VAN 7

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1></div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Kiểm tra bài củ

- Nêu đặc điểm hình thức và chức năng của câu phủ định ?

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3></div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

04/03/2008

Tuần 24

Tiết 95

Tiếng việt

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

1.Xác định chủ ngữ của mỗi câu sau:

a) Mọi người yêu mến em.

b) Em được mọi người yêu mến.

2.Ý nghĩa của chủ ngữ trong các câu trên khác nhau như

thế nào?

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6></div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>



<b>_{Câu chủ động}</b>

_{là câu có chủ ngữ chỉ người, vật thực hiện một}

hoạt động hướng vào người, vật khác(chỉ chủ thế của hoạt động).



<b>Câu bị động </b>

là câu có chủ ngữ chỉ người, vật được hoạt động

của người, vật khác hướng vào(chỉ đối tượng của hoạt động).

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

1. Em sẽ chọn câu (a) hay câu (b) để điền vào chổ có dấu ba chấm

trong đoạn trích dưới đây ?

- Thủy phải xa lớp ta, theo mẹ về quê ngoại.

Một tiếng “ồ” nổi lên kinh ngạc. Cả lớp sững sờ. Em tôi là chi

đội trưởng, là”vua toán” của lớp năm nay…, tin này chắc làm cho

bạn bè xao xuyến.

<i>( Theo Khánh Hoài )</i>

a) Mọi người yêu mến em.

b) Em đựơc mọi người yêu mến.

2.

Giải thích vì sao em chọn cách viết trên.

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9></div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

<b>Ghi nhớ: </b>

<b>(sách giáo khoa-trang 58)</b>

Việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (và

ngược lại, chuyển đổi câu bị động thành câu chủ động) ở mỗi

đoạn văn đều nhằm liên kết các câu trong đoạn thành một

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

II - MỘT SỐ KIỂU HÀNH ĐỘNG NĨI THƯỜNG GẶP

1.Trong đoạn trích ở mục I, ngồi câu đã phân tích, mỗi câu

cịn lại trong lời nói của Lí Thơng đều nhằm mục đích nhất

định. Những mục đích ấy là gì?

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

-Con trăn ấy là của vua nuôi đã lâu.

Mục đích dùng để trình bày.

-Nay em giết nó, tất khơng khỏi bị tội chết.

Mục đích dùng để đe dọa.

- Thôi , bây giờ nhân trời chưa sang em hãy trốn ngay đi.

Mục đích dùng để đuổi đi (điều khiển, cầu khiến).

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

2.Chỉ ra hành động nói trong đoạn trích sau và cho biết mục

đích của mỗi hành động.

Cái Tí chưa hiểu hết ý của mẹ nó, nó xám mặt lại và hỏi bằng giọng

luống cuống:

- Vậy thì bữa sau con sẽ ăn ở đâu ?

Điểm thêm một “giây” nức nở, chị Dậu ngó con bằng cách xót xa :

- Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thôn Đồi.

Cái Tí nghe nói giãy nảy, giống như sét đánh bên tai, nó liệng củ khoai

vào rổ và oà lên khóc.

[…] Chừng như lúc nãy thấy bắt cả chó lớn, chó con, cái Tí vẫn tưởng

con vật ấy sẽ đi thế mạng cho mình, nên nó vững dạ ngồi im. Bây giờ

nghe mẹ giục nó phải đi, nó lại nhếch nhác, mếu khóc :

- U nhất đinh bán con đấy ư ? U không cho con ở nhà nữa ư ? Khốn nạn

thân con thế này ! Trời ơi !...

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

-Vậy thì bữa sau con ăn ở đâu?

Mục đích dùng để hỏi.

-Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thôn Đồi.

Mục đích dùng để trình bày

<i>(báo tin)</i>

-U nhất định bán con ư?

Mục đích dùng để

<i> hỏi.</i>

-U khơng cho con ở nhà nữa ư?

Mục đích dùng để

<i> hỏi.</i>

-Khốn nạn thân con thế này!

Mục đích dùng để

<i> bộc lộ tình cảm, cảm xúc</i>

-Trời ơi!

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

3.Liệt kê các hành động nói mà em biết qua cách phân tích hai

đoạn trích ở mục I và mục II

- Hỏi

- Trình bày (báo tin, kể, tả, nêu ý kiên, dự đoán…)

- Điều khiển (cầu khiến, đe doạ, thách thức,…)

- Hứa hẹn

</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

<b>Ghi nhớ: (sách giáo khoa/t 63)</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>

Ví dụ:

<i> A hỏi B: “Cầu vừa đi Sầm Sơn về đấy à?”</i>

<i> B gật đầu.</i>

<i> A lại hỏi: “Có vui khơng?”</i>

<i> B lắc đầu.</i>

Trong đoạn đối thoại trên có những hành động nói nào?

Trả lời:

- Cậu vừa đi Sầm Sơn về đấy à?

<i>(hỏi)</i>

- Có vui khơng?

<i>(hỏi)</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18></div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>

LUYỆN TẬP

Bài tập1/ trang 63

Trần Quốc Tuấn viết Hịch tướng sĩ nhằm mục đích gì ? Hãy

xác định mục đích của hành động nói thể hiện ở một câu trong

bài hịch và vai trò của câu ấy đối với việc thực hiện mục đích

chung.

</div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>

<b>Đáp án bài tập 1:</b>

-Trần Quốc Tuấn viết

<i>Hịch tướng sĩ </i>

nhằm mục đích khích lệ ý chí quyết

thắng kẻ thù xâm lược, khích lệ lịng u nước của các tướng sĩ. Ông kêu

gọi các tướng sĩ từ bỏ lối sống cầu an, hưởng lạc, từ bỏ thái độ thờ

ơ,bàng quang trước vận nước. Hãy ra sức học tập

<i>Binh thư yếu lược, </i>

quyết chiến quyết thắng kẻ thù.

</div>
<span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21>

Bài tập 2/trang 64. Chỉ ra các hành động nói và mục đích của mỗi hành động trong câu nói trong những mục

đích sau :

a) Tiếng chó sủa vang các xóm.

Bà lão láng giềng lại lật đật chạy sang :
-Bác trai đã khá hơn rồi chứ ?

-Cảm ơn cụ, nhà cháu đã tỉnh táo như thường. Nhưng xem ý vẫn còn lề bề lệt bệt chừng như vẫn mỏi mệt lắm.

-Này, bảo bác ấy có trốn đi đâu thì trốn. Chứ cứ nằm đấy, chốc nữa họ vào thúc sưu, khơng có, họ lại đánh trói thì khổ.
Người ốm rề rề như thế, nếu lại phải một trận địn, ni mấy tháng cho mới hồn hồn.

-Vâng cháu cũng đã nghĩ như cụ. Nhưng để cháo nguội, cháu cho nhà cháu ăn lấy vài húp cái đã. Nhịn sng từ sang qua
tới giờ cịn gì.

- Thế thì phải giục anh ấy ăn mau lên đi, kẻo nữa người ta sắp sửa kéo vào rồi đấy!
Rồi bà lão lật đật trở về với vẻ mặt băn khoăn.

(Ngô Tất Tố, Tắt Đèn )

b) Lê Thận nâng gươm lên ngang đầu với Lê Lợi :

- Đây là trời có ý phó thác cho minh công làm việc.Chúng tôi nguyện đem xương thịt của mình theo minh cơng, cùng với
thanh gươm thần này dể báo đền Tổ quốc !

(Sự tích Hồ Gươm)

c) Hơm sau lão Hạc sang nhà tôi. Vừa thấy tôi, lão báo ngay :
- Cụ vàng đi đời rồi, ông giáo ạ !

- Cụ bán rồi ?

- Bán rồi ! Họ vừa bắt xong. […]
- Thế nó cho bắt à ?

Mặt lão đột nhiên co rúm lại. Những vết nhăn xô lại với nhau, ép vô nước mắt chảy ra. Cái đầu lão ngoẹo về một bên và
cái miệng móm mém của lão mếu như con nít. Lão huh u khóc …

- Khốn nạn… Ơng giáo ơi !... Nó có biết gì đâu ! Nó thấy tơi gọi thì chạy ngay về, nó vẫy đi mừng. Tơi cho nó ăn cơm.
Nó đang ăn thì thằng Mục nấp trong nhà, ngay đằng sau nó, tóm lấy hai cẳng sau của nó dốc ngược lên.

</div>
<span class='text_page_counter'>(22)</span><div class='page_container' data-page=22>

a. Đoạn trích a:

- Bác trai đã khá rồi chứ? (hỏi)

- Cảm ơn cụ, nhà cháu đã tỉnh táo như thờng. (cảm ơn)

- Nhưng xem ý hãy còn lề bề lệt bệt chừng như vẫn cịn mỏi mệt lắm. (trình bày)
- Này, bảo bác ấy có trốn đi đâu thì trốn. (cầu khiến)

- Chứ cứ nằm đấy, chốc nữa họ vào thúc sưu, khơng có, họ lại đánh trói thì khổ. (đe doạ, bộc lộ cảm xúc)
- Người ốm rề rề như thế, nếu lại phải một trận địn, ni mấy tháng cho hoàn hồn. (bộc lộ cảm xúc)
- Vâng, cháu cũng đã nghĩ như cụ. (tiếp nhận)

- Nhưng để cháo nguội, cháu cho nhà cháu ăn lấy vài húp cái đã. (trình bày)
- Nhịn sng từ sáng hơm qua tới giờ cịn gì. (kể, bộc lộ cảm xúc)

-Thế thì phải giục anh ấy ăn mau lên đi, kẻo nửa người ta sắp sửa kéo vào rồi đấy! (cầu khiến, đe doạ)

b. Đoạn trích b:

- Đây là Trời có ý phó thác cho minh công làm việc lớn. (nhận định, khẳng định)

-Chúng tơi nguyện đem xương thịt của mình theo minh cơng, cùng với thanh gươm thần này để báo đền Tổ quốc! <i>(hứa, </i>
<i>thề)</i>

c. Đoạn trích c:

- Cậu Vàng đi đời rồi, ông giáo ạ! (báo tin)
- Cụ bán rồi? (hỏi)

- Bán rồi! (xác nhận)

- Họ vừa bắt xong. (báo tin)
- Thế nó cho bắt à? (hỏi)
- Khốn nạn…(cảm thán)
- Ơng giáo ơi! (cảm thán)
- Nó có biết đâu! (cảm thán)

</div>
<span class='text_page_counter'>(23)</span><div class='page_container' data-page=23>

Bài tập 3/ trang 65

Đọan trích dưới đây có ba câu chứa từ hứa.hãy xác định kiểu hành

động nói được thực hiện trong mỗi câu ấy.

Em đi nhanh về chiếc giường, đặt con Em Nhỏ quàng tay vào con Vệ

Sĩ.

- Em để nó ở lại - Giọng em ráo hoảnh – Anh phải hứa với em không

bao giờ để chúng ngồi cách xa nhau. Anh nhớ chưa? Anh hứa đi.

- Anh xin hứa.

Tôi mếu máo trả lời và đứng như chơn chân xuống đất, nhìn theo cái

bóng bé nhỏ liêu xiêu của em tơi trèo lên xe.

</div>
<span class='text_page_counter'>(24)</span><div class='page_container' data-page=24>

-Anh phải hứa với em không bao giờ để chúng ngồi cách xa

nhau.

<i>Hành động điều khiển, ra lệnh ( đề nghị,mong mỏi).</i>

-Anh hứa đi!

<i>Hành động điều khiển, ra lệnh ( đề nghị,mong mỏi).</i>

-Anh xin hứa.

<i>Hành động hứa hẹn.</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(25)</span><div class='page_container' data-page=25>

1. Thế nào là hành động nói? Có những kiểu hành động

nói nào thường gặp?

2. Cho ví dụ và phân tích một hành động nói!

* Hành động nói là hành động được thực hiện bằng lời nói nhằm mục

đích nhất đinh.

* Các kiểu hành động nói thường gặp:

- Hỏi

- Trình bày (báo tin, kể, tả, nêu ý kiên, dự đoán…)

- Điều khiển (cầu khiến, đe doạ, thách thức,…)

- Hứa hẹn

</div>
<span class='text_page_counter'>(26)</span><div class='page_container' data-page=26>

1. Học bài.

2. Làm bài tập sgk, sbt.

3. Xem lại lí thuyết văn thuyết minh chuẩn bị cho tiết trả bài.

4.Đọc,tìm hiểu, soạn bài: “HÀNH ĐỘNG NÓI” tiếp theo.

</div>
<span class='text_page_counter'>(27)</span><div class='page_container' data-page=27></div>
<span class='text_page_counter'>(28)</span><div class='page_container' data-page=28></div>

<!--links-->