Bài giảng Chiến tranh nhân dân bảo vệ tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa - Đại tá. TS Phạm Quốc Văn

CHIẾN TRANH NHÂN DÂN BẢO VỆ TỔ QUỐC
VIỆT NAM XÃ HỘI CHỦ NGHĨA
*****

Giảng viên
Đại tá.TS Phạm Quốc Văn


CHIẾN TRANH NHÂN DÂN BẢO VỆ
TỔ QUỐC VIỆT NAM XÃ HỘI CHỦ NGHĨA
*****
NỘI DUNG
I.NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG
II.MỤC ĐÍCH, ĐỐI TƯỢNG, TÍNH CHẤT, ĐẶC ĐiỂM CỦA CHIẾN
TRANH NHÂN DÂN.
III.NHỮNG QUAN ĐiỂM CỦA ĐẢNG VỀ CHIẾN TRANH NHÂN
BẢO VỆ TỔ QUỐC.
IV. MỘT SỐ NỘI DUNG CỦA CHIẾN TRANH NHÂN DÂN BẢO
VỆ TỔ QUỐC VIỆT NAM XÃ HỘI CHỦ NGHĨA.

Trọng tâm: Mục III


I.NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG

a.Về chiến tranh
Chiến tranh là hiện tượng chính trị-xã hội có tính lịch
sử, là sự tiếp tục của CT bằng thủ đoạn bạo lực
giữa các tập đoàn xã hội trong một nước hoặc
giữa các nước hay liên minh các nhà nước.
Đặc trưng cơ bản của chiến tranh.

-Đấu tranh VT có tổ chức, theo những nguyên tắc
nhất định và thường kết hợp với các hình thức đấu
tranh khác (CT,KT, ngoại giao)
-Chiến tranh là sản phẩm của XH có giai cấp.
Nguyên nhân của CT thường do mâu thuẫn giai cấp,
dân tộc, sắc tộc , tôn giáo phát triển đến mức gay
gắt.


-Chiến tranh được phân chia theo nhiều góc độ
khác nhau: Về CT-XH; cách tiến hành CT; theo
qui mô; theo phương tiện, vũ khí kỹ thuật.
-Thắng lợi của CT phụ thuộc nhiều yếu tố, nhất là
số lượng và chất lượng LLVT.
b.Quan điểm chủ nghĩa Mác-Lênin và Đảng ta về
chiến tranh nhân dân.
-Quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin về CTND
+Chủ nghĩa Mác-Lênin: CM là sự nghiệp của
quần chúng; Lênin cho rằng: Ai có nhiều lực
lượng hậu bị hơn, có nhiều nguồn lực hơn, ai
đứng vững được trong quần chúng nhân dân
hơn thì người ấy sẽ giành thắng lợi trong CT.


-Quan điểm của Đảng ta về CTND:
+Chiến tranh nhân dân phải do toàn dân tiến hành, chủ
yếu là nhân dân lao động, dưới sự lãnh đạo của giai cấp
công nhân.
+Chiến tranh nhân dân là cuôc CT do đông đảo quần
chúng nhân dân tiến hành vì lợi ích của nhân dân, có

LLVT làm nịng cốt, dưới sự lãnh đạo của giai cấp cơng
nhân, ĐT tồn diện với mọi hình thức và vũ khí chống lại
sự xâm lược hoặc áp bức thống trị.
c.Chiến tranh ND bảo vệ Tổ quốc VN-XHCN.
Khái niệm: CTND-BVTQ, VN-XHCN là cuộc CT do toàn
dân tiến hành, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản
VN, nhằm bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất toàn
vẹn lãnh thổ, bảo vệ an ninh QG, trật tự AT-XH và nền
VH, bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân, bảo vệ thành
quả CM, công cuộc đổi mới và lợi ích QG, dân tộc


-Đặc trưng cơ bản
+Tư tưởng cả nước “một lòng, chung sức đánh
giặc”, “lấy nhỏ thắng lớn”, “lấy yếu chống
mạnh”, “tạo thời, lập thế” để đánh thắng giặc.
+Từ khi Đảng ra đời, CTND đã phát triển lên trình
độ mới, chất lượng mới, trở thành cuộc CT
toàn dân, toàn diện, cách mạng. Mục đích
chính trị “vì dân”, “do dân tiến hành”
+Phương thức tiến hành là kết hợp tồn bộ các
phương pháp, hình thức, sử dụng các lực
lượng của đất nước tạo ra sức mạnh tiến hành
CT.


2.Mục đích, đối tượng, tính chất, đặc điểm của chiến
tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc.
a.Mục đích: Đánh bại sự xâm lược của kẻ thù, bảo
vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn

vẹn lãnh thổ; bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân
và chế độ XHCN; bảo vệ sự nghiệp đổi mới,
CNH,HĐH; bảo vệ lợi ích quốc gia dân tộc; bảo vệ
ANCT, TTAT-XH và nền VH;
Giữ vững ổn định CT và mơi trường hịa bình, phát
triển đất nước XHCN.
b.Đối tượng, âm mưu thủ đoạn và những mặt mạnh
yếu của địch:
-Đối tượng: Đối tượng trực tiếp của CM nước ta là
những thế lực cản trở, xâm hại đến xây dựng đất
nước, bảo vệ Tổ quốc XHCN-VN. Đối tượng tác
chiến của quân và dân ta là LL-BLLĐ, gây xung
đột VT, gây CT xâm lược nước ta.


-Âm mưu, thủ đoạn: âm mưu xuyên suốt của
CNĐQ và các thế lực thù địch xóa bỏ CNXH,
chống phá phong trào CM tiến bộ trên toàn thế
giới, thực hiện tham vọng bá chủ tồn cầu.
Đối với VN, chúng ln coi VN là một trọng điểm,
xóa bỏ CNXH, lơi kéo nước ta vào quĩ đạo
CNTB. Các thủ đoạn tiến hành CT-VN:
+Tận dụng ưu thế vũ khí hiện đại, dùng khơng
qn, tên lửa, pháo hạm đánh phá mạnh ngay
từ đầu, đánh liên tục ngày đêm, trên cả nước.
Nhằm triệt phá tiềm lực CT, làm mất ý chí đề
kháng của quân, dân ta; tạo điều kiện cho BB,
XT, BBCG, ĐBĐK đồng thời kết hợp lực lượng
phản động BLLĐ kết thúc CT, giành thắng lợi.

+Thực hiện đánh nhanh, giải quyết nhanh, không
để bị sa lầy, hạn chế thấp nhất về sinh lực (CT
Nam Tư, Mĩ và liên quân đã sử dụng: 3 tàu sân
bay; 1200 máy bay, ném 79 000 tấn bom, đạn;
10 000 quả tên lửa đánh liên tục 78 ngày).
-Mạnh, yếu của địch:
+Mạnh:
Một là, có tiềm lực QS, KT, KHKT hơn ta nhiều
lần.
Hai là, TBVK hiện đại, sức hủy diệt lớn, độ chính
xác cao sẽ tạo được uy lực địn đánh ban đầu,
trên những hướng và khu vực trọng điểm, địch
có thể TC cùng lúc nhiều mục tiêu.


Ba là, Chúng cấu kết phản động trong nước tiến
hành BLLĐ, thực hiện trong đánh ra ngoài đánh
vào.
+Mặt yếu:
Một là, là cuộc CT phi nghĩa, kẻ địch sẽ bị nhân dân
tiến bộ lên án, mâu thuẫn nội bộ dễ bùng nổ, nhất
là khi CT kéo dài, thương vong lớn.
Hai là, địch phải đương đầu với một dân tộc có
truyền thống chống giặc ngoại xâm kiên cường,
chiến đấu vì độc lập dân tộc và CNXH, có Đảng
Cộng sản dày dạn kinh nghiệm lãnh đạo.
Ba là, địa hình nước ta phức tạp, khó triển khai lực
lượng lớn VKPT hiện đại, hạn chế uy lực vũ khí,
cơng tác bảo đảm hậu cần phức tạp, nhất là khi

CT kéo dài


c.Tinh chất chiến tranh:
-Là cuộc CT tự vệ, cách mạng, chính nghĩa
-Là cuộc CT tồn dân, tồn diện dưới sự lãnh
đạo của Đảng. Thực hiện toàn dân đánh giặc
bằng mọi phương tiện, lấy LLVT gồm 3 thứ
quân làm nòng cốt, đánh giặc toàn diện. Là
cuộc CT của dân, do dân, vì dân.
-Là cuộc CT hiện đại: kẻ thù có qn số đơng, vũ
khí trang bị hiện đại. Qn và dân ta phải sử
dụng các loại vũ khí, trang bị kỹ thuật có trình
độ hiện đại ngày càng cao, kết hợp các loại vũ
khí tương đối hiện đại và thơ sơ để đánh thắng
địch.


d.Đặc điểm.
-Cuộc CM-KHCN trên thế giới diễn ra mạnh mẽ sẽ
tác động nhiều mặt tới cuộc CT
-Tình hình thế giới và khu vực diễn ra phức tạp, tiềm
ẩn nhiều yếu tố bất ngờ.
+Sau khi Đông Âu và LX sụp đổ, CNĐQ ra sức xác
lập quyền lãnh đạo thế giới.
+Các trung tâm kinh tế khủng hoảng kéo dài, khoảng
cách giàu, nghèo giữa các nước ngày càng lớn.
Khu vực châu Á, Đông Nam Á tiềm ẩn nhiều nhân
tố bất ổn định.
-Cuộc CT ác liệt ngay từ đầu, tốc độ nhanh, phức

tạp, không phân tuyến, vừa đánh địch TC từ ngoài
vừa dẹp BLLĐ bên trong.
-Đất nước được chuẩn bị từ thời bình, chủ động
đánh địch ngay từ đầu và đủ sức thực hiện CT kéo
dài.


3.Quan điểm về chiến tranh bảo vệ Tổ quốc
a.Tiến hành CTND, thực hiện toàn dân đánh giặc,
lấy LLVT gồm 3 thứ quân làm nòng cốt, kết hợp
chặt chẽ tác chiến của LLVT-ĐP với tác chiến của
các binh đoàn chủ lực.
Đây là quan điểm cơ bản xuyên suốt, thể hiện tính
nhân dân sâu sắc “của dân, do dân, vì dân” là cơ
sở để phát huy sức mạnh tổng hợp trong CT. Chỉ
đạo đánh địch rộng khắp của LLVT quần chúng với
LLVT-ĐP căng kéo địch, tạo điều kiện cho bộ đội
chủ lực tiêu diệt lớn quân địch.
b.Tiến hành chiến tranh toàn diện: Kết hợp ĐTQS
với ĐTCT, ngoại giao, kinh tế, lấy ĐTQS làm chủ
yếu, lấy thắng lợi trên chiến trường là yếu tooe
quyết định giành thắng lợi trong CT.


c.Chuẩn bị mọi mặt trên cả nước cũng như từng khu
vực đủ sức đánh lâu dài, ra sức thu hẹp không
gian, rút ngắn thời gian chiến tranh, giành thắng lợi
càng sớm càng tốt.
Phương châm CT hiện đại là “dồn nén thời gian”, sử
dụng hỏa lực mạnh và có độ chính xác cao, sức

tàn phá lớn, dùng hỏa lực đánh phá tiềm năng CT
đối phương, sau đó mới đưa BB vào giải quyết
chiến trường với thủ đoạn hạn chế tiếp xúc.
Đối với nước ta, địch sẽ thực hiện CTXL lật đổ,
chúng sử dụng ưu thế qn đơng, vũ khí hiện đại,
tiến công áp đảo từ đầu, thực hiện “đánh nhanh
thắng nhanh”. Ta sẽ khơng dàn trận đối đầu, tích
cực chuẩn bị mọi mặt cho cả nước, từng khu vực
đủ mạnh, đánh độc lập tương đối lâu dài, tạo điều
kiện cho bộ đội chủ lực cơ động, tập trung đánh
đòn quyết định.


d.Kết hợp kháng chiến với xây dựng, vừa chiến đấu
vừa sản xuất, thực hành tiết kiệm giữ gìn bồi
dưỡng lực lượng ta càng đánh càng mạnh.
Cuộc CTND-BVTQ (nếu xảy ra), nhu cầu bảo đảm
hậu cần, kỹ thuật rất cao, việc bảo đảm đời sống
nhân dân vô cùng phức tạp. Để duy trì sức mạnh
đánh địch, ta phải tích cực, chủ động chuẩn bị từ
thời bình, phải có kế hoạch xây dựng tiềm lực QP,
sẵn sàng chuyển đất nước sang thời chiến, động
viên thời chiến, phịng thủ dân sự, có kế hoạch sơ
tán phòng tránh cho nhân dân, hạn chế tổn thất ở
mức thấp nhất.
Thực hiện tiết kiệm nghiêm ngặt vật chất CT; tận
dụng vũ khí địch đánh địch làm cho LL ta càng
đánh càng mạnh.

e.Kết hợp đấu tranh QS với bảo đảm an ninh CT,
trật tự an toàn XH, trấn áp kịp thời mọi âm mưu
và hành động phá hoại gây BLLĐ ở đia phương
Trước và trong quá trình CT xâm lược nước ta,
địch sẽ kết hợp gây rối loạn hậu phương, BLLĐ
ở các khu vực có điều kiện, vì vậy LLVTND
phải đồng thời tiến hành hai nhiệm vụ:
Một là, trực tiếp chiến đấu đánh bại kẻ thù xâm
lược
Hai là, kết hợp chặt chẽ với các lực lượng khác,
kịp thời trấn áp mọi âm mưu hành động phá
hoại gây BLLĐ, giữ vững ổn định CT, trật tự an
toàn XH.


g.Kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời
đại, phát huy tinh thần tự lực tự cường, tranh
thủ sự giúp đỡ quốc tế, sự đồng tình ủng hộ
của nhân dân tiến bộ thế giới.
Cuộc CT cách mạng, tự vệ, chính nghĩa của
nhân dân ta sẽ được nhân dân tiến bộ thế giới
đồng tình ủng hộ.
Đảng, Nhà nước ta thực hiện chính sách quốc tế
rộng mở, theo hướng “đa phương hóa, đa dạng
hóa quan hệ đối ngoại, VN sẵn sàng là bạn, là
đối tác tin cậy của các nước trong cộng đồng
quốc tế” sẽ tranh thủ được sự đồng tình ủng hộ
của nhân thế giới, kể cả nhân dân nước địch.

4.Một số nội dung của chiến tranh nhân dân bảo vệ
Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
a. Tổ chức thế trận chiến tranh nhân dân.
Thế tranh CTND là sự tổ chức và bố trí lực lượng để
tiến hành chiến tranh và hoạt động tác chiến. Việc
bố trí lực lượng lao động và dân cư trên từng địa
bàn nhằm tạo ra sức mạnh đánh thắng kẻ thù
xâm lược trong bất cứ tình huống nào. Thế trận
bố trí rộng khắp trên cả nước nhưng tập trung
vào trọng tâm trọng điểm, bảo đảm ở đâu cũng
có người đánh giặc, buộc kẻ địch vào thế bị động
đối phó, bị căng kéo cả phía trước lẫn phía sau,
bên sườn, trên trời, mặt đất, ngồi biển , phải dàn
mỏng lực lượng đối phó và sẽ mắc sai lầm về
chiến lược


b.Tổ chức lực lượng chiến tranh nhân dân.
Lực lượng của CTND là toàn dân đánh giặc,
đánh giặc toàn diện, lấy LLVTND gồm 3 thứ
qn làm nịng cốt.
Lực lượng tồn dân đánh giặc được tổ chức chặt
chẽ thành lực lượng quần chúng rộng rãi và lực
lượng quân sự. LLVTND được xây dựng vững
mạnh toàn diện, coi trọng cả số lượng và chất
lượng, trong đó lấy xây dựng về chính trị làm
cơ sở.
Các lực lượng phải được kết hợp chặt chẽ, có sự
chỉ huy thống nhất để tạo sức mạnh tổng hợp
trong CT

c.Phối hợp chặt chẽ giữa chống quân địch tiến
công từ bên ngoài vào với hành động BLLĐ từ
bên trong
Trong cuộc CT xâm lược nước ta, kẻ thù sẽ phối
hợp tiến cơng từ ngồi vào với hành động
BLLĐ từ bên trong, thực hiện đánh nhanh
thắng nhanh
Các LLVT, các cấp, các ngành, các địa phương
khi xác định quyết tâm chiến đấu, vạch kế
hoạch phương án tác chiến phải bao gồm
phương án chống BLLLĐ và được thực hành
chỉ huy thống nhất.


d.Phương thức tiến hành chiến tranh, kết hợp chiến
tranh nhân dân địa phương với chiến gtranh bằng
các binh đoàn chủ lực.
-Chiến tranh nhân dân địa phương là một phương
thức của CT, được tổ chức tiến hành ở mỗi địa
phương. Bao gồm các hoạt động tác chiến của
nhân dân, của các LLVTĐP với qui mô nhỏ và vừa,
kết hợp chặt chẽ với ĐT-CT, binh vân, kinh tế, tư
tưởng, văn hóa…trên địa bàn địa phương.
Chiến tranh nhân dân địa phương giữ vai trò chủ
yếu quyết định trong việc đập tan BLLĐ, li khai xảy
ra tại địa phương, bảo vệ cơ quan Đảng, chính
quyền ở địa phương. Phải bám trụ vững chắc tại
địa phương, kìm chân địch, tạo điều kiện cho các

BĐCL cơ động đánh địch trên các chiến trường


-Chiến tranh bằng các binh đoàn chủ lực:
Chiến tranh bằng các binh đoàn chủ lực là một
phương thức của chiến tranh, bao gồm các tác
chiến tập trung, hiệp đồng quân binh chủng trên
các qui mô, chủ yếu là quy mô nhỏ và vừa, khi có
điều kiện thời cơ thực hiện qui mơ lớn, hình thành
các trận đánh quyết định, tiêu diệt từng bộ phận
lực lượng chủ yếu của địch, tạo bước ngoặt, thay
đổi cục diện có lợi cho ta trong từng giai đoạn hay
thắng lợi của cuộc chiến tranh.
Chiến tranh bằng các binh đồn chủ lực có trách
nhiệm chi viện, phối hợp, hiệp đồng với CTNHĐP, thúc đẩy và nâng cao hiệu lực của CTND-ĐP.
Sự kết hợp trên là một sáng tạo trong nghệ thuật
chỉ đạo và điều hành CT của Đảng ta.


Câu hỏi nghiên cứu
1.Mục đích, tính chất và đặc điểm chiến tranh
nhân dân bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN?
2.Quan điểm của Đảng về chiến tranh nhân dân
bảo vệ Tổ quốc việt Nam XHCN?