Module Giáo dục thường xuyên 24: Một số kĩ năng đặc thù của công tác chủ nhiệm lớp ở trung tâm giáo dục thường xuyên - Kiều Thị Bình

KIU TH BèNH

MODULE GDTX

24
Một số kĩ năng
đặc thù của công tác
chủ nhiệm lớp
ở trung tâm giáo dục
thờng xuyên

|

55


A. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN
i ng GV là l c l ng nòng c t bi n các m c tiêu giáo d c thành hi n
th c, gi vai trò quy t nh ch t l ng và hi u qu giáo d c. Xu h ng
i m i giáo d c ang t ra nh ng yêu c u m i, cho i ng GV nói
chung và GVCN nói riêng. ng ta ã xác nh: "
m b o ch t l ng
giáo d c tr c h t ph i gi i quy t t t v n giáo viên". Rõ ràng GV nói
chung và GVCN nói riêng ngày càng có v trí vai trị quan tr ng trong s
nghi p “tr ng ng i”, ó là vi c giáo d c và ào t o ng i h c. Vai trị
c a GVCN là khơng th ph nh n c. V i ng i h c trong tu i (h c
sinh ph thông), s giúp c a GVCN s giúp h có ng c , thái h c
t p úng n, tránh kh i nh ng nh h ng khơng lành m nh t phía xã
h i. V i ng i h c là ng i l n, GVCN v a h tr v m t tâm lí, v a là c u
n i quan tr ng gi a ng i h c, nhà tr ng, gia ình và xã h i. Do v y, dù
b t c c p h c nào, ã có biên ch l p h c thì ng nhiên ph i có

GVCN l p. Hi u qu c a công tác CNL ph thu c r t nhi u vào k n ng
c a GVCN. Vì v y, cơng tác CNL th c s mang l i hi u qu góp ph n
th c hi n m c tiêu giáo d c, ng i GVCN r t c n c trang b nh ng k
n ng c b n, c n thi t, phù h p v i yêu c u th c ti n. Tu theo c thù
c a c p h c, c a i t ng ng i h c, GVCN ph i c n có nh ng ki n
th c, k n ng phù h p.
i v i giáo d c ph thông và các tr ng ào t o, công tác CNL ã và
ang là tài thu hút nhi u s quan tâm c a các nhà nghiên c u, các
th y cô giáo và các giáo sinh s ph m. ã có khá nhi u cơng trình
nghiên c u, nhi u tài li u, sách và t li u vi t ho c lu n bàn v công tác
CNL và GVCN. Tuy nhiên, v i GDTX, h u nh ch a c c p áng k .
Trong th c t , các trung tâm GDTX, công tác CNL và GVCN v n luôn
ng hành v i các ho t ng d y h c nói riêng, giáo d c nói chung.
Tuy nhiên, cơng tác CNL là s v n d ng nh ng n i dung, kinh nghi m,
56

|

MODULE GDTX 24


cách làm c a công tác CNL tr ng ph thơng. GVCN hàng ngày, hàng
gi , ngồi ho t ng chun mơn, i u hành, qu n lí m i ho t ng c a
l p theo kinh nghi m hi n có c a b n thân. Vì v y, ch t l ng, hi u qu
c a công tác CNL hoàn toàn tu thu c vào “thao l c” c a GVCN. ây là
m t trong nh ng v n b t c p. c bi t là b t c p v i i ng GV tr
c phân làm công tác CNL trong trung tâm GDTX.
Trong các trung tâm GDTX, do s a d ng v ch ng trình giáo d c, hình
th c t ch c h c t p và c i m c a i t ng ng i h c, theo ó, cơng
tác CNL c ng có nh ng yêu c u khác bi t so v i các nhà tr ng ph

thông cùng c p h c. Ngoài nh ng k n ng v công tác CNL mà các GV ã
c h c trong ch ng trình ào t o t i các tr ng/khoa s ph m,
GVCN c n ph i c trang b thêm nh ng k n ng mang tính c thù
t ng ng.
Module này s c p n m t s k n ng mang tính c thù c a công tác
CNL, ây c ng là nh ng yêu c u c n có i v i GVCN l p trong các trung
tâm GDTX. Hi v ng, s góp ph n tháo g b t nh ng khó kh n hi n h u
trong công tác CNL trong trung tâm GDTX, giúp cho ng i d y, ng i
h c, ng i qu n lí c k t n i thơng tin c n thi t, góp ph n nâng cao
ch t l ng, hi u qu giáo d c toàn di n.
Module c vi t theo cách ti p c n: i t m c tiêu c a module xác
nh n i dung/ho t ng; tài li u cung c p nh ng thông tin c n thi t
tìm hi u n i dung thơng qua các ho t ng, m i ho t ng h ng n
vi c gi i quy t m t v n c th v n i dung, m i n i dung hàm ch a
m t ho c m t nhóm k n ng t ng ng mà ng i h c (GVCN) c n ph i
tìm hi u thơng qua các nhi m v h c t p. V i cách vi t này, module v a
là tài li u ph c v t p hu n b i d ng nâng cao n ng l c cho GVCN
(h c t p trung), v a là tài li u giúp GVCN có th t h c, t nghiên c u, t
tìm hi u nâng cao n ng l c cơng tác ch nhi m, áp ng yêu c u c a
nhi m v
c m trách.
MỘT SỐ KĨ NĂNG ĐẶC THÙ CỦA CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP Ở TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN

|

57


Có th di n t cách ti p c n ó b ng s

1 sau ây:

MỤC TIÊU

KĨ NĂNG
HOẠT ĐỘNG

NỘI DUNG
Sơ đồ 1

B. MỤC TIÊU
—
—
—
—
—

Sau khi k t thúc vi c h c t p, nghiên c u module này, ng i h c/ c:
L p c k ho ch công tác CNL trong n m h c, khoá h c;
Bi t cách ti p c n, x lí nh ng tình hu ng n y sinh trong l p h c và bi t
cách giáo d c thuy t ph c HV cá bi t;
Bi t xây d ng c ch ph i h p và duy trì m i quan h gi a trung tâm
GDTX, gia ình và các t ch c xã h i trong công tác CNL;
Bi t v n d ng thi t k
c các ch ng trình hành ng và t ch c
các ho t ng c ng ng phù h p v i các nhóm i t ng HV;
Bi t phân tích, ánh giá và s d ng h p lí k t qu t công tác CNL.

C. ĐỐI TƯỢNG SỬ DỤNG
— GV, cán b qu n lí các trung tâm GDTX;

— Giáo sinh s ph m và các nhà nghiên c u GDTX ( tham kh o).
58

|

MODULE GDTX 24


D. NỘI DUNG/HOẠT ĐỘNG
I.

MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG CÓ LIÊN QUAN

1. Nh ng k n ng c b n c a GVCN.
2. M t s v n v i t ng HV có liên quan t i cơng tác CNL trong trung
tâm GDTX.
3. M t s nguyên t c giáo d c cho ng i l n liên quan n công tác CNL
trong trung tâm GDTX.
4. Tác ng c a các i u ki n c s v t ch t, thi t b và môi tr ng giáo d c
n hi u qu công tác CNL trong trung tâm GDTX.
5. Vài nét v tình hình cơng tác CNL hi n nay trong trung tâm GDTX.
II. TÌM HIỂU VÀ PHÂN TÍCH NHỮNG KĨ NĂNG ĐẶC THÙ CỦA CƠNG TÁC
CHỦ NHIỆM LỚP TRONG TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN

1.

xu t m t s k n ng có tính ch t c thù c n thi t cho GVCN l p
trong trung tâm GDTX.
2. K n ng l p k ho ch cơng tác CNL (tháng, h c kì, n m h c, khoá h c)
trong trung tâm GDTX.

3. K n ng ti p c n, x lí nh ng tình hu ng b t th ng x y ra trong l p h c.
4. K n ng giáo d c, thuy t ph c HV cá bi t.
5. Tìm hi u k n ng xây d ng c ch ph i h p, duy trì m i quan h gi a trung
tâm — xã h i và ng i i di n t phía gia ình trong cơng tác CNL.
6. Tìm hi u k n ng thi t k và t ch c các ch ng trình ho t ng mang tính
c ng ng phù h p v i các nhóm HV.
7. Tìm hi u k n ng phân tích, ánh giá và s d ng k t qu t công tác CNL
phù h p m c tiêu giáo d c.
MỘT SỐ KĨ NĂNG ĐẶC THÙ CỦA CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP Ở TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN

|

59


E. TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. “

ng x s ph m nh ng i u c n bi t” — NXB HQG Hà N i

2. M t s bài vi t c a các

ng nghi p ng trên m ng, nh :

— Kim Nhung (Hà N i), Vai trò c

tham gia các ho t ng.

a GV ch nhi m v i vi c giáo d c h c sinh

— Tr ng Th Ph ng Nga (Long An), Vai trò c

sinh ph thông.

a GV ch nhi m i v i h c

— Nguy n Th Kim Sâm, Giúp h c sinh h

ng ng t t phong trào “Xây d ng tr ng
h c thân thi n, h c sinh tích c c” qua bi n pháp làm t t công tác ch nhi m.
— Mai Hồng Phi, Vai trị GV ch nhi m trong phong trào h c t p và rèn
luy n c a sinh viên.
F. XÂY DỰNG MODULE
I. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG CĨ LIÊN QUAN

Hoạt động 1
TÌM HIỂU NHỮNG KĨ NĂNG CƠ BẢN CỦA GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM

MỤC TIÊU

Sau khi k t thúc ho t ng này, ng i h c nêu c m t s k n ng c
b n c a GVCN (nh thông tin gi i thi u d i ây) và xu t thay th , b
sung thêm nh ng k n ng khác.

THÔNG TIN CƠ BẢN CẦN BIẾT

Công tác CNL là s t ng hồ c a nhi u ho t ng mang tính s ph m và
các ho t ng mang tính chuyên mơn, nghi p v cao. Vì v y ng i
GVCN c n có nhi u k n ng, nhi u l nh v c m i có th m nh n c
nh ng ch c n ng, nhi m v và áp ng c yêu c u c a công vi c c

giao. Hi n nay, có r t nhi u quan i m xu t nh ng k n ng mà GVCN

60

|

MODULE GDTX 24


c n ph i có. Nghiên c u trên c s k th a và t ng thu t các quan i m
c a các chuyên gia giáo d c, tài li u này gi i thi u m t s k n ng c b n
mà ng i GVCN nói chung c n có, là:
K n ng xác nh các tiêu chí, thu th p thơng tin ph c v cơng tác CNL
K n ng phân tích thơng tin và làm vi c v i h s ch nhi m
K n ng phân tích c i m tâm sinh lí c a ng i h c
K n ng xây d ng k ho ch ch nhi m l p
K n ng xây d ng và b i d ng n ng l c cho i ng cán b l p
K n ng qu n lí tồn di n ho t ng giáo d c trong m t l p
K n ng xây d ng t p th l p
K n ng t ch c và duy trì các ho t ng giáo d c (sinh ho t l p, ho t ng
giáo d c ngoài gi lên l p theo ch , ho t ng h ng nghi p, lao ng,...)
K n ng ph i h p v i các l c l ng giáo d c khác
K n ng ánh giá k t qu giáo d c
K n ng qu n lí và ng phó v i s thay i
K n ng xây d ng d lu n t p th lành m nh
K n ng c m hoá HV cá bi t
K n ng t ng k t, ánh giá các ho t ng c a l p
K n ng giao ti p, ng x trong công tác CNL.
NHIỆM VỤ HỌC TẬP
Phi u h c t p 1.1

Theo Th y/Cơ, ng i GVCN c n có nh ng k n ng nào c gi i thi u trong
b ng sau? Xin vui lòng l a ch n b ng cách ánh d u vào các ô t ng ng.
Các k n ng

— K n ng xác nh tiêu chí, thu th p thơng tin ph c v cơng
tác CNL
— K n ng phân tích thơng tin và làm vi c v i h s ch nhi m

C n Khơng

MỘT SỐ KĨ NĂNG ĐẶC THÙ CỦA CƠNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP Ở TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN

|

61


—K n
—K n
—K n
—K n
—K n
—K n
—K n
—K n
—K n
—K n
—K n
—K n

—K n

Các k n ng

C n Không

ng phân tích c i m tâm sinh lí c a ng i h c
ng xây d ng k ho ch ch nhi m l p
ng xây d ng và b i d ng n ng l c i ng cán b l p
ng qu n lí tồn di n ho t ng giáo d c trong m t l p
ng xây d ng t p th l p
ng t ch c và duy trì các ho t ng giáo d c
ng ph i h p v i các l c l ng giáo d c khác
ng ánh giá k t qu giáo d c
ng qu n lí và ng phó v i s thay i
ng xây d ng d lu n t p th lành m nh
ng c m hoá HV cá bi t
ng t ng k t, ánh giá các ho t ng c a l p
ng giao ti p, ng x trong cơng tác CNL
TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG: Có th dùng Phi u h c t p 1.1 thu nh n k t qu c a
t ng thành viên, h ng d n th o lu n tìm ra k t lu n úng.
KẾT QUẢ MONG ĐỢI: Có th l a ch n c nh ng k n ng chung mà GVCN c n
ph i có.

Hoạt động 2
TÌM HIỂU MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ ĐỐI TƯỢNG HỌC VIÊN CÓ LIÊN
QUAN TỚI CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP TRONG TRUNG TÂM GIÁO
DỤC THƯỜNG XUYÊN

MỤC TIÊU

Sau khi tham gia ho t ng này, HV nêu c nh ng v n có tính c
thù v i t ng HV và i u ki n m b o ch t l ng giáo d c có liên
quan t i cơng tác CNL trong trung tâm GDTX
xu t, l a ch n c
nh ng k n ng c n thi t, phù h p cho t ng nhóm i t ng.

62

|

MODULE GDTX 24


THƠNG TIN CƠ BẢN CẦN BIẾT

— Tìm hi u i t ng ng i h c là vi c làm c n thi t c a GVCN. B i vì:
* M t là: i u quan tr ng nh t i v i nhà giáo nói chung là ph i “hi u
ng i r i m i d y ng i”. Nhà giáo d c n i ti ng V.A. Xukhơmlinxiki
c ng ã t ng nói: “Mu n giáo d c con ng i v m i m t thì tr c tiên
c n ph i hi u con ng i v m i m t nh th ”. i u ó c ng có ngh a
r ng, mu n tác ng n ng i h c có hi u qu , nh t nh ph i hi u
tâm lí ng i h c, do ó, nh ng tri th c c b n v c i m phát tri n
tâm sinh lí HS là th c s c n thi t i v i t t c các nhà giáo d c, t
ng i qu n lí n ng i d y và ng i ph c v , h tr giáo d c.
* Hai là: GVCN l p có vai trị h t s c quan tr ng. Ngoài ch c n ng, nhi m
v c a m t GV bình th ng, GVCN cịn là ng i qu n lí tồn b ho t ng
giáo d c c a l p mình, c bi t là vi c ch m lo, hình thành, ni d ng,
h tr c l c cho phát tri n nhân cách toàn di n c a ng i h c. GV CNL
là c u n i a chi u gi a nhà qu n lí c s giáo d c, nhà giáo khác, gia ình

và các t ch c ồn th trong c s giáo d c và ngoài xã h i.
Kinh nghi m th c ti n c a m t s GVCN gi i tr ng ph thông cho
th y, m t trong nh ng bí quy t tr thành “chi c c u n i a chi u” là
GV ph i hi u HS, hi u hoàn c nh gia ình các em, t ó m i có c s
ph i h p tác ng giáo d c hi u qu . M c dù m i HS là m t th gi i
riêng bi t, là m t cá th “ c nh t vô nh ”, song v n có nh ng nét chung
c a l a tu i b i s phát tri n c a con ng i t ng giai o n có tính quy
lu t. Ng i GVCN tr c h t c n ph i n m c nh ng nét chung ó,
r i t ó khám phá nh ng nét riêng t ng HS.
Nh v y, tu theo t ng tu i, vùng mi n mà tâm lí ng i h c có s
khác nhau áng k . GVCN c n ph i có kh n ng t ng h p, quy n p, phân
tích, phán ốn chu n xác có nh ng bi n pháp tác ng cho phù h p.
— Tìm hi u i t ng ng i h c là thu th p các thông tin v m t s v n
liên quan n công tác CNL, c th là:
* M t là: Tìm hi u v c i m tâm, sinh lí: Th c ti n cho th y, cùng m t
tu i, cùng m t môi tr ng (tr ng, l p, các m i quan h thơng
MỘT SỐ KĨ NĂNG ĐẶC THÙ CỦA CƠNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP Ở TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN

|

63


th ng th y, b n) song gi a ng i này và ng i kia l i có s hình thành
nh ng s tr ng khác nhau, có s c m nh n, kh n ng thích ng, ph n
ng khác nhau, s h ng thú khác nhau v cùng m t v n . S khác bi t
ó có nguyên nhân t s nh h ng c a s khác bi t v c i m tâm lí
cá nhân. Nhi u k t qu nghiên c u cho th y, m i ng i có kh n ng h c
v i t c , cách th c khác nhau. Có nhi u ng i có kh n ng khái quát
hoá r t nhanh và ng c l i, nh ng ng i khác l i có khuynh h ng tìm

ra nh ng khác bi t gi a các v t th có nhi u tính ch t gi ng nhau. Có
nh ng ng i thích h c các mơn Khoa h c, m t s khác — thích Âm nh c,
Th thao,… Có nh ng ng i h c t t nh t khi ch có m t mình, trong khi
m t s khác l i thành cơng khi h c t p theo nhóm…
Có hai nguyên nhân c b n chi ph i s khác bi t tâm lí c a con ng i.
Th nh t là s khác bi t v m t sinh h c c a con ng i. Con ng i có th
khác nhau v gi i tính, l a tu i, nh ng c i m riêng c a c th , ki u
ho t ng th n kinh. Th hai, con ng i cịn khác nhau v hồn c nh
s ng, hoàn c nh ho t ng, i u ki n giáo d c. c bi t, m i cá nhân
th hi n m c tích c c ho t ng, tích c c giao ti p khác nhau.
Nguyên nhân th hai là nguyên nhân c b n quy t nh s khác bi t tâm
lí c a m i ng i.
Tuy v y, hi n t ng tâm lí khơng th t nhiên xu t hi n. Nó có c s v t
ch t là b não. Các quá trình th n kinh ln i tr c các q trình tâm lí,
vì v y, cách g n nh t hi u v “Cái t i sao” c a các quá trình tâm lí là
ph i hi u các q trình th n kinh d n tr c các quá trình tâm lí.
Vì v y, Carol Ann Tomlinson — m t nhà nghiên c u v phân hoá giáo d c
— cho r ng: th c hi n t t công vi c gi ng d y và giáo d c HS, ng i
GV c n ph i hi u bi t v t t c HS c a l p mình d y c p cá nhân;
hi u bi t não ng i phát tri n nh th nào m i giai o n phát tri n.
Tóm l i, m c ích cu i cùng c a vi c tìm hi u tâm lí ng i h c là GV
có th giúp , h tr ng i h c t t h n ch không ph i
ánh giá,
phân lo i hay phán xét h .
Nh ng nghiên c u v tâm lí h c cho bi t:
tu i “d y thì”, “tu i
kh ng ho ng”, “tu i khó b o”, “tu i t p làm ng i l n”, ng i h c r t
64

|

MODULE GDTX 24


*

thích nghi v i các bi n pháp, nh : g n g i, th u hi u, chia s nh m t
ng i b n, ng th i r t c n c t o i u ki n h th hi n mình,
phát huy vai trị t qu n, t giác, t giáo d c. V i i t ng này, GVCN
c n th hi n rõ tình th ng yêu, l ng v i ng i h c nh v i m t
ng i thân; song cùng r t c n có thái nghiêm túc, tính quy t ốn
y trách nhi m. Ví d , vào nh ng ngày u tiên c a n m h c, GV ch
nhi m t ch c cho HS th o lu n, xây d ng quy ch riêng c a l p. i
v i m i ho t ng c a l p không nên ra l nh, áp t mà ch làm c v n,
g i ý cán b l p a ra t p th l p trao i, bàn b c và quy t nh;
không c nôn nóng khi ch a c s ng thu n c a ng i h c, mà
c n dành th i gian trao i, thuy t ph c, g p riêng nh ng i t ng cá
bi t (n u c n thi t).
i v i ng i h c l a tu i THPT, tâm sinh lí có s khác bi t rõ r t.
Hoài bão, c m và nguy n v ng ã có chín, tính t qu n cao
h n; nhi u nhu c u m i, nguy n v ng m i xu t hi n, c bi t là nhu
c u ho t ng giao l u, chia s , th hi n vai trò cá nhân. B i v y,
GVCN c n bi t ng viên k p th i, phát huy tính t qu n, kh n ng t
th hi n, t ánh giá c a ng i h c. cao tác d ng giáo d c có tính
t p th trong vi c giáo d c các i t ng ch m ti n. cao các ho t
ng câu l c b h c t p, t nhóm h c t p, phong trào h c t p rèn
luy n… d i s d n d t c a GVCN chính là sân ch i các h th
hi n mình, t tin h n khi thuy t trình, phát huy c tính n ng ng,
b c l s tr ng, chu n b hành trang b c vào cu c s ng lao ng,
h c t p v i t cách là ng i l n.

Hai là: Tìm hi u v thành ph n, i u ki n b n thân, v ng c và kh
n ng h c t p c a ng i h c.
Ph ng châm ch y u c a GDTX là áp ng yêu c u chính áng c a
ng i h c và t o i u ki n, h tr t i a áp ng yêu c u ó. Trong
cơng tác CNL c ng v y, có k ho ch sát th c, kh thi, áp ng m c tiêu
giáo d c, tr c h t, GVCN c n ph i tìm hi u n m b t v thành ph n,
i u ki n b n thân, v ng c và kh n ng h c t p c a ng i h c.
MỘT SỐ KĨ NĂNG ĐẶC THÙ CỦA CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP Ở TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN

|

65


—

—

—
—

66

|

Nhìn chung, i t ng ng i h c trong các trung tâm GDTX r t a d ng
v thành ph n, tu i, trình và c p l p,... i u áng chú ý ây là
ngay trong cùng m t l p h c, i t ng ng i h c c ng a d ng v c
i m tâm lí, tu i tác, n ng l c ti p thu và ng c h c t p. Ti p c n theo
ch ng trình giáo d c, i t ng ng i h c trong trong trung tâm GDTX,

bao g m:
HV c a Ch ng trình Xố mù ch và Giáo d c ti p t c sau khi bi t ch
ph n ông là ng i l n tu i. Môi tr ng và i u ki n s ng c a ph n l n
trong s h là khó kh n (ch y u s ng vùng mi n núi, r o cao, vùng
sâu, vùng xa, các làng v n chài vùng sông n c,..);
HV c a Ch ng trình GDTX c p THCS và HV c a Ch ng trình GDTX
c p THPT bao g m c ng i trong tu i (t 15 n 18 tu i) và ng i
ngoài tu i (ng i l n); trong s HV là ng i l n tu i l i bao g m c
nh ng ng i là cán b c s (thôn, p, xã, ph ng,..) theo h c v n hoá,
ng i lao ng có vi c làm ch a n nh,..;
HV c a ch ng trình giáo d c áp ng yêu c u c a ng i h c, c p nh t
ki n th c k n ng, chuy n giao công ngh ... và HV h c các ch ng trình
liên k t ào t o, h u h t là ng i l n, ng i lao ng;
HV theo h c các ch ng trình b i d ng nâng cao trình v chun
mơn, nghi p v thì i t ng ch y u là cán b , GV, nhân viên trong các
c quan (ch y u là c quan c a ngành giáo d c);...
Dù ti p c n theo cách nào, HV tham gia h c t p các ch ng trình GDTX
u là nh ng ng i khơng ho c ít có c h i ti p c n v i giáo d c
chính quy. Ph n l n trong s h là nh ng ng i lao ng nông thôn,
làm vi c trong các khu công nghi p, làng ngh , v n chài ho c thu c các
thành ph n kinh t khác... H là nh ng ng i ln g n bó v i q h ng
và ít có i u ki n ti p xúc v i nh ng ti n b khoa h c, cơng ngh hi n
i. Vì v y, t m nhìn c a h h n ch h n. Trong khi ó, nh n th c và
vi c làm c a h có nh h ng tr c ti p t i nhi u m t c a s phát tri n
kinh t — xã h i. Do c i m lao ng và sinh ho t còn mang m tính
c ng ng nên s truy n thơng (truy n mi ng) v m i v n liên quan
MODULE GDTX 24


n i s ng, sinh ho t c a ng i dân u có s c lan to nhanh và

m nh, “m t ng i bi t thì s có nhi u ng i cùng bi t”, m t ng i làm
thì s có nhi u ng i cùng làm theo.
Nh ng c i m nêu trên có nh h ng r t l n (c tích c c và tiêu c c)
n hi u qu c a các ho t ng mà ng i h c tham gia. N u ng i
GVCN bi t t ch c, ng viên, khai thác, thì ây là m t l i th t ch c
các ho t ng giáo d c h tr
phát tri n toàn di n cho ng i h c.
Ng c l i, n u ng i GVCN không hi u bi t v nh ng c i m trên,
em nh ng kinh nghi m s n có tr c ây và ph ng pháp truy n th ng
nh i v i công tác CNL c a ph thông áp t thì k t qu s khơng
nh mong mu n, th m chí s cịn t i t h n. Ph ng châm hi u qu
nh t tác ng vào tâm lí c a các nhóm i t ng ng i h c trong
trung tâm GDTX là t vi c t o ng c úng n n hình thành ng
l c t thân trong h c t p, rèn luy n cho ng i h c.
Riêng v i nhóm i t ng là ng i l n, cách th c tác ng có nh ng c
i m riêng, nguyên t c riêng trong vi c t o ng c h c t p, rèn luy n và
tham gia các ho t ng t p th .
K t qu nghiên c u v tâm lí h c cho r ng: Ng i tr ng thành th ng
có kh n ng h c t p và tham gia các ho t ng giáo d c khác. Tuy
nhiên, n u không k t h p v i nh ng n l c c a b n thân s không em
l i k t qu . có s n l c, m i HV c n ph i có m t ng c và ng
l c t thân.
ng c h c t p là lòng ham mu n, nhu c u, s h i thúc ho c m t c
g ng
t c m t m c tiêu nào ó. V i nh ng c g ng này, HV s
làm nh ng gì mà h mu n. M t khác, ng c bao g m c s quan tâm,
thái và m c ích c a ng i h c. Nói khác i, ng c là th khi n
ng i h c mu n bi t, mu n th c hi n, mu n tìm hi u và tin vào ho c
mu n t c nh ng k n ng nh t nh. Ngoài ra, ng c c ng có th
c hi u là m t n l c tho mãn nhu c u c a m i cá nhân, ch ng h n

nh m t ng i tr ng thành mu n h c bi t cách c, bi t m,...
không b l a g t.
MỘT SỐ KĨ NĂNG ĐẶC THÙ CỦA CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP Ở TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN

|

67


GVCN c n ph i hi u c nhu c u, s thích, m c ích và thái c a HV
trong l p có th khuy n khích k p th i, ng th i t o mơi tr ng
khích l HV n u nh ng c h c t p c a h ch a rõ ràng. Trong tr ng
h p này, nhi m v c a ng i GVCN là nh h ng, phân tích, t o l p
ng c , gây s h ng thú và duy trì h ng thú trong m i ho t ng, h c
t p cho ng i h c.
C n nh r ng nh ng ng i có kh n ng ch a ch c h n ã là nh ng
ng i luôn luôn bi t chia s cho ng i khác và luôn s n sàng tham gia
vào các ho t ng chung, n u b n thân h không h ng thú, khơng có
nhu c u, khơng có ng l c. Vì nh ng ng i tr ng thành ln hành
ng theo ng c và có kì v ng t c m t s k n ng nh t nh, có
nhu c u mong mu n c th hi n mình, GVCN c n ph i tìm tịi, t o
d ng và duy trì ng c úng n cho h .
NHIỆM VỤ HỌC TẬP
Phi u h c t p 1.2

Th y/Cô cho bi t ý ki n c a mình v m c
nh h ng c a c i m i
t ng liên quan t i ch t l ng, hi u qu c a công tác CNL, c li t kê d i ây
b ng cách ánh d u vào các ô t ng ng theo quy c sau: 2 i m: r t nh
h ng; 1 i m: nh h ng (trung bình); 0 i m: khơng nh h ng

Các v n

/ i ms v m c

nh h ng

2 i m 1 i m 0 i m

— Tâm lí do tu i tác ( tu i) c a HV
— c i m tâm lí xã h i c a i t ng HV
— Hoàn c nh gia ình/b n thân HV
— ng c h c t p c a HV
— Tính ch t cơng vi c hi n t i c a HV
— Ý ki n khác: ........................................................................................................
................................................................................................................................
68

|

MODULE GDTX 24


................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG: Có th dùng Phi u h c t p 1.2

thu nh n k t qu c a
t ng thành viên, h ng d n th o lu n tìm ra k t lu n úng.

KẾT QUẢ MONG ĐỢI: HV l a ch n c m c
nh h ng c a c i m i
t ng HV liên quan t i ch t l ng, hi u qu c a công tác CNL.
V v n t o ng c h c t p và tham gia các ho t ng cho ng i h c
trong trung tâm GDTX: Trong m t t p th l p, do có nhi u i t ng,
nhi u thành ph n nên có th có nhi u ng c khác nhau. Tuy nhiên,
ng c ch y u và úng n nh t là luôn h ng t i m c tiêu ph n u
chung c a c l p. GVCN c n n m v ng các b c t o ng c c a giáo
d c phù h p v i i t ng. Ví d :
+ Duy trì thói quen th ng xuyên ti p xúc v i ng i h c, nh duy trì u
n và s d ng có hi u qu 15 phút sinh ho t u gi .
+ Luôn tôn tr ng HV trong m i ho t ng, coi ng i h c chính là nh ng
i tác ch không ph i là nh ng ng i có v trí th p h n.
+ Hãy HV tham gia xây d ng k ho ch tu n, tháng c a l p và c óng
góp ý ki n vào các cu c h p t ng k t, ánh giá ho t ng c a l p.
+ Hãy dành nhi u th i gian tìm hi u, n m b t s thích c a t ng cá nhân;
hãy t o i u ki n cho h
c nói, l ng nghe h nói; bao gi c ng dành
cho h m t l i khen, bi t th hi n s quan tâm, s tôn tr ng ý ki n c a h .
+ Duy trì u n n n n p sinh ho t và ln tìm cách thay i n i dung,
hình th c sinh ho t t o s h ng thú cho ng i h c.
V i nh ng l p HV là ng i lao ng, GVCN c n hi u r ng:
+ V i ng i l n, h c t p, tham gia các ho t ng chung c a l p c ng là
cơng vi c. Vì v y, nó ch d dàng khi ch a th c s b t u vào cu c nên
MỘT SỐ KĨ NĂNG ĐẶC THÙ CỦA CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP Ở TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN

|

69

ng i h c ch a n m tr i ho c do ng c nào ó nên dù v t v nh ng
ng i h c v n c m th y cu n hút. Ng i l n i h c khơng ph i v i m c
ích gi i trí, mà i h c là theo u i m t s nhu c u ch y u. S
tho mãn các nhu c u này giúp c ng c h ng thú trong quá trình h c t p
và t ó s n sàng tham gia m i ho t ng chung c a l p. Nh ng “nhu
c u” này c coi là ng c h c t p c a ng i l n.
+ V i ng i l n, giáo d c mang tính t nguy n có ngh a là ph i b ng ý chí
c a ng i h c, khơng ph i b ng mong mu n c a GV.

Hoạt động 3
TÌM HIỂU MỘT SỐ NGUYÊN TẮC GIÁO DỤC CHO NGƯỜI LỚN
LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP TRONG TRUNG TÂM
GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN

MỤC TIÊU

Sau khi tham gia ho t ng này, HV hi u và nêu c nh ng v n có
tính ngun t c trong giáo d c cho ng i l n có liên quan t i cơng tác
CNL trong trung tâm GDTX.

THÔNG TIN CẦN THIẾT

*

70

|

T nh ng v n trên, chúng ta có th kh ng nh, v i ng i l n, m i

ho t ng giáo d c nói chung c n m b o nh ng nguyên t c c b n.
ó là:
M t là: Nguyên t c v kinh nghi m (chú tr ng vi c khai thác và cao
kinh nghi m c a HV)
Giáo d c ng i l n c n n kh n ng phán oán và suy xét khi gi i quy t
các v n phát sinh; g n li n v i kinh nghi m cá nhân, v n hố và tín
ng ng. Kinh nghi m s ng c a HV s là ngu n h u ích trong h c t p
thông qua vi c trao i v i các b n h c.
M t trong nh ng c i m quan tr ng nh t c a giáo d c ng i l n là
“nêu ra c các v n ” thay vì ph i ch p nh n vi c b sung ki n th c,

MODULE GDTX 24


—
—
—
—
—

*

k n ng m t cách th ng. Vì v y, vai trò c a GVCN là d n d t l p h c
nhìn nh n các v n m t cách t p trung h n.
T nh ng yêu c u ó, GVCN c n ph i c b i d ng và ào t o l i
hi u c vai trò c a m t nhà giáo d c làm công tác CNL i v i các l p
h c mà HV là ng i l n. Vai trị ó th hi n nh ng kh n ng sau:
L p c k ho ch hành ng phù h p, thi t th c;
T o c môi tr ng ho t ng h c t p và sinh ho t thân thi n;
Nêu ra c các v n thi t th c v i ng i h c thu hút h tham gia;

Khuy n khích HV tìm ra các nguyên nhân và gi i pháp cho các v n ;
T v n, giúp các nhóm t tìm tịi, nghiên c u cho b n thân.
T t c nh ng tiêu chí trên hồn tồn khác h n v i vai trị c a m t GVCN
ph thơng truy n th ng và GVCN trong các tr ng ào t o. Thơng
th ng, nh ng hình nh p v m t GVCN t th i chúng ta còn h c
trong tr ng ph thông th ng t o nên nh ng d u n khó phai. Tuy
nhiên, c n nh r ng, nhi m v c a chúng ta hi n t i là m nh n công
tác CNL v i i t ng giáo d c là ng i l n, v n là ph i t o d ng m t
hình nh m i h n v ng i GVCN, t o ra nh ng i m nh n rõ nét h n
trên n n hình nh c a m t GVCN truy n th ng.
M t i u khác bi t gi a các l p h c ng i l n và l p h c c a ng i trong
tu i là v n ti m n ng v kinh nghi m th c ti n. GVCN c n ch cho
cho các HV trong l p bi t bi t v i u ó, ng th i t ng c ng các ho t
ng giao l u, chia s gi a các thành viên trong l p, ch c ch n HV s h c
t p, khai thác c nhi u kinh nghi m s ng t các b n bè, ng nghi p.
Nh v y, GVCN c n t o c môi tr ng, i u ki n thu n l i giúp HV
chia s các kinh nghi m và t o ra các c h i HV có th giao ti p, i
tho i v i nhau. Trong các gi sinh ho t l p, hãy x p các HV ng i theo
vịng trịn h có th quan sát nhau trong các cu c th o lu n.
Hai là: G n n i dung ho t ng giáo d c v i các nhu c u tr c m t
c a HV
MỘT SỐ KĨ NĂNG ĐẶC THÙ CỦA CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP Ở TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN

|

71


*

72

|

Khác v i HS tr ng ph thông, ng i l n s h ng thú khi c h c t p
và tham gia các ho t ng mà h cho r ng s thi t th c ph c v cho
công vi c ang làm, d nh s làm ho c do chính b n thân h xu t.
Nhi u khi, thay vì thích h c các mơn v n hố c b n, h thích c h c
nh ng ki n th c, k n ng thu c l nh v c xã h i, kinh t , d ch v ,... và
thích c tham gia các ho t ng mang tính c ng ng ho c ho t ng
giúp h tìm hi u l nh v c mà h quan tâm.
Mong mu n c h c t p, sinh ho t t p th , tham gia các ho t ng xã
h i, giao l u, chia s là nh ng mong mu n chính áng. Nh ng mong
mu n ó c áp ng s t o ng l c thúc y cho m i ho t ng t
c hi u qu mong mu n, là y u t c n thi t góp vào s thành cơng
c a q trình h c t p nói chung. Vì v y, áp ng nhu c u chính áng c a
ng i h c v a là m c tiêu v a là ng l c c a công tác CNL nói riêng,
c a q trình giáo d c cho ng i l n nói chung. ây c ng là d u hi u
khác bi t gi a công tác CNL trong trung tâm GDTX và trong các nhà
tr ng ph thơng, chính quy. i u này c n c GVCN h t s c l u ý khi
xây d ng c ng nh khi tri n khai th c hi n k ho ch cơng tác CNL trong
tồn khố h c.
Ba là: Tơn tr ng ph m cách cá nhân ng i h c
Ng i l n có lịng t tr ng cá nhân cao và thích c kh ng nh mình
v i nh ng ng i xung quanh. H thích c tơn tr ng và khơng mu n b
m t m t tr c ám ơng. Vì lí do này mà nhi u ng i l n trong các
nhóm t ra ng i ngùng, khơng s n lịng ón nh n trách nhi m vì s s b
chê c i n u th t b i. khuy n khích i t ng này, GVCN c n c
b i d ng ki n th c và k n ng làm vi c v i ng i l n. Trong k ho ch
ch nhi m, hay trong n i quy l p h c, không nên a ra nh ng m c tiêu

có tính ràng bu c và bi n pháp c ng nh c i v i HV. Trong tr ng h p
c n thi t, GVCN có th t ch c cho l p b u m t Ban t qu n ho c
Ban i di n v a h tr t t cho công tác CNL v a b o v quy n l i
chính áng cho HV tránh kh i các hình ph t t GV khác ho c các l c
l ng khác t bên ngoài.
MODULE GDTX 24


* B n là: M t môi tr ng giáo d c khơng có s e do

*

V m t tâm lí h c, vi c e do và dùng hình ph t th ng là ph n tác
d ng, gây c n tr m i quan h liên quan n ng i h c. HV c t do
d a vào các kinh nghi m s n có tham gia h c t p, sinh ho t. C n t o
cho l p h c m t b u khơng khí tho i mái các HV c i m h n, ng
th i h tr v m t tinh th n v t qua c giai o n v ng v phát
tri n và th nghi m các hành vi m i và cách suy ngh khác. S tôn tr ng
l n nhau ph i xu t phát t s hài lịng ch khơng ph i trên c s v trí,
c p b c.
N m là: M i ho t ng u xoay quanh quan sát và suy lu n
Các nghiên c u ã cho th y con ng i th ng nh :
20% nh ng gì h ã nghe;
40% nh ng gì h ã nghe và nhìn;
80% nh ng gì mà h t khám phá, tìm ra.

*

Th c ti n cho th y, khi tu i tác càng cao, trí nh , minh m n c a con
ng i càng gi m sút, song bù l i, h l i có kh n ng quan sát và suy

lu n t t h n, a ra nh ng nh n xét th u áo h n. Vì v y, GVCN c n
coi tr ng vi c nh h ng (nêu ch tr ng), t ch c, t o i u ki n cho
HV tham gia các ho t ng h n là “c m tay ch vi c”. Khi c n thi t,
GVCN có th t o ra các tình hu ng, g i ý HV t tìm câu tr l i thông
qua quan sát và suy lu n. H th ng nh rõ nh ng gì mình ã nói h n
là nh ng l i c a GV. Vì v y, GVCN không nh t thi t ph i dùng nhi u l i
gi i thích. Khi k t thúc m t ho t ng, GVCN c n nêu v n g i m
HV suy ng m, xu t ho t ng ti p theo và mong mu n c tìm
ki m các gi i pháp.
Sáu là: Hi u bi t k t qu c a các ho t ng
K t qu ho t ng ti p theo s t t h n n u sau khi th c hi n m t ho t
ng nào ó, HV th y ngay c r ng h ã hành ng úng. ây chính
MỘT SỐ KĨ NĂNG ĐẶC THÙ CỦA CƠNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP Ở TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN

|

73


là vi c hi u bi t k t qu hay còn g i là s ph n h i, óng vai trị c ng c
tích c c. S hi u bi t k t qu x y ra liên t c trong quá trình ho t ng
bao g m c vi c xây d ng các k n ng thao tác b ng tay.
Tóm l i, ng c chính là nh ng mong mu n t bên trong ti p s c cho
các HV tham gia vào m i q trình ho t ng c a l p. Khơng có ng c ,
m i ho t ng s khó t hi u qu .
i u c t y u i v i GVCN là xây d ng c k ho ch kh thi, t o c
ng c cho HV trong các ho t ng.
t hi u qu , GVCN ph i là ng i c HV tôn tr ng và d dàng ti p
c n HV theo t cách cá nhân. i u này ch có th x y ra khi GVCN là
ng i c i m , d g n, bi t l ng nghe HV và luôn tìm cách giúp h tháo g

c các v ng m c.
M t i u n a GVCN c n l u ý: Trong t t c các ho t ng (h c t p,
sinh ho t t p th , các ho t ng xã h i khác), GVCN hãy thi t k /d
th o ch ng trình, t o cho h c c h i ng i h c c cùng bàn
(bàn th m nhu n ch tr ng), cùng làm (làm rèn luy n, h c
t p), cùng chiêm nghi m ( ki m ch ng nh n ra cái úng, cái ch a
úng
i u ch nh và t i u ch nh), cùng l ng nghe ng i khác
ánh giá ( th y c rút kinh nghi m, h c cách ánh giá và bi t
t ánh giá).
Thơng i p q ây là:
Hãy nói cho tơi nghe! Tôi s không bao gi quên.
Hãy ch cho tôi th y! Tôi s luôn ghi nh .
Hãy cho tôi cùng làm! Tôi s t t ng h n.

74

|

MODULE GDTX 24


NHIỆM VỤ HỌC TẬP
Phi u h c t p 1.3

Theo Th y/Cô, trong công tác CNL v i i t ng HV là ng i l n, nh ng
nguyên t c c nêu d i ây c n c m b o m c nào?
Các v n

/ i ms v m c

nh h ng

R t
cn

T ng
ic n

Không
cn

— Nguyên t c v kinh nghi m
— G n n i dung ho t ng giáo d c v i các nhu
c u tr c m t c a HV
— Tôn tr ng ph m cách cá nhân ng i h c
— M t mơi tr ng giáo d c khơng có s e do
— M i ho t ng u xoay quanh quan sát và
suy lu n
— Hi u bi t k t qu c a các ho t ng
— Ý ki n khác: ........................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG: Có th dùng Phi u h c t p 1.3

thu nh n k t qu c a
t ng thành viên, h ng d n th o lu n tìm ra k t lu n úng.

KẾT QUẢ MONG ĐỢI: H c viên có th l a ch n c nh ng nguyên t c c n
thi t, phù h p.
MỘT SỐ KĨ NĂNG ĐẶC THÙ CỦA CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP Ở TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN

|

75


Hoạt động 4
TÌM HIỂU TÁC ĐỘNG CỦA ĐIỀU KIỆN CƠ SỞ VẬT CHẤT, THIẾT BỊ
VÀ MÔI TRƯỜNG ĐẾN HIỆU QUẢ CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP
TRONG TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN

MỤC TIÊU

Sau ho t ng này, ng i h c nêu c nh h ng/tác ng c a các i u
ki n c s v t ch t n ch t l ng và hi u qu cơng tác CNL.

THƠNG TIN CƠ BẢN CẦN BIẾT

Các i u ki n c s v t ch t, thi t b và môi tr ng h c t p là nh ng y u
t không th thi u trong vi c m b o ch t l ng giáo d c c a trung tâm
GDTX. Các ho t ng trong công tác CNL không th tách r i các ho t
ng d y và h c nói chung trong m t l p h c, m t nhà tr ng. Vì v y,
các i u ki n c s v t ch t, thi t b và c bi t là môi tr ng h c t p là
nh ng y u t quan tr ng có tác ng (tr c ti p, gián ti p) n ch t
l ng, hi u qu c a công tác CNL.
Trên th c t , n nay, h u h t các trung tâm GDTX ã có tr s riêng.
Tuy nhiên, các i u ki n v c s v t ch t (phòng h c, thi t b d y h c),

u t kinh phí ho t ng cho các trung tâm GDTX nhi u n i còn thi u
th n, c bi t là nh ng vùng khó kh n, khu v c mi n núi, ven bi n, vùng
sông n c. Vi c t ch c d y h c, c bi t là các ho t ng giáo d c ngo i
khoá cịn r t nhi u khó kh n, b t c p. ây là m t trong nh ng y u t nh
h ng n ch t l ng và hi u qu c a cơng tác CNL.
Ngồi vi c tìm hi u các v n trên, m t s v n khác c ng r t c n c
tìm hi u, thu th p nh :
— Nh n th c c a ng i dân trên a bàn (trong ó có ng i h c) v vai trị,
v trí c a GDTX nói chung, v c h i h c t p, phát tri n c a ng i h c
trong trung tâm GDTX;
— S quan tâm u t c a các c p chính quy n a ph ng cho trung
tâm GDTX;

76

|

MODULE GDTX 24


— S ph i h p gi a các c quan, ban ngành, t ch c, oàn th trong các
ho t ng c a trung tâm GDTX;
— Uy tín c a trung tâm, c a i ng cán b , GV, c a chính b n thân
GVCN, v.v...
B i vì, các y u t trên u ít nhi u, nh h ng n ch t l ng, hi u qu
c a công tác CNL trong trung tâm GDTX.
NHIỆM VỤ HỌC TẬP
Phi u h c t p 1.4

Th y/cô hãy cho bi t ý ki n c a mình v m c nh h ng c a các v n liên

quan t i ch t l ng, hi u qu c a công tác CNL, c li t kê d i ây b ng cách
ánh d u vào các ô t ng ng theo quy c sau: 2 i m: r t nh h ng; 1 i m:
nh h ng (trung bình); 0 i m: khơng nh h ng.
Các v n

/ i ms v m c

nh h ng

2 i m 1 i m 0 i m

— C nh quan xung quanh l p h c
— C s v t ch t (phòng h c, bàn gh ,...)
— Các ph ng ti n, thi t b d y h c
— Không gian t ch c các ho t ng t p th
— Môi tr ng sinh ho t, h c t p, rèn luy n
— Uy tín c a trung tâm
— Uy tín c a i ng cán b qu n lí, GV, nhân viên
— S u t c a nhà n c
— S quan tâm c a xã h i
— Nh n th c v c h i phát tri n b n thân
ng i h c
MỘT SỐ KĨ NĂNG ĐẶC THÙ CỦA CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP Ở TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN

|

77


— Ý ki n khác: ........................................................................................................

................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG: có th dùng Phi u h c t p 1.4

thu nh n k t qu c a
t ng thành viên, h ng d n th o lu n tìm ra k t lu n úng.
KẾT QUẢ MONG ĐỢI: HV có th l a ch n c các v n nh h ng và m c
nh h ng c a các y u t ã nêu trong phi u h c t p.

Hoạt động 5
TÌM HIỂU VÀI NÉT VỀ TÌNH HÌNH CƠNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP
HIỆN NAY TRONG TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN

MỤC TIÊU

Sau khi tham gia ho t ng này, ng i h c nêu c nh ng v n v th c
tr ng chung (thu n l i, khó kh n, nguyên nhân, bài h c) trong công tác
CNL trung tâm GDTX; liên h
c th c t
a ph ng, n v mình
cơng tác; xu t c nh ng bi n pháp kh c ph c.

THÔNG TIN CƠ BẢN CẦN BIẾT

Cho n nay, ch a có tài li u nào, ch a có cơng trình khoa h c nào
nghiên c u v các v n công tác CNL i v i trung tâm GDTX nói
chung, cho các c s GDTX nói riêng. B Giáo d c và ào t o ch a có

l p t p hu n nào v công tác CNL cho GV trung tâm GDTX. Các S Giáo
d c và ào t o c ng “tu c ng bi n” v n d ng c GV c a các trung
tâm GDTX d các l p b i d ng công tác CNL c t ch c cho GV

78

|

MODULE GDTX 24


THPT (s S làm c nh v y không nhi u). Có th nói, m ng cơng tác
b i d ng GVCN l p cho trung tâm GDTX trong nhi u n m qua còn b
ng . Vi c biên so n ch ng trình và tài li u b i d ng GVCN trong trung
tâm GDTX th c s ang là b c kh i u.
Theo th ng kê báo cáo t các S Giáo d c và ào t o ( n tháng 6/2011),
c n c m i có kho ng 38% s trung tâm GDTX th c hi n các nhi m v
k t h p: GDTX — h ng nghi p — d y ngh . Ph n l n trong s còn l i, ch
ch y u là d y b túc v n hoá. Vì v y, GVCN l p trong các trung tâm
GDTX này ch th c hi n nhi m v công tác CNL theo s phân công c a
Giám c trung tâm và làm vi c ch y u b ng kinh nghi m hi n có.
khá nhi u trung tâm, do biên ch i ng GV c h u ít, vì v y, có tình
tr ng m t GVCN m nh n ch nhi m nhi u l p. ng nhiên hi u
qu công tác CNL không cao.
i v i nh ng trung tâm GDTX th c hi n nhi m v k t h p GDTX —
h ng nghi p — d y ngh , GVCN ang g p khơng ít khó kh n, cơng tác
CNL ph c t p h n nhi u, òi h i GVCN l p ph i c trang b và t
trang b , rèn luy n nh ng k n ng t ng ng.
Ngoài ra, m t GV trung tâm GDTX, ngoài vi c m nh n CNL m t l p
h c ch ng trình GDTX c p THPT ho c THCS (B túc v n hố), cịn có

th ph i m nh n thêm công tác CNL nh ng l p h c các ch ng trình
GDTX khác nh : l p b i d ng th ng xuyên, b i d ng nâng cao trình
v chun mơn nghi p v ( nh kì ho c khơng nh kì), b i d ng
ng n h n (b i d ng theo chuyên ), l p h ng nghi p, các l p d y v
k n ng s ng,...
T nh ng c i m trên ây, ph ng châm c a công tác CNL trong các
trung tâm GDTX là “tu c ng bi n”. Theo ó, ng i GVCN ph i “ a
n ng”, c bi t là ph i có kh n ng thích ng cao v i nh ng bi n ng
m i có th m nh n cơng tác CNL có hi u qu .
MỘT SỐ KĨ NĂNG ĐẶC THÙ CỦA CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP Ở TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN

|

79