Ứng dụng một số phần mềm mã nguồn mở trong giảng dạy

Trường THCS Lê Độ

Sáng Kiến Kinh Nghiệm

ỨNG DỤNG MỘT SỐ PHẦN MỀM MÃ NGUỒN MỞ
TRONG GIẢNG DẠY
A.LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Để đáp ứng được các yêu cầu ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy
của giáo viên cũng như học tập của học sinh, đồng thời đổi mới phương pháp giảng
dạy nhằm nâng cao chất lượng bộ mơn Tốn học, Tin học nói riêng và các bộ mơn
khác nói chung. Việc ứng dụng CNTT trong giảng dạy và học tập đã được phổ biến
rộng rãi ở mọi cấp học và ngành học. Tuy nhiên, mức độ áp dụng vẫn còn tương
đối đơn giản, chưa phát huy được hết tiềm năng to lớn mà CNTT có thể hỗ trợ cho
giáo dục. Việc sử dụng các phần mềm mã nguồn mở, các phần mềm bổ trợ vào bài
dạy chưa được chú trọng đúng mức. Vì vậy, trong một số bài học thì học sinh vẫn
chưa hình dung hết được khối lượng kiến thức mà giáo viên muốn truyền tải.
Qua thời gian trực tiếp giảng dạy mơn Tin học nói chung và mơn Tốn học
hay các mơn khác nói riêng, chúng tơi nhận thấy rằng có một số phần mềm hỗ trợ
cho giáo viên và học sinh trong việc học Toán học, Tin học hay các mơn học khác
rất bổ ích. Từ những băn khoăn trăn trở làm thế nào để ứng dụng tốt hơn nữa các
phần mềm này để giúp giáo viên soạn giảng và học sinh học dễ hơn, tiếp thu kiến
thức một cách tốt hơn, chủ động hơn, chúng tôi luôn chú trọng đến việc ứng dụng
các phần mềm đó vào các mơn học để học sinh dễ tiếp cận. Qua thời gian tiếp xúc
và sử dụng nhiều giúp các em có thể tự khám phá, tự học và so sánh.
B. NỘI DUNG:
I.CƠ SỞ LÝ LUẬN
Công nghệ thông tin là một trong các phương tiện quan trọng nhất của sự
phát triển, đang làm biến đổi sâu sắc đời sống kinh tế, văn hoá, xã hội, giáo dục của
thế giới hiện đại, trong đó có Việt Nam. Chúng ta đang ở thời đại thông tin kĩ thuật
số, thời đại bùng nổ mạng Internet toàn cầu.
Nâng cao nhận thức về vai trò của CNTT: ứng dụng và phát triển CNTT

trong giáo dục và đào tạo sẽ tạo một bước chuyển cơ bản trong quá trình đổi mới
nội dung, chương trình, phương pháp giảng dạy, học tập và quản lí giáo dục.

Phạm Đức Trung - Tổ: Toán – Tin

Năm học: 2019-2020

1


Trường THCS Lê Độ

Sáng Kiến Kinh Nghiệm

Phấn đấu thực hiện các mục tiêu cụ thể của ngành là: Tổ chức tốt việc dạy và
học tin học ở tất cả các cấp học, bậc học, ngành học nhằm phổ cập tin học trong
nhà trường,...
Đặc trưng của môn Tin học là khoa học gắn liền với công nghệ, do vậy một
mặt trang bị cho học sinh kiến thức khoa học về Tin học, phát triển tư duy thuật
toán, rèn luyện kĩ năng giải quyết vấn đề, mặt khác phải chú trọng đến việc ứng
dụng các phần mềm mã nguồn mở, tạo mọi điều kiện để giáo viên và học sinh nắm
bắt và tiếp cận những công nghệ mới của Tin học phục vụ học tập và đời sống. Một
số phần mềm mã nguồn mở hiện nay đã đáp ứng được những yêu cầu trên.
II. CƠ SỞ THỰC TIỄN
Thực tế qua những năm trực tiếp giảng dạy bộ môn cũng như qua trao đổi
với đồng nghiệp chúng tôi nhận thấy: hầu như mọi học sinh đều rất hứng thú với
mơn học có sử dụng phần mềm mã nguồn mở. Được nhà trường tạo mọi điều kiện
thuân lợi cả về cơ sở vật chất, trang thiết bị, phịng học. Tuy nhiên chất lượng bộ
mơn qua các năm học chưa cao, đặc biệt là kĩ năng ứng dụng phần mềm của giáo
viên và học sinh cịn hạn chế, thậm chí một số giáo viên và học sinh còn rất ngại

khi sử dụng máy để rèn luyện các kĩ năng của phần mềm . Học sinh chưa đủ điều
kiện để các em có máy vi tính ở nhà, hầu hết các em chỉ được tiếp xúc, làm quen
với máy tính trong giờ học dẫn đến việc sử dụng máy của học sinh còn lúng túng.
III. CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN
1. Thiết kế và điều hành tổ chức các hoạt động của phần mềm:
1.1 Thiết kế bài dạy phải phù hợp với nhiều đối tượng học sinh.
Công việc thiết kế chu đáo trước một bài dạy và phù hợp với nhiều đối tượng
là khâu quan trọng không thể thiếu của một tiết dạy học mà bất kì một giáo viên
nào cũng phải biết. “Thiết kế trước bài dạy giúp giáo viên chuẩn bị chu đáo hơn về
kiến thức, kĩ năng, phương pháp, tiến trình và tâm thế để đi vào một tiết dạy”
Để thiết kế một bài dạy phù hợp cho nhiều đối tượng học sinh thì tối thiểu
nhất phải làm được những việc sau:
- Xác định được mục tiêu trọng tâm của bài học về kiến thức, kĩ năng thái độ
tình cảm. Tìm ra được những kĩ năng cơ bản dành cho học sinh yếu kém và kiến
thức, kĩ năng nâng cao cho học sinh khá giỏi. Tham khảo thêm tài liệu để mở rộng
và đi sâu hơn vào bản chất của đơn vị kiến thức, giúp giáo viên nắm một cách tổng
thể, để giải thích cho học sinh khi cần thiết.

Phạm Đức Trung - Tổ: Toán – Tin

Năm học: 2019-2020

2


Trường THCS Lê Độ

Sáng Kiến Kinh Nghiệm

- Nắm được ý đồ của sách giáo khoa để xây dựng và thiết kế các hoạt động

học tập phù hợp với tình hình thực tế của đối tượng và trình độ học sinh, điều kiện
dạy học. Chuẩn bị tốt phịng trình chiếu, các thiết bị dạy học và sử dụng các phần
mềm mã nguồn mở để ứng dụng cho từng môn học.

SỬ DỤNG PHẦN MỀM iMindMap 5
iMindMap là một phần mềm dùng để tạo các sơ đồ tư duy (Mind Map). Điều
đặc biệt ở đây chính là: iMindMap được đầu tư xây dựng và phát triển bởi
chính Tony Buzan, cha đẻ và là người rất nổi tiếng với những sách viết về
MindMaps.
iMindMap là sản phẩm số lấy ý tưởng từ sơ đồ tư duy MindMap nổi tiếng.
Luyện tập với chương trình này, người sử dụng sẽ hình thành cách ghi chép và suy
nghĩ tổng thể cũng như chi tiết; rèn luyện được khả năng tư duy, kĩ năng thuyết
trình và làm việc khoa học
iMindmap là một phần mềm chủ yếu dành cho doanh nghiệp và cá nhân
dùng để hoạch định ý tưởng và giúp sắp xếp các công việc một cách thông minh.

Phạm Đức Trung - Tổ: Toán – Tin

Năm học: 2019-2020

3


Trường THCS Lê Độ

Sáng Kiến Kinh Nghiệm

Tác dụng khi sử dụng iMindMap là rất nhiều và chúng ta có thể thấy
qua một vài nét chính như sau:
+ Hiểu nội dung bài học một cách rõ ràng và hệ thống. Việc ghi nhớ cũng

như vận dụng cũng sẽ tốt hơn. iMindMap cung cấp cho ta cái nhìn chi tiết và cụ
thể.
+ Chỉ cần nhìn vào sơ đồ tư duy, bạn có thể thuyết trình được nội dung bài
học.
+ Tạo cho bản thân thái độ và cảm giác tốt về việc học của mình.
+ Rèn luyện tư duy thơng qua thu - nhận và tổng hợp kiến thức.
+ Rèn luyện tư duy thông qua mở rộng suy nghĩ về kiến thức.
+ Rèn luyện tư duy thơng qua sử dụng kiến thức có hiệu quả.
+ Rèn luyện phẩm chất của tư duy (thông qua thói quen tư duy) tự giao
nhiệm vụ cho chính bản thân làm bài.

Phạm Đức Trung - Tổ: Toán – Tin

Năm học: 2019-2020

4


Trường THCS Lê Độ

Sáng Kiến Kinh Nghiệm

Một bản đồ được tạo ra từ iMindMap
Đây là phần mềm mã nguồn mở. Phần mềm này giúp cho giáo viên và học
sinh có thể tạo ra một sơ đồ tư duy cho từng mơn học mà giáo viên hay học sinh có
thể tạo ra. Giúp cho học sinh có thể tóm tắt bài học của các môn theo mỗi sơ đồ tư
duy khác nhau.

Hiện nay theo hướng dẫn mới hầu hết các giáo viên dạy tất cả các môn đều
phải sử dụng Bản đồ tư duy trong dạy học để phát huy tính tích cực của học sinh vì

vậy hơm nay tơi xin giới thiệu phần mềm iMindMap là một phần mềm dùng để
hoạch định ý tưởng và sắp xếp chúng dưới dạng sơ đồ tư duy.

Chúng ta đang sống trong thời kì phát triển mạnh mẽ, thế giới vận động và
thay đổi đến từng giây. Do đó việc học tập chăm chỉ chưa hẳn là giải pháp tối ưu,

Phạm Đức Trung - Tổ: Toán – Tin

Năm học: 2019-2020

5


Trường THCS Lê Độ

Sáng Kiến Kinh Nghiệm

bởi khi có nhiều sự lựa chọn thì vấn đề khơng chỉ là học cái gì mà là học như thế
nào và sử dụng cơng nghệ gì. Thơng tin đa chiều và thực tế u cầu khơng chỉ có
kiến thức mà cịn có khả năng tạo ra giá trị gia tăng từ kiến thức. Nghiên cứu về
hoạt động của bộ não con người, người ta chỉ ra rằng bộ não hoạt động gồm 2
nhánh:
+ Não phải nhạy cảm với các thông tin về màu sắc, nhịp điệu, hình dạng,
tưởng tượng, … sẽ tác động kích thích não trái.
+ Não trái thích hợp với các từ ngữ, con số, tư duy, phân tích, … cho ra sản
phẩm.

Do đó
người
ta tìm

cách
kích
thích
não
phải
tốt
nhất.
Trình
bày
vấn đề
theo sơ
đồ,
biểu đồ
bao giờ
cũng
gây
hứng
thú.
Trong
các
hình
thức
ấy, sơ
đồ mà
tác giả Tony Buzan đưa ra được đánh giá cao nhất và đã trở thành công cụ làm việc
hiệu quả của hàng triệu người trên thế giới.
Tony Buzan là người sáng tạo ra phương pháp tư duy Mind Map (bản đồ tư
duy). Tony Buzan từng nhận bằng Danh dự về tâm lý học, văn chương Anh, tốn
học và nhiều mơn khoa học tự nhiên của trường ĐH British Columbia năm 1964.
Tony Buzan là tác giả hàng đầu thế giới về não bộ.Ông đã viết 92 đầu sách và được

dịch ra trên 30 thứ tiếng, với hơn 3 triệu bản, tại 125 quốc gia trên thế giới. Tony

Phạm Đức Trung - Tổ: Toán – Tin

Năm học: 2019-2020

6


Trường THCS Lê Độ

Sáng Kiến Kinh Nghiệm

Buzan được biết đến nhiều nhất qua cuốn Use your head. Trong đó, ơng trình bày
cách thức ghi nhớ tự nhiên của não bộ cùng với các phương pháp Mind Map. Ngồi
ra, ơng cịn có một số sách nổi tiếng khác như Use your memory, Mind Map Book.
Sơ đồ tư duy của Tony Buzan Sơ đồ tư duy là một công cụ tổ chức tư duy.
Đây là phương pháp dễ nhất để chuyển tải thông tin vào bộ não của bạn rồi đưa
thông tin ra ngồi bộ não. Nó là một phương tiện ghi chép đầy sáng tạo và rất hiệu
quả theo đúng nghĩa của nó, “sắp xếp” ý nghĩ của bạn. Bạn hãy tưởng tượng tới
một chú bạch tuộc có thân ở giữa và những chiếc súc tua (vòi) xung quanh. Những
chiếc tua này kiếm mồi ni sống tồn bộ cơ thể bạch tuộc. Sơ đồ tư duy gồm một
vấn đề lớn đặt ở trung tâm và các nhánh ý tưởng toả ra xung quanh. Một sơ đồ tư
duy cho phép chúng ta thoả sức vạch ra các ý tưởng, suy nghĩ đầy đủ trước khi đi
đến một quyết định. Nếu cần xây dựng một kế hoạch làm việc, phân tích một vấn
đề v.v...thì sơ đồ tư duy mang đến những giá trị lớn hơn nhiều việc bạn đặt bút viết
tuần tự từ đầu đến cuối trang giấy, nhất là những người có năng khiếu vẽ đẹp, tạo
cho sơ đồ sự hấp dẫn.
Trước nay, chúng ta ghi chép thông tin bằng các ký tự, đường thẳng, con số.
Với cách ghi chép này, chúng ta mới chỉ sử dụng một nửa của bộ não - não trái, mà

chưa hề sử dụng kỹ năng nào bên não phải, nơi giúp chúng ta xử lý các thông tin về
nhịp điệu, màu sắc, không gian và sự mơ mộng. Hay nói cách khác, chúng ta vẫn
thường đang chỉ sử dụng 50% khả năng bộ não của chúng ta khi ghi nhận thông tin.
Với mục tiêu giúp chúng ta sử dụng tối đa khả năng của bộ não, Tony Buzan đã
đưa ra Bản đồ tư duy để giúp mọi người thực hiện được mục tiêu này.
Ưu điểm của Mind Map là giúp người ta nhìn vấn đề một cách tồn diện hơn, nói
cách khác thì Mind Map là tư duy hệ thống, khơng chỉ nhìn thấy cây mà cịn thấy
cả rừng.

Phạm Đức Trung - Tổ: Tốn – Tin

Năm học: 2019-2020

7


Trường THCS Lê Độ

Sáng Kiến Kinh Nghiệm

SỬ DỤNG PHẦN MỀM GEOMETER SKETCHPAD
Trong lĩnh vực Tốn học nhất là phần hình học của các khối lớp, đa số
các giáo viên và học sinh học vẽ hình ở trên bảng chứ ít khi ứng dụng các
phần mềm có sẵn để vẽ hình học. Do đó phần mềm vẽ hình học
phẳng Geometer Sketchpad sẽ giúp tạo ra các bài giảng phục
vụ cho môn Hình học một cách dễ dàng. Với giao diện dễ sử
dụng kết hợp font tiếng Việt nên giáo viên và học sinh sẽ
thích
thú
với

phần
mềm
này.

Một
giảng
giúp
và
các
tượng
học ví
đa
phân
vịng

cơng cụ
dạy
bạn vẽ
chèn
đối
tốn
dụ như
giác,
đoạn,
trịn.

Geometer’s Sketchpad là một ứng dụng giúp người dùng nâng cao kiến thức
khi muốn tìm hiểu về hình dạng hình học , hàm lượng giác, và khái niệm tốn học
khác.
Nó có thể được sử dụng như một cơng cụ giáo dục, vì nó có thể giúp bạn

giảng dạy toán học với giao diện sáng sủa và trực quan.
Geometer’s Sketchpad khiến người dùng có khả năng thiết kế đối tượng toán
học khác nhau, tạo ra các kết nối giữa chúng, và thay đổi các thuộc tính về độ mờ,
nội dung, hình ảnh động , chuyển động.

Phạm Đức Trung - Tổ: Toán – Tin

Năm học: 2019-2020

8


Trường THCS Lê Độ

Sáng Kiến Kinh Nghiệm

Hơn nữa, bạn có thể có thể tùy chỉnh về font chữ, kích thước và màu sắc ,
thêm nhiều trang, thực hiện các hoạt động chỉnh sửa cơ bản (cắt, sao chép, dán ,
xóa) , và nhập dữ liệu từ GSP hoặc GS4 định dạng tập tin .
Công cụ chuyên dụng được xây dựng đặc biệt để giúp bạn chèn thông tin,
mô tả đối tượng, vẽ các đối tượng khác nhau bằng cách sử dụng điểm đánh dấu,
thêm đa giác, phân đoạn, vòng tròn, vòng cung , và các điểm.
Đặc điểm đáng chú ý khác của công cụ này là khả năng thêm ảnh, đo kích
thước , định hướng, và tọa độ của các đối tượng , thực hiện các tính tốn tốn học
khác nhau bao gồm các chức năng định nghĩa, chiết xuất ra một tập tin.
Ứng dụng mang lại chất lượng hình ảnh tuyệt vời, thưc hiện phép tốn nhanh
chóng, khơng báo lỗi.
Geometer’s Sketchpad đầy đủ các công cụ để giúp bạn chèn các đối tượng
và sử dụng các công cụ khác nhau để thao tác chúng. Các tính năng tiên tiến của
giúp ích rất nhiềucho người dùng chuyên nghiệp.

Phạm Đức Trung - Tổ: Toán – Tin

Năm học: 2019-2020

9


Trường THCS Lê Độ

Phạm Đức Trung - Tổ: Toán – Tin

Sáng Kiến Kinh Nghiệm

Năm học: 2019-2020

10


Trường THCS Lê Độ

Sáng Kiến Kinh Nghiệm

SỬ DỤNG PHẦN MỀM GEOGEBRA
Một đặc điểm quan trọng nhất của phần mềm GeoGebra là định hướng chiến
lược của phần mềm này. GeoGebra không chỉ là phần mềm hình học động tương tự
như nhiều phần mềm khác như Cabri hay Sketchpad. Triết lý của GeoGebra là toán
học động. Theo tác giả của phần mềm này GeoGebra là phần mềm Hình học động,
Đại số động và Tính tốn động. Với định hướng này, phần mềm GeoGebra là phần
mềm đầu tiên trên thế giới hướng tới mục tiêu của giáo dục hiện đại: Những gì giáo

viên giảng học sinh phải được nghe và nhìn thấy. Đây là một triết lý mới xuất hiện
trong thời gian gần đây như một định hướng rất lớn cho các phần mềm hỗ trợ giáo
dục.
Rồi chúng
ta sẽ thấy trong
tương lai các
phần mềm tương
tự như GeoGebra
sẽ xuất hiện rất
nhiều trên thị
trường
phần
mềm giáo dục.
Điểm khác
biệt cơ bản nhất
của
GeoGebra
với các phần
mềm khác cùng
loại: GeoGebra là phần mềm hồn tồn miễn phí với mã nguồn mở.
GeoGebra được phát hành với giấy phép GNU GPL. Có thể tóm tắt ý nghĩa
của giấy phép này như sau:
- Tất cả mọi người đều có quyền tải phần mềm này một cách tự do (miễn
phí) cùng với mã nguồn mở của phần mềm kèm theo.
- Tất cả mọi người đều có quyền sao chép, đem cho, làm quà tặng và phân
tán phần mềm này cho bất cứ ai mà không cần xin phép bất kỳ ai.

Phạm Đức Trung - Tổ: Toán – Tin

Năm học: 2019-2020

11


Trường THCS Lê Độ

Sáng Kiến Kinh Nghiệm

- Mã nguồn phần mềm có thể xem, điều chỉnh và phát triển một cách tự do
với điều kiện là cần thông báo cho tác giả phần mềm biết cơng việc mình đã làm và
ghi vào mã nguồn những thay đổi và phát triển đã thực hiện.
- Mọi người đều được quyền kinh doanh phần mềm này, được phép bán, làm
dịch vụ không hạn chế trên phần mềm này với một điều kiện duy nhất: giá thành
của dịch vụ không đuợc phép vượt quá giá gốc của sản phẩm (tức là không được
phép kiếm lời trên bản thân sản phẩm này).
Như vậy với giấy phép mã nguồn mở GNU, GeoGebra sẽ trở thành một phần
mềm giáo dục của cộng đồng cùng phát triển. Đây là một cơ hội rất tốt cho các
công ty phần mềm giáo dục của Việt Nam muốn tìm hiểu và tham gia vào cùng
phát triển phần mềm này hoặc các phần mềm tương tự.

Đặc điểm vừa nêu làm cho phần mềm GeoGebra trở nên rất đặc biệt. Và
trong điều kiện của Việt Nam hiện nay rõ ràng chúng ta rất nên tiếp cận sử dụng và
phát triển phần mềm này.

Phạm Đức Trung - Tổ: Toán – Tin

Năm học: 2019-2020

12

Trường THCS Lê Độ

Sáng Kiến Kinh Nghiệm

SỬ DỤNG PHẦN MỀM YENKA
Yenka là một thế hệ mới của các mẫu công cụ giáo dục từ hãng Crocodile
Clips. Yenka tập hợp nhiều thí nghiệm thú vị về Tốn, Lý, Hóa, điện tử để thầy
cơ giáo có thêm cơng cụ dạy học hiệu quả hơn.
Cũng trên bảng trắng hoặc khi được sử dụng bởi các học sinh cá nhân, họ
cho phép bạn thử nghiệm với các chủ đề bạn đang giảng dạy trong một thế giới
ảo an tồn và chính xác.

Bạn có thể khai thác các tính năng thú vị của Yenka. Hộp thoại Product
Chooser cho bạn chọn lĩnh vực cần mô phỏng thí nghiệm, gồm:Computing (tính
tốn), Mathematics (biểu đồ tốn học, hình học), Science(các thí nghiệm thuộc
lĩnh vực Vật lý và Hóa học), Technology (điện tử).
Yenka là một phần mềm nhỏ, đơn giản nhưng rất có ý nghĩa. Phần mềm sẽ
cho phép các em làm quen với các hình khối khơng gian đơn giản như hình chóp,
hình nón, hình trụ.
Khơng những có thể tạo ra các hình này, các em cịn có thể tương tác với
chúng: thay đổi kích thước, màu sắc và dịch chuyển và sắp xếp các hình này trong
khơng gian. Từ một vài đối tượng hình khơng gian cơ bản các em có thể sáng tạo ra

Phạm Đức Trung - Tổ: Toán – Tin

Năm học: 2019-2020

13

Trường THCS Lê Độ

Sáng Kiến Kinh Nghiệm

các khối hình hồn chỉnh, có ý nghĩa như những cơng trình xây dựng, kiến trúc
theo ý muốn của mình.
Bạn đang gặp khó khăn với những lý thuyết tốn học, vật lý khơ khan. Vậy
hãy thử qua Yenka, bạn sẽ thấy việc học tập dễ dàng hơn rất nhiều.
Được đánh giá rất cao kể từ khi xuất hiện, Yenka là một sản phẩm được phát
triển bởi Crocodile Clips Ltd dành cho việc học tập.
Yenka chủ yếu được phân phối đến các tổ chức giáo dục, trường học và họ đều phải
trả phí sử dụng. Thế nhưng, đúng với tiêu chí khuyến học của mình, phiên bản cá
nhân lại hồn tồn miễn phí và bạn cứ yên tâm tìm hiểu nhé.

Sau khi khởi động, bạn hãy chấp nhận các điều khoản sử dụng của phần
mềm. Kế đến, ở phía dưới chữ “At Home” bạn hãy click chọn “Use all product for
free”, Yenka sẽ yêu cầu bạn cung cấp email để nhận mã kích hoạt.
Một lưu ý nhỏ là bạn hãy kích hoạt email từ Yenka trong vòng 3 ngày kể từ
ngày gửi yêu cầu. Kết thúc q trình đăng ký, bạn có thể bắt đầu sử dụng Yenka
một cách bình thường.
Nếu đồng ý mua phiên bản trả phí, Yenka sẽ cung cấp thêm chương trình của
mọi cấp học tại các qua quốc gia có nền giáo dục tiến bộ như Mỹ, Anh và Úc.
Yenka cho phép bạn lựa chọn một trong bốn nghành học kỹ thuật, tốn học,
khoa học và máy tính. Với mỗi mơn học khác nhau, thành phần giao diện cũng
khác nhau mà dựa vào đấy sẽ giúp bạn hiểu rõ vấn đề nhất.

Phạm Đức Trung - Tổ: Toán – Tin

Năm học: 2019-2020

14


Trường THCS Lê Độ

Sáng Kiến Kinh Nghiệm

Yenka đem đến cho người dùng mức độ tự do tối đa trong việc tương tác với
các vật thể nhằm đạt được mục đích sử dụng. Nếu muốn có một bảng mạch điện,
bạn cứ việc kéo thả các công cụ được Yenka cung cấp, lắp ghép chúng lại và có
ngay sản phẩm của riêng mình...

Phạm Đức Trung - Tổ: Tốn – Tin

Năm học: 2019-2020

15


Trường THCS Lê Độ

Sáng Kiến Kinh Nghiệm

Bên cạnh đó, giao diện thiết kế theo kiểu điều hướng giúp bạn dễ nắm bắt
cấu trúc tổ chức và tương tác thoải mái hơn. Ngồi ra, tùy từng mơn học mà giao
diện cũng được tút lại cho phù hợp.
Hộp thoại "Product Chooser" cho bạn chọn lĩnh vực cần mơ phỏng thí
nghiệm, bao gồm: Máy tính - Computing, Tốn học - Mathematics, Khoa học Science, và Điện tử - Technology.

Để hiểu rõ về Yenka, chúng ta hãy thử xem qua ngành Toán học Mathematic. Chương trình cung cấp những mơ hình 3D đa dạng để bạn sử dụng
nhằm chứng minh một định lý toán học nào đó.
Đi vào chi tiết hơn, tùy theo mỗi mơn học mà bạn có thêm những cơng
cụ thích hợp. Với ngành công nghệ, bạn được tiếp cận hơn 150 cơng cụ thí nghiệm,
hệ thống ánh sáng và âm thanh phong phú...

Phạm Đức Trung - Tổ: Toán – Tin

Năm học: 2019-2020

16


Trường THCS Lê Độ

Sáng Kiến Kinh Nghiệm

Nếu cảm thấy khó khăn với môn Tin học do một số khái niệm khó nhằn thì
những sơ đồ vận hành sẽ giúp ích bạn rất nhiều. Chẳng hạn như sơ đồ vòng đời của
một ứng dụng nghe nhạc sẽ hoạt động ra sao khi bạn kích hoạt chúng này... q
tuyệt phải khơng nào!
Hay đơn giản hơn, Yenka tích hợp nhiều mẫu bài học được soạn thảo chi tiết
và trực quan như mô tả quá trình hoạt động của máy báo động, tái hiện nhà kính
thực vật... Những ví dụ này sẽ giúp bạn hình dung và nắm bắt kiến thức của các
mơn học trên lớp thật sự hiệu quả.
Nhìn chung, đối với người dùng bình thường và khơng có u cầu q cao,
phiên bản miễn phí của Yenka trở thành một lựa chọn rất tốt.

Phạm Đức Trung - Tổ: Toán – Tin

Năm học: 2019-2020

17


Trường THCS Lê Độ

Sáng Kiến Kinh Nghiệm

1.2. Điều hành tổ chức hoạt động của học sinh trên lớp.
- Việc thiết kế tốt một bài dạy và phù hợp với từng đối tượng học sinh xem
như đã thành công một nữa nhưng đó chỉ là xem như bước khởi đầu cho một tiết
dạy cịn khâu quyết định thành cơng chính là ở khâu tổ chức điều khiển các đối
tượng học sinh trên lớp.
Với việc cho học sinh học tại phịng trình chiếu thông qua phần mềm mã
nguồn mở giúp học sinh có thể trao đổi hỗ trợ lẫn nhau - bài học trở thành q trình
học hỏi lẫn nhau chứ khơng chỉ là sự tiếp nhận thụ động từ giáo viên.
- Tuy nhiên để việc ứng dụng các phần mềm này một cách hiệu quả đòi hỏi
giáo viên phải lựa chọn nội dung đưa vào bài học phù hợp với nhiều đối tượng học
sinh
* Các bước tiến hành:
- Giáo viên nêu vấn đề, yêu cầu và nội dung bài học.
- Giáo viên hướng dẫn cho học sinh các kĩ năng thao tác trong bài học, thao
tác mẫu cho học sinh quan sát.
- GV quản lí, giám sát học sinh:
+ Trong quá trình học sinh theo dõi bài, giáo viên quan sát và bổ trợ khi cần.
+ Chỉ rõ những kĩ năng, thao tác nào được dành cho đối tượng học sinh yếu,
những kĩ năng, thao tác nào được dành cho đối tượng học sinh khá giỏi.
+ Phát hiện các học sinh chưa nghiêm túc để uốn nắn điều chỉnh.
+ Ln có ý thức trách nhiệm trợ giúp tránh can thiệp sâu làm hạn chế khả

năng độc lập sáng tạo của học sinh.
+ Trong q trình tổ chức giảng dạy có sử dụng phần mềm mã nguồn mở nào,
giáo viên có thể đưa ra nhiều cách để thực hiện thao tác giúp các em rèn luyện và
nâng cao kĩ năng sử dụng phần mềm.
+ Xây dung mối quan hệ thân thiện, hợp tác giữa thầy - trị, trị - trị trong mơi
trường học tập an tồn.
- Giáo viên có thể kiểm tra hiệu quả làm việc của các em bằng cách chỉ định 1
học sinh trong nhóm thực hiện lại các thao tác đã học.
- Nhận xét, đánh giá kết quả học tập:

Phạm Đức Trung - Tổ: Toán – Tin

Năm học: 2019-2020

18


Trường THCS Lê Độ

Sáng Kiến Kinh Nghiệm

+ Giáo viên tổng kết, nhận xét, bổ sung kiến thức. Giáo viên cũng nên có nhận
xét ngắn gọn về tiết học và ứng dụng phần mềm trong tiết học ra sao để rút ra kinh
nghiệm đối với bản thân và đối với học sinh.
2. Ví dụ minh hoạ về thiết kế và điều hành tổ chức các hoạt động của bài dạy
sử dụng phần mềm mã nguồn mở:

Bài thứ tự thực hiện các phép tính

Phạm Đức Trung - Tổ: Tốn – Tin

Năm học: 2019-2020

19


Trường THCS Lê Độ

Sáng Kiến Kinh Nghiệm

Qua thời gian áp dụng các phần mềm nêu trên, chúng tôi nhận thấy giờ học thu hút
các đối tượng học sinh hơn chứ khơng cịn là giờ học của các đối tượng học sinh
khá giỏi. Học sinh hoạt động tích cực hơn, các đối tượng học sinh hỗ trợ được cho
nhau để cùng học, cùng tiến bộ. Và thông qua các phần mềm này giúp cho giáo
viên dạy tốt hơn nhất là đối với mơn hình học. Giúp các em sữa các lỗi trong bài
của mình một cách nhanh chóng và thuận lợi.
IV. BÀI HỌC KINH NGHIỆM
Để thực hiện tốt một tiết dạy có sử dụng phần mềm đối với giáo viên thì phải
thực hiện được các vấn đề sau:

1) Thiết kế bài dạy phù hợp với nhiều đối tượng học sinh.
- Giáo viên phải nắm bắt về kĩ năng sử dụng các phần mềm đó và phân loại
đối tượng học sinh rõ ràng, chính xác.
2) Điều hành tổ chức hoạt động của học sinh trên lớp.
- Giáo viên cần đưa ra hệ thống bài tập thực hành, yêu cầu về các kĩ năng quan sát
với từng đối tượng học sinh.
3) Đánh giá và theo dõi kết quả học tập theo từng nhóm đối tượng học sinh.

Phạm Đức Trung - Tổ: Toán – Tin

Năm học: 2019-2020

20


Trường THCS Lê Độ

Sáng Kiến Kinh Nghiệm

C. KẾT LUẬN
Để tạo hứng thú học tập cho học sinh và từng bước nâng cao chất lượng bộ
mơn địi hỏi người giáo viên phải tìm tịi, đổi mới phương pháp dạy học phù hợp,
hiệu quả. Trong quá trình dạy học áp dụng các phần mềm mã nguồn mở trong việc
tổ chức hoạt động lên lớp phù hợp với các đối tượng học sinh. Chúng tôi nhận thấy
rằng các em quan sát và thành thạo hơn trong việc học tập, tích cực tự giác trong
các giờ học và các em áp dụng được nhiều kiến thức được học vào cuộc sống hàng
ngày.
Nếu áp dụng thêm các phần mềm mã nguồn mở vào các giờ học hay thực hành của
các khối lớp khác, của các trường. Chúng tơi tin chắc rằng nó sẽ góp phần không
nhỏ trong việc nâng cao chất lượng bộ môn.
Trên đây là một số kinh nghiệm rút ra được trong quá trình dạy học, rất mong
nhận được sự góp ý của quý cấp lãnh đạo, bạn bè đồng nghiệp để chúng tơi có thể
hồn chỉnh hơn sáng kiến này, góp phần nâng cao chất lượng dạy và học.

Sơn Trà, ngày 20 tháng 12 năm 2019

Phạm Đức Trung - Tổ: Toán – Tin

Năm học: 2019-2020

21


Trường THCS Lê Độ

Phạm Đức Trung - Tổ: Toán – Tin

Sáng Kiến Kinh Nghiệm

Năm học: 2019-2020

22