Bài giảng Nhập môn tin học: Chương 2 - Trần Thị Kim Chi

&&

VC
VC
BB
BB

CHƯƠNG 2

CẤU TRÚC MÁY TÍNH
Basic Computer Organization

1


&&

VC
VC
BB
BB

NỘI DUNG
1

Thiết bị nhập

2

Thiết bị xuất

3

Thiết bị lưu trữ

4

Bộ xử lý trung tâm

5

Phần mềm máy tính

6

Câu hỏi và Bài tập
2


&&

VC
VC
BB
BB

Cấu trúc cơ bản của máy tính

TỔ CHỨC PHẦN CỨNG CỦA MÁY TÍNH:
 Dựa vào chức năng, người ta chia phần cứng máy tính
thành 4 khối:

 Thiết bị Nhập – input.
 Thiết bị Xử Lý – processing.
 Thiết bị Xuất – output.
 Thiết bị lưu trữ – storage.

PHẦN MỀM TRÊN MÁY TÍNH:
• Gồm 3 nhóm phần mềm sau:
•
•
•

Phần mềm Hệ thống BIOS
Phần Mền Hệ Điều Hành
Phần Mềm Ứng Dụng

3


&&

VC
VC
BB
BB

Cấu trúc cơ bản của máy tính
Bộ nhớ phụ

Chương
trình và dữ

liệu

Xuất

Nhập

Thơng tin
(Kết quả)

Bộ nhớ chính

Khối điều khiển
Điều khiển các
chỉ thị và dữ liệu

Khối tính tốn
số học

Kiểm sốt sự thực
thi của khối điều
khiển

Bộ xử lý trung tâm (CPU)

4


&&

VC

VC
BB
BB

Thiết Bị Nhập (Input device)

 Dùng để nhập dữ liệu vào máy tính hay ra lệnh cho máy tính làm việc.
 Bao gồm các thiết bị nhập liệu (input device) như:
 Bàn phím (Keyboard, thiết bị nhập chuẩn):
 Thiết bị chỉ điểm - Pointing Device :
• Chuột (mouse)
• Màn hình cảm ứng
 Thiết bị đọc
• Thiết bị đọc đánh dấu quang học - Optical-mark readder
• Thiết bị đọc mã vạch - Barcode reader
• Thiết bị đọc chữ in từ tính - magnetic-ink character reader
• Cây đũa thần - wand reader
• Cây viết máy tính - pen-based computer
 Các thiết bị số hóa thế giới thực
• Máy qt (scanner).
• Máy ảnh số – digital camera
• Máy quay phim số – digital video camera
• Thiết bị cảm ứng

5


&&

VC

VC
BB
BB

Thiết Bị Nhập (Input device)

6


&&

VC
VC
BB
BB

Thiết Bị Nhập (Input device)

7


&&

VC
VC
BB
BB

Thiết Bị Xuất (Output device)

 Đưa thông tin hay kết quả tính tốn từ máy tính ra ngồi.
 Bao gồm các thiết bị xuất dữ liệu (output device) như:
 Màn hình (Screen hay Monitor, thiết bị xuất chuẩn)
 Máy in (Printer)
 Máy chiếu (Projector)
 Disk drive (Cũng có thể là thiết bị nhập)
 Modem (Cũng có thể là thiết bị nhập)

Monitor

Binary
code

Human
Printer

8


&&

VC
VC
BB
BB

Thiết Bị Xuất (Output device)

9

&&

VC
VC
BB
BB

Thiết Bị Xuất (Output device)

Máy In – printer.
 Cho phép xuất văn bản, hồ sơ, báo biểu ra
giấy. Máy in có thể in trong cả hai chế độ văn
bản và đồ họa. Máy in cho phép chúng ta in
với nhiều kiểu chữ khác nhau với độ đậm
nhạt khác nhau.
• Có nhiều loại máy in, thông dụng là những
loại máy:
- Máy in kim
- Máy in phun
- Máy in Laser

1


&&

VC
VC
BB

BB

Thiết Bị Xuất (Output device)

Máy qt quang học (scanner)
• Có nhiều loại máy Scanner khác nhau, chúng hoạt
động tương tự như máy PhotoCopy, hình ảnh
được quét thay vì sao chụp sang từ giấy khác sẽ
được chuyển thành dữ liệu theo dạng của máy
tính.
• Ứng dụng của Máy qt quang học - scanner
- Cho phép nhập được các dữ liệu hình ảnh.
- Cho phép tăng nhanh tốc độ nhập văn bản bằng
cách qt tồn bộ văn bản, khơng cần phải gõ lại
văn bản trên bàn phím (Phương pháp này địi hỏi
phải có thêm một chương trình nhận dạng văn
bản).
1


&&

VC
VC
BB
BB

Thiết Bị Lưu Trữ (Storage device)

 Có nhiệm vụ lưu trữ các chương trình, dữ liệu.

Intermediate
result

Processin
g
1


&&

VC
VC
BB
BB

Thiết Bị Lưu Trữ (Storage device)

Đặc điểm bộ nhớ
Dung lượng: là khả năng lưu trữ của bộ nhớ,
đơn vị tính là byte.
1KB =
1024 bytes
1MB =
1024KB
1GB =
1024MB
1TG =
1024GB
Truy xuất bộ nhớ: Truy xuất tuần tự sequential và truy xuất ngẫu nhiên - random.

1


&&

VC
VC
BB
BB

Thiết Bị Lưu Trữ (Storage device)

Bộ nhớ chính-Primary Memory hay Temporary
Memory
• Dung lượng được xác định thơng qua các mạch bộ
nhớ, dung lượng có thể thay đổi khi gắn thêm hay
bỏ bớt mạch bộ nhớ.
• Truy xuất bộ nhớ chính là truy xuất ngẫu nhiên.
• Bộ nhớ chính gồm 2 loại: RAM và ROM

1


&&

VC
VC
BB
BB

Thiết Bị Lưu Trữ (Storage device)

Bộ nhớ chính RAM:

Là vùng nhớ lưu các chương trình và dữ liệu của người
sử dụng.
 Cho phép đọc, ghi dữ liệu.
 Khi mất điện, các dữ liệu trong RAM sẽ bị mất.
 Tốc độ truy xuất cao.
Bộ nhớ chính - Primary Memory/ Temporary Memory
ROM:

Là vùng nhớ lưu các chương trình và dữ liệu của hãng
sản xuất máy tính. Đây là các chương trình điều khiển
thiết bị cơ sở, trợ giúp cho việc thực hiện các chương
trình trong RAM.

1


&&

VC
VC
BB
BB

Thiết Bị Lưu Trữ (Storage device)

Đĩa cứng

• Được lắp cố định bên trong
vỏ máy, do đó khó chuyển
từ máy này sang máy khác.
• Dung lượng chứa cao. Tốc
độ truy xuất dữ liệu nhanh.
• Tuổi thọ cao, khoảng 2-3
năm.
• Đĩa cứng là nơi chứa các
phần mềm đề khởi động
máy tính, phần mềm ứng
dụng và các tập tin dữ liệu
của người sử dụng.
• Các dung lượng hiện nay:
10GB, 20GB, 40GB, ...

1


&&

VC
VC
BB
BB

Các thiết bị lưu trữ khác

1

&&

VC
VC
BB
BB

Thiết Bị Lưu Trữ (Storage device)

1


&&

VC
VC
BB
BB

Bộ xử lý trung tâm- CPU(Central Processing Unit)

 CPU hay processor, hay microprocessor
 Là bộ não của máy tính
 Thực hiện toàn bộ các tác vụ
 Bao gồm 3 bộ phận chính: khối điều khiển, khối tính tốn
số học và logic, và một số thanh ghi.

Central

Processing
Unit

Data Bus

Internal
Memory

1


&&

VC
VC
BB
BB

Khối tính tốn (Arithmetric Logic Unit ALU)

 Là nơi thực hiện các chỉ thị trong suốt q trình tính tốn.
 Dữ liệu và các chỉ thị được lưu trữ trong bộ nhớ chính được
chuyển tới ALU khi cần tính tốn.
 Kết quả trung gian được phát sinh trong ALU được chuyển
tạm thời lại bộ nhớ chính cho đến khi cần tại thời điểm sau
đó.
 Sau khi hồn thành q trình xử lý, kết quả cuối cùng được
lưu trữ trong bộ nhớ và xuất ra ngoài qua thiết bị xuất.
 Các phép toán số học và phép toán logic: các phép toán số
học(cộng, trừ, nhân và chia), các phép toán so sánh (nhỏ

hơn, lớn hơn, bằng,…) và Logic (And, Or, Not, Xor,…)

2


&&

VC
VC
BB
BB

Khối điều khiển (Control Unit – CU)

 CU là trung tâm điều hành máy tính.
 CU có nhiệm vụ giải mã các lệnh, tạo ra các tín hiệu
điều khiển cơng việc của các bộ phận khác của máy
tính theo yêu cầu của người sử dụng hoặc theo
chương trình đã cài đặt.

2


&&

VC
VC
BB
BB

Các thanh ghi (Registers)

 Được gắn với CPU bằng các mạch điện tử làm nhiệm
vụ bộ nhớ trung gian.
 Các thanh ghi mang các chức năng chuyên dụng giúp
tăng tốc độ trao đổi thơng tin trong máy tính.

2


&&

VC
VC
BB
BB

Hệ thống máy tính – Computer System

COMPUTER SYSTEM = HARDWARE + SOFTWARE+ USER
 Hardware = Internal Devices + Peripheral Devices
All physical parts of the computer (or everything that we
can touch) are known as Hardware.
 Software = Programs
Software gives "intelligence" to the computer.
 USER = Person, who operates computer.

2

&&

VC
VC
BB
BB

Các loại máy tính (Máy tính cá nhân – PC)

 PC cịn gọi là microcomputer, máy vi tính
 Có thể có kích thước để bàn, xách tay, hay
cầm tay
 Về cấu tạo: có thể là IBM, tương thích IBM,
hay Apple

2


&&

VC
VC
BB
BB

Các loại máy tính - Máy tính mini

 Máy tính mini có kích thước bằng cái tủ
 Được sử dụng cho các công ty vừa và nhỏ, hay
các viện, trường đại học

 Được điều khiển bởi các chuyên gia máy tính
 Cho phép nhiều người có thể sử dụng

2