Tong quan van hocc Viet Nam

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

Ngữ văn 10 lê thị loan

<b> </b>

Ngày soạn : 17/11

Ngày dạy: tuần 13

TiÕt ppct:37

Nhµn

<b> </b>

Ngun BØnh Khiªm

<b>A. Mơc tiêu bài học</b>

Gióp hs

- Cảm nhận đợc vẻ đẹp cuộc sống ,nhân cách của nguyễn bỉnh khiêm :cuộc sống đạm
bạc nhân cách thanh cao trí tuệ sáng suốt,uyên thâm

- Biết cách đọc hiểu một bài thơ có những câu thơ ẩn ý,thâm trầm,thấy đợc vẻ đẹp
ngôn ngữ tiếng việt:mộc mạc tự nhiên mà ý vị

- Hiểu đợc quan niệm sống nhàn của tg,từ đó càng thêm kính trong NBK
- Bồi dỡng ty thiên nhiên đất nớc tình cảm gắn bó với cuộc sống của ngời dân

<b>B. Ph¬ng tiƯn thùc hiƯn</b>

- SGV,SGK

- ThiÕt kÕ bài học

<b>C. Cách thức tiến hành</b>

GV tổ chức dạy học theo cách kết hợp các hình thức trao đổi thảo luận,trả li cỏc
cõu hi

<b>D. Tiến trình tổ chức dạy học</b>
<b>1.</b>Kiểm tra sÜ sè

2.KiĨm tra bµi cị
3,Bµi míi

Sống gần trọn thế kỉ XVI NBK đã chứng kiến biết bao điều ngang trái trong các
triều đại phong kiến VN Lê- Mạc -Trịnh.Xót xa hơn ơbg thấy sự băng hoại của đạo
đức con ngời.

Khi làm quan ông dâng sớ xin chém 18 tên nịnh thần .Vua không nghe ông cáo
quan về quê sống tại quê nhà với triết lí:
Nhàn một ngày là tiên một ngày.

Để hiểu quan niệm sống nhàn của ông ta tìm hiểu bài thơ Nhàn

<b>Hot ng ca Gv v Hs</b> <b>Yờu cu cn t</b>

<b>I,Tìm hiểu chung</b>

(HS c phn tiu dn)

<b>1.Tiểu dẫn</b>

- Phần tiểu dẫn trình bày nội

dung gì?

+ Về nguồn gốc

+ Quá trình trởng thành của
nbk?

- Về sự nghiêp văn chơng

Phần tiểu dẫn trình bày sơ lợc về cuộc đời và sự
nghiệp thơ văn của NBK

+ Nguồn gốc:

Sinh 1491 mât 1585.Quê làng Trung Am nay thuộc
xà Lí Học huyện Vĩnh Bảo ngoại thành Hải Phòng,
+Trởng thành

Nm 1535 trng nguyờn lm quan di triu Mạc.
Ông sống thẳng thắn cuơng trực.Ông dâng sớ xin
chém 18 tên lộng thần không đợc ông cáo quan về
quê.Lập am Bạch Vân dạy học.Học trị có nhiều
nguời nổi tiếng nh Nguyễn Hàng,Nguyễn Dữ,Phùng
Khắc Khoan.Ông đợc ngời đời suy tôn là Tuyết Giang
phu tử( ngời thầy sông tuyết)

Vua Mạc,Chúa Trịnh nhiều lần đến hỏi ơng việc triều
chính ơng đều mách bảovới mục đích hạn chế chiến
tranh chết chóc,

- Ông để lại 700 bài thơ chữ hán trong Bạch Võn am
thi tp

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Ngữ văn 10 lê thị loan

<b>2,Văn bản</b>

GV luyện đọc
- Vị trí của bài thơ
- Giải nghĩa t khú
- B cc?

<b>II.Đọc hiểu</b>

1.Hai câu đầu

- Ni dung 2 câu thơ đầu thể
hiện hoàn cảnh tâm trạng của
tg nh thế nào?Cách dùng số từ
nhịp điệu có gì đáng chú ý?

- Hai tiÕng “th¬ thÈn” cïng
víi” dÇu ai vui thó nào gợi ra
ý gì?

<b>2.Bốn câu tiếp</b>

- 4 câu này thể hiƯn néi dung
g×?

- Em hãy phân tích 4 câu trên
để làm rõ nội dung trên đây
đã xác định(câu 2)

- 170 bài chữ Nôm trong Bạch Vân quốc ngữ thi
- Nội dung thơ văn NBK mạng đậm triết lí giáo huấn
ngợi ca chí của kẻ sĩ,thú thanh nhn,ng thi phờ
phỏn thúi i en bc.

- Bạch vân quốc ngữ thi
- SGK

- Thơ Đờng thờng có bố cục
+Đề thực luận kết

+4/4
+2/4/2

Bài thơ này có bố cục 2/4/2
- Hai câu thơ đầu

Một mai một cuốc một cần câu

Thơ thẩn dầu ai vui thú nào?

+ Mai,cuốc dụng cụ dùng xới đất
+Cần câu: dùng để bắt cá

+ Thơ thẩn dầu ai:dù ai có vui thú cách nào cũng
mặc,ta cứ thơ thẩn theo cáhh của ta

=>Hai câu thơ thể hiện quan niệm cách sống nhàn
tản.Đó là sống không vất vả cực nhọc

Nhp điệu 2/2/1/2 ở câu thơ đầu diễn tả trạng thái ung
dung trong những việc hàng ngày.(lao động vui chơi)
Ba chữ “một” trong câu thơ thấy nhu cầu cuộc sống
của tg chẳng có gì cao sang.Thật là khiêm tốn.

- Hai tiếng “thơ thẩn “gợi ra trạng thái thảnh thơi
của con ngời .Đó là một con ngời vơ sự ,trong lịng
khơng bận chút cơ mu tự dục.Mấy tiếng “dầu ai vui
thú nào’ thể hiện không bận tâm tới lối sống bon chen
chạy đua với danh lợi.Khẳng định lối sống mà mình
đã lựa chọn.

- Bốn câu thơ thể hiện:không quan tâm tới xh chỉ lo
an nhàn bản thân,sống hoà nhập với thiên nhiên.
- Hai tiếng ta dại ngời khôn khẳng định phơng châm
sống của tg.Pha chút mỉa mai với ngời khác.Ta dại có
nghĩa là ta ngu dại.Đây là cái ngu dại của ngời đại
trí.Ngời xa cú cõu:

Đại trí nh ngu

Nghĩa kà ngời có trí tuệ lớn thờng khơng khoe
khoang,bề ngồi xem ra rất ngu ngơ.Cho nên khi nói
ta dại cũng là thể hiện nhà thơ rất kiêu căng với cuộc
đời

+ Tìm nơivắng vẻ khơng phải là xa lánh cuộc đời mà

là tìm nơi mình thấy thích tú thoải mái.

+ Chèn lao xao là nơi vụ lợi,giành giËt h·m h¹i
nhau.Râ rµng NBK cã cách sống nhàn là xa lánh
không quan tâm tới xh,chỉ quan tâm tới bản thân.Đặc
biệt sống hào nhập với thiên nhiên.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

Ngữ văn 10 lê thị loan

- Các sinh vật trong sinh hoạt
có gì đáng chú ý?

Hai câu thơ cho thÊy cc
sèng cđa NBK nh thÕ nµo?

<b>3.Hai câu cuối</b>

- Nội dung 2 câu thơ cuối

<b>* Củng cố</b>

Thu ăn măng trúc,đông ăn giá
Xuân tắm hồ sen,hạ tắm ao

Nhịp thơ của 2 câu là 1/3/1/2 nhịp một nhấn mạnh
vào các mùa trong năm ăn tắm u thớch thỳ.Mựa no
thc y.

=>Cách sống nhàn là hoà hợp với thiên nhiên

-Mng trỳc giỏ h sen aott c đều rất gần gũi với
cuộc sống lao động đời thờng.Đó là cuộc sống quê
mùa chất phác,sinh hoạt dạm bạc nhng đó là thú
nhàn,là cuộc sống hoà hợp với thiên nhiên của con
ngời.Từ cuộc sống đó toả ra ánh sáng nhân cách.
- Hai câu cuối mợn điển tích xa song tính chất bi
quan của điển tích mờ đi mà nổi lên ý nghĩa coi thờng
phú quý.Lại một lần nữa NBK tìm ra lối sống cho
riêng mỡnh

- Tham khảo phần ghi nhớ Sgk

</div>

<!--links-->