Đề thi HSG môn Ngữ văn lớp 11 năm 2019, Trường THPT Lưu Hoàng

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b> SỞ GD&ĐT HÀ NỘI ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 11 </b>
<b>TRƯỜNG THPT LƯU HOÀNG NĂM HỌC 2018-2019 </b>

<b> </b>Môn thi:<b> Ngữ văn </b>

<b> </b>Thời gian:<b> 150 phút </b>(Không kể thời gian giao đề)

<b>Câu 1 (8 điểm). </b>

Nhà văn V.Huygơ từng nói <i>“Trên đời này chỉ có một thứ mà ta phải cúi đầu thán phục đó là </i>
<i>tài năng và chỉ có một thứ mà ta phải quỳ gối tơn trọng đó là lịng tốt”. </i>

Suy nghĩ của anh/chị về câu nói trên.
<b>Câu 2 (12 điểm). </b>

Về thơ, Nguyễn Cơng Trứ tâm sự: <i>“Trót nợ cùng thơ phải chuốt lời”</i>, còn Nhà văn Anatole
France cho rằng: <i>“Đọc một câu thơ nghĩa là ta gặp gỡ một tâm hồn con người”.</i>

Bằng việc phân tích bài thơ <i>“Vội vàng”</i> (Xuân Diệu), anh (chị) hãy trình bày ý kiến của mình
về những quan niệm trên.

<b>---HẾT--- </b>
<b>HƯỚNG DẪN GIẢI CHI TIẾT </b>
<b>I. Hướng dẫn chung </b>

1. Nếu thí sinh làm bài theo cách riêng, nhưng đáp ứng được yêu cầu cơ bản như trong
Hướng dẫn chấm thi, thì vẫn cho đủ điểm như Hướng dẫn quy định.

2. Tổ chấm thống nhất điểm thành phần. Sau khi cộng điểm toàn bài, cho điểm lẻ đến 0,25
điểm (Phần thập phân cho lẻ 0,25 điểm, 0,5 điểm; 0,75 điểm).

<b>II. Đáp án và thang điểm </b>
<b>Câu 1. (8 điểm) </b>

<b>a. Yêu cầu về kĩ năng </b>

- Đáp ứng yêu cầu về bài văn nghị luận xã hội: bố cục rõ ràng, lập luận chặt chẽ, diễn đạt lưu
lốt, chữ viết rõ khơng mắc lỗi chính tả, diễn đạt, dùng từ và ngữ pháp.

<b>b. Yêu cầu về kiến thức </b>

Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách nhưng đảm bảo các ý cơ bản sau:
<i>* Giải thích ý nghĩa câu nói: </i>

- Tài năng: Khả năng đặc biệt, sự khéo léo hơn người, trí sáng tạo vượt bậc.
- Lịng tốt: Tấm lòng vị tha, khoan dung và nhân hậu:

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

của con người.

- Cúi đầu thán phục và quỳ gối tơn trọng là cách nói hình ảnh thể hiện thái độ đánh giá cao
nhất đối với những phẩm chất qúy giá của con người đồng thời cũng bộc lộ một quan điểm
về cách đánh giá con người: Chỉ đề cao, coi trọng tôn vinh những gì đẹp đẽ, có giá trị trong
trí tuệ và phẩm cách của con người, coi đó là cái duy nhất đáng coi trọng, ngưỡng mộ.

<i>* Phân tích, chứng minh: </i>

- Vì sao phải cúi đầu thán phục đối với tài năng: Vì tài năng là biểu hiện cao nhất của khả
năng trí tuệ của con người, là điều kiện tốt nhất để con người khẳng định giá trị của bản
thân và đóng góp cho cuộc sống chung của cả cộng đồng. Đối diện với tài năng, ta không chỉ
được chiêm ngưỡng, thán phục mà còn được mở rộng tầm hiểu biết, nâng cao nhận thức để
tự hoàn thiện bản thân (Lấy ví dụ cụ thể để chứng minh).

- Vì sao phải quỳ gối tơn trọng đối với lịng tốt: Vì lịng tốt xét đến cùng là sự hi sinh, dâng
hiến cho người, cho đời trên cơ sở của tinh thần nhân đạo. Để tốt với người, với đời, mỗi cá
nhân cần biết vượt qua những nhu cầu cá nhân ích kỷ, biết đứng cao hơn chính bản thân
mình để có thể u thương thật lịng, giúp đỡ chân tình, tha thứ thực sự. Những nỗ lực vì
người khác xuất phát từ lịng tốt ln đáng để tơn vinh (Lấy ví dụ cụ thể).

<i>* Bàn luận, mở rộng vấn đề: </i>

- Vị thế của chủ thể câu nói: Một nhà văn lớn (hội tụ cả hai yếu tố là tài năng và tấm lòng),
người hơn ai hết hiểu sâu sắc ý nghĩa, giá trị của tài năng, tấm lòng trong văn chương cũng
như cuộc sống. Ở vị thế ấy, thái độ đề cao là một tất yếu.

- Mặt tích cực: Đề xuất một cách đánh giá và một thái độ đúng đối với những giá trị tốt đẹp
của con người. Tài năng bao giờ cũng cần được đề cao và lòng tốt bao giờ cũng cần được coi
trọng. Mọi biểu hiện miệt thị lòng tốt và phủ nhận tài năng đều cần phải lên án, phê phán.
- Mở rộng, nâng cao:

+ Khơng nên tuyệt đối hố vị trí của tài năng và lịng tốt vì trong cuộc sống, trong con người
vẫn cịn có nhiều phẩm chất khác cần được coi trọng.

+ Cần xác lập mối quan hệ giữa tài năng và lòng tốt (liên hệ với quan điểm của Hồ Chí Minh:
Có tài mà khơng có đức là vơ dụng. Có đức mà khơng có tài khơng làm được việc gì).

<i>* Liên hệ với bản thân </i>

- Câu nói gợi cho ta con đường để mình vươn tới. Cách tốt nhất là làm tốt công việc của
mình, sống hướng thiện, có trách nhiệm và đừng bao giờ vô cảm.

<b>Câu 2: (6.0 điểm) </b>

<b>a. Yêu cầu về kĩ năng </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

- Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách nhưng phải hợp lí, chặt chẽ, thuyết phục, cần nêu
được những ý chính sau:

<i><b>* Giải thích ý kiến </b></i>

- Quan niệm của Nguyễn Cơng Trứ: (hình thức nghệ thuật của thơ)

+ Cơ sở quan niệm của Nguyễn Công Trứ: lao động thơ là lao động nghệ thuật nó địi hỏi
công phu, tâm huyết và sự sáng tạo. Sáng tạo sẽ đem đến cái mới, công phu tâm huyết sẽ tạo
nên sự hoàn hảo và chiều sâu. Văn chương tồn tại bởi nội dung tư tưởng song tồn tại bằng
ngôn từ nghệ thuật. Nếu chất liệu ngôn từ không được lựa chọn và gọt giũa, sức biểu đạt của
nó kém đi sẽ khiến tư tưởng, tâm huyết của nghệ sĩ khơng thể hiện được trọn vẹn, tính nghệ
thuật của tác phẩm giảm sút, sức hấp dẫn nghệ thuật kém sẽ khiến những giá trị còn lại dù
có cũng khó phát huy tác dụng. Thơ ca lại càng địi hỏi điều này vì nó có những đặc trưng
mang tính loại biệt (trong phạm vi dung lượng giới hạn, thơ cần biểu đạt một cách sâu sắc,
tinh tế tư tưởng, tình cảm, khát vọng bằng hình tượng nghệ thuật giàu tính thẩm mĩ và có
sức mê hoặc mạnh mẽ). “Chuốt lời” vì thế sẽ là sự thể hiện của tài năng, cũng là sự thể hiện
trách nhiệm của nhà thơ với thơ và với người đọc.

- Quan niệm của Nhà văn Anatole France: (nội dung của thơ)

+ Nội dung quan niệm: “câu thơ” là sản phẩm lao động sáng tạo của nhà thơ, cũng là hình
thức tồn tại của những tư tưởng tình cảm mà nhà thơ gửi gắm. “Đọc” là hành động tiếp nhận
và thưởng thức của người đọc. “Tâm hồn” là nội dung tạo nên giá trị đặc trưng của thơ là nội
dung tình cảm, cảm xúc của thơ. Từ ý nghĩa cụ thể của từ ngữ, có thể hiểu ý kiến đề cập đến
giá trị của thơ từ góc nhìn của người thưởng thức, tiếp nhận thơ: giá trị của thơ là giá trị của
những tư tưởng tình cảm được biểu hiện trong thơ. Tình cảm, cảm xúc càng sâu sắc mạnh
mẽ, càng lớn lao đẹp đẽ sẽ càng khiến thơ lay động lòng người.

++ Gặp gỡ: là sự đồng cảm, tri âm; Ý cả câu: qua bài thơ, người đọc được gặp gỡ, đồng cảm
với tâm hồn thi nhân => Ý kiến trên nói tới vai trị của độc giả đối với tác phẩm văn học
trong quá trình tiếp nhận tác phẩm.

++ Bản thân tác phẩm trữ tình là tiếng nói của tình cảm, cảm xúc, “là điệu hồn đi tìm những
hồn đồng điệu”. Vì thế, mỗi bài thơ khơng chỉ tả cảnh mà cịn thể hiện tình cảm, tư tưởng
của thi nhân trước cảnh.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

+ Đánh giá và đề xuất ý kiến: hai ý kiến không hề mâu thuẫn mà là sự bổ sung để mang đến
một nhận thức tương đối toàn diện về thơ. Từ hai ý kiến này có thể xác định: thơ hay là thơ
lay động tâm hồn con người bằng cảm xúc, tình cảm. Song để có thơ hay, nhà thơ bên cạnh
sự sâu sắc của tình cảm, sự phong phú của cảm xúc cần nghiêm túc trong lao động nghệ
thuật mà trước hết là lựa chọn, chỉnh sửa và sáng tạo trong sử dụng ngơn ngữ. (Thực chất là
hai mặt hình thức nghệ thuật và nội dung.)

<i><b>* Phân tích bài thơ: </b></i>

<i>1. Nội dung cảm xúc:</i> là sự thể hiện một tình yêu cuộc sống mãnh liệt

- Có tư tưởng nhân sinh mới mẻ với cái tôi tràn đầy cảm xúc: Niềm say mê cuộc sống khiến
Xuân Diệu phát hiện ra một thiên đường trên mặt đất một thiên đường tràn đầy xuân sắc và
vô cùng hấp dẫn.

- Thơ Xuân Diệu luôn yêu đời, yêu cuộc sống nồng nhiệt, luôn khát khao giao cảm với đời ->
hấp dẫn bạn đọc ở những khát vọng táo bạo, mãnh liệt. Còn thiên nhiên thì đi vào lịng
người vì nhuốm màu tình tứ, tràn ngập hương sắc và xuân tình. Đặc biệt nhà thơ luôn lấy
con người làm thước đo chuẩn mực cho cái đẹp.

- Ý thức về sự hữu hạn của kiếp người, sự ngắn ngủi của tuổi trẻ và sự trôi chảy của thời

gian -> Cảm nhận về thiên nhiên là tuyến tính một đi khơng trở lại. Nhìn thấy sự vật tàn phai
ngay khi sự vật mới bắt đầu khởi sự.

- Quan niệm về cuộc sống trần thế là phải vội vàng, cuống quýt để tận hưởng những hạnh
phúc mà cuộc sống trần thế đang có sẵn trước mắt -> đây là quan niệm nhân sinh mới mẻ.
- Yêu cuộc sống, nhà thơ cũng ý thức sâu sắc về giá trị cuộc sống nên khát khao đảo lộn quy
luật cuộc sống, ngăn cản bước đi của thời gian để gìn giữ những vẻ đẹp của sự sống.

- Cũng vì niềm say mê với cuộc sống nên nhà thơ mới hốt hoảng lo âu, thậm chí ốn giận
thời gian trơi chảy vơ tình.

- Tình u cuộc sống đã tiếp thêm sức mạnh để nhà thơ không buông trôi theo sự trôi chảy
của thời gian, sự phôi pha tàn úa của sự sống mà tăng cường độ sống để sống mạnh mẽ, trọn
vẹn và tận độ bằng việc giao cảm và hưởng thụ sự sống.

<i>2. Hình thức biểu đạt: </i>

- Sự kết hợp hài hịa giữa cảm xúc và luận lí.

- Huy động các giác quan để khám phá và miêu tả sự vật.

- Lời thơ là lời nói với rất nhiều dấu hiệu ngữ pháp (sử dụng hư từ, hô ngữ...) và hình thức
đối thoại giúp nhà thơ thể hiện trực tiếp con người cá nhân, giọng điệu cá nhân mở đường
cho sự thổ lộ giãi bày cảm xúc một cách tự nhiên và nồng nhiệt.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

Website <b>HOC247</b> cung cấp một môi trường <b>học trực tuyến</b> sinh động, nhiều <b>tiện ích thơng minh</b>,
nội dung bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những <b>giáo viên nhiều năm kinh </b>
<b>nghiệm, giỏi về kiến thức chuyên môn lẫn kỹ năng sư phạm</b> đến từ các trường Đại học và các
trường chuyên danh tiếng.

<b>I.</b> <b>Luyện Thi Online</b>

- <b>Luyên thi ĐH, THPT QG:</b> Đội ngũ <b>GV Giỏi, Kinh nghiệm từ các Trường ĐH và THPT danh tiếng xây </b>

dựng các khóa luyện thi THPTQG các mơn: Tốn, Ngữ Văn, Tiếng Anh, Vật Lý, Hóa Học và Sinh Học.

- <b>Luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán: </b>Ôn thi <b>HSG lớp 9 và luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán các </b>

trường <i>PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-GĐ), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An và các trường Chuyên </i>

khác cùng TS.Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thầy Nguyễn Đức Tấn.

<b>II.</b> <b>Khoá Học Nâng Cao và HSG </b>

- <b>Toán Nâng Cao THCS:</b> Cung cấp chương trình Tốn Nâng Cao, Tốn Chun dành cho các em HS THCS

lớp 6, 7, 8, 9 u thích mơn Tốn phát triển tư duy, nâng cao thành tích học tập ở trường và đạt điểm tốt
ở các kỳ thi HSG.

- <b>Bồi dưỡng HSG Tốn:</b> Bồi dưỡng 5 phân mơn Đại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học và Tổ Hợp dành cho

học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: TS. Lê Bá Khánh Trình, TS. Trần
<i>Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thầy Lê Phúc Lữ, Thầy Võ Quốc Bá Cẩn cùng đơi HLV đạt </i>
thành tích cao HSG Quốc Gia.

<b>III.</b> <b>Kênh học tập miễn phí</b>

- <b>HOC247 NET:</b> Website hoc miễn phí các bài học theo <b>chương trình SGK từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các </b>

môn học với nội dung bài giảng chi tiết, sửa bài tập SGK, luyện tập trắc nghiệm mễn phí, kho tư liệu tham

khảo phong phú và cộng đồng hỏi đáp sôi động nhất.

- <b>HOC247 TV:</b> Kênh Youtube cung cấp các Video bài giảng, chuyên đề, ôn tập, sửa bài tập, sửa đề thi miễn

phí từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các môn Toán- Lý - Hoá, Sinh- Sử - Địa, Ngữ Văn, Tin Học và Tiếng Anh.

<i><b>Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai </b></i>

<i><b> Học mọi lúc, mọi nơi, mọi thiết bi – Tiết kiệm 90% </b></i>

<i><b>Học Toán Online cùng Chuyên Gia </b></i>

</div>

<!--links-->