Đề thi Olympic năm 2019 môn Ngữ Văn 10 - Trường THPT Chuyên Lào Cai

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (912.76 KB, 6 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc Trang | 1
TRƯỜNG THPT CHUYÊN LÀO CAI ĐỀ THI OLYMPIC

MÔN: NGỮ VĂN 10 
 NĂM HỌC: 2018 – 2019

Câu 1 (8.0 điểm):

Suy nghĩ của anh/chị về bài học được rút ra từ câu chuyện sau:
BỌ CẠP & NHÀ SƯ

Thiền sư nhìn thấy một con bọ cạp bị ngộp nước nên định vớt lên. Nhưng khi vớt thì ơng bị cắn. Vì
đau, ơng phải thả ra nên bọ cạp lại rơi chìm xuống nước. Nhà sư lại cố kéo lên, và lại bị cắn. Chú tiểu
đứng nhìn nãy giờ mới lại gần nói: “Lạy Phật, sao sư phụ “cứng đầu” thế! Sư phụ không biết là hễ cố
vớt nó lên là nó lại cắn sư phụ à?”

Nhà sư trả lời: “Tánh của bọ cạp là cắn; nhưng nó chẳng thay đổi được cái tánh giúp đời của ta.” Rồi
ông lấy một ngọn lá để vớt con bọ cạp ra.

*Tánh: Tính (tánh nết: tính nết)

(Theo

Câu 2 (12.0 điểm):

“Tác giả tôi không sống trên ngọn hải đăng tỏa ánh sáng trong sạch, phát hiện ra cái dơ bẩn ở quanh
mình, để rồi khi sáng ngời lên vì trong sạch, anh ta lên tiếng chửi mắng cái dơ bẩn ấy. Tác giả tôi
sống trên đất đã làm nên anh ta, đau nỗi đau của đất đã làm nên anh ta.”

(Heinrich Boll, trích “Những vấn đề với tình anh em”, Tiểu luận chính trị)

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc Trang | 2
TRƯỜNG THPT CHUYÊN LÀO CAI ĐÁP ÁN ĐỀ THI OLYMPIC

MÔN: NGỮ VĂN 10 
 NĂM HỌC: 2018 – 2019

Câu 1 (8.0 điểm)
Về kĩ năng:

Biết làm văn nghị luận xã hội về một tư tưởng đạo lí; bài viết có bố cục rõ ràng; lập luận chặt chẽ; diễn
đạt mạch lạc, lưu lốt; khơng mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp; chữ viết rõ ràng, sạch đẹp.

Về kiến thức:

 Hiểu đúng ý ý kiến, rút ra nhận thức phù hợp.

 Thí sinh có thể trình bày những quan điểm riêng, nhưng cần có lí lẽ và căn cứ xác đáng, thái
độ chân thành, nghiêm túc, phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội.

Học sinh có thể trình bày và diễn đạt theo những cách khác nhau song cần đảm bảo các ý cơ bản sau:
Giới thiệu vấn đề nghị luận rõ ràng, chính xác, hấp dẫn

Giải thích, rút ra ý nghĩa câu chuyện:

 Tóm tắt câu chuyện: Vị thiền sư tìm mọi cách để giúp chú bọ cạp khỏi bị ngộp nước, cho dù bị
bọ cạp cắn đau vẫn khơng từ bỏ ý định của mình.

 Nhà sư lý giải hành động của mình: “Tánh của bọ cạp là cắn; nhưng nó chẳng thay đổi được cái 
tánh giúp đời của ta.”

o Tánh: bản tính – điều thuộc về bản chất cốt tủy của người hay vật.

o Bản tính của nhà sư là giúp đời, từ bi, lương thiện; bản tính phịng vệ của bọ cạp là cắn.
Bản tính của nhà sư và bọ cạp dù mâu thuẫn, đối lập, nhưng điều đó khơng làm thay
đổi bản tính của nhà sư.

=> Ý nghĩa câu chuyện: Đừng thay đổi bản tính tốt đẹp vốn có cho dù bạn có bị tổn thương vì lịng tốt
của chính mình.

Bình luận, lý giải, chứng minh

Khẳng định ý nghĩa câu chuyện sâu sắc, nhân văn, hướng con người đến những giá trị tốt đẹp của con
người và cuộc sống.

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc Trang | 3
 Mỗi người hay vật đều có bản tính riêng của mình để có thể sinh tồn. Khác với nhiều lồi vật

chỉ có bản năng phịng vệ để tồn tại, con người còn mang bản chất xã hội để hòa hợp chung
sống giữa cộng đồng. Sự lương thiện, lịng tốt chính là một bản chất xã hội đó.

 Lịng tốt, bản chất thiện lương của con người được thể hiện trong suy nghĩ và hành xử giữa
cuộc sống hàng ngày, trong những tình huống cụ thể: biết chia sẻ, giúp đỡ người khác nhất là
trong hoạn nạn khó khăn…

 Bản chất tốt đẹp của con người mang nhiều ý nghĩa: khẳng định giá trị người, phẩm chất người,
vẻ đẹp người; giúp ta có cuộc sống thanh thản, nhẹ nhõm, hạnh phúc, an vui; được mọi người
quý mến, kính trọng; lan tỏa những điều tốt lành trong cộng đồng…

 Đơi khi lịng tốt cũng khiến ta bị tổn thương vì khơng được thấu hiểu, vì khơng phải ai cũng

đem lịng tốt mà đối đãi với người khác… Điều đó dễ khiến con người thất vọng. Song nếu vì
thế mà từ bỏ thiện tâm của mình thì ta sẽ đánh mất mình, đó là điều vơ cùng đáng tiếc. Vậy
nên, thay vì từ bỏ lịng nhân ái của mình, nên cẩn trọng hơn trong hành xử để vẫn giúp được
người mà không làm mình bị tổn thương, như cái cách nhà sư trong câu chuyện lấy lá vớt bọ
cạp ra khỏi nước. Đồng thời, rõ ràng là, nhân hậu rất cần cả lòng dũng cảm, bản lĩnh sống để
mạnh mẽ hướng thiện và hướng thượng.

 Chứng minh: chọn dẫn chứng phù hợp, tiêu biểu.
Bàn luận, mở rộng nâng cao vấn đề

 Phê phán những người vơ tình, vơ tâm, vơ cảm với khó khăn, hoạn nạn của người khác, bỏ mặc
khơng động lịng trắc ẩn, khơng giúp đỡ người khác vượt qua khó khăn. Xã hội sẽ trở nên thiếu
nhân bản, nhân văn biết bao nhiêu.

 Để có thể giữ vững bản tính lương thiện, con người cần có hiểu biết (để biết cách giúp người
thơng minh nhất), cần có bản lĩnh (để bị tổn thương mà vẫn khơng từ bỏ bản tính của mình)
và cả sự tỉnh táo (để khơng bị lợi dụng)…

Rút ra bài học nhận thức và hành động 
Kết thúc vấn đề: Đúng, lắng đọng, sâu sắc 
Câu 2:

Vềkĩ năng:

 Thí sinh phải huy động kiến thức về lí luận văn học, tác phẩm văn học, kĩ năng tạo lập văn bản
và khả năng bình luận, cảm thụ văn chương của mình để làm bài.

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc Trang | 4
 Thể hiện tốt năng khiếu viết văn, có sự sáng tạo trong cách nghĩ, cách viết.

Về kiến thức:

 Thí sinh xác định đúng vấn đề cần bàn luận: Yêu cầu của tiếp nhận văn học đối với độc giả.
 Bài viết có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau song cần đảm bảo những ý sau

Giới thiệu vấn đề nghị luận rõ ràng, chính xác, hấp dẫn 
Giải thích ý kiến

 “sống trên ngọn hải đăng tỏa ánh trong sạch”:cái nhìn hiện thực từ bên ngồi, đứng bên trên
hiện thực và phán xét.

 “sống trên đất đã làm nên anh ta”, “đau nỗi đau của đất đã làm nên anh ta”: cái nhìn của người
nghệ sĩ đứng bên trong hiện thực để quan sát, dấn thân, trải nghiệm, dùng chính nỗi đau của
bản thân để phản ánh hiện thực.

=> Vấn đề nghị luận: Nhận định của Heinrich Boll nhắc đến vấn đề cái nhìn và cũng là thái độ tiếp cận
của người nghệ sĩ trước hiện thực cuộc sống: người nghệ sĩ không đứng ngoài hiện thực, đứng trên
hiện thực để phán xét như người ngoài cuộc, mà cần phải dấn thân để quan sát hiện thực từ bên trong,
dưới cái nhìn của người trong cuộc.

Bình luận, lý giải

Khẳng định ý kiến đúng, xác đáng.
Lý giải:

 Văn học chính là tấm gương phản ánh cuộc sống, hiện thực chính là nguồn chất liệu, nguồn
cảm hứng bất tận của tác phẩm văn học. Khơng có tác phẩm nào không phản ánh cuộc sống và
do vậy không nhà văn nào có thể sáng tác nếu khơng gắn mình với hiện thực cuộc sống.
 Nhận định của Heirich Boll còn nhấn mạnh hơn đến việc lựa chọn cách tiếp cận, đến vấn đề

“đôi mắt” của tác giả đối với hiện thực cuộc sống. Tác giả không thể thành cơng nếu tự cho
mình cao hơn hiện thực, thốt ly khỏi hiện thực để phán xét nó. Linh hồn thực sự của tác phẩm
nằm ở chính trải nghiệm của nhà văn, ở cách anh ta dùng nỗi đau của mình để hiểu nỗi đau
của người.

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc Trang | 5
trang văn đầy định kiến và tàn nhẫn, chỉ sự dấn thân, thấu hiểu mới mang đến giá trị “nhân
đạo từ trong cốt tủy” (Sê-khốp) và do vậy tác phẩm mới có được sức sống lâu bền.

 Cái nhìn của người trong cuộc, việc “đau nỗi đau của đất làm nên anh ta” không hẳn là người
nghệ sĩ phải dùng chính chất liệu cuộc đời mình để làm nên tác phẩm văn học, mà nó nhấn
mạnh đến việc dù viết về ai, viết về việc gì, viết về vấn đề gì, người nghệ sĩ đều phải thể nghiệm,
đặt mình vào vị trí của người trong cuộc để cảm nhận thấu đáo, sâu sắc, để thấu hiểu tường
tận, cặn kẽ bản chất của sự việc.

Chứng minh

Bàn luận, mở rộng nâng cao

 Sự phản ánh hiện thực không bao giờ là sự sao chép vô hồn, mà bao giờ cũng in đậm dấu ấn
chủ quan của người nghệ sĩ, cho nên cùng là “cái nhìn trong cuộc”, nhưng mỗi người nghệ sĩ
sẽ có những góc nhìn khác nhau, có một cách quan sát độc đáo không trùng lặp, mang đậm
“dấu vân tay nghệ thuật” của riêng mình.

 “Cái nhìn” của người nghệ sĩ chỉ được truyền tải một cách trọn vẹn khi nó có được một hình
thức nghệ thuật phù hợp, độc đáo và đặc sắc.

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc Trang | 6
Website HOC247 cung cấp một môi trường học trực tuyến sinh động, nhiều tiện ích thơng minh,
nội dung bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những giáo viên nhiều năm kinh

nghiệm, giỏi về kiến thức chuyên môn lẫn kỹ năng sư phạm đến từ các trường Đại học và các
trường chuyên danh tiếng.

I.Luyện Thi Online

- Luyên thi ĐH, THPT QG: Đội ngũ GV Giỏi, Kinh nghiệm từ các Trường ĐH và THPT danh tiếng xây

dựng các khóa luyện thi THPTQG các mơn: Tốn, Ngữ Văn, Tiếng Anh, Vật Lý, Hóa Học và Sinh Học.

- Luyện thi vào lớp 10 chun Tốn: Ơn thi HSG lớp 9 và luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán các

trường PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-GĐ), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An và các trường Chuyên
khác cùng TS.Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thầy Nguyễn Đức Tấn.

II.Khoá Học Nâng Cao và HSG

- Toán Nâng Cao THCS: Cung cấp chương trình Tốn Nâng Cao, Tốn Chun dành cho các em HS

THCS lớp 6, 7, 8, 9 u thích mơn Tốn phát triển tư duy, nâng cao thành tích học tập ở trường và đạt
điểm tốt ở các kỳ thi HSG.

- Bồi dưỡng HSG Toán: Bồi dưỡng 5 phân môn Đại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học và Tổ Hợp dành

cho học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: TS. Lê Bá Khánh Trình, TS. 
Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thầy Lê Phúc Lữ, Thầy Võ Quốc Bá Cẩn cùng đơi
HLV đạt thành tích cao HSG Quốc Gia.

III.Kênh học tập miễn phí

- HOC247 NET: Website hoc miễn phí các bài học theo chương trình SGK từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả

các môn học với nội dung bài giảng chi tiết, sửa bài tập SGK, luyện tập trắc nghiệm mễn phí, kho tư
liệu tham khảo phong phú và cộng đồng hỏi đáp sôi động nhất.

- HOC247 TV: Kênh Youtube cung cấp các Video bài giảng, chuyên đề, ôn tập, sửa bài tập, sửa đề thi

miễn phí từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các mơn Tốn- Lý - Hoá, Sinh- Sử - Địa, Ngữ Văn, Tin Học và Tiếng
Anh.