn đã để cho chính người mẹ chồng ấy nhận xét về tấm
lòng hiếu thảo của nàng trước khi bà cụ qua đời: “Sau này trời giúp người lành ban cho phúc trạch,
giống giòng tươi tốt… xanh kia quyết chẳng phụ con, cũng như con đã chẳng nỡ phụ mẹ”. Trong con
mắt của người mẹ chồng ấy, nàng là “người lành”.
+ Ðến khi người chồng đi chinh chiến trở về nghi oan cho nàng, Vũ Nương tỏ bày
khơng được thì tự vẫn, chứ khơng sống “chịu tiến nhuốc nhơ”.
riêng ấy lại là vấn đề điển hình của cuộc sống. Tất nhiên trong tấn bi kịch này có phần của Vũ Nương.
Nàng vùa là nạn nhân nhưng cũng là tác nhân. Bởi chính nàng đã lấy cái bóng làm cái hình, lấy cái hư
làm cái thật. Âu đó cũng là một bài học sâu sắc của mn đời vậy.
- HS nêu và phân tích phần truyền kì trong câu chuyện, đánh giá giá trị nghệ thuật của phần
sáng tạo rất riêng và mang màu sắc truyền kỳ này của Nguyễn Dữ (2,5 điểm).
Gợi ý: Vũ Nương không chết, trở về sống trong Quy động của Nam Hải Long Vương… đó là
cuộc sống đời đời. Nhà văn đã tạo ra một cuộc gặp gỡ kì thú giữa Phan Lang một người dương thế
-với Vũ Nương nơi động tiên. Cuộc gặp gỡ ấy đã làm sáng tỏ thêm những phẩm chất của Vũ nương.
Khi Phan Lang nhắc đến chuyện nhà của tổ tiên thì Vũ nương “ứa nước mắt khóc”. Nàng quả thật là
một con người thiện căn, thiết tha gắn bó với q hương đời sống mà khơng được sống.
+ Hình ảnh Vũ Nương trở về lúc ẩn, lúc hiện thấp thống giữa dịng sơng: Tính cách của
nàng và bi kịch như được tô đậm khơi sâu một lần nữa, ý nghĩa tố cáo hiện thực càng trở nên mạnh
mẽ, quyết liệt.
Nhưng dụng ý của nhà văn đưa phần truyền kì vào câu chuyện khơng chỉ có thế. Nguyễn Dữ
muốn khẳng định một chân lí nghệ thuật: cái Ðẹp là bất tử. Vũ Nương không sống được ở cõi đời thì
sẽ sống vĩnh hằng ở cõi tiên, vì nàng là hiện thân của cái Đẹp!
<b>C. Kết bài: Khẳng định giá trị độc đáo của tác phẩm; nên liên hệ tới hình ảnh người phụ nữ</b>
trong thời đại ngày nay (1 điểm)
<i>(HS có thể chứng minh trên 2 ý cơ bản bằng lí lẽ và cách lập luận phân tích khác với định</i>
<i>hướng trên, miễn đảm bảo yêu cầu có dẫn chứng cụ thể làm tốt lên được hình ảnh, số phận của nhân</i>
<i>vật, bài viết có trọng tâm và nổi bật, giám khảo cho điểm tối đa).</i>
Hết
<b>YÊU CẦU :</b>
-Học sinh có những cảm nhận, suy nghĩ riêng và biết vận dụng một cách linh hoạt,
nhuần nhuyễn các yếu tố lập luận (tổng, phân hợp)… trong quá trình làm bài.
-Có kĩ năng làm bài tập làm văn nói chung (bố cục, diễn đạt, ngữ pháp, chính tả )
<b>DÀN BÀI</b>
<b> Mở bài</b> : Nêu vấn đề :
- Giới thiệu hoàn cảnh.
-Nêu vấn đề.
<b> Thân bài</b> : Phát triển vấn đề :
-Lời giải thích 1.
- Lời giải thích 2.
- Lời giải thích 3.
- Nêu bằng chứng 1.
- Nêu bằng chứng 2
<b> Kết bài</b> : Kết thúc vấn đề : đánh giá nhận xét.
<b>BIỂU ĐIỂM</b>
-<b>Điểm 17 -20</b> : Đúng yêu cầu đề, bài văn mạch lạc, bố cục rõ ràng, lời văn trong sáng, sai
khơng q 3 lỗi chính tả, diễn đạt, dùng từ, đặt câu.
-<b>Điểm 11 – 16</b>: Đúng yêu cầu đề, bài văn mạch lạc, bố cục rõ ràng, dùng từ đặt câu tương
-<b>Điểm 7 - 10</b> : Có hiểu yêu cầu đề, bố cục chưa rõ ràng, dùng từ đặt câu còn rườm rà, sai
khơng q 7 lỗi chính tả, diễn đạt, dùng từ, đặt câu.
<b>-Điểm 2 - 6</b> : Lời văn chưa rõ, lập luận, miêu tả chưa sâu, sơ sài.
-<b>Điểm 0 – 1</b> : Bỏ giấy trắng, lạc đề, quá sơ sài.