Đề cương ôn thi HK1 môn GDCD 10 năm học 2019 - 2020 Trường THPT Chuyên Trần Đại Nghĩa

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (589.75 KB, 5 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO TP.HCM ĐỀ CƢƠNG ÔN TẬP HỌC KỲ I 
TRƢỜNG THPT CHUYÊN TRẦN ĐẠI NGHĨA NĂM HỌC: 2019 – 2020

MÔN: GIÁO DỤC CÔNG DÂN – KHỐI: 10

I. LÝ THUYẾT:

BÀI 3 - SỰ VẬN ĐỘNG VÀ PHÁT TRIỂN CỦA THẾ GIỚI VẬT CHẤT

BÀI 4 - NGUỒN GỐC VẬN ĐỘNG. PHÁT TRIỂN CỦA SỰ VẬT VÀ HIỆN TƢỢNG 
1. Thế nào là mâu thuẫn?

Khái niệm mâu thuẫn

1. Thế giới vật chất luôn luôn vận động 
a. Thế nào là vận động?

Vận động là mọi sự biến đổi (biến hóa) nói chung của các sự vật và hiện tượng trong giới tự
nhiên và đời sống xã hội.

b. Vận động là phương thức tồn tại của thế giới vật chất.

Vận động là thuộc tính vốn có (cố hữu), là phương thức tồn tại của các sự vật và hiện tượng (vật
chất).

c. Các hình thức vận động cơ bản của thế giới vật chất
- Vận động cơ học

- Vận động vật lý
- Vận động hóa học
- Vận động sinh học

- Vận động xã hội

2. Thế giới vật chất luôn luôn phát triển 
a. Thế nào là phát triển

Phát triển là khái niệm dùng để khái quát những vận động theo chiều hướng tiến lên từ thấp đến
cao, từ đơn giản đến phức tạp, từ kém hoàn thiện đến hoàn thiện hơn. Cái mới ra đời thay thế cái
cũ, cái tiến bộ ra đời thay thế cái lạc hậu.

b. Phát triển là khuynh hướng tất yếu của thế giới vật chất.

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

Mâu thuẫn là một chỉnh thể, trong đó hai mặt đối lập vừa thống nhất, vừa đấu tranh với nhau.
a. Mặt đối lập của mâu thuẫn

Là những khuynh hướng, tính chất, đặc điểm… mà trong q trình vận động, phát triển của sự vật
và hiện tượng, chúng phát triển theo những chiều hướng trái ngược nhau; ràng buộc nhau bên trong
mỗi sự vật và hiện tượng cụ thể.

c. Sự thống nhất giữa các mặt đối lập

Sự thống nhất giữa các mặt đối lập trong mỗi mâu thuẫn là hai mặt đối lập liên hệ, gắn bó với nhau, làm
tiền đề tồn tại cho nhau.

d. Sự đấu tranh giữa các mặt đối lập

Sự đấu tranh giữa các mặt đối lập là sự tác động, bài trừ, gạt bỏ, chống đối và phủ định lẫn nhau.
2. Mâu thuẫn là nguồn gốc vận động, phát triển của sự vật, hiện tƣợng

a. Giải quyết mâu thuẫn

- Mỗi mâu thuẫn đều bao hàm sự thống nhất và đấu tranh giữa các mặt đối lập.

- Kết quả của sự đấu tranh giữa các mặt đối lập là mâu thuẫn được giải quyết, mâu thuẫn cũ
mất đi, mâu thuẫn mới hình thành, sự vật, hiện tượng cũ được thay thế bằng sự vật, hiện tượng
mới, tạo nên sự vận động, phát triển không ngừng của thế giới khách quan.

=> Sự đấu tranh giữa các mặt đối lập là nguồn gốc vận động, phát triển của sự vật, hiện tượng.
b. Mâu thuẫn chỉ được giải quyết bằng đấu tranh.

Mâu thuẫn chỉ được giải quyết bằng đấu tranh giữa các mặt đối lập chứ khơng phải bằng con
đường điều hịa mâu thuẫn.

Bài học thực tiễn

- Giải quyết mâu thuẫn phải có phương pháp đúng, phải phân tích mâu thuẫn cụ thể trong tình hình
cụ thể.

- Phân tích mối quan hệ giữa các mặt đối lập, điểm mạnh, yếu của từng mặt.
- Biết phân biệt đúng sai, tiến bộ, lạc hậu.

- Nâng cao nhận thức xã hội, phát triển nhân cách.
- Biết thực hiện phê bình và tự phê bình.

- Tránh tư tưởng “dĩ hoà vi quý”

BÀI 5 - CÁCH THỨC VẬN ĐỘNG, PHÁT TRIỂN CỦA SỰ VẬT VÀ HIỆN TƢỢNG 
1. Thế nào là chất và lƣợng của sự vật, hiện tƣợng

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

a. Chất

Khái niệm chất dùng để chỉ những thuộc tính cơ bản, vốn có của sự vật và hiện tượng, tiêu biểu cho
sự vật và hiện tượng đó, phân biệt nó với các sự vật và hiện tượng khác.

b. Lượng

Khái niệm lượng dùng để chỉ những thuộc tính cơ bản, vốn có của sự vật và hiện tượng biểu thị
trình độ phát triển (cao, thấp), quy mô (lớn, nhỏ), tốc độ vận động (nhanh, chậm), số lượng (ít,
nhiều)… của sự vật và hiện tượng.

2. Quan hệ giữa sự biến đổi về lƣợng và sự biến đổi về chất 
a. Sự biến đổi về lượng dẫn đến sự biền đổi về chất

- Sự biến đổi về chất của các sự vật, hiện tượng bao giờ cũng bắt đầu từ sự biến đổi dần dần (tiệm
tiến) về lượng.

- Độ là giới hạn mà trong đó sự biến đổi về lượng chưa làm thay đổi về chất của sự vật, hiện tượng.
- Điểm nút là điểm giới hạn mà tại đó sự biến đổi của lượng làm thay đổi chất của sự vật, hiện tượng.
b. Chất mới ra đời lại bao hàm một lượng mới tương ứng

- Chất biến đổi sau và biến đổi nhanh chóng (đột biến).

- Chất mới ra đời thay thế chất cũ và lại bao hàm một lượng mới phù hợp với nó.
3. Bài học thực tiễn

- Trong học tập và rèn luyện, chúng ta phải kiên trì nhẫn nại khơng coi thường việc nhỏ.

- Tránh nóng vội, đốt cháy giai đoạn, hành động nữa vời, không triệt để không đem lại kết quả
mong muốn.

- Trong nhận thức và thực tiễn cần coi trọng cả hai phương diện chất và lượng của sự vật để tạo nên

sự nhận thức toàn diện về sự vật.

BÀI 6 - KHUYNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN CỦA SỰ VẬT VÀ HIỆN TƢỢNG 
1. Phủ định biện chứng và phủ định siêu hình

a. Phủ định

Là xóa bỏ sự tồn tại của một sự vật, hiện tượng nào đó.
b. Phủ định siêu hình

Là sự phủ định được diễn ra do sự can thiệp, sự tác động từ bên ngoài, cản trở hoặc xóa bỏ sự tồn tại và phát
triển tự nhiên của sự vật.

c. Phủ định biện chứng

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

những yếu tố tích cực của sự vật và hiện tượng cũ để phát triển sự vật và hiện tượng mới.
- Đặc điểm:

+ Tính khách quan: vì nguyên nhân của sự phủ định nằm ngay trong bản thân sự vật, hiện tượng, đó là kết
quả của quá trình giải quyết mâu thuẫn của bản thân sự vật, hiện tượng.

+ Tính kế thừa: phủ định biện chứng chỉ gạt bỏ những yếu tố tiêu cực, lỗi thời của cái cũ, đồng thời
giữ lại những yếu tố tích cực cịn thích hợp để phát triển cái mới, đảm bảo cho các sự vật, hiện tượng
phát triển liên tục.

2.Khuynh hƣớng phát triển của sự vật và hiện tƣợng 
a. Phủ định của phủ định

Phủ định của phủ định có nghĩa là: trong q trình vận động, phát triển vô tận của các sự vật,
hiện tượng, cái mới xuất hiện phủ định cái cũ, nhưng rồi nó lại bị cái mới hơn phủ định.

b. Khuynh hướng phát triển

Khuynh hướng phát triển của sự vật và hiện tượng là vận động đi lên, cái mới ra đời, kế thừa và
thay thế cái cũ nhưng ở trình độ ngày càng cao hơn, hồn thiện hơn.

3. Bài học thực tiễn

- Nhận thức cái mới, ủng hộ cái mới.
- Tôn trọng quá khứ, truyền thống.

- Tránh bảo thủ, chống thái độ phủ định sạch trơn cái cũ, cản trở sự tiến bộ.
- Tránh ảo tưởng về sự ra đời dễ dàng của cái mới

II. BÀI TẬP TÌNH HUỐNG:

- Tham khảo các bài tập tình huống SGK – Tập đề cƣơng 
- Các tình huống thực tiễn trong cuộc sống

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Website HOC247 cung cấp một mơi trường học trực tuyến sinh động, nhiều tiện ích thông minh, nội
dung bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những giáo viên nhiều năm kinh nghiệm, 
giỏi về kiến thức chuyên môn lẫn kỹ năng sƣ phạm đến từ các trường Đại học và các trường chuyên
danh tiếng.

I. Luyện Thi Online

-Luyên thi ĐH, THPT QG: Đội ngũ GV Giỏi, Kinh nghiệm từ các Trường ĐH và THPT danh tiếng

xây dựng các khóa luyện thi THPTQG các mơn: Tốn, Ngữ Văn, Tiếng Anh, Vật Lý, Hóa Học và Sinh
Học.

-Luyện thi vào lớp 10 chuyên Tốn: Ơn thi HSG lớp 9 và luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán các
trường PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-GĐ), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An và các trường 
Chuyên khác cùng TS.Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thầy Nguyễn Đức 
Tấn.

II. Khoá Học Nâng Cao và HSG

-Toán Nâng Cao THCS: Cung cấp chương trình Tốn Nâng Cao, Tốn Chun dành cho các em HS

THCS lớp 6, 7, 8, 9 u thích mơn Tốn phát triển tư duy, nâng cao thành tích học tập ở trường và đạt
điểm tốt ở các kỳ thi HSG.

-Bồi dƣỡng HSG Toán: Bồi dưỡng 5 phân mơn Đại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học và Tổ Hợp dành

cho học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: TS. Lê Bá Khánh Trình, TS.
Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thầy Lê Phúc Lữ, Thầy Võ Quốc Bá Cẩn cùng 
đôi HLV đạt thành tích cao HSG Quốc Gia.

III. Kênh học tập miễn phí

-HOC247 NET: Website hoc miễn phí các bài học theo chƣơng trình SGK từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả

các môn học với nội dung bài giảng chi tiết, sửa bài tập SGK, luyện tập trắc nghiệm mễn phí, kho tư liệu
tham khảo phong phú và cộng đồng hỏi đáp sôi động nhất.

-HOC247 TV: Kênh Youtube cung cấp các Video bài giảng, chuyên đề, ôn tập, sửa bài tập, sửa đề thi
miễn phí từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các mơn Tốn- Lý - Hố, Sinh- Sử - Địa, Ngữ Văn, Tin Học và Tiếng
Anh.