Bài giảng Tư tưởng Hồ Chí Minh: Chương 5 - GV. Lê Thị Ái Nhân

Chương 5
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐẠI
ĐỒN KẾT DÂN TỘC, KẾT HỢP SỨC MẠNH
DÂN TỘC VỚI SỨC MẠNH THỜI ĐẠI
I. Tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đồn kết
dân tộc
II. Tư tưởng Hồ Chí Minh về kết hợp sức
mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại
III. Phát huy sức mạnh đại đoàn kết dân
tộc kết hợp với sức mạnh thời đại trong
bối cảnh hiện nay


I. Tư tưởng Hồ Chí Minh
về đại đồn kết dân tộc
1. Cơ sở hình thành tư tưởng
Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc
1.1. Truyền
thống yêu
nước, nhân
ái, tinh thần
cố kết cộng
đồng dân
tộc

1.3. Tổng kết
1.2. Quan
những kinh nghiệm
điểm của
thành công & thất
CN Mác

-Lênin: cách bại của các phong
trào yêu nước,
mạng là sự
nghiệp của phong trào CM Việt
Nam & TG
quần chúng


1.1. Truyền thống yêu nước, nhân ái,
tinh thần cố kết cộng đồng dân tộc
Với người Việt Nam thì yêu nước – nhân
nghĩa – đồn kết trở thành tình cảm tự nhiên:
Nhiễu điều phủ lấy giá gương
Người trong một nước phải thương nhau cùng
Thành triết lý nhân sinh:
Một cây làm chẳng lên non
Ba cây chụm lại nên hịn

Câu
chuyện
bó đũa


Thành phép
ứng xử & tư
duy chính trị:

Tình làng, nghĩa nước
Nước mất thì nhà tan
Giặc đến nhà, đàn bà phải đánh

Vậy nên Người khẳng định:
“Từ xưa đến nay, mỗi khi Tổ quốc bị xâm
lăng thì tinh thần ấy (yêu nước) lại sơi nổi,
nó kết thành một làn sóng vơ cùng mạnh
mẽ, to lớn (đồn kết), nó lướt qua mọi sự
hiểm nguy, khó khăn, nó nhấn chìm tất cả
lũ bán nước và lũ cướp nước”


1.2. Quan điểm của CN Mác-Lênin coi cách
mạng là sự nghiệp của quần chúng
Đây là cơ sở lý luận quan trọng nhất
đối với q trình hình thành tư tưởng
Hồ Chí Minh về đại đồn kết dân tộc
Lý do:
Hồ Chí Minh đến với CN Mác-Lênin vì CN
Mác-Lênin chỉ ra sự cần thiết & con đường
tập hợp, đoàn kết các lực lượng CM để tự
giải phóng khỏi ách áp bức, bóc lột


1.3. Tổng kết những kinh nghiệm thành công
& thất bại của các phong trào yêu nước,
phong trào cách mạng Việt Nam và thế giới
Thực tiễn hào
hùng, bi tráng
của dân tộc
chứng tỏ rằng:

Bước vào thời đại mới,
chỉ có tinh thần yêu
nước thì khơng thể đánh
bại đế quốc xâm lược

Vận mệnh của đất nước địi hỏi phải có một
lực lượng lãnh đạo CM mới, đủ sức quy tụ cả
dân tộc vào cuộc đấu tranh chống Pháp


Nhưng,
Người
muốn đi
thực tế:
CM
Pháp,
CM Mỹ
là CM
khơng
đến
nơi

Tơi muốn đi ra ngồi, xem nước
Pháp & các nước khác. Sau khi
xem họ làm thế nào, tôi sẽ trở về
giúp đồng bào chúng ta
CM
Tháng
10
Nga là

CM
đến
nơi

Phong trào CM ở các
thuộc địa & phụ thuộc,
Bác chú ý đến Trung
Quốc, Ấn độ vì có thể
giúp Việt Nam nhiều bài
học về tập hợp lực
lượng để tiến hành CM


2. Những quan điểm cơ bản của tư tưởng
Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc

Đại đoàn
kết dân tộc
là vấn đề
có ý nghĩa
chiến lược,
quyết định
thành cơng
của CM

Đại đồn
Đại
kết dân tộc đoàn
là một
kết dân

mục tiêu,
tộc
một nhiệm là đại
vụ hàng
đoàn
đầu
kết toàn
của CM
dân

Đại đồn kết
dân tộc là phải
biến thành sức
mạnh vật chất,
có tổ chức là
Mặt trận thống
nhất, do Đảng
lãnh đạo


Đây là chiến lược tập hợp mọi lực
lượng có thể nhằm tạo ra sức
2.1.Đại đoàn
mạnh to lớn của toàn dân tộc
kết dân tộc
là vấn đề
Đây là vấn đề sống còn của CM
có ý nghĩa
chiến lược,
quyết định “Đồn kết là sức mạnh của chúng

ta”
thành cơng
của CM
“Đồn kết là sức mạnh, đồn kết
là then chốt của thành công”


Đoàn kết là điểm mẹ. “Điểm này mà thực
hiện tốt thì đẻ ra con cháu đều tốt…”
“Đồn kết, đồn kết, đại đồn kết Thành
cơng, thành cơng, đại thành cơng”
Nó là một tư tưởng cơ bản, nhất quán và
xuyên suốt tiến trình cách mạng Việt Nam
Bác
so
sánh

Hịn đá to, hịn đá nặng
một
mình nhấc, nhấc không đặng


“Mục đích của Đảng Lao động Việt
2.2.Đại đồn
Nam có thể gồm trong 8 chữ:
kết dân tộc
ĐOÀN KẾT TOÀN DÂN,
là một
PHỤNG SỰ TỔ QUỐC”
mục tiêu,

“Bây giờ mục đích tuyên truyền
một nhiệm
huấn luyện là: “Một là đoàn kết.
vụ hàng
Hai là xây dựng CNXH. Ba là đấu
đầu
tranh thống nhất nước nhà”
của CM
Tư tưởng đại đoàn kết dân tộc phải được
quán triệt trong mọi đường lối, chủ trương,
chính sách của Đảng


2.3. Đại
đoàn
kết dân
tộc
là đại
đoàn
kết toàn
dân

Bác dùng các khái niệm
DÂN, NHÂN DÂN để chỉ
“Mọi con dân
nước Việt”, “mỗi
một người con
Rồng cháu
Tiên”

Không phân
biệt “già,
trẻ, gái trai,
giàu nghèo,
quý tiện”

DÂN, NHÂN DÂN vừa là một tập hợp
đông đảo quần chúng, vừa là mỗi người
Việt Nam


Mục tiêu & đối tượng đoàn kết:
“Ta đoàn kết để đấu tranh cho thống nhất
và độc lập của Tổ quốc; ta cịn phải đồn
kết để xây dựng nước nhà. Ai có tài, có
đức có sức, có lịng phụng sự Tổ quốc và
phục vụ nhân dân thì ta đồn kết với họ”
Ta ở
đây là
ai?

Ta vừa là Đảng, vừa là
mọi người dân Việt Nam
Đoàn kết là trách nhiệm của Đảng
và của mỗi chúng ta


Người
nhắc
nhở:

Vì

“Bất kỳ ai mà thật thà tán thành
hồ bình, thống nhất, độc lập, dân
chủ thì dù người đó trước đây đã
chống chúng ta, bây giờ chúng ta
cũng thật thà đoàn kết với họ”

“ai cũng có ít hay nhiều tấm lịng yêu nước”
“Đại đoàn kết tức là trước hết phải đoàn kết
đại đa số nhân dân, mà đại đa số nhân dân là
công nhân, nông dân và các tầng lớp nhân
dân lao động khác”; trong đó lấy liên mimh
cơng – nơng – trí thức làm nền tảng


2.4.Đại đồn kết
dân tộc là phải
biến thành sức
mạnh vật chất,
có tổ chức là
Mặt trận thống
nhất,
nhất do Đảng
lãnh đạo

Cả dân tộc hay tồn dân chỉ
trở thành lực lượng to lớn,
có sức mạnh vô địch khi
được giác ngộ về mục tiêu,

được tổ chức lại thành một
khối và hoạt động theo một
đường lối chính trị đúng đắn
Nếu khơng, quần chúng dù
có đơng nhưng không mạnh

Thất bại của các phong trào yêu nước
trước kia đã chứng minh điều đó


Xây
dựng
Mặt trận
dân tộc
thống
nhất
theo 4
Nguyên
tắc

Vì nước, vì dân, trên cơ sở yêu
nước thương dân, chống áp
bức bóc lột, nghèo nàn lạc hậu
Lấy liên mimh cơng – nơng – trí
thức làm nền tảng, dưới sự
lãnh đạo của Đảng
Hoạt động theo nguyên tắc
hiệp thương dân chủ,
chủ trên cơ
sở thống nhất về lợi ích

Đồn kết lâu dài, chặt chẽ, đoàn kết thật sự,
chân thành; thân ái giúp đỡ nhau cùng tiến bộ


II. Tư tưởng Hồ Chí Minh về kết hợp
sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại
1. Quá trình nhận thức của Hồ Chí Minh về
mối quan hệ giữa sức mạnh dân tộc với
sức mạnh thời đại
1.1. Nhận thức của Hồ Chí Minh
về sức mạnh dân tộc
Ra đi tìm đường cứu nước, Bác mang
theo nhận thức và niềm tin bất diệt vào
sức mạnh dân tộc


Đó là

Sức mạnh của chủ nghĩa u nước;
tinh thần đồn kết; ý chí đấu tranh
anh dũng, bất khuất cho độc lập, tự
do; ý thức tự lực, tự cường…

Bác đề
cao
sức
“Xét trong lịch sử Việt Nam
mạnh
Dân ta vốn cũng vẻ vang anh hùng

của
Nhiều phen đánh bắc, dẹp đông
truyền Oanh oanh liệt liệt con Rồng cháu tiên”
thống
dân tộc


Bác đề
cao
sức
mạnh
của
lịng
u
nước

“Dân ta có một lịng nồng nàn
u nước. Đó là một truyền
thống quý báu của ta…”
Bác đề cao sức mạnh
của chủ nghĩa dân tộc
Chủ nghĩa dân tộc ở đây là
chủ nghĩa yêu nước và tinh
thần dân tộc chân chính


Nhưng Người cũng thấy rõ:
Không thể đánh thắng kẻ thù mới bằng
con đường cũ, cách làm cũ trong bối cảnh
thế giới đã có nhiều thay đổi

Việc Người quyết định ra nước ngoài để
“xem nước Pháp và các nước khác”, tức
là tìm hiểu thế giới, tìm hiểu kẻ thù ngay
trong sào huyệt của chúng
Tìm ra đường lối và phương pháp đúng đắn


1.2. Nhận thức của Hồ Chí Minh về sức mạnh
của thời đại và tính tất yếu của việc kết hợp
sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại
Được hình thành từng bước, từ cảm
tính đến lý tính, thơng qua hoạt động
thực tiễn mà tổng kết thành lý luận
- Chứng kiến cuộc sống khổ cực của
nhân dân các thuộc địa, Bác phát hiện
ra mối tương đồng giữa các dân tộc bị
áp bức: đều “…là giống người bị bóc lột”


Đó chính là cơ sở đầu tiên để
hình thành nhận thức:
Muốn giải phóng dân tộc mình cần thiết
phải đồn kết với các dân tộc khác
cùng cảnh ngộ

Bác
Kêu
gọi

“Vì nền hồ bình thế giới, vì tự

do và ấm no, những người bị
bóc lột thuộc mọi chủng tộc cần
đoàn kết lại chống bọn áp bức”


Khảo sát CNĐQ, Bác phát hiện:
Các nước đế quốc không hành động đơn độc
mà có sự phối hợp chặt chẽ với nhau trong
việc đàn áp các cuộc nổi dậy ở thuộc địa
Mặt
khác

Chúng lại tuyển mộ lính từ các
thuộc địa đưa sang đàn áp phong
trào cách mạng ở chính quốc

“Họ đều là anh em cùng một giai cấp…cùng
đánh bọn chủ chung của mình, chứ anh em
khơng nên đánh lẫn nhau”


Vậy

Muốn đánh thắng chúng, phải thực
hiện khối liên minh chiến đấu giữa
lao động ở các thuộc địa với nhau và
với vơ sản ở chính quốc;
nếu
tách riêng mỗi lực lượng thì không
thể nào thắng lợi được

Đây là điểm vượt trội của Hồ Chí Minh so
với các lãnh tụ yêu nước và chí sĩ cách
mạng đầu TK 20. Họ đã khơng nhận thức
được đặc điểm của thời đại


Các bậc tiền bối chưa ai làm được như Hồ
Chí Minh, là phân tích tình hình thế giới và
trong nước để định rõ mục đích, yêu cầu và
nhiệm vụ của CM Việt Nam
Làm cách mạng là chống lại
Các cụ cho rằng:
“người Pháp”
Bao giờ nhổ hết cỏ nước Nam thì mới hết
người đánh Tây
Nghĩa là, chưa nhận thức rõ bạn, thù