Chùa Từ Ðàm

Chùa Từ Ðàm
Vị trí: Chùa tọa lạc ở phường Trường An, Tp.
Huế, tỉnh Thừa Thiên - Huế.
Đặc điểm: Từ Đàm là một trong những ngôi chùa
lớn ở Huế, được xây theo kiểu cấu trúc "chùa
hội".
Chùa do Hòa thượng Minh Hoằng Tử Dung sáng lập vào cuối thế kỷ 17, đời
Lê Hy Tông. Ðến năm Thiệu Trị Nguyên Niên (1841) chùa đổi tên là Từ
Ðàm. Chùa đã được trùng tu nhiều lần.
Chùa Từ Ðàm - Ngôi danh lam xứ Huế
Chùa tọa lạc ở số 01 đường Sư Liễu Quán, phường Trường An, thành phố
Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế. Mặt chùa hướng Đơng Nam. Bên trái chùa, có
chùa Linh Quang và đền thờ cụ Phan Bội Châu.
Thiền thất được ngài Minh Hoằng - Tử Dung, vị Thiền sư Trung Hoa dựng
vào cuối thế kỷ XVII (khoảng năm 1690) vào đời chúa Nguyễn Phúc Thái,
tại Hồng Long Sơn, đặt tên là Ấn Tơn với ý nghĩa lấy sự truyền tâm làm
tông chỉ. Năm 1703, chúa Nguyễn Phúc Chu sắc phong cho chùa là Sắc tứ
Ấn Tôn Tự. Đến năm 1841, vua Thiệu Trị sắc chỉ đổi tên “Từ Đàm Tự” tức
đám mây lành, tượng trưng cho đức Phật, cho ngôi chùa Việt Nam.
Năm 1699, ngài Liễu Quán đã đến cầu học tham thiền với Thiền sư Minh
Hoằng - Tử Dung. Ngài đã trình kệ "Dục Phật" (tắm Phật) được Tổ ấn khả,
truyền tâm ấn trong kỳ an cư kiết hạ năm Nhâm Thìn (1712).
Từ một ngơi chùa cổ kính của Thiền phái Lâm Tế, chùa Từ Đàm được xây
dựng làm chùa Hội quán Tỉnh hội Phật giáo. Từ những năm 1920, phong
trào chấn hưng Phật giáo Việt Nam được phát triển ở cả ba miền. Tại Huế,
An Nam Phật học hội thành lập vào năm 1932 do các vị cao tăng thạc đức,
cư sĩ lãnh đạo như các ngài Giác Tiên, Giác Nhiên, Tịnh Hạnh, Tịnh Khiết,
bác sĩ Tâm Minh Lê Đình Thám, cụ Nguyễn Khoa Tân, cụ Nguyễn Đình
Hịa … Năm 1936, chư sơn môn đồng thuận giao chùa cho Hội để làm nơi
thờ phụng và làm trụ sở của Hội. Ngày 18-12-1938, Tỉnh hội Phật học Thừa
Thiên đã xây chùa Hội quán trên nền cũ chùa Từ Đàm, giảng đường, nhà

tăng và một số căn nhà làm việc của Tỉnh hội.


Ngơi chùa cũ có nhà tiền đường, mái ngói, ba gian, rộng 7,4m, dài 18m.
Gian trong cùng thờ tượng đức Phật Thích Ca ngự trên tịa sen, tay bắt ấn
Tam muội. Tượng bằng đồng, cao khoảng 1,30m, do hai ông Nguyễn Khoa
Toàn và Nguyễn Hữu Tuân thực hiện năm 1940. Hai bên tượng treo hai
tràng phan, một bên đề danh hiệu 7 đức Phật ở Ta Bà, một bên đề danh hiệu
7 đức Phật ở Tịnh Độ. Trên vòng cung trước bàn thờ treo tấm hoành sơn son
thếp vàng giữa có ba chữ Hán “Ấn Tơn Tự”, phía trái có mấy chữ Thiên Vận
Quý Mùi (1703) Sơ Xuân Cát Đán. Đối diện bức hoành trên là một bức
hoành giữa đề bốn chữ “Huệ Nhật Trung Thiên”.
Cổng tam quan chùa được xây dựng năm 1965, phía trong là cội Bồ đề.
Cây Bồ đề này có nguồn từ cây Bồ đề chính tại Ấn Độ, nơi đức Phật Thích
Ca thành đạo quả vô thượng giác, đã được nhà sư Mahinda (nguyên thái tử,
con vua A Dục) đem giống sang trồng tại Srilanca (Tích Lan) khi qua truyền
đạo tại đây vào thế kỷ III trước Tây Lịch. Trưởng lão Narada, người Tích
Lan, lấy giống từ cây Bồ đề ở Tích Lan cùng bà Karpelès trong phái đoàn
Phật giáo Campuchia tặng Hội Phật học Trung phần và trồng tại đây trong
dịp sang thăm Huế năm 1939.
Năm 1951, chùa là nơi tổ chức Hội nghị 51 đại biểu của 6 tập đoàn Tăng già
và Cư sĩ ở 3 miền thành lập Hội Phật giáo Việt Nam và phê chuẩn việc Hòa
thượng Tố Liên thay mặt Hội Phật giáo Việt Nam ký tên gia nhập Hội Phật
giáo thế giới. Bài hát nổi tiếng "Từ Đàm quê hương tơi" của Ngun Thơng
đã có nói đến sự kiện quan trọng này : "Ơi ! anh linh bóng chùa Từ Đàm,
nơi Bắc Nam nối nguồn Đạo Vàng ... Từ Đàm ơi ! "
Trong bài viết "Vai trò và vị trí chùa Từ Đàm đối với Phật giáo xứ Huế và
miền Trung", Tỳ kheo Thích Hải Ấn cho biết từ năm 1940 ở Huế đã có Ban
Đồng Ấu rồi có Đoàn Thanh niên Phật học Đức Dục của bác sĩ Lê Đình
Thám lập ra, tụ hơi được nhiều phần tử trí thức tân học thời đó để dạy Phật

pháp cho họ. Năm 1943, Gia đình Phật Hóa Phổ ra đời, đến năm 1951, đổi
thành Gia đình Phật tử, đặt trụ sở tại chùa Từ Đàm và lan rộng tới cả miền
Bắc và miền Nam.
Ngày 04-7-2006, chùa đã tổ chức tái thiết ngôi chánh điện với chiều dài
42m, chiều ngang 35,9m gồm hai phần, dưới là tầng hầm dùng làm hội
trường, trên là ngơi chánh điện, kiến trúc theo mơ hình trùng thiềm điệp ốc,
ba gian hai chái, kiểu kiến trúc truyền thống của chùa Huế. Đại lễ An vị Phật
đã được tổ chức trọng thể vào ngày 24-12-2007 (ngày rằm tháng 11 năm


Đinh Hợi).
Chùa Từ Đàm ngày nay là một ngôi già lam tráng lệ. Điện Phật được bài trí
tơn nghiêm. Chính giữa thờ tượng đức Phật Thích Ca, hai bên có phù điêu
hai vị Bồ tát Văn Thù và Phổ Hiền. Chùa có nhiều hồnh phi và câu đối. Xin
trích 3 cặp đối do Tỳ kheo trụ trì Thích Hải Ấn ghi lại và dịch nghĩa :
1. Trước hiên chùa, cặp đối do bác sĩ Tâm Minh Lê Đình Thám soạn :
Phật chính biến tri, vơ lượng thọ, vơ lượng quang, vô lượng công đức.
Học chân thật nghĩa, như thị văn, như thị tư, như thị tu trì.
佛正遍知無量壽無量光無量功德
學真實義如是聞如是思如是修持
Nghĩa:
Phật là bậc Chánh Biến tri, Vô lượng thọ, Vô lượng quang, Vô lượng
công đức.
Học theo nghĩa chân thật, nghe như vậy, tư như vậy, tu trì như vậy.
2. Trước hiên chùa, cặp đối do cụ Phan Bội Châu tặng :
Bát-nhã bổn vô ngôn, ly tứ cú, tuyệt bách phi, ứng hóa tùy duyên thuyết vô
lượng vô biên diệu pháp;
Bồ-đề tiên hữu nguyện, chứng tam minh, cụ ngũ nhãn, câu viên phước quả
thành đại hựng i lc t tụn.
ắÊ?

ỡ???O???ơ??
Ngha: Bỏt-nhó vn khụng li, ri bốn vế, trừ trăm khơng, ứng hóa tùy
dun, giảng diệu pháp vơ lượng, vơ biên;
Bồ-đề cần có nguyện, chứng tam minh, đủ năm mắt, tựu thành quả phúc,
thành từ tôn đại hùng, đại lực.
3. Trong điện Phật, cặp đối của cố Hịa thượng Thích Thiện Siêu soạn :
Bát-nhã bổn vơ ngơn, ly tứ cú, tuyệt bách phi, ứng hóa tùy duyên thuyết vô
lượng vô biên diệu pháp;


Bồ-đề tiên hữu nguyện, chứng tam minh, cụ ngũ nhãn, cõu viờn phc
qu thnh i hựng i lc t tụn.
ắÊ?

ỡ???O???ơ??
Ngha:
Bỏt-nhó vốn không lời, rời bốn vế, trừ trăm không, ứng hóa tùy dun,
giảng diệu pháp vơ lượng, vơ biên;
Bồ-đề cần có nguyện, chứng tam minh, đủ năm mắt, tựu thành quả
phúc, thành từ tôn đại hùng, đại lực.
Chùa hiện đặt Văn phòng Ban Trị sự Phật giáo tỉnh Thừa Thiên Huế.
Những ngày đại lễ của Phật giáo hằng năm như kỷ niệm ngày Phật đản, lễ
Vu Lan, lễ Phật Thành đạo ... và nhiều hoạt động Phật sự khác ở Huế đều
được tổ chức trọng thể tại chùa.
Nhân ngày vía đức Thích Ca xuất gia 08-02 Mậu Tý (2008), Ban Trị sự Phật
giáo tỉnh đã tổ chức Giới đàn Từ Đàm do Hịa thượng Thích Đức Phương
làm Đàn đầu Hịa thượng truyền trao giới pháp cho giới tử xuất gia : Sa di
(112 giới tử), Sa di ni (65 giới tử), Thức xoa (77 giới tử); giới tử tại gia có
620 giới tử Thập thiện và 70 giới tử thọ Bồ tát giới.
Báo Giác Ngộ online và nhiều website thường xuyên thông tin những hoat

động ở chùa như : Ngày 29-5-2007, gần 200 Tăng Ni của Học viện Phật giáo
Việt Nam tại Huế và đồn sinh gia đình Phật tử Huế đã tham gia hiến máu
nhân đạo; từ ngày 01 đến ngày 07-3-2008, lần đầu tiên, Ban Trị sự Phật giáo
tỉnh và tạp chí Văn hóa Phật giáo phối hợp tổ chức Tuần Văn hóa Phật giáo
với nhiều hoạt động văn hóa và sinh hoạt trao đổi tri thức diễn ra liên tục
trong một tuần lễ tại chùa v.v...
Chùa thường xun đón tiếp chư vị Tơn đức lãnh đạo Phật giáo các nước,
chư vị học giả, trí thức và nhiều đoàn du khách, Phật tử trong nước, nước
ngoài đến thăm, lễ Phật.


Cổng tam quan

Chùa Từ Đàm (xưa) trước khi xây mới


Mặt tiền chùa Từ Đàm xưa

Điện Phật chùa Từ Đàm xưa


Chùa Từ Đàm (xây dựng vào năm 2007)

Mặt tiền chùa


Điện Phật


Phù điêu Bồ tát Văn Thù

Phù điêu Bồ tát Phổ Hiền

Tổ đường


Đại hồng chung


Trang trí nóc chùa

Lễ đài Phật đản


Tượng bán thân cố bác sĩ Tâm Minh Lê Đình Thám

Ảnh cố Hịa thượng Thích Thiện Siêu


Cây Bồ đề

Bài và ảnh: Võ Văn Tường
Nguồn: giacngo online