Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Công tác xã hội: Công tác xã hội nhóm trong việc hỗ trợ phụ nữ bị buôn bán người trở về tái hòa nhập cộng đồng (Nghiên cứu trường hợp tại xã Nhân Hòa,

B
TR

GIÁO D C VÀ ÀO T O
NG

I H C TH NG LONG

ỒN TH NHUNG – C00733

CƠNG TÁC XÃ H I NHĨM TRONG VI C H
PH N
C NG

B BN BÁN NG

I TR

NG (NGHIÊN C U TR

V TÁI HÒA NH P

NG H P T I XÃ NHÂN

HÒA, HUY N V NH B O, THÀNH PH

H I PHỊNG)

TĨM T T LU N V N TH C S
CHUYÊN NGÀNH: CÔNG TÁC XÃ H I
MÃ S : 8.76.01.01

NG

IH

NG D N KHOA H C

TS. V TH THANH NHÀN

HÀ N I - 2018

TR


PH N M

U

1. Lý do ch n đ tài:
B c tranh tồn c u v bn bán ng

i cho th y hi n nay th

gi i đang ph i đ i m t v i n n buôn bán ng
mô l n nh t t tr

c t i nay. Ch a có con s th ng kê m t cách

chính xác v s vi c này nh ng UNODC
ng

i v i m c đ và qui

i b buôn bán m i n m, 3000 ng

h trơi qua có kho ng 125 ng
trơi qua l i có m t ng
N u tính c nh ng tr

c tính có kho ng 1 tri u

i m i ngày và m t gi đ ng

i b buôn bán và nh v y sau 2 phút

i tr thành n n nhân c a buôn bán ng
ng h p bn bán ng

i.

i vì m c đích bóc l t

lao đ ng con s này cao h n nhi u.
T i Vi t Nam, tình hình bn bán ng

i c ng đã tr thành

v n đ đáng lo ng i, theo Báo cáo c a B Công an cho th y hi n nay
đã có hàng ch c nghìn ph n và tr em b bn bán ra n
Trong kho ng 10 n m g n đây, các đ a ph

c ngồi.

ng phía B c phát hi n

kho ng 15.000 ph n , tr em b l a bán sang Trung Qu c ho c t
nguy n sang l y ch ng. Buôn bán ng

i di n ra m nh nh t t i biên

gi i Vi t Nam – Trung Qu c v i h n 65% t ng s v ; Toàn qu c
hi n nay có 54 tuy n tr ng đi m v BBPN và tr em, trong đó có 5
tuy n qu c t và 18 tuy n liên t nh. Xu h
khơng cịn h

ng bn bán ng

im i

ng nhi u t i ph n và tr em mà đã m r ng sang

buôn bán nam gi i, buôn bán trong n i đ a, ngày càng xu t hi n
nhi u các tr
buôn bán ng

ng h p buôn bán ng

i đ bóc l t s c lao đ ng hay

i đ đ thuê và l y n i t ng. Trong nhi u n m qua,

Vi t Nam v i s h tr c a nhi u t ch c trong và ngồi n

c ln

n l c khơng ng ng trong nhi u ho t đ ng phịng, ch ng bn bán

1


ng

i. Vi c Qu c h i thông qua Lu t Phòng, ch ng mua bán ng

n m 2011 và Th t
1427/Q

i

ng Chính ph kỦ ban hành Quy t đ nh s

– TTg ngày 18/8/2011 phê duy t Ch

phòng, ch ng t i ph m mua bán ng

ng trình hành đ ng

i giai đo n 2011 – 2015 đã t

hành lang pháp lỦ h t s c c n thi t trong cơng tác phịng ch ng t i
ph m này và th hi n cam k t cao c ng nh s quy t tâm c a

và Nhà n

àng

c đ ng n ch n xóa b v n n n này. M t trong nh ng v n

đ mà Vi t Nam đang ph i đ i m t đó là vi c ti p nh n n n nhân b
buôn bán t n
t tr v , đ
ch y u d

c ngồi tr v t nh ng hình th c khác nhau (ph n
c gi i c u v.v.) Nh ng n m v a qua n n nhân tr v

i hình th c khơng chính th c, nên vi c qu n lý và h tr

cho nh ng n n nhân này g p nhi u khó kh n. Nhi u ph n sau khi
tr v Vi t Nam có nguy c b mua bán tr l i.
nhân hi n đang trong các c s h tr c a n

c bi t, đ i v i n n
c ngoài, các th t c

xác minh, ti p nh n còn nhi u v n đ b t c p… Ph n là n n nhân
b mua bán tr v là nhóm ch u nhi u thi t thịi v v t ch t và tinh
th n. H tr v trong các tình tr ng r t đáng th
đ c, túi xách gì, m i ng

ng, khơng có đ

i ch có m t b qu n áo, ti n b c khơng có,

tinh th n hoang mang dao đ ng.
Trong nh ng n m qua B Lao đ ng - Th
h i v i trách nhi m là c quan ch trì

án 3- Ch

ng binh và Xã
ng trình 130/CP

đã ch trì, ph i h p v i các b , ngành ban hành các v n b n h
ng d n đ a ph

ng xây

d ng k ho ch ti p nh n và h tr ph n là NNBBB t n

c ngoài

d nt

ng đ i đ ng b ; k p th i ch đ o, h

ng

tr v , v i m c tiêu t o đi u ki n thu n l i cho n n nhân ti p c n
đ

n đ nh cu c s ng, hòa nh p v i

c các d ch v h tr , giúp h

c ng đ ng. Các mơ hình h tr tái hòa nh p c ng đ ng cho PNBBB

2


tr v thông qua các ho t đ ng l ng ghép, phòng ng a, tái hòa nh p
c ng đ ng đ
ph

nhi u đ a

c xây d ng và tri n khai có hi u qu

ng. Bên c nh đó, các ho t đ ng h tr n n nhân cịn đ

c các t

ch c Chính ph , phi Chính ph , T ch c Qu c t t i Vi t Nam tham
gia th c hi n thông qua cung c p các d ch v xã h i nh : H tr kinh
phí đ a n n nhân tr v n

c, h tr tâm lý, h tr h c ngh , h tr

vay v n cho NNBBB tr v .
V nh B o là m t huy n nông nghi p nghèo cách trung tâm
thành ph H i Phịng 40 km v phía nam đ i s ng c a nhân dân cịn
g p nhi u khó kh n và là đ a ph

sang Trung Qu c làm v , ng

ng có nhi u ph n b l a bán

i giúp vi c, gái m i dâm…Theo k t

qu đi u tra c a đ i c nh sát hình s Cơng an huy n V nh B o t
n m 1990 đ n nay trên đ a bàn huy n có 950 ph n nh p c nh trái
phép. Ngoài ra s ph n v ng m t lâu ngày t i đ a ph
2596 ng

ng kho ng

i…đang ti m n nh ng nguy c b buôn bán r t l n. S

PNBBB tr v đ a ph

ng là 21 ng

i. Xã Nhân Hịa có 38 ph n

nghi b bn bán sang Trung Qu c, có 07 ch đã b tr n tr v đ a
ph

ng và là xã có nhi u PNBBB tr

v nh t chi m 30% toàn

huy n. H u h t các ch b l a bán sang Trung Qu c làm v b t h p
pháp.

V i s h tr , quan tâm c a

ng, Nhà n

c và các c p ban

ngành có liên quan nhìn chung ho t đ ng h tr PNBBB tr v t i xã
Nhân Hòa b

c đ u đã có đ

v n cịn nhi u v

c nh ng k t qu khích l , tuy nhiên

ng m c, t n t i. S ph i h p gi a các c quan,

gi a các t ch c qu c t và gi a các đ a ph
ch đ c bi t là các th t c h i h

ng v n còn nhi u h n

ng, vi c nh p h kh u, c p gi y

3


khai sinh và giúp h đ

c ti p c n các ch

v n, vi c làm, y t , giáo d c …ch a đ

ng trình h tr v vay

c gi i quy t k p th i.

V i t m quan tr ng v lý lu n và th c ti n c a v n đ nêu
trên,
ch n h

tơi

đã

ng nghiên c u: “Cơng tác xã h i nhóm trong vi c h tr

PNBBB tr v tái hòa nh p c ng đ ng (Nghiên c u tr

ng h p t i

xã Nhân Hòa, huy n V nh B o, thành ph H i Phịng).
2. M c đích vƠ nhi m v nghiên c u:
2.1.

M c đích:

Nghiên c u lý lu n và th c tr ng các v n đ BBPN và th c
tr ng PNBBB tr v

xã Nhân Hòa huy n V nh B o thành ph H i

Phịng. Tìm hi u nh ng thu n l i, khó kh n và mong mu n c a h .
Trên c s đó đ a ra các gi i pháp h tr , can thi p CTXH nhóm đ i
v i PNBBB tr v .
2.2.

Nhi m v :

Dùng ph

ng pháp phân tích và thu th p thơng tin t các tài

li u th c p đ nghiên c u các v n đ lý lu n v PNBBB tr v có
mong mu n đ

c quan tâm h tr đ xây d ng c s cho vi c th c

hi n đ tài nghiên c u.
Dùng ph

ng pháp đi u tra xã h i h c đ tìm hi u th c tr ng

nh ng thu n l i, khó kh n c a PNBBB tr v t i xã Nhân Hòa huy n
V nh B o thành ph H i Phòng.
a ra gi i pháp h tr

can thi p CTXH nhóm đ giúp

PNBBB tr v .

3. T ng quan tình hình nghiên c u

4


3.1. Nh ng nghiên c u trên th gi i liên quan đ n v n đ
giúp ph n b buôn bán tr v .
“Nghiên c u thanh niên và Liên minh ch ng BBPN toàn c u (2000),
Báo cáo d án Nghiên c u và hành đ ng ng n ch n t n n BBPN
Vi t Nam, Global Alliance Agianst Trafficking in Women
(GATWW); báo cáo này đã nghiên c u và đ a ra nh ng bi n pháp,
hành đ ng nh m ng n ch n tình tr ng buôn bán ng

i, đ c bi t là

BBPN và tr em t i Vi t Nam. Nghiên c u c a Volkmann, C.S
(2004), Cách ti p c n d a vào quy n con ng

i đ l p ch

ng trình

cho tr em và ph n Vi t Nam: Các đi m chính và thách th c,
UNICEF New York, M và UNICEF Hà N i, Vi t Nam. Nghiên c u
c a Phil Marshall (2007), Ngay t ban đ u….v n đ ti p nh n và h
tr tái hòa nh p c ng đ ng cho ph n , tr em b bn bán t n

c

ngồi tr v Vi t Nam, UNICEF Hà N i, Vi t Nam. Tham lu n c a

The Asia Foundation, (8/2008), Ch ng n n buôn ng
Bài h c đ t đ
ch

i

Vi t Nam:

c và kinh nghi m th c t đ thi t k và xây d ng

ng trình trong t

đ ch ng mua bán ng

ng lai, Hà N i, Vi t Nam. Tham lu n v v n
i t i Vi t Nam. Nghiên c u c a T ch c Lao

đ ng th gi i (ILO) n m 2008 v bn bán ng
v Tình Hình Bn Ng

i. Báo cáo Tồn c u

i hai n m m t l n g n đây nh t c a C

quan Phòng ch ng Ma túy và t i ph m c a Liên h p qu c ( UNODC
). Báo cáo v tình hình bn bán ng

i trên th gi i c a UNODC,

2015.

3.2. Nh ng nghiên c u c a Vi t Nam liên quan đ n v n
đ giúp ph n b buôn bán tr v .
Nhà nghiên c u Ph n h c, ti n s Lê Th QuỦ đã công b
m t s bài nghiên c u đ u tiên v các hình th c và đ

5

ng dây BBPN


Vi t nam đ

c đ ng t i trên T p trí khoa h c và Ph n c a trung

tâm nghiên c u Khoa h c v Gia đình và Ph n s 4/1995 và trong
cu n sách “Trafficking in Women and prostitution in the Asia
Pacific” – Coalition Against Trafficking in Women – Asia pacific,
Manila, Philippine, 1996. Chuyên đ "

xu t các quy đ nh v

phòng ng a trong d án Lu t phịng, ch ng bn bán ng

i" c a

Nguy n Qu c Vi t - Vi n Nghiên c u thanh niên và Liên minh
ch ng buôn bán ph n
D

toàn c u (2000). Báo cáo c a Lê B ch

ng và Paula Kelly (2008), Báo cáo nghiên c u "Buôn bán ng

i

Vi t Nam và t Vi t Nam đi". Ngồi ra cịn có m t s nh ng
chuyên đ nghiên c u v v n đ buôn bán ng
Bàn v m t s v n đ chung c n đ
ch ng buôn bán ng

i nh : Chuyên đ :"

c quy đ nh trong Lu t phòng,

i" Nguy n V n Hoàn - V Pháp lu t Hình s

Hành chính, B T pháp. Chun đ "Khái ni m buôn bán ng
m t s khái ni m c b n c n đ
buôn bán ng

i và

c quy đ nh trong Lu t phòng, ch ng

i" Ths. Tr n V n

t - V Các v n đ chung v xây

d ng pháp lu t, B T pháp. Khoá lu n t t nghi p “Th c tr ng Công
tác h tr n n nhân b buôn bán tr v t i ngơi nhà bình n – Thu

Kh, Hà N i” c a sinh viên Ph m V n

ng, Th c hi n tháng 5

n m 2010. Nghiên c u khóa lu n v n t t nghi p th c s c a sinh viên
V Th Phúc khoa CTXH tr

ng

i h c khoa h c xã h i và nhân

v n. Lu n v n t t nghi p “ Mơ hình h tr tái hịa nh p c ng đ ng
cho ph n b mua bán tr v trên đ a bàn t nh B c Giang (Nghiên
c u trên 03 huy n L c Ng n, L c Nam, L ng Giang thu c t nh B c
Giang)”...Nghiên c u c a B Công An n m 2007 c ng cho r ng ph
n và tr em gái là nhóm có nguy c bn bán cao, ch y u b buôn
bán qua Trung Qu c và Cam pu chia.

6


4. ụ ngh a khoa h c vƠ ý ngh a th c ti n:
4.1.

Ý ngh a khoa h c:

Nghiên c u đóng góp tri th c th c ti n v PCBB ng
tr n n nhân b buôn bán ng

i (PNBBB) tr v

i, h

Vi t Nam, b

sung nh ng v n đ còn b ng v nh ng v n đ mà PNBBB tr v
đang ph i đ i m t t i m t đ a đi m c th là xã Nhân Hòa huy n
V nh B o, thành ph H i Phòng. Nghiên c u v n d ng các lý thuy t
c a CTXH v thuy t nhu c u, thuy t n quy n vào nghiên c u th c
t tr

ng h p PNBBB tr v t i đ a bàn xã Nhân Hòa. Vì v y,

nghiên c u này v a giúp ki m ch ng các lý thuy t đ

c áp d ng,

đ ng th i góp ph n trong vi c ch ra nh ng y u t tác đ ng đ n hi u
qu c a cơng tác phịng ch ng bn bán ng

i, nh ng khó kh n mà

vùng nông thôn đang ph i đ i m t t ng

nh ng PNBBB bán tr v
ngày t ng gi .

Ngoài ra, lu n v n c ng có th là tài li u tham kh o cho nhân
viên CTXH, sinh viên chuyên ngành CTXH, các c quan đoàn th
liên quan t i v n đ phịng ch ng bn bán ng

n n nhân b buôn bán ng
ph

i (BBPN), h tr

i tr v tái hòa nh p c ng đ ng b ng

ng pháp CTXH nhóm.
4.2.

Ý ngh a th c ti n:

i v i đ a ph

ng (Chính quy n, ban ngành, đoàn th ):

Nghiên c u đ a ra cái nhìn t ng th v tình hình n n nhân b buôn
bán
ph

đ a ph

ng, đ c bi t n n nhân là ph n . Góp ph n giúp đ a

ng có nh ng chính sách, k ho ch c ng nh bi n pháp ng n

ch n k p th i n n buôn bán ng

i, c ng nh vi c h tr n n nhân b

buôn bán tr v hòa nh p cu c s ng, xã h i.

7


i v i b n thân nhà nghiên c u: Qua quá trình nghiên c u,
tìm hi u th c t nhà nghiên c u có c h i áp d ng nh ng lý thuy t
và ph

ng pháp đã đ

c h c vào th c ti n cu c s ng, đ c bi t là

nh ng k n ng th c hành CTXH (k n ng th c hành CTXH nhóm).
T đó giúp nhà nghiên c u n m v ng ki n th c, rèn luy n k n ng
và đúc rút thêm nhi u kinh nghi m trong nh ng nghiên c u ti p theo
và q trình cơng tác c a b n thân.
ch ng mua bán ng

c bi t trong l nh v c phịng

i.

i v i gia đình n n nhân: Giúp h hi u, thông c m, chia s
v i ph n (ng

i thân c a h ) b buôn bán tr v , t đó có nh ng

bi n pháp giúp đ h phù h p, gi m k th trong c ng đ ng.
i v i n n nhân: K t qu nghiên c u s tr c ti p giúp cho

n n nhân b buôn bán tr v

đ a ph

ng xã Nhân Hòa huy n V nh

B o thành ph H i Phòng s m hòa nh p c ng đ ng và ng n ch n
nh ng ph n có nguy c b bn bán
5.

đ a ph

ng.

óng góp m i c a lu n v n:
Nghiên c u v n đ PNBBB tr v đã có nhi u nhà nghiên

c u làm, nh ng cái m i trong đ tài nghiên c u c a tôi là tôi nghiên
c u trên m t đ a bàn c th và v i nh ng con ng

i c th

xã Nhân

Hòa, huy n V nh B o, thành ph H i Phịng mà ch a có tác gi nào
nghiên c u.
it

6.

ng nghiên c u:

CTXH nhóm trong vi c h tr PNBBB tr v tái hòa nh p
c ng đ ng.
7. Khách th nghiên c u:
Ng

i b buôn bán tr v ( 05 ng

8

i );


Ph n có nguy c cao b bn bán ( 05 ng
Chính quy n đ a ph
sách, cơng an xã, tr

i );

ng, cán b h i ph n , cán b chính

ng thơn; chi h i tr

ng ph n thơn (06 ng

i

);
Gia đình, ng

i thân c a n n nhân (03 ng

i).

8. Câu h i nghiên c u:
Nguyên nhân nào d n đ n tình tr ng ph n b bn bán
đ a ph

ng?
Th c tr ng tình hình ph n b bn bán tr v t i xã Nhân

Hịa hi n nay nh th nào?
PNBBB tr v g p khó kh n gì trong q trình hịa nh p v i
cu c s ng hi n t i?
Công tác xã h i nhóm có vai trị gì trong vi c tr

giúp

PNBBB tr v tái hòa nh p c ng đ ng?
9. Gi thuy t nghiên c u:
i u ki n kinh t khó kh n là ngun nhân chính d n đ n
vi c ph n t i đ a ph

ng d có nguy c b bn bán ng

Ph n b buôn bán tr v t i đ a ph
tâm lý, nh h

i

ng b t n th

ng v

ng v s c kh e, khơng có vi c làm, khơng có gi y t

tùy thân…..
Các chính sách t i đ a ph

ng ch a phù h p và hi u qu

trong vi c h tr ph n buôn bán tr v giúp h hòa nh p c ng
đ ng.

9


Cơng tác xã h i có vai trị hi u qu trong vi c h tr PNBBB
tr v tái hòa nh p c ng đ ng và gi m thi u nguy c bn bán
nhóm ph n cịn l i.
10. Ph m vi nghiên c u:
N i dung: Nghiên c u th c tr ng giúp ph n b buôn bán
tr v .
Khơng gian: T i xã Nhân Hịa huy n V nh B o thành ph
H i phòng
Th i gian: Kho ng 6 tháng t tháng 9/2017 đ n 03/2018
11. Ph

ng pháp nghiên c u:

Ph

11.1.
Ph

ng pháp phân tích tài li u:

ng pháp thu th p và phân tích tài li u.

th và chính xác v v n đ liên quan, ng

có s li u c

i nghiên c u đã tìm hi u

m t s tài li u nh sau:
Các v n b n pháp lu t, chính sách liên quan đ n v n đ giúp
PNBBB tr v ;
Tìm hi u các cơng trình nghiên c u đã và đang đ
hi n v tr giúp đ i t

c th c

ng b buôn bán tr v . Báo cáo t ng k t th c

tr ng giúp PNBBB tr v c a B L TB&XH, B Công An, B y t ,
H i LHPN Vi t Nam.
Tài li u v công tác h tr ph n b buôn bán tr v .
11.2.

Ph

ng pháp đi u tra xã h i h c:

Trong đ tài lu n v n này tôi tôi đi sâu s d ng ph
đi u tra đ nh tính (ph ng v n sâu) và ph ng v n nhóm.

10

ng pháp


Ph ng v n sâu: Lãnh đ o đ a ph

ng, ngành, đoàn th (H i

ph n ), n n nhân b bn bán, gia đình n n nhân b buôn bán.
Thông qua đi u tra xã h i h c đ n m đ
và giúp PNBBB tr v t i đ a ph

c tình hình BBPN

ng. Qua đó n m đ

c s PNBBB

tr v và hoàn c nh, cu c s ng c a h nh th nào, t đó có bi n
pháp giúp đ h .
11.3.
Ph

Ph

ng pháp cơng tác xã h i:

ng pháp CTXH và k n ng c a CTXH nhóm đ h tr

PNBBB tr v tái hòa nh p c ng đ ng t i vùng nơng thơn
Ph

ng pháp CTXH nhóm nh m đ a ra đ

c nh ng ch n

đốn, d báo, phịng ng a, ch a tr , ph c h i và phát tri n nh ng v n
đ còn thi u h t c a nhóm đ i t
đ

ng đ ng th i giúp nhóm đ i t

ng

c can thi p có cái nhìn tích c c và l c quan v i cu c s ng và tái

hòa nh p c ng đ ng.

PH N N I DUNG
CH

NG I: PH

NG PHÁP LU N VÀ LÝ THUY T
ÁP D NG

1. Khái ni m:
1.1. Khái ni m buôn bán ng
Buôn bán ng

iđ

i:

c hi u m t cách chung nh t là vi c m t

cá nhân, nhóm hay t ch c có liên quan đ n vi c v n chuy n, chuy n
giao, ch a ch p ng
d a, t
d

i thông qua l a đ o ho c c

c đo t quy n con ng

ng ch , b t ép, đe

i và đ y h vào tình tr ng b bóc l t

i nhi u hình th c nh : bóc l t tình d c, c

11

ng b c lao đ ng,


ph c d ch, nô l ho c làm vi c hay giúp vi c t

ng t nh nô l

nh m m c đích bóc l t và ki m l i cho mình.
1.2. Khái ni m “n n nhân” :
M t ng
khi ng

iđ

c xác đ nh là n n nhân c a bn bán ng

i đó b m t đ i t

đ n m t đ a ph

ng d d , r rê, đ a đi kh i đ a ph

ng khác trong cùng m t n

i
ng

c ho c sang m t n

c

khác và cu i cùng b khai thác vì v l i cá nhân hay ti n b c.
1.3. Khái ni m k buôn ng
K buôn ng

i:

i là k cám d ng

i nào đó b ng cách quy n

r , dùng b o l c ho c đe d a b o l c ho c các hình th c khác, nh m
m c đích bn bán ki m l i (b ng ti n ho c b t k v t ch t khác).
K buôn ng

i có th là nh ng ng

khác trong n i b đ t n

i ti p nh n ho c chuy n ng

c ho c ra n

i

c ngoài.

1.4. Khái ni m tái hồ nh p c ng đ ng:
Tái hịa nh p c ng đ ng hi u đ n gi n là xóa đi nh ng t i l i

và m c c m c a ng

i t o c h i bình th

ng hóa các m i quan h

xã h i đ h hòa nh p v i c ng đ ng n i h c trú v i t cách là m t
công dân, m t thành viên c a xã h i.
đ ng tích c c giúp đ nh ng ng

ây là nh ng bi n pháp tác

i l m l i, nh ng ng

i có quá kh

ph m t i xóa b đi nh ng m c c m c a b n thân đ i v i c ng đ ng
và đ h có th tr v là ng

i công dân l

ng thi n v i đúng ngh a

c a nó. Tóm l i, tái hòa nh p c ng đ ng đ i v i PNBBB tr v là
hành đ ng tích c c trong đó cá nhân mong mu n đ

c th c hi n

nh ng hành đ ng phù h p các giá tr , chu n m c, đ o đ c và pháp
lu t c a nhà n

đ m b o cho s

c nh m phát tri n và hoàn thi n nhân cách c ng nh
n đ nh và phát tri n xã h i.

12


1.5. Khái ni m công tác xã h i:
“Công tác xã h i là m t ho t đ ng th c ti n xã h i, đ

c

ng pháp nh t đ nh và đ

c

th c hi n theo nh ng nguyên t c và ph

v n hành trên c s v n hóa truy n th ng c a dân t c, nh m tr giúp
các cá nhân và các nhóm ng

i trong vi c gi i quy t các nan đ

trong đ i s ng c a h , vì phúc l i và h nh phúc con ng
xã h i” (Nguy n H i Loan ,Th c ti n ho t đ ng CTXH

i và ti n b
Vi t Nam,

6, tr. 11)
1.6. Khái ni m công tác xã h i nhóm.
TheoRoseland và Rivas CTXH là ho t đ ng có m c đích v i
các nhóm nhi m v và tr li u nh nh m đáp ng nhu c u tình c m
xã h i và hoành thành nhi m v . Ho t đ ng này h

ng tr c ti p t i

cá nhân các thành viên trong nhóm và tồn th nhóm trong m t h
th ng cung c p các d ch v (Roseland and Rivas. 1998)
CTXH nhóm tr

c h t ph i coi là ph

ng pháp can thi p c a

công tác xã h i. ây là ti n trình tr giúp mà trong đó các thành viên
nhóm đ

c t o c h i và mơi tr

ng có các ho t đ ng t

ng tác l n

nhau, chia s m i quan tâm hay v n đ chung, tham gia ho t đ ng
nhóm nh m đ t m c tiêu chung c a nhóm và h

ng đ n gi i quy t

các m c tiêu cá nhân c a m i thành viên. Trong ho t đ ng CTXH
nhóm, m t nhóm thân ch đ
s đi u ph i c a tr

c thành l p, sinh ho t th

ng nhóm và đ c bi t d

ng k d

i s tr giúp c a nhân

viên CTXH (Nguy n Th Thái Lan, Giáo trình CTXH nhóm.2012)
2. Ph

ng pháp lu n:

2.1.

Ch ngh a duy v t bi n ch ng, duy v t l ch s :

2.2.

H

ng ti p c n nghiên c u:

13

i

3. Các lý thuy t áp d ng trong lu n v n:
3.1.

Thuy t nhu c u:

3.2.

Thuy t n quy n:

3.3.

Áp d ng các thuy t vào n i dung nghiên c u:

4. Chính sách, pháp lu t c a NhƠ n

c:

- B n Tuyên ngôn đ c l p khai sinh ra n

c Vi t Nam dân

ch c ng hòa đã tuyên b v i th gi i v quy n con ng
công dân; kh ng đ nh m i ng

i đ u có quy n đ

i, quy n

c s ng, t do và

m u c u h nh phúc. Tr i qua các th i k phát tri n, các b n Hi n
pháp n m 1946, 1959, 1980 và 1992 đ u có kh ng đ nh và tơn tr ng
quy n con ng

i, quy n bình đ ng nam n ; m i công dân đ u đ

c

pháp lu t b o h v tính m ng, danh d và nhân ph m. Vi t Nam đã
đ tđ

c nh ng thành tích nh t đ nh trong ti n trình thi t l p quy n

bình đ ng v gi i trong xã h i, là m t trong nh ng n

c đã kỦ Công

c v xóa b m i hình th c phân bi t đ i x v i ph n (CDAW)
do

i H i đ ng Liên hi p qu c thông qua ngày 18/12/1989 và Cơng
c ch ng áp b c tình d c ph n .
- Các quy đ nh v quy n con ng

đi u

iđ uđ

c tuân th các

c qu c t mà Vi t Nam đã tham gia, khơng có m t quy đ nh

nào trái v i các đi u

c đó.

- Pháp lu t Vi t Nam coi hành vi BBPN là m t t i ph m
hình s . Trong th i gian v a qua, Vi t Nam đã áp d ng các bi n
pháp, k c lu t pháp đ ng n ch n lo i b m i hình th c BBPN và
bóc l t tình d c ph n … Tuy nhiên, th c t , cơng vi c này cịn g p
r t nhi u khó kh n, ph c t p.
- Lu t phòng ch ng mua bán ng

i s 66/2011/QH12 quy

đ nh vi c phòng ng a, phát hi n, x lý hành vi mua bán ng

14

i và các


hành vi khác vi ph m pháp lu t v phòng, ch ng mua bán ng

i; ti p

nh n, xác minh, b o v và h tr n n nhân; h p tác qu c t trong
phòng, ch ng mua bán ng

ngành và đ a ph
-

i; trách nhi m c a Chính ph , các b ,

ng.

i u 119 B lu t hình s quy đ nh rõ v t i mua bán ph

n s b ph t
tù t 2 n m đ n 20 n m ( tuy t ng m c đ ). Ng

i ph m t i cịn có

th b ph t ti n t n m tri u đ ng đ n n m m

i tri u đ ng, ph t

qu n ch ho c c m c trú t m t n m đ n n m n m.
- Quy t đ nh s 130/2004/Q -TTg ngày 14 tháng 7 n m
2004 c a Th t

ng Chính ph v phê duy t Ch

ng trình hành

đ ng phịng, ch ng t i ph m bn bán ph n tr em gia đo n 20042009 và Ch
ng

ng trình hành đ ng Qu c gia v phịng ch ng mua bán

i giai đo n 2011-2015.
- Quy t đ nh s 2546/Q -TTg ngày 31/12/2015 c a Th

t
ng

ng Chính ph v phê duy t Ch

ng trình phịng, ch ng mua bán

i giai đo n 2016 – 2020.
- T i kho n 2 đi u 103 Lu t hôn nhân gia đình s

22/2000/QH10, nghiêm c m l i d ng vi c k t hơn có y u t n

c

ngồi đ bn bán ph n , xâm ph m tình d c đ i v i ph n ho c
vì m c đích tr c l i khác.
- i u 6 Lu t Bình đ ng gi i s 73/2006/QH11 quy đ nh các
nguyên t c c b n v bình đ ng gi i.
i v i nh ng PNBBB tr v , Chính ph VN ln có quan
đi m giúp đ c v v t ch t và tinh th n cho h .

i u này đã đ

c

quy đ nh trong các Ngh đ nh s 05/CP ngày 29/01/1993, Ngh đ nh

15


s 20/CP ngày 06/4/1990. Tuy nhiên, mu n giúp PNBBB tr v tái
hòa nh p c ng đ ng c n th c hi n ph
n

c, c ng đ ng và b n thân đ i t

ng châm ph i h p gi a Nhà

ng.

Quy t đ nh s 17/2007/Q -TTg ngày 29 /7/2007 c a Th
t

ng chính ph v vi c ban hành Quy ch ti p nh n và h tr tái

hòa nhâp c ng đ ng cho Ph n và tr em b buôn bán t n

c ngồi

tr v .
Thơng t liên t ch 116/2007/TTLT-BTC-BL TBXH h

ng

d n n i dung chi, m c chi cho công tác xác minh, ti p nh n và h tr
( và Thông t No.113/2010/TTLT-BTC-BL TBXH s a đ i b sung

cho Thông t 116 h

ng d n n i dung chi, m c chi cho công tác xác

minh, ti p nh n, h tr ph n và tr em b mua bán t n

c ngồi

tr v tái hịa nh p c ng đ ng ).
Thông t 03/Tb quy đ nh trình t th t c các minh, ti p nh n
ph n và tr em b mua bán tr v .
Thông t 05/L TBXH c a B Lao đ ng Th

ng binh và xã

h i v t ch c ho t đ ng c s h tr n n nhân.
Ti u k t ch

CH
PHÂN TÍCH V N

ng I

NG II:

PH N

B BN BÁN TR

V

T I XÃ NHÂN HỊA
1. Khái qt đ a bàn nghiên c u:
1.1. V trí đ a lý, đi u ki n t nhiên, kinh t - v n hóa xã h i

16


Xã Nhân Hòa n m

g n trung tâm c a huy n cánh trung

tâm th tr n V nh B o 1 km, phía đơng giáp xã Tam

a, phía Nam

giáp xã Vinh Quang, phía tây giáp xã Tân H ng, phía B c giáp th
tr n V nh B o. Xã Nhân Hoà n m trong tuy n du kh o đ ng quê c a
huy n V nh B o, thành ph H i Phịng, có ph

ng r i n

c và ngh

làm con gi ng, có 01 nhà th đ o v i 79 nhân kh u là công giáo còn
đi ph

ng, tr m y t xã đ t chu n.
T ch c hành chính đ

c chia làm 3 làng, 8 thơn, di n tích

đ t t nhiên 408,11 ha, dân s 5640 ng
tu i tr lên là 2567 ng

i, Trong đó ph n t 18

i. T c đ phát tri n dân s hàng n m đ t

1,98%. Hình th c s n xu t ch y u là làm ru ng và ch n ni. Bình
qn ru ng đ t chia theo đ u ng

i là 1 sào 5 th

n m g n đây nh có chính sách m c a c a

c/ 1 ng

i. Nh ng

ng, Chính ph , huy n

V nh B o có khu công nghi p Tân Liên, d

án tr ng rau s ch

Vingroup và m t s công ty trên đ a bàn huy n đã thu hút ngu n lao
đ ng d i dào c a huy n. Trong đó xã Nhân Hịa có kho ng 1/3 dân
s trong đ tu i lao đ ng đi làm vi c t i các cơng ty, xí nghi p, s
cịn l i

nhà s n xu t nông nghi p, ch n nuôi gia súc gia c m, kinh

doanh buôn bán nh .....
Thu nh p hi n nay c a ng
ng

i dân trong xã đ t 36.000.000đ/

i/ n m. Khơng có h đói, h nghèo chi m 1,94%.

i s ng v n

hóa tinh th n c a nhân dân trong xã nh ng n m g n đây đ

c t ng

lên rõ r t. K t qu ph c p ti u h c đúng đ tu i và ph c p trung h c
c s đ

c gi v ng; hoàn thành ph c p giáo d c m m non cho tr 5

tu i. tr m y t xã đ t tiêu chí v qu c gia giai đo n 2011- 2020 đã
tri n khai khám, ch a b nh b o hi m y t , t l ng
tham gia b o hi m y t đ t kho ng 84,8%.

17

i dân

nông thôn


T nh ng n m 1990, hi n t

ng buôn bán ph n , l a g t

Vi t Nam.

sang Trung Qu c tr lên r m r
Hòa c ng khơng n m ngồi hi n t

a ph

ng xã Nhân

ng đó. Theo thơng kê c a Cơng

an xã Nhân Hịa t n m 2005 đ n nay xã Nhân Hòa có 38 ph n
nghi b bn bán và có 204 ph n v ng m t lâu ngày không rõ lý do
t i đ a ph

ng, trong đó có 02 ch d

i 20 tu i, 05 ch trên 40 tu i,

s còn l i t 20 đ n 40 tu i. Có 08 ch tr

c khi b l a bán đã có

ch ng và con, s cịn l i ch a có gia đình do hồn c nh khó kh n b
r rê lôi kéo, l a bán, m t s ng

i quá l a l thì nghe l i k x u

mong mu n tìm m t t m ch ng n i đ t khách quê ng

i….

T n m 2010 đ n nay tồn xã có 07 ph n b buôn bán tr
v hi n đang sinh s ng t i đ a ph

ng.

ây c ng là xã có s ph n

b bn bán tr v l n nh t huy n. Trong s 07 ch tr v có 05 ch
trên 40 tu i s cịn l i t 30 đ n 40 tu i, các ch đ u có ch ng là
ng

i Trung Qu c, 06 ch có con lai, 01 ch khơng có con; Khi v

Vi t Nam h u h t các ch tr n v m t mình, có 01 ch mang theo con
gái lai sinh n m 1998. Cu c s ng c a các ch g p r t nhi u khó kh n:
Khơng cơng n vi c làm, khơng có tài s n gì ngồi m y b qu n áo
c , khơng gi y t tùy thân….Có 03 ch v n còn b m , anh em, 03
ch ch còn anh em, có m t ch cịn anh em, ch ng và con trai

Vi t

Nam
1.2. B n đ c ng đ ng xã Nhân Hòa, huy n V nh B o
2. Th c tr ng ph n b buôn bán tr v t i xã Nhân Hòa
huy n V nh B o thành ph H i Phịng.
2.1. Thơng tin c b n v nhóm đ i t

18

ng nghiên c u:


Nghiên c u th c hi n trên 05 ph n b buôn bán tr v đang
sinh s ng t i bàn xã Nhân Hòa huy n V nh B o, thành ph H i
Phịng thơng qua ph ng v n sâu cá nhân t ng đ i t
B ng 2.1:

c đi m nhân kh u h c c a đ i t

Thông tin đi u tra

c đi m

i

c khi b l a bán

30-40

Trình đ h c v n

it

ng l a bán

Bình th

ng
04
01

Hịan c nh gia đình Khó kh n, nghèo
tr

ng nghiên c u
S l

Nhóm tu i t i th i đi m 20-30
b buôn bán ng

ng.

05

ng

0

Gi u, khá gi

0

C pI

05

C p II

0

C p III

0

Ng

i thân

01

Ng

i quen

04

Khác

0

Tình tr ng hơn nhân Có ch ng

01

tr

04

c khi b l a bán

KT v buôn bán ng
t i th i đi m b l a bán

Ch a có ch ng
i Có ki n th c
Khơng có ki n th c

Tr v Vi t Nam b ng Tr n, v

19

t biên

0
05
05


c CQ ch c n ng giúp đ

cách

0

H tr v Vi t Nam v i V i con lai
ai.

01

M t mình

04

Hồn c nh hi n t i c a Khó kh n

05

h .
Ai đã giúp đ

h

Khơng khó kh n

0

hịa C quan, đồn th

0

nh p c ng đ ng?

Chính quy n đ a ph

ng

0

Gia đình, dịng h

05

Khác

0

KT hịa nh p c ng đ ng Có ki n th c
khi BBB ng

i tr v .

0

Khơng có ki n th c

05

Nhóm tu i t i th i đi m 30-40
h

b buôn bán ng

i

01

40-55

04

tr v .
Trên 55

0

Nh ng thông tin c b n trên cho th y đa ph n các ch em b
l a bán th

ng

trong đ tu i tr ,

đ tu i sinh đ và là lao đ ng

chính trong các gia đình. H u h t các ch là nh ng ng

i có hồn

c nh s ng khó kh n, gia đình nghèo, trình đ h c v n th p và thi u
ki n th c v v n đ buôn bán ng
th

ng

i. Khi tr v Vi t Nam các ch

đ tu i g n h t tu i lao đ ng…
B ng 2.2: Thông tin PVS ng

Thông tin đi u tra

c đi m

20

i thân
S l

ng


Th i đi m đ

Ngay t i th i đi m 0

c chia s

tình tr ng ph n b bn ng
bán tr v

i thân b buôn

bán tr v
Nhi u n m sau

Ph n

ng c a ng

khi đ

c chia s thông tin

i thân Hoang mang, lo s , 05
ng i ngùng
Bình th

KT c a ng
PCBB ng
đ

i thân v

i t i th i đi m

ng

c a h

0

i tr v

05

Có ki n th c c b n 0

khi có Quan tâm, chia s

i thân là n n nhân b

bn bán ng

ng

Khơng có ki n th c

c chia s thơng tin

Thái đ

05

Bình th
Th

ng

04
01

,h th i

0

Cu c s ng b xáo tr n khi Có

05

có ng

0

i thân b BB ng

i

Khơng

tr v
Ơng /bà có bi t tìm ki m Có
s tr giúp

đâu khơng

0

Khơng

05

T t c các ch em trong nhóm nghiên c u đ n th i đi m hi n
t i đã chia s tình tr ng c a mình v i ng

i thân, nh ng ng

i xung

quanh. Tuy nhiên t i th i khi m i tr v h đ u r t hoang mang, lo
l ng, s hãi và h ch dám chia s v n đ c a h v i nh ng ng
h th c s tin t

ng, có th gi đ

21

i mà

c bí m t c a h , chia s , an i và


đ ng viên đ

c h nh b m đ , anh ch em ru t …. H đ u nh n

đ

c s c m thông, chia s và th

ng

i thân c ng khơng giúp gì đ

ng sót c a ng

i thân, tuy nhiên

c h nhi u vì chính b n thân h

c ng lo s , và khơng có b t c ki n th c gì v phịng ch ng buôn bán
ng

i, ki n th c v h tr n n nhân b buôn bán tr v , các đ a ch

h tr …

S đ 2.1: M i quan h t

ng tác th

ng xuyên

v i PNBBB tr v khi h m i tr v
2.2 Th c tr ng cu c s ng c a ph n b buôn bán tr v .
Theo báo cáo c a
ph ng v n 5/5 đ i t
tình tr ng r t đáng th

y ban nhân dân xã Nhân Hòa và qua

ng PNBBB tr v cho th y: H tr v trong

ng, khơng có đ đ c, túi xách gì, m i ng

i

ch có m t b qu n áo, ti n b c khơng có, tinh th n thì hoang mang
dao đ ng.
T BBPN không ch gây nên nh ng kh ng ho ng sâu s c đ i
v i cu c s ng v t ch t tinh th n c a n n nhân, mà còn ti p t c theo
đu i, hành h h , ngay c khi h đã đ

c gi i thốt, đ

c tr v v i

gia đình, c ng đ ng. Qua nghiên c u tôi nh n th y m t s khó kh n
ch y u c a nh ng PNBBB đã tr v là tâm lý m c c m, ch m thích

22


nghi v i cu c s ng

quê h

ng, hoàn c nh kinh t nghèo khó, gi y

t tùy thân khơng có, h nh phúc gia đình tan v .
Nh ng bi n đ i trong cu c s ng và nhân cách c a h nh đã
phân tích
v

trên đã là nh ng tr ng i l n nh t, nh ng rào ch n khó

t qua nh t trong quá trình tái hịa nh p c ng đ ng c a h . H r t

d b t n th
Nhi u ng

ng, hay x u h , ng

i tìm cách đi sinh c l p nghi p

h p c a ch B
ch th

ng ngùng vì quá kh c a mình.

ng đ

n i khác nh tr

ng

Nhân Hòa – V nh B o – H i Phòng. Khi tr v các
c bà con hàng xóm dị h i xem có ki m đ

c nhi u

ti n khơng, có mang v l m c a khơng? Th m chí nhi u ng

i cịn tò

mò h i xem ch em ph i làm v ng
s ng ra làm sao....?

i Trung Qu c th nào? Cu c

i u này khi n cho ch em không tho i mái và

không mu n ti p xúc v i bên ngoài, v i c ng đ ng.
3. Nguyên nhân, các y u t tác đ ng, k t qu giúp ph
n b buôn bán tr v t i xã Nhân Hịa
•

Ngun nhân, các y u t tác đ ng:

- S thi u hi u bi t c a ph n
- Nh ng PN có nguy c cao, h g p khó kh n v hơn nhân,
kinh t , tinh th n, v n hóa
- Thi u s t v n c a nhân viên CTXH chuyên nghi p
- Cơng tác giúp PNBBB tr v c a chính quy n đ a ph
gia đình, c ng đ ng ch a có ph ng pháp, k n ng phù h p
- Vi c th c thi pháp lu t ch a nghiêm
- Quy n con ng i c a ph n ch a đ
- Môi tr ng xã h i b ơ nhi m
•

c đ m b o.

K t qu giúp ph n b buôn bán tr v :

23

ng,


- Làm t ng tính nhân v n c a c ng đ ng
- Thúc đ y s quan tâm c a chính quy n đ a ph
đình, c ng đ ng
- Nâng cao CTXH cho chính quy n đ a ph

ng, gia

ng trong vi c

giúp v tái hòa nh p c ng đ ng
- Thúc đ y thi hành Lu t phịngch ng BBPNTE
- Th c hi n chính sách an sinh xã h i
4. Khó kh n, thu n l i trong trong vi c can thi p, giúp
đ ph n b buôn bán tr v t i đ a ph ng (xư Nhân Hịa).
Nh ng khó kh n
- B t n th

ng v m t tâm lý.

- B k th , xa lánh t c ng đ ng
- Khó kh n v kinh t ( vi c làm, v n…)
- Khó kh n v th t c pháp lỦ …
- S c kh e, b nh t t….
Mong mu n đ

c h tr c a PNBBB tr v

- H tr v m t tâm lý xã h i
- H tr ch m sóc s c kh e
- H tr kinh t ( h c ngh , vi c làm, vay v n)
- H tr nâng cao nh n th c
- H tr v m t th t c pháp lý (h kh u, GKS...)
5.

Nhu c u ho t đ ng c a CTXH trong vi c h

PNBBB t i đ a ph

ng.

24

tr