ban den choi nha

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.5 MB, 19 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1></div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

? Đọc diễn cảm bài thơ Qua Đèo Ngang của Bà Huyện Thanh Quan ?

? Tâm trạng của tác giả thể hiện qua bài thơ là tâm trạng

nh thÕ nµo ?

A. Yêu say đắm tr ớc vẻ đẹp của thiên nhiên đất n ớc.

B. Đau xót ngậm ngùi tr ớc sự đổi thay của quê h ơng.

C. Buồn th ơng da diết khi phải sống trong cảnh ngộ cô đơn.

D. Cô đơn tr ớc thực tại, da diết nhớ về quá khứ của đất n ớc.

D. Cô đơn tr ớc thực tại, da diết nhớ về quá kh ca t n c.

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

Tiết 30: Văn bản

bn n chi nh

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

Tiết 30

Bạn đến chơi nhà

Nguyễn Khuyến

-I. Đọc - tìm hiểu chung.

1. Tác giả- tác phẩm.

a. Tác giả:

? Quan sát

chú thích và

cho biết vài

nét về tác

giả và tác

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Tiết 30

Bạn đến chơi nhà

Nguyễn Khuyến

-I. Đọc - tìm hiểu chung.

1. Tác giả- tác phẩm.

a. Tác gi¶

:

Ngun Khun( 1835-1909)

- Q ở thơn Vị Hạ, xã n Đổ,

huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam.

Là ng ời thông minh học giỏi đỗ

đầu cả ba kì thi nên cịn có tên

gọi là Tam Nguyên Yên Đổ. Ông

ra làm quan khoảng m ời năm,

sau đó thời thế loạn lạc cáo quan

về ở ẩn.

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

NguyÔn KhuyÕn cáo quan về quê ở ẩn

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7></div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

Tiết 30

Bạn đến chơi nhà

Nguyn Khuyn

-I. Đọc - tìm hiểu chung.

1. Tác giả- tác phẩm

a. Tác giả:

b. Tác phẩm:

- Thể thơ: Thất ngôn bát cú Đ ờng luật.

Bn n chi nh

ĐÃ bấy lâu nay, bác tới nhà,

ĐÃ bấy lâu nay, bác tới nhà,

Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.

Ao sâu n ớc cả, khôn chài cá,

V ờn rộng rào th a, khó đuổi gà .

Cải chửa ra cây, cà mới nụ,

Bầu vừa rộng rốn, m ớp đ ơng hoa.

Đầu trò tiếp khách, trầu không có,

Bỏc đến chơi đây, ta với ta !

Bác đến chơi đây, ta với ta !

* Bài thơ gồm 8 câu, mỗi câu 7 tiếng;

Câu 3-4 đối nhau( Ao sâu/ v ờn rộng; n

ớc cả/ rào th a. Khơn chài cá/ khó đuổi

gà). Câu 5-6 đối nhau( Cải/ bầu; chửa

ra cây/ vừa rụng rốn; cà mới nụ/ m ớp đ

ơng hoa).Các câu 1-2-4-6-8 hiệp vần

chõn .

Ao sâu n ớc cả,

V ờn rộng rào th a

Khôn chài cá,

khó đuổi gà .

Bn đến chơi nhà

Bạn đến chơi nhà

§· bấy lâu nay, bác tới nhà,

ĐÃ bấy lâu nay, bác tới nhà,

Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.

Ao sâu n ớc cả, khôn chài cá,

V ờn rộng rào th a, khó đuổi gà .

Cải chửa ra cây, cà mới nụ,

Bầu vừa rụng rốn, m ớp đ ơng hoa.

Đầu trò tiếp khách, trầu không có,

Bác đến chơi đây, ta với ta !

Ao sâu

Ao s©u

V ờn rộng

n ớc cả

rào th a

khôn chài cá

khó đuổi gà

? Bài thơ đ ợc làm

theo thể thơ nào?

Vì sao em kh¼ng

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

Tiết 30

Bạn đến chơi nhà

Nguyễn Khuyến

-I. §äc - Tìm hiểu chung.

1. Tác giả- tác phẩm

a. Tác

giả

:

b. Tác phẩm:

- Thể thơ:

Thất ngôn bát cú Đ ờng luËt.

2. Bè côc

:

Bạn đến chơi nhà

ĐÃ bấy lâu nay, bác tới nhà,

Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.

Ao sâu n ớc cả, khôn chài cá,

V ên réng rµo th a, khó đuổi gà.

V ờn rộng rào th a, khó đuổi gà.

Cải chửa ra cây, cà mới nụ,

Bầu vừa rụng rốn, m ớp đ ơng hoa.

Đầu trò tiếp khách, trầu không có,

Bác đến chơi đây, ta với ta !

Bạn đến chơi nhà là một văn bản biểu cảm 
diễn tả cảm xúc của tác giả khi có bạn đến 
thăm. Có thể hình dung diễn biến cảm xúc 
đó nh sau:

- Mở đầu là cảm xúc khi bạn đến chơi.
- Tiếp đó là cảm xúc về gia cảnh.

-Cuèi cùng là cảm xúc về tình bạn.

- Em hÃy sắp xếp các câu của bài theo diễn 
biến cảm xúc trên?

3 phần

? Em có nhận xét gì về

bố cục của bài thơ này?

- Cm xỳc khi bn n chơi: câu 1.

- Cảm xúc về gia cảnh: cõu2->cõu 5.

- Cảm xúc về tình bạn: câu cuối

-> Không theo quy c¸ch:

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

Tiết 30

Bạn đến chơi nhà

Nguyễn Khuyến

-I. §äc - tìm hiểu chung.

1. Tác giả- tác phẩm

2. Bè côc

.

Bạn đến chơi nhà

ĐÃ bấy lâu nay, bác tới nhà,

Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.

Ao sâu n ớc cả, khôn chài cá,

V ờn rộng rào th a, khó đuổi gà.

Cải chửa ra cây, cà mới nụ,

Cải chửa ra cây, cà mới nơ,

BÇu võa rơng rèn, m ớp đ ơng hoa.

Bầu vừa rụng rốn, m ớp đ ơng hoa.

Đầu trò tiếp khách, trầu không có,

Đầu trò tiếp khách, trầu không cã,

Bác đến chơi đây, ta với ta !

II. Đọc - hiểu văn bản.

ĐÃ bấy lâu nay, bác tới nhà,

ĐÃ bấy lâu nay, bác tới nhà,

- Câu thơ mở đầu rất tự nhiên, nh lời

nãi th êng

–

lêi chµo vån v·.

-> Niềm xúc động, vui s ớng vơ

hạn khi có bạn n thm.

2. Cảm xúc về gia cảnh (6 câu thơ

tiếp)

.

1.Cm xỳc khi bn n chi.

? Cách mở đầu

bài thơ có gì có gì

c bit? Qua

y ta thấy tâm

trạng của tác giả

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa,

Ao sâu n ớc cả, khôn chài cá.

V ờn rộng rào th a, khó đuổi gà.

Cải chửa ra cây, cà mới nụ.

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

Tiết 30

Bạn đến chơi nhà

Nguyn Khuyn

--Trẻ thời đi vắng không có ng ời sai bảo.
- Chợ thời xa không dễ mua sắm thức

ăn thết bạn.
- có cá, có gà

- có cải, có cà, có bÇu, cã m íp.

nh ng cịng chØ míi ë d¹ng tiỊm Èn

(chưa ra cây, mới nụ, vừa rụng rốn, đ 
ơng hoa).

II. Đọc - hiểu văn bản.

1.Cm xỳc khi bn n chi.

- Câu thơ mở đầu rất tự nhiên, nh nh lêi nãi 
th êng – lêi chµo vån v·

-> Niềm xúc động, vui s ớng vô hạn khi có 
bạn đến thăm.

2. C¶m xóc vỊ gia c¶nh (6 câu thơ tiếp)

.

? Nh th tip ói

bn trong hồn cảnh

gia đình nh thế nào?

nh ng không bắt đ ợc vì 
(ao sâu, n ớc cả, v ờn 
rộng, rào th a).

?Tác giả sử dụng biện 
pháp nghệ thuật gì khi

trình bày gia cảnh của 
mình? Tác dơng cđa biƯn

pháp nghệ thuật đó?

- Ngay cả miếng trầu( là thứ tối thiểu th 
ờng dùng để tiếp khách ) cũng khơng có.

Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.

Ao sâu n ớc cả, khôn chài cá,

V ờn rộng rào th a, khó đuổi gà.

Cải chửa ra cây, cà mới nụ,

BÇu võa rơng rèn, m íp đ ơng hoa.

Bầu vừa rụng rốn, m ớp đ ¬ng hoa.

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

Tiết 30

Bạn đến chơi nhà

Nguyễn Khuyến

--TrỴ thời đi vắng không có ng ời sai bảo.
- Chợ thời xa không dễ mua sắm thức

ăn thết bạn.
- có cá, có gà

- có cải, có cà, có bầu, có m íp.

nh ng còng chØ míi ë dạng tiềm ẩn 
(chửa ra cây, mới nụ, vừa rụng rốn, đ 
ơng hoa).

- Tỏc ga ó thậm x ng hoá cái nghèo, thi

vị hoá cái nghèo- đùa vui hóm hỉnh

-> bày tỏ cuộc sống thanh bạch, một tâm

hån thanh cao cđa mét nhµ nho kh ớc

từ l ơng bổng của thực dân Pháp, lui về

sống bình dị giữa xóm làng, quê h ơng.

II. Đọc - hiểu văn bản.

1.Cm xỳc khi bn n chi.

- Câu thơ mở đầu rất tự nhiên, nh nh lêi nãi th êng

– lêi chµo vån v·

-> Niềm xúc động, vui s ớng vô hạn khi có bạn đến 
thăm.

2. C¶m xóc vỊ gia cảnh (6 câu thơ tiếp)

.

nh ng không bắt đ ợc vì 
(ao sâu, n ớc cả, v ờn 
rộng, rào th a).

?Tác giả sử dụng biện 
pháp nghệ thuật gì khi

trình bày gia cảnh của 
mình? Tác dụng của biện

pháp nghệ thuật đó?

- Ngay cả miếng trầu( là thứ tối thiểu th 
ờng dùng để tiếp khách ) cũng khơng có.

-Tác giả dùng phép đối,lời thơ hóm hỉnh,

nhất quán ở một lối biểu cảm: trong nhà

ngoài v ờn có bao nhiêu thứ, nh ng chẳng

có gì ói bn thõn!

- Vậy tác gỉa cố tình 
tạo ra một tình huống, 
một hoàn cảnh nh trên

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

Tiết 30

Bạn đến chơi nhà

Nguyễn Khuyến

3. C¶m xóc vỊ tình bạn ( câu cuối)

- Ta vi ta: l tụi, là bác, là hai chúng ta : 
tuy 2 mà 1, tuy 1 mà 2 -> Sự đồng nhất 
trọn vn gia ch v khỏch.

->Mở ra tình bạn chân thành, thắm thiết v

ợt lên điều kiện vật chất, điều kiện không 
gian và thời gian.

- Tỏc ga ó thậm x ng hoá cái nghèo, thi vị 
hoá cái nghèo - đùa vui hóm hỉnh.

-> bµy tá cuộc sống thanh bạch, một tâm hồn

thanh cao của một nhà nho kh ớc từ l ơng 
bổng của thực dân Pháp, lui về sống bình 
dị giữa xóm làng, quê h ơng.

II. Đọc - hiểu văn bản.

1.Cm xỳc khi bn n chi.

- Câu thơ mở đầu rất tự nhiên, nh lời chào vồn vÃ.

-> Nim xỳc ng, vui s ớng vơ hạn khi có bạn đến 
thm.

2. Cảm xúc về gia cảnh (6 câu thơ tiÕp)

.

? Em hiĨu cơm tõ ta “

víi ta và câu thơ thứ 8

nh thế nào?

Bỏc n chơi đây,

ta với ta

.

-Tác giả dùng phép đối,lời thơ hóm hỉnh,

ngơn ngữ nhất qn ở một lối biểu cảm:

trong nhà ngồi v ờn có bao nhiêu thứ, nh ng

chẳng có gì để đãi bạn thân!

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

Tiết 30

Bạn đến chơi nhà

Nguyn Khuyn

- Ta với ta : là tơi, là bác, là hai chúng ta : tuy 2 
mà 1, tuy 1 mà 2 -> Sự đồng nhất trọn vẹn giữa 
ch v khỏch.

->Mở ra tình bạn chân thành, thắm thiết v ợt lên 
điều kiện vật chất, điều kiện không gian và thời 
gian.

- Tỏc ga ó thm x ng hoá cái nghèo, thi vị hoá cái 
nghèo - đùa vui hóm hỉnh.

-> bµy tá cc sèng thanh bạch, một tâm hồn thanh cao 
của một nhà nho kh ớc từ l ơng bổng của thực dân 
Pháp, lui về sống bình dị giữa xóm làng, quê h ơng.

II. Đọc - hiểu văn bản.

1.Cm xỳc khi bn n chi.

- Câu thơ mở đầu rất tự nhiên, nh lêi chµo vån v·.

-> Niềm xúc động, vui s ớng vơ hạn khi có bạn đến 
thăm.

2. Cảm xúc về gia cảnh (6 câu thơ tiếp).

? Nhng yếu tố đặc biệt 
về nghệ thuật đó đã thể

hiện thành công nội 
dung nào?

-Tỏc gi dựng phộp i,li thơ hóm hỉnh, ngơn ngữ

nhất qn ở một lối biểu cảm: trong nhà ngồi v ờn 
có bao nhiêu thứ, nh ng chẳng có gì để đãi bạn thân!

? Bài thơ thành công 
bởi những yếu tố nghệ

thut nào đặc sắc?

III. Tổng kết.

1. NghƯ tht:

- Cách tạo tình huống bất ngờ, kết thúc 
độc đáo.

- ThĨ th¬ thÊt ngôn bát cú- ngôn ngữ 
thuần nôm, mộc mạc, có tính biểu cảm

cao.

- Giọng thơ hóm hỉnh.

2. Nội dung:

- Ca ngợi tình bạn chân thành, thắm thiết, 
thuỷ chung, bất chấp mọi hoàn cảnh.

- Đây là bài thơ hay nhất về tình bạn.

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

Tiết 30

Bạn đến chơi nhà

Nguyễn Khuyến

-IV. Lun tËp.

1. Ngơn ngữ ở bài Bn n chi

nhà có gì khác với ngôn ngữ ở

on th Sau phỳt chia li đã

“

”

häc?

(Gợi ý: Ngôn ngữ ở bài thơ Bạn

“

đến chơi nhà là ngôn ngữ nh thế

”

nào? th ờng gặp ở đâu? Còn ngôn

ngữ ở đoạn Sau phút chia li nh

“

”

thế nào? Th ờng gặp ở đâu?)

* Hình thức giống nhau, đều kết thúc bài thơ.

* ý nghĩa và sắc thái biểu cảm hoàn toàn khác 
nhau:

2. Theo em có gì giống và khác nhau giữa cụm

từ “ ta với ta” ở bài này so với bài Qua Đèo 
Ngang của Bà Huyện Thanh Quan đã học?

Bạn đến chơi nhà Sau phút chia li

Ngôn ng i th 
ng

( giản dị, mộc 
mạc)

Ngôn ngữ bác 
học

( ngôn ngữ văn 
ch ơng sách vở, 
mang tÝnh íc lƯ 
cao)

Qua Đèo Ngang

Bạn đến chơi nhà

Ta víi ta

: (tuy hai mµ

một) chỉ để nói một

con ng ời, một cá

nhân cơ lẻ, nó khép

lại tâm trạng cơ đơn

gần nh tuyệt đối của

khách li h ơng khi

đứng trên đỉnh đèo

Ngang lúc chiều tà.

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

Tiết 30

Bạn đến chơi nhà

Nguyễn Khuyến

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

H ớng dẫn về nhà

ã Nắm toàn bộ kiến thức của bài.

ã Làm bài tập còn lại trong SGK.

ã Học thuộc bài thơ,

tỡm thờm mt s bi thơ

khác viết vêc tình bạn của Ngun Khun

vàcác nh th khỏc.

ã Chuẩn bị bài viết TLV số 2-

ôn kĩ lý thuyết

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19></div>

ban den choi nha

<i><b> ? Tâm trạng của tác giả thể hiện qua bài thơ là tâm trạng </b></i>

<i><b>nh thÕ nµo ?</b></i>

<b>A. Yêu say đắm tr ớc vẻ đẹp của thiên nhiên đất n ớc.</b>

<b>B. Đau xót ngậm ngùi tr ớc sự đổi thay của quê h ơng.</b>

<b>C. Buồn th ơng da diết khi phải sống trong cảnh ngộ cô đơn.</b>

<i><b>D. Cô đơn tr ớc thực tại, da diết nhớ về quá khứ của đất n ớc.</b></i>

<i><b>D. Cô đơn tr ớc thực tại, da diết nhớ về quá kh ca t n c.</b></i>

<i><b>Tiết 30: Văn bản</b></i>

<i><b>Tiết 30: Văn bản</b></i>

<b>bn n chi nh</b>

<b>bn n chi nh</b>

<b>Tiết 30</b>

<b>Bạn đến chơi nhà</b>

<b>-I. Đọc - tìm hiểu chung.</b>

<i><b>1. Tác giả- tác phẩm.</b></i>

<i><b>a. Tác giả:</b></i>

<b>? Quan sát </b>

<b>chú thích và </b>

<b>cho biết vài </b>

<b>nét về tác </b>

<b>giả và tác </b>

<b>Tiết 30</b>

<b>Bạn đến chơi nhà</b>

<b>-I. Đọc - tìm hiểu chung.</b>

<i><b>1. Tác giả- tác phẩm.</b></i>

<i><b>a. Tác gi¶</b></i>

<b> : </b>

<b> Ngun Khun( 1835-1909)</b>

- Q ở thơn Vị Hạ, xã n Đổ,

huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam.

Là ng ời thông minh học giỏi đỗ

đầu cả ba kì thi nên cịn có tên

gọi là Tam Nguyên Yên Đổ. Ông

ra làm quan khoảng m ời năm,

sau đó thời thế loạn lạc cáo quan

về ở ẩn.

<b>NguyÔn KhuyÕn cáo quan về quê ở ẩn</b>

<b>Tiết 30</b>

<b>Bạn đến chơi nhà</b>

<b>-I. Đọc - tìm hiểu chung.</b>

<i><b>1. Tác giả- tác phẩm</b></i>

<i><b>a. Tác giả:</b></i>

<i><b>b. Tác phẩm: </b></i>

<b>- Thể thơ: Thất ngôn bát cú Đ ờng luật. </b>

<i><b>ĐÃ bấy lâu nay, bác tới nhà, </b></i>

<i><b>Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa. </b></i>

<i><b>Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa. </b></i>

<i><b>Ao sâu n ớc cả, khôn chài cá,</b></i>

<i><b>Ao sâu n ớc cả, khôn chài cá,</b></i>

<i><b>V ờn rộng rào th a, khó đuổi gà .</b></i>

<i><b>V ờn rộng rào th a, khó đuổi gà .</b></i>

<i><b> </b></i>

<i><b> </b></i>

<i><b>Cải chửa ra cây, cà mới nụ, </b></i>

<i><b>Cải chửa ra cây, cà mới nụ, </b></i>

<i><b> </b></i>

<i><b> </b></i>

<i><b>Bầu vừa rộng rốn, m ớp đ ơng hoa. </b></i>

<i><b>Bầu vừa rộng rốn, m ớp đ ơng hoa. </b></i>

<i><b> </b></i>

<i><b> </b></i>

<i><b>Đầu trò tiếp khách, trầu không có, </b></i>

<i><b>Đầu trò tiếp khách, trầu không có, </b></i>

<i><b> </b></i>

<i><b> </b></i>

<i><b>Bỏc đến chơi đây, ta với ta ! </b></i>

<i><b>Bác đến chơi đây, ta với ta ! </b></i>

* Bài thơ gồm 8 câu, mỗi câu 7 tiếng;

Câu 3-4 đối nhau( Ao sâu/ v ờn rộng; n

ớc cả/ rào th a. Khơn chài cá/ khó đuổi

gà). Câu 5-6 đối nhau( Cải/ bầu; chửa

ra cây/ vừa rụng rốn; cà mới nụ/ m ớp đ

ơng hoa).Các câu 1-2-4-6-8 hiệp vần

chõn .

<i><b>Ao sâu n ớc cả,</b></i>

<i><b>Ao sâu n ớc cả,</b></i>

<i><b>V ờn rộng rào th a</b></i>

<i><b>V ờn rộng rào th a</b></i>

<i><b>Khôn chài cá,</b></i>