Tư tưởng Hồ Chí Minh về con người – nội dung và cội nguồn

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

TU Tl/ONG HO CHI MINH

VE CON NGirÒl - NOI DUNG VA COI NGUON

NGUYEN THI THANH HUYEN'
Giào su Tran Vàn Giàu dà vié't: Tàm ed cùa mot hién trié't
chUa chàc d chó giài dàp mói tUdng quan giùa tón tai va tu
tng, d chó xàe dinh the' giói là thUe tai hay ào ành, khà tri
hay bà't khà tri, d chó lUa chpn giào diéu quen thupe hay sàng
<i>tao mói la, ma chung quy là d mùc quan tàm dén con ngUdi, </i>
con nguòi thàt dang phài song trén qua dà't này va chàc con
song làu dai dén vó tan thdi gian, là'y dò làm trung tàm cùa
mpi suy tu va chù dich cùa mpi h à n h dóng. Ho Chi Minh
thc loai hién trié't dị.

Tu tUdng ve con ngUdi, giài phóng va phàt trién con ngUdi
là tu tUdng quan xuyé'n toàn bp su nghiep cùa Chù tich Ho
Chi Minh. Ngay trong so' 1 bào NgUdi cùng khó (Le Paria) ma
Nguyén Ài Q'e chù trUdng boi dàu nhùng nàm 20 dà nói
dén con ngi, giài phóng con ngi, giành lai nhàn phàm
che càc dàn toc. Hdn 55 nàm sau. trong Di chùc cùa Cu Ho,
chùng ta dpc Idi cu dàn dò ve càc nhiém vu phài làm tròn
"Dau tién là cịng vièc dó'i vói con ngi"; làn chót Bàc viét
"Ci cùng tói de lai mn vàn tình thudng yéu cho toàn dàn.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

toàn Dàng. cho toàn thè bp dpi. cho càc chàu thanh nièn va
nhi dóng. Tói cùng gài Idi chào thàn ài dén càc dòng chi, càc
bau ban va càc chàu thanh nièn nhi dịng qc té**.

Tu tUdng Ho Chi Minh ve con ngi là hat nhàn cùa chù
nghìa nhàn vàn Ho Chi Minh. NgUdi khóng nói ly luàn nhiéu

ve con ngi. Ngi cùng khóng dùng nhùng tht ngù ma
nhùng ngi dàn bình thng khó hiéu hồc khòng hièu
dudc. Ho Chi Minh dà ly giài mpi vàn de bang mot thù ngịn
ngù bình di, dà làm cho mpi vàn de khó hièu trị thành di
hiéu dói vói mpi ngi dàn Viét Nam. Tu tUdng Ho Chi Minh
ve con ngUdi là su két tinh cùa tu tUdng Dịng- Tày ve con
ngi bang tri tue Ho Chi Minh. Tu tUdng dò thè hién d
nhùng diém chù yéu sau:

<b>1. D i n h n g h i a c ù a Ho Chi Minh ve con ngUòi </b>

Ho Chi Minh dà nèu lén mot dinh nghìa hèt sue dịc dào
ve con ngUdi "Chù Ngi. theo nghìa hep là già dinh. anh em.
ho hàng, ban bè. Nghìa róng là dóng bào cà nc. Róng nùa
là cà lồi ngi"'

Theo càch hiéu này thì con ngi là co tinh xà hòi, là con
nguòi xà bòi, là thành vién cùa mot cịng dóng nhà't dinh.
Cpng dóng dị là: Già dinh. ho toc, làng xóm, dàn toc. dàt
nUóe cho dén cà nhàn loai. Con ngUdi trong quan niém cùa
Ho Chi Minh khòng phài là nhùng cà thè biét làp, ma là con
ngUÒi trong nhùng quan he xà bòi. Nhùng quan he xà hòi ma
Ho Chi Minh quan tàm truóc.hé't là nhùng quan he gàn bó
con ngi va cịng dóng tao thành nhùng cịng dóng tu nho
dén lón. tu hep dén róng. Dó'i vói con ngUÒi Viét Nam tinh co

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

két cịng dóng t u trong già dinh dén hp mac, làng xà, dàn toc
dà tao nén truyén thò'ng dồn két, u nc, ma co nhùng lue
dà trị thành dóng luc thùe day sU phàt trien cùa dà't nc.
Diéu dị càt nghìa vi sao Ho Chi Minh rà't coi trong sue manh

cóng dóng ngUdi Viét Nam, tìm mpi càch de boi dudng va
phàt huy sue manh dị trong qua trình càch mang Viét Nam.

Tu khài niem con ngUòi cùa Ho Chi Minh cho thày Nguòi
khàng dinh dac trUng bàn chà't con ngUdi là bàn chat xà bịi.
Tuy nhién khàc vói Nho giào, Ho Chi Minh khòng chi thién
ve nhàn manh tinh xà bịi (cịng dóng) cùa con ngi ma con
chi rị su thị'ng nhà't gàn bó cùa nị vói mat tu nhién cùa bàn
chat con ngUdi. De chi rò quan diém dị, Ngi dà nói: "NgUdi
ta ai cùng càn eó àn mac vi day là nhu càu thiét yéu de con ngUdi
ton tai va phàt trién", "Dàn vi thue vi thién", nghia là dàn lày àn
làm tròi, néu khòng co àn là khòng co tròi. Lai càu "co thUe
mói vUe dude dao nghìa là khịng co àn thì chàng làm dUdc
vièc gì cà"'. Tu tu tUdng dị nén dị'i vói Ho Chi Minh viec
quan tàm dén cài àn, cài mac, cài d cùa nhàn dàn luòn dUde
dàt lén hàng dàu trong mpi su quan tàm cùa Ho Chi Minh.
Dóì vói Dàng cóng san, Ho Chi Minh nhàn manh dén tràch
nhiém dịi vói ddi song nhàn dàn. Ngay sau ngày dpc bàn Tuyén
ngón Dpc làp, NgUdi dà de ra nhùng vièc càn phài thUe hién:

"Chùng ta phài thuc hién ngay:

<i>Làm cho dàn co àn </i>
<i>Làm cho dàn co màc </i>
<i>Làm cho dàn co chó ó </i>
<i>Làm cho dàn co hoc hành. </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

Cài muc dich cùa chùng ta di dén là bòn diéu dò. Di dén de
dàn nude ta xùng dàng vói tu do dpc làp va giùp sue dUdc cho
tu do dpc làp"'.

Chù y dé'n màt tu nhién cùa con ngUòi. vi vày Ho Chf
Minh khòng chi luòn càn dàn. chinh sàch cùa Dàng va chfnh
phù phài hé't sue chàm lo dén ddi song nhàn dàn va con phài
hét sue chù y dén viec chàm lo sue khoè cho mpi nguòi. Ngay
sau nàm 1945, khi nhùng còng vièc cùa dà't nc con bịn bé.
nhUng Ho Chi Minh dà rat chù y dén viée chàm lo sue khoè
cho mpi ngUdi xem nhu mot yéu càu quan trpng cùa sU phàt
trién thè chat tu nhién cùa con ngi, NgUdi viét "Lun tàp
thè due, bịi bị sue kh là bịn phan cùa mói ngi dàn u
nUóc". Nhùng diéu giàn di à'y dUdng nhU ai cùng co thè hiéu
dUdc, nhung co lè khóng phài ai cùng hiéu dudc ràng. tu
tuòng dò cùa NgUdi là sU két tinh bài boa cùa cà triét ly
<i>phudng Dòng va phudng Tày ve con ngUdi. Tu tUdng dò hồn </i>
tồn phù hdp vói quan diém cùa Màc ve con ngUÒi. Khi nhàn
manh su khàc biét giùa quan niém cùa Màc va Angghen vói
quan niém duy tàm ve con ngUdi, Màc dà viét **Tién de diu
tién cùa lich su nhàn loai thì dì nhién là sU tón tai cùa nhùng
cà nhàn con ngi song. Vi vày diéu cy thè dàu tién càn phài
xàe dinh là tó chùc ed thè cùa nhùng cà nhàn à'y va mịì quan
he ma tó chùc ed the à'y tao ra giùa hp vói phan con lai cùa tU
nhién"'. Va chinh vi vày Màc dà dua ra mot chàn ly hét sue
giàn di "Chùng ta buòc phài bàt dàu bang viéc xàe dinh tién

1 Ho Chi Mmh: 5rf<i. tr. 152.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

de dàu tién cùa mpi sU tón tai cùa con ngi, va do dò là tién
de cùa mpi lich su, dò là: ngi ta phài khà nàng song dà
rói mói thè "làm ra lich su". NhUng mn sị'ng dUde thì
trc hét càn phài thùc àn, thùc 'ng, nhà d, quàn ào va

mot vài thù khàc nùa"^

Thồ man nhùng nhu ều tói thiéu cùa con ngUdi dò là
nhùng nhu càu co tinh sinh hoc. NhUng viéc thồ man nhu
càu dị d con ngUdi cùng khàc vói con vàt vi con ngi là mot
thUc thè "tu nhién co tinh ngUÒi". Vi vày con ngUdi thồ man
nhùng nhu càu tói thiéu dị khịng phài bang viéc su dung
nhùng cài co san trong tu nhién ma giành là'y nhùng thù càn
thiét à'y bang nhùng còng cu lao dòng do minh làm ra trong
hoat dịng lao dịng cùa minh, boat dóng dac trUng cùa bàn
chat con ngUdi.

Khi nói dén vice chàm Io cho ddi song cùa nhàn dàn thì
ngồi nhùng nhu càu vat chat con co nhùng nhu eàu ve vàn
hồ tinh thàn nùa, dị là nhùng cài dac trung cho con nguòi.
Viéc dàp ùng nhùng nhu càu vàt chat va tinh t h à n dò nhU
the nào tuy thupc vào che' dò xà bòi. Vi vày Ho Chi Minh cho
ràng muc tiéu cùa che' dị xà bịi mói ma chùng ta xày dung
phài di dén thồ man nhùng nhu càu dị. Dị cùng là diéu de
ly giài vi sao doi vói Ho Chi Minh viéc quan tàm dén dòi song
cùa nhàn dàn luòn dUdc dàt lén hàng dàu trong mpi sU quan
tàm cùa NgUdi.

Con nguòi trong t u tUdng Ho Chi Minh là su thò'ng nhà't
giùa con ngi cà nhàn va con ngi xà bịi. Con ngUdi vùa là
mot chinh the ddn nhà't, vùa mang nhùng phàm chat cùa

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

mot he tbòng càc quan he xà bòi. Con ngUdi vùa là mot chinh
thè ddn nhàt giùa cài chung vói cài dàc thù va cài rièng.
Chinh vi vày Ho Chi Minh khàng dinh: Chù nghìa xà hpì

khịng he phù nhàn cà nhàn. chà dap lén Idi ich cà nhàn. ma
ngUdc lai, hdn bàn bàt ky mot che dò xà bòi nào trong Ijch su,
dò là che dò xà bòi tòn trpng Idi ich cà nhàn, tao diéu kién tịt
nhàt cho sU phàt trién tu do va tồn dién cùa cà nhàn.

De giài quyét dùng dàn mói quan he giùa con ngi cà
nhàn va con ngi xà bịi. Ho Chi Minh quan tàm giài qut
mói quan he Idi ich. NgUdi biét két hdp bài hoà giùa Idi ich ca
nhàn va Idi ich xà bòi, giùa Idi ich vàt chat va Idi ich tinh
thàn.

Trong tu tng Ho Chi Minh. con ngi là sU thòng nhA't
giùa con nguòi giai càp - dàn toc - nhàn loai. Lue thiéu thòi
Ho Chi Minh cùng nhu phàn dịng ngi Viét Nam hịi dàu
<i>thè' ky thù XX déu quan niém mot càch ddn giàn ÌO^Ì ngi </i>
dUdc phàn biét bịi nhùng màu da khàc nhau. Qua gàn 10
nàm hồ minh vào cupe ddi ngi lao dịng làm th, song vói
nhùng ngi lao dịng thupc nhiéu nuóc khàc nhau, di va
sinh song d nhiéu nUóe. Ho Chi Minh dà thày d dàu cùngcó
kè giàu nguòi nghèo, ù dàu cùng co pguòi tot va nhùng kè
hung àc. vó nhàn dao, d dàu cùng co ngUdi thién va kè àc.
Khi dà dén vói chù nghìa Màc - Lenin. NgUdi dà rùt ra mot
két luàn quan trpng: "Vày là, dù màu da co khàc nhau. trén
dòi này chi co hai giong ngi: giong ngi hịc iót va gióng
ngUdi bi bóc Iót. Ma cùng chi co mot mói tinh hùu ài là th|it
ma thịi: tình hùu ài vị san"' 'Trén qua dàt, co hàng mn

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

triéu ngi. Song só'ngUdi à'y the chia làm hai bang: ngi
thién va ngi àc"'.

Khi khào sàt xà hịi Xị Viét, ngUdi dà néu lén mot nhàn
xét "ràng day bó'n bé mot nhà, vàng, den, tràng, dị déu là
anh em".

Diéu dò phàn ành mot sU chuyén bié'n rà't ed bàn cùa Ho Chi
Minh: Su phàn biét giùa con ngi vói con ngUdi chù u khịng
phài là và'n de chùng toc hay dàn toc ma là vàn de giai ề'p
-giai cà'p bóc Iót hay -giai eà'p hi bóc !pt. Tu càc nhàn thùc ve màu
da, chùng toc, dàn toc rói di dén nhàn thùc ve giai ề'p, dị là
su vàn dóng cùa tU duy Ho Chi Minh ve và'n de con nguòi.

Ho Chi Minh dàt con ngi, mịi cà nhàn con ngUdi trong
mịì quan he ba ehiéu: quan he vói mot cịng dong xà hịi nhà't
dinh. trong dị mói con ngi là mot thà nh vién, quan bé vói
mot che'dò xà bòi nhà't dinh, con nguòi dUdc làm chù hay bi
àp bue, bóc Ipt; quan he vói tu nhién ma con ngi là mot bó
<i>phan khóng thè tàch rdi. Diéu dà hồn tồn phù hdp vói </i>
quan niém cùa trié't hoc Màc - Lenin ve con ngUdi va bàn
chat con ngi. Khi nói ve con ngUdi, Màc dòi hòi phài xem
xét con nguòi hién thUc cu thè chù khòng phài là con nguòi
chung chung trùu tUdng "Con ngUdi khóng phài là mot sinh
<i>vàt trùu tUdng, an nàu dàu dị ngồi thè giói. Con ngi </i>
chinh là t h è giói con ngi. là nhà ne, là xà hịi'^. Khi nói
ve bàn chat con ngUòi, Màc dà viét 'Trong tinh hién thUc cùa
nị, bàn chat con ngUdi là tịng hồ nhùng quan he xà hpi"^.

<i>1. Ho Chi Minh: Sdd, tàp 5. tr. 643. </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

Nhu vày. Màc dà coi dàc trUng cùa bàn chat con nguòi là
bàn chat xà bòi. Mpi mò'i quan he xà bòi déu tham già vào

vièc bình thành bàn chat con ngi. Quan he xà bịi góm càc
quan bé dàn toc, giai càp va nhàn loai. Trong xà hòi co giai
cà'p thì tinh giai càp cùa con ngi dUdc thè hién trong quan
<i>he xà bòi. Va trong tòng hồ càc mịi quan he xà hịi ày càc </i>
nhà kinh dién màcxit dà xàe dinh quan bé san xuàt dòng vai
trò chi pbòi quyét dinh càc quan he xà bòi khàc.

Quàn triét quan diém cùa Màc ve bàn chat con nguòi. Ho
Chi Minh dà vàn dung de giài quyét mot càch bién chùng
mòi quan he giùa quan he san xuàt vói tu càch là quan he
qut djnh de phàn chia thành giong ngi bóc Ipt va bj bóc
Iót vói càc quan bé xà bòi khàc trong viéc hinh thành bàn
chat con nguòi.

Trong vàn de con ngUÒi. Ho Chi Minh quan tàm nhà't là
con nguòi Viét Nam. nhùng quan bé xà bịi trong xà hpi Viét
Nam, vói nhùng diéu kién lich su cu thè cùa Viét Nam. Ho
Chi Minh thày rò su phàn ehia giai càp trong xà hpi Vi^t
Nam khàc vói càc nUóc phUdng Tày. O Viét Nam, sU xung dpt
ve quyén Idi giùa giai càp dia chù, tu san vói ngUdi dàn lao
dóng khóng gay gàt nhu phUdng Tày va "cupe dàu tranh giai
cà'p khóng dién ra gióng nhu phUdng Tày" eó nghia là "khòng
quyét liét nhu d phUdng Tày"'.

Chinh vi vày Ho Chi Minh dà som dUa ra chù trUdng phàn
hồ giai cà'p. hng mpi ngi dùng ve phia cóng dóng dàn
toc. khịng phàn biét giai cà'p, dàn toc, tòn giào. giàu nghèo,
quy tién. Chinh nhd chù trUdng dùng dàn ày. Ho Chi Minh

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

dà xày dung dUdc khó'i dai dồn két dàn toc, thu bùt dUde

moi tàng lóp xà bịi, ké cà nhùng quan lai trong che dò cu.
nhùng nhàn sy tri thùe, nhùng nhà tu hành, nhùng hào ly.
tho ty... trong tién trình càch mang Viét Nam. Day là mot
trong nhùng t b à n g Idi rUe rd cùa tu tUdng Ho Chi Minh.
Thàng Idi ày dà bàc bị nhùng quy ket tinh chat giào diéu
ve giai càp va dàu t r a n h giai càp cùa Qc té' Cịng san vào
dàu nhùng nàm ba mUdi. Va thàng Idi ày dà chùng tò Nguòi
dà giài quyét mòi quan he dàn toc - giai cà'p rat sàng tao,
khòng chi ve mat dUdng ló'i càch mang ma con ve vàn de con
ngi, con ngi Viét Nam vói nhùng diéu kién lich su cu thè
cùa nò.

Dai bòi VI Quoc te Cóng san dà thịng qua cUdng lình va
mot so chù trUdng. Dịi vói càc nc thupc dia va phu thupc,
Qc té Cịng san chù trUdng phài làm càch mang dàn chù tu
san, nghìa là giai doan chuan hi tién de cho nén chuyén
chfnh vò san càch mang xà bịi chù nghìa. Nhiém vu ed bàn
<i>cùa cupe càch mang dị là chong de qc va càch mang rupng </i>
dà't; thành làp chinh quyén còng nịng theo hinh thùc Xị
Viét. Riéng dịi vói Dịng Dudng, Q'e t é Cóng san néu: Càch
mang Dóng DUdng phài là cupe càch mang rupng dà't va
phàn de. Quò'e té' Còng san cùng n h à n m a n h dòng luc càch
mang là còng n h à n va nòng dàn. nhUng chUa thày dùng khà
nàng lue ludng cùa càc giai càp. tàng lóp khàc.

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

nhiém vu giài phóng dàn toc, chong de quóc là nhiém vy
hàng dàu. Ngi chù trUdng phàn hồ. lói kéo càc tàng lóp
nhàn dàn tham già dàu t r a n h chòng kè thù chù yéu cùa cà
dàn toc là chù nghìa de qc va bpn tay sai phong kién. Nhu
vày trén mot so' quan diém ve càch mang Dòng Dudng, giùa

Nguyén Ai Quòc va Quóc tè Cóng san co nhùng su khàc
nhau. ThUe té dà chùng minh tu tUdng cùa Nguyén Ai Quóc
là dùng dàn, nhU dà phàn tich d trén.

Khi nói dén con ngi, Nho giào chù trpng nhiéu dén cài
due "due là gò'e, cùa là ngpn". con trié't hpc phUdng Tày lai
thién ve tài nàng cùa con ngUòi. Ho Chi Minh chù trong cà
hai màt due va tài cùa con nguòi. xem dò là tiéu chi cho mot
con ngi phàt trién tồn dién. NgUdi viét "Co tài ma khóng
co due, vi nhu mot anh làm kinh té tài chinh rat gioì nhUng
lai di dén thut két, thì chàng nhùng khóng làm dupc gì co ich
cho xà bịi, ma con hai cho xà bịi nùa. Néu co due ma
khóng co tài vi nhU ịng but khịng làm hai gì. nhung cùng
khịng l^i gì cho lồi ngi"'.

Trong hai màt due va tài, due giù vi tri nén tàng. néu
thiéu dao due thì dù co tài giịi mày cùng khòng dùng dU(?c.
Bòi vi: due co ma tài chua co thì se co; tài ma due khịng co,
tài sé bi tàn lui. Nguòi nhàn manh "Cùng nhu song thì nguon
mói co nc, khịng ngn thì song can. Cày phài co goc
khịng góc thì cày beo. NgUdi càch mang phài co dao dilc
khịng dao due thì dù co tài giịi mày cìing khịng lành dao
dUde nhàn dàn"^. Khi de càp dén vàn de dao due. Ho Chi Minh

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

phàn biét nàm due tinh sé làm cho ngi càch mang trd
<i>thành ngUdi ehi cóng vị tu. Dị là nhàn, nghìa, tri, dùng, </i>

<i>liém. Ba due tinh dàu cùng mang tén gpi nhU Khóng Tu </i>

nhung tà't nhién vói noi dung khàc va theo trun thị'ng Viét

<i>Nam. Chàng ban nhàn là yéu thUdng t hà n h thUc va hồn </i>
tồn phuc vu càc dóng chi va dóng bào, nghìa là khịng làm
diéu àc, ngồi qun Idi chung, khịng quan tàm tói qun Idi
riéng nào hét. Tri là cài cho phép phàn biét tot va xàu; dùng
là cài cho phép ta chiù dUng thù thàch va khi càn thiét hy
sinh cho toàn the cịng dóng, cho to qc; hém là khịng ham dia
vi, tién bac, hanh phùe va nhùng Idi khen cùa ngUdi khàc.

Quan diém lày due làm góc, làm nén tàng khịng co nghìa
<i>là tut doi hồ màt dao due, coi nhe mat tài. Hai màt due va </i>
tài, hóng va chuyén, phàm chat va nàng lue phài di dói,
khịng thè coi nhe mat nào. Khi coi due là nén tàng, Hó Chi
Minh mn chi rị, ngi thUc sU due thì bao giị cùng co'
gang hpc tàp, nàng cao trình do, nàng cao nàng lue, tài nàng,
tu due di dén tri dén tài, de hoàn t h à n h nhiém vu dUdc giao.
Khi dà thày sue khóng vUdn lén dUdc thì doi vói ai tài hdn
minh. minh san sàng ùng hp, nhUdng buóe de hp tién lén
truóc. Y nghìa due là góc chinh là d chó dị,

<i><b>2. Tìi ti^àng Ho Chi M i n h ve c o n ngifòi c o n g u ó n g o c </b></i>
<b>tir dàu? </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

hét là dao nhàn. Nhàn ài là Idi day cùa t hàn h hién. Cu Hó
khóng khuóc tu dù mot chùt nhàn nghia cùa càc hién triét
Dịng phUdng. Hàn hpc chièm mot chó lón trong tàm tri
Nguyén Ai Quóc. Nhung Hó Chi Minh trong khi tran trong
vói thành hién dà biét "gan due khdi trong" giù là'y cài tinh
tuy va bò sung thém vào dò tri thùc cùa cà nhàn loai.

Nhu vày Nguyén Tà't Thành sang chàu Au nàm 21 tuoi,

mang theo mot cài vịn vàn hồ qc hpc va Dịng phudng
dàng ké "rupng dịng dà nc trUde khi nude song day lén".

Thòi gian sang chàu Au. bdi co y thùc tìm dUdng tién thù
tói Uu hdn là bịi bi tình co xị day. Ngun Ai Qc khịng
hpc d trUdng ma tU hpc. hpc d b^n, hpc d qn chùng lao
dóng. Trong thịi gian trai nghiém dị Ngun Ai Qc dà tiép
xùc vói chù nghìa nhàn vàn phUdng Tày càn dai. Nhùng
nhàn thùc con md hó ve Diderot, Montesquies, Voltaire,
Rousseau... dà dUdc thay thè bang nhùng nhàn thùc mói. sàu
sàc do trUc tiép dpc sàch tai thU vién va do trao dịi vói b^n
bè. Mae dù co nhùng ban che nhung chù nghìa nhàn vàn Tày
phudng cùng bó sung thèm kho tàng tri thùc Hó Chi Minh ve
con ngUdi, ve chù nghìa nhàn vàn. Vày là tu tUdng Dóng
phudng ve con ngi dà bàt gap màng thiéu but cùa nò d tU
tUdng nhàn vàn phudng Tày càn dai dóng thdi nị cùng boi
<i>dàp nùa thiéu vàng trong quan niém con ngUdi cùa càc trièt </i>
già phUdng Tày càn dai. Hó Chi Minh vói thién tài cùa minh
dà biét sàng Ipc va lUa chpn de the hién trong tu tUdng cùa
NgUdi ve xày dUng nén vàn hồ va con ngi Viét Nam.

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

chóng tiép thu tinh boa cùa vàn minh Àu My, bịi nhàp vói
vàn minh Dóng phudng va Viét Nam. Mac dù lich su càn dai
phUdng Tày rà't phong phù, nhung Nguyén Ài Quò'e vàn chUa
tìm thày cài minh m'n tìm t u nàm 1911: con dng éu
nc Viét Nam. Mài dén khi Nguòi bàt gap tiéng gpi cùa
Lenin qua luàn eUdng vang dpi ve vàn de giài phóng càc dàn
toc thupc dia trong quy dao càch mang thè' giói. Co the nói
Nguyén Ài Quóc dà di t u Lenin ve vói Màc, ve vói mot chù
nghìa nhàn vàn mói, càch mang ma hat nhàn cùa nị là tu

tuòng ve con ngUòi, muc dich cùa nò là: sU phàt trién tu do
cùa mòi nguòi là diéu kién phàt trién tu do cùa mpi ngUÒi,
khau hiéu lón con là: Bài bị trang thài ngUdi bóc Ipt ngUdi,
thì trang thài xà bịi àp bue dàn toc sé khòng con nùa. Day
chinh là diéu ma Nguyén Ài Q'e mn tìm cho dàn toc, su
hàp dàn cùa chù nghìa n h à n vàn mói dà dUa Ho Chi Minh
trò thành ngUdi màcxit - léninnit.

<i>Vói nhùng già tri tinh t h à n tiép thu dUóc d cà phUdng Tày </i>
va phUdng Dịng, Hó Chi Minh trd ve mành dàt q hudng,
de suy nghì va sàng tao, t u dị dUa ra t u tUdng sàu sàc ve con
ngUdi làm ed sd ly luàn cho dUdng lòi giài phóng va phàt
trién con ngi ma dàt nc dịi hòi.

Tom tàt lai bài hpc t u the giói, Hó Chi Minh viét: "Hpc
thuyé't cùa Khóng Tu co Uu diém cùa nò là su tu dUdng dao
due cà nhàn. Tòn giào Giésu co Uu diém cùa nò là long n h à n
ài cao cà. Chù nghìa Màc Uu diém cùa nị là phUdng phàp
làm viéc bién chùng. Chù nghìa Tịn Dàt Tién Uu diém là
chinh sàch cùa nị thich hdp vói diéu kién cùa nUóc ta. Tói co'
gang làm hpc trò nho cùa càc vi ày..."

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

nhàn vàn Hó Chi Minh con là két qua cùa su trai nghiém
thuc tién xà hói Vi^t Nam va thuc tién bịn ba tìm dng cóu
nc cùa NgUdi. Tu quan niém con ngi khàc nhau bịi màu
da, dén quan niém con ngUÒi giai càp, dàn toc là két qua cùa
su trai nghiém thuc t é cùa NgUdi tu trén chuyén tàu buon
làm phUdng tién dén nhùng nàm thàng bòn ba d hai phUdng
tròi Àu. À.

</div>

<!--links-->