Bai 11 Van chuyen cac chat qua mang sinh chat

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (3.26 MB, 39 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Kiểm tra bài cu

1. Trao đổi chất với môi trường một cách có 
chọn lọc là 1 trong các chức năng của :

a. Màng sinh chất b. Khung xương tế bào
c. Không bào d. Lục lạp

2. Khung xương tế bào được hình thành từ :

a. Các vi ống b. Các vi sợi

c. Các sợi trung gian d. Gồm cả 3 thành phần
3. Ở thực vật và nấm , bên ngoài màng sinh

chất còn có :

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

Cấu trúc màng sinh chất

Các sợi của
chất nền ngoại

bào

glicôprôtêin

cácbonhydrat

Khung xương
tế bào

côlestêron

phôtpholipit

Prôtêin xuyên màng

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

• Vận chuyển các chất

qua màng sinh chất

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

I. VẬN CHUYỂN THỤ ĐỘNG:

1. Khái niệm: Vận chuyển các chất qua màng sinh
chất mà khơng cần tiêu tốn năng lượng.

* Ngun lí vận chuyển thụ động:

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Mơ phỏng thí nghiệm hiện tượng khuếch tán, 
thẩm thấu

Mực nước 
ban đầu

DUNG D CH : Ị

CuSO4 20%

Nước cất

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

Mơ phỏng thí nghiệm hiện tượng khuếch tán,

thẩm thấu

0

Sau 3 ngaøy

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

Mơ phỏng thí nghiệm hiện tượng khuếch tán, 
thẩm thấu

0

Sau 7 ngày

2. Vì sao nước ngồi chậu đi vào phễu và CuSO4
từ phễu ra ngoài ?

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

a. Hiện tượng thẩm thấu:

Hiện tượng các phân tử nước tự do khuếch tán qua màng sinh chất.

b. Hiện tượng khuếch tán ( thẩm tách):

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

Prôtêi
n
Xuyên

màng
Màng sinh chất

( photpholipit kép )

Hình 11.1 SGK/47

ĐƯỜNG
CO2 
O2

NỒNG ĐỘ CAO NỒNG ĐỘ THẤP

Prơtêin đặt biệt
(Aquaporin)

H2O

BÊN NGỒI TẾ BÀO

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

2. Các kiểu vận chuyển qua màng:

Các kiểu vận

chuyển Khuếch tán trực tiếp qua lớp
photpholipit kép

Khuếch tán qua kênh
prôtêin xuyên màng.

Các chất đi 
qua

Gồm các chất

không phân cực và
các chất có kích
thước nhỏ như:
CO2, O2.

- Gồm các chất phân cực,
các ion, các chất có kích
thước phân tử lớn như
glucôzơ.

- Riêng nước khuếch tán
qua kênh prôtêin đặc hiệu
(aquaporin.)

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

3.Các loại môi trường:

A

B

A > B

A

A: nồng độ chất tan trong tế bào

B: nồng độ chất tan ngồi mơi trường

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

A B C
1. Đẳng

trương

2. Ưu
trương

3. Nhược
trương

a- Nồng độ chất tan
ngoài tế bào cao hơn
trong tế bào.

b- Nồng độ chất tan
ngoài tế bào và trong
tế bào bằng nhau.

c- Nồng độ chất tan
ngoài tế bào thấp hơn
trong tế bào.

1……

2………

3……..

Xếp đặc điểm của các loại môi trường ( cột B ) phù hợp 
với từng môi trường ( cột A) và ghi kết quả vào cột C.

a
b

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

Tốc độ khuếch tán của các
chất ra vào màng tế bào

phụ thuộc những yếu tố
nào?

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

1 . Tại sao khi ta xào rau thì rau thường bị quắt lại?

Muốn cho rau không bị quắt lại thì ta phải xào như thế

Ḿn cho rau khơng bị quắt lại thì ta phải xào như thế

nào?

Trả lời:

Khi xào rau cho mắm muối vào ngay từ đầu và đun nhỏ lửa 
(tạo ra môi trường ưu trương) => nước trong tế bào sẽ thẩm

thấu ra ngoài => làm cho rau quắt lại => rau rất dai.

Để tránh hiện tượng này nên xào ít một, cho lửa to và không 
cho mắm muối ngay từ đầu. Khi lửa to nhiệt độ của mỡ tăng

cao đột ngột làm lớp tế bào bên ngoài của rau cháy => ngăn cản

nước thẩm thấu ra ngoài => Do vậy nước vẫn giữ trong tế bào 
=> rau không bị quắt lại nên vẫn dòn ngon. Trước khi cho ra

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

II_Vận chuyển chủ động

ATP

Môi trường nội bào Môi trường ngoại bào

*Nhận xét nồng đợ các chất qua 2 phía màng?

• Mơi trường nợi bào có nồng độ các chất nhiều

hơn.

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

Khái niệm :

• Vận chủn chủ đợng (hay vận chủn tích cực)

Là phương thức vận chuyển các chất qua màng từ nơi
chất tan có nờng độ thấp đến nơi có nờng độ

cao(ngược dớc nờng độ) và cần tiêu tớn năng lượng.
• Vận chủn chủ đợng

Thường cần có các “máy bơm” đặc chủng cho từng
loại chất cần vận chuyển.

• Vận chủn chủ đợng :
+Tiêu tớn năng lượng.

+Vận chuyển các chất qua màng ngược gradien nồng độ
cần có các kênh protein trên màng.

+ Là hình thức vận chuyển chủ yếu của tế bào.

+Là sự vận chuyển các chất từ nơi có nờng độ thấp sang
nới có nờng độ cao,thường có máy bơm đặc chủng cho
từng chất vận chuyển

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

Cơ chế cuả vận chuyển

chủ

động

ATP

Môi trường 
ngoại bào

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

Cơ chế

- Protêin màng kết hợp với cơ chất cần vận

chuyển

- Nhờ năng lượng ATP protêin màng tự

quay 1800 vào trong hoặc bị biến đổi cấu

hình.

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

Vận chuyển chủ động qua bơm Natri –kali

K+

B m K-Naơ

Na+ Na+ Na+

Na+
Na+
Na+
Na+
Na+
Na+
Na+
Na+
Na+
Na+
Na+
Na+
K+
K+
K+
Na+
Na+
K+
K+

K+

K+ K+

K+

Môi trường

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

So sánh vận chuyển chủ động và vận chuyển 
thụ động

-Giống nhau:

+ Diễn ra khi có sự chênh lệch về nồng độ 
chất tan giữa môi trường trong và ngoài tế 
bào.

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

Vận chuyển thụ động : Vận chuyển chủ động :

+Không tiêu tốn năng lượng
+Vận chuyển qua màng tế bào 
tuân theo cơ chế khuyếch tán
+Khuyếch tán từ nơi có nồng 
độ cao đến nơi có nồng độ 
thấp.

+Không phải là hình thức vận 
chuyển của tế bào.

+Tiêu tốn năng lượng.

+Vận chuyển các chất qua

màng ngược gradien nồng độ 
cần có các kênh protein trên 
màng.

+ Là hình thức vận chuyển chủ 
yếu của tế bào.

+Là sự vận chuyển các chất từ 
nơi có nồng độ thấp sang nới 
có nồng độ cao,thường có máy 
bơm đặc chủng cho từng chất 
vận chuyển

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

III . NHẬP BÀO VÀ XUẤT BÀO

.…Một số phân tử có kích thước lớn,

khơng lọt qua các lỗ màng nên sự

trao đổi chất được thực hiện nhờ sự

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

1. Nhập bào

Nhập bào là gì ?

Nhập bào là phương thức tế bào đưa các chất

vào bên trong tế bào bằng cách biến dạng

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

Người ta chia nhập bào thành 2 loại

Đó là ?

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

a. THỰC BÀO

Khái niệm thực bào ?

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

Quá trình thực bào diễn ra như thế

nào ?

♫.Màng tế bào lõm vào để bao bọc lấy

đối tượng

♫. Nuốt hẳn đối tượng vào bên trong tế

bào

</div>
(27)<div class='page_container' data-page=27></div>
(28)<div class='page_container' data-page=28>

b. ẨM BÀO

Ẩm bào là gì ?

</div>
(29)<div class='page_container' data-page=29>

Trình bày quá trình ẩm bào ?

Màng sinh chất lõm vào bao

bọc lấy giọt dịch rồi đưa vào

</div>
(30)<div class='page_container' data-page=30></div>
(31)<div class='page_container' data-page=31>

Nói tóm lại, diễn biến của quá trình

nhập bào là :

Chất vận chuyển khi tiếp xúc với màng

→Màng lõm vào bao lấy chất vận chuyển 
→Lớp màng riêng gọi là bóng nhập bào 
→Bóng nhập bào liên kết với lizôxôm

</div>
(32)<div class='page_container' data-page=32></div>
(33)<div class='page_container' data-page=33>

2 . XUẤT BÀO

Thế nào là quá trình xuất bào ?

</div>
(34)<div class='page_container' data-page=34>

Trình bày quá trình xuất bào?

_Hình thành bóng xuất bào

chứa chất thải.

_ Các bóng liên kết với

màng→ màng biến đổi bài

</div>
(35)<div class='page_container' data-page=35></div>
(36)<div class='page_container' data-page=36>

Câu hỏi

• Cho mợt số ví dụ về hiện tượng

nhập bào kiểu thực bào ?

• Bạch cầu dùng chân giả bắt và ńt vi

khuẩn

• Amip lấy và tiêu hóa thức ăn

• Ngoài ra còn 1 số tế bào lót đường

</div>
(37)<div class='page_container' data-page=37></div>
(38)<div class='page_container' data-page=38>

Củng cố

A B C

1. Vận chuyển
thụ động:

2. Vận chuyển
chủ động:

3. Xuất bào:

4. Nhập bào:

5. Thẩm thấu:

6. Khuếch tán:

A- Phải có ATP.

B- Từ nơi có nờng độ Thấp -> có nờng độ cao.
C- Từ nơi có nờng độ cao -> có nờng độ thấp.
D- Có prơtêin xun màng vận chủn.

E- Đưa các chất vào bên trong bằng cách biến
dạng màng sinh chất.

F- Hiện tượng các phân tử nước tự do khuếch
tán qua màng sinh chất.

G- Các chất hoà tan từ nơi có nờng độ cao
đến nơi có nờng độ thấp.

H- Kích thước chất vận chuyển nhỏ hơn
đường kính lỗ màng.

I- Đưa các chất ra bên ngoài tế bào bằng cách
biến dạng màng sinh chất.

</div>
(39)<div class='page_container' data-page=39>

Bai 11 Van chuyen cac chat qua mang sinh chat

<b>Cấu trúc màng sinh chất</b>

•

<b><sub>Vận chuyển các chất </sub></b>

<b>qua màng sinh chất</b>

<b>A</b>

<b>A</b>

<b>B</b>

<b>B</b>

<b>A > B</b>

<b>A < B A = B</b>

Khái niệm :

Cơ chế cuả vận chuyển

chủ

động

<b>Cơ chế</b>

Vận chuyển chủ động qua bơm Natri –kali

<b>III . NHẬP BÀO VÀ XUẤT BÀO</b>

<b>.…Một số phân tử có kích thước lớn, </b>

<b>khơng lọt qua các lỗ màng nên sự </b>

<b>trao đổi chất được thực hiện nhờ sự </b>

<b>1. Nhập bào</b>

<b>Người ta chia nhập bào thành 2 loại </b>

<b>Đó là ? </b>

<b>a. THỰC BÀO</b>

<b>Quá trình thực bào diễn ra như thế </b>

<b>nào ?</b>

<b>♫.Màng tế bào lõm vào để bao bọc lấy </b>

<b>đối tượng</b>

<b>♫. Nuốt hẳn đối tượng vào bên trong tế </b>

<b>bào</b>

<b>b. ẨM BÀO</b>

<b> </b>

<b>Trình bày quá trình ẩm bào ?</b>

<b>Màng sinh chất lõm vào bao </b>

<b>bọc lấy giọt dịch rồi đưa vào </b>

<b>Nói tóm lại, diễn biến của quá trình </b>

<b>nhập bào là :</b>

<b>2 . XUẤT BÀO</b>

<b>Trình bày quá trình xuất bào?</b>

<b>_Hình thành bóng xuất bào </b>

<b>chứa chất thải.</b>

<b>_ Các bóng liên kết với </b>

<b>màng→ màng biến đổi bài </b>

<b>Câu hỏi</b>

•

<b><sub>Cho mợt số ví dụ về hiện tượng </sub></b>

<b>nhập bào kiểu thực bào ?</b>

• Bạch cầu dùng chân giả bắt và ńt vi

khuẩn

• Amip lấy và tiêu hóa thức ăn

•

<b><sub>Ngoài ra còn 1 số tế bào lót đường </sub></b>

<b>Củng cố</b>

•

<b>Cảm ơn thầy và các bạn </b>

<b>đã lắng nghe baì thuyết </b>

<b>trình cuả nhóm 9. </b>

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về